شیر طلایی برای داستان سقوط امریکا

‌وصال روحانی
خبرنگار
جشنواره بین‌الملل فیلم ونیز ایتالیا 2020 شنبه شب پس از 11 روز فعالیت و نمایش بیش از 400 فیلم در بخش‌های مختلف خود پایان گرفت و مهم‌ترین جایزه این جشنواره موسوم به شیر طلایی بهترین فیلم به «Nomad Land» ساخته چلو‌ژائو تعلق گرفت، چلو ژائو یک فیلمساز 38 ساله چینی است که سال‌هاست در ایالت کالیفرنیای امریکا زندگی می‌کند و پس‌از سونیا کاپولا امریکایی که در سال 2010 شیر طلایی را به‌خاطر ارائه فیلم «جایی» کسب کرد اولین هنرمند زنی است که در ونیز به این افتخار دست می‌یابد. اهمیت هفتاد و هفتمین دوره جشنواره ونیز که از 12 شهریور شروع و 22 شهریور تمام شد، فقط در این نکته نبود که همواره پس از کن فرانسه برترین جشنواره دنیای سینما به حساب آمده، بلکه در این مسأله نهفته بود که پس از حدود هشت ماه جولان کرونا در دنیا و بسته و تعطیل شدن اکثر سینما‌ها و جشنواره‌ها نخستین جشنواره‌ای بود که جرأت برگزاری را از خود نشان داد و البته به شکلی بسیار محدودتر و با ناظران و حاضرانی کمتر از همیشه و با پخش گسترده اینترنتی برای تماشاگران از راه دور.
‌آینه‌ای از یک سقوط اقتصادی
«سرزمین نوماد» یک فیلم دراماتیک و جاده‌ای است که فرانسیس مک دورماند بازیگر زن دو اسکاری سینمای امریکا بازی خیره‌کننده‌ای را در آن از خود ارائه داده و از تهیه‌کنندگان فیلم هم بوده است. مک دورماند که به سبب محدودیت‌های مسافرتی برخاسته از بیماری کرونا قادر به سفر به ایتالیا و حضور در تالار لیدو مقر اصلی جشنواره ونیز نشده بود، در پیامی ویدیویی از هیأت ژوری جشنواره که ریاست آن با کیت بلنشت استرالیایی بود و دیگر مسئولان و حاضران در جشنواره تشکر کرد. با توجه به شروع مجدد برگزاری جشنواره‌های بزرگ و بین‌المللی سازندگان Nomad Land قصد دارند آن را درتمامی جشنواره‌های بعدی شامل تورنتو، نیویورک، لندن و تلوراید در یک ماه و نیم پیش رو نیز اکران کنند و این مسأله باعث دیده شدن هرچه بیشتر این فیلم و افزایش شانس‌هایش برای کسب جوایز پایانی سال منجمله اسکار و گولدن‌گلوب شود و البته این در صورتی است که این جوایز اصولاً اهدا شود و به بهانه تعطیل و کم رونق بودن هنر هفتم در بخش چشمگیری از سال رو به پایان 2020 حکم به منتفی شدن این جوایز داده نشود. چلو ژائو که این داستان هشدار دهنده را نوشته و کارگردانی کرده، از عمده‌ترین استعدادهای جدید هالیوود توصیف شده و نشریه ورایتی امریکا کار قبلی وی را که «سوارکار» نام دارد، یک «نیمه شاهکار» تلقی کرده است و سران مارول، کمپانی بزرگ تولید کمیک بوک‌ها و فیلم‌های سینمایی مرتبط با آنها نیز کارگردانی محصول بعدی کمیک استریپی خود را که «ابدی‌ها» نام دارد، به این هنرمند شرق آسیایی سپرده‌اند. چلو ژائو تأکید کرده است که فیلمش یک کار سیاسی نیست اما خیلی‌ها معتقدند این فیلم آینه‌ای از سقوط اقتصادی و تنزل شدید اعتبار امریکا است و جالب‌تر اینکه رانندگان سایر کامیون‌ها در فیلم رانندگانی واقعی هستند و همگی به‌گونه‌ای و به‌شکلی خاموش فریاد می‌زنند که این پایان چیزی است که همیشه «رؤیای امریکای» نامیده شده است.
سایر برندگان
با‌وجود تمجید گسترده ناظران بین‌المللی از بازی فرانسیس مک دورماند در «Nomad Land» جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره نه به او بلکه به ونه‌سا کربی هنرپیشه زن بریتانیایی به‌خاطر بازی در فیلم «قطعات یک زن» تعلق گرفت. این فیلم درباره زن و شوهری است که فرزندشان در جریان وضع‌ حمل در خانه جان می‌بازد و غمی‌ابدی را بر دل آنها به‌جا می‌گذارد. کربی هم پس از دریافت جایزه‌اش به تمجید از مک دورماند پرداخت و او را یک الگوی بازیگری توصیف کرد. شیر نقره‌ای بهترین بازیگر مرد جشنواره هم به پی‌یر فرانچسکو فاویند هنرپیشه ایتالیایی اهدا شد که در فیلم «پدر ما» هنرنمایی کرده است. این فیلم درباره کنار آمدن چند خانواده با زندگی و ضایعات آن در پی وقوع یک حمله تروریستی طی دهه 1970 است. شیر نقره‌ای بهترین کارگردانی جشنواره امسال ونیز هم سهم کیوشی کوروساوا هنرمند پر سابقه ژاپنی شد که فیلم جدیدش به‌نام «همسر یک جاسوس» را به ونیز آورده بود. جایزه موسوم به جایزه بزرگ هیأت ژوری که معمولاً به دومین فیلم برتر ونیز تعلق می‌گیرد به «نظم جدید» ساخته میکل فرانکوی مکزیکی رسید و چایتانیا تامهانی به‌خاطر نگارش فیلمنامه «The Disciple» بهترین سناریست ونیز 2020 لقب گرفته و این فیلم درباره یک هنرجوی موسیقی است که می‌کوشد یک نوازنده و سراینده درجه اول موسیقی‌های کلاسیک باشد. جایزه ویژه هیأت ژوری هم نصیب آندری کونچالوفسکی پر دوام و روسی شد که فیلم جدیدش به‌نام «همرزم‌های عزیز» را به ونیز آورده بود و این فیلمی است که وی درباره یک کشتار تلخ و بزرگ انسانی در خاک شوروی سابق ساخته است.
 کار سختی که ممکن شد
در نهایت جشنواره امسال ونیز در حالی پایان گرفت که مجریان جشنواره و ناظران بین‌المللی از آن رضایت داشتند و آن هم در حالی که تا همین چند هفته پیش برگزاری آن غیرممکن به‌نظر می‌رسید، تأکید برگزار کنندگان «موسترا» بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی و رساندن تعداد حاضران به حداقل و اجرای فاصله‌گذاری‌های دقیق اجتماعی بین آنها سبب شد گزارشی از ابتلاهای جدید به کرونا واصل نشود ولی آ‌لبرتو باربرا مدیر پرنفوذ سال‌های اخیر موسترا تأکید کرد هر چند قواعد بهداشتی بسیار جدی و سرسختانه اجرا شده است در آغاز اطمینانی در دست نبود که حتماً موفقیت‌آمیز باشد. «آن هویی» سینماگر زن هنگ کنگی براثر محدودیت‌های کرونایی دیر به ونیز رسید ولی سرانجام جایزه «خدمات تمام عمر» خود رادر آنجا دریافت داشت و این جایزه‌ای بود که به تیلدا سویین تون بازیگر زن اسکاتلندی هم اهدا شد. ‌

برندگان جوایز «ونیز2020»

   قسمت اصلی (مسابقه)
‌ شیر طلایی برترین فیلم: «Nomad Land» ساخته چلو ژائو
 جایزه بزرگ هیأت ژوری: «نظم جدید» به‌کارگردانی میکل فرانکو
 جایزه ویژه هیأت ژوری: «همرزم‌های عزیز» ساخته آندری کونچالوفسکی
 شیر نقره‌ای بهترین کارگردانی: کیوشی کوروساوا برای فیلم «همسر یک جاسوس»
 کاپ وولپی بهترین بازیگر زن: ونه ساکربی برای فیلم «قطعات یک زن»
 ‌ کاپ وولپی برترین بازیگر مرد: پی‌یر فرانچسکو فاوینو برای فیلم «پدرما»
 ‌برترین فیلمنامه: The Disciple  به‌کارگردانی چایتانیا تامهانی
 جایزه مارچلو ماستوریانی بهترین بازیگر جوان و تازه کار: روح‌الله زمانی برای فیلم «خورشید» ساخته مجید مجیدی از ایران  

   بخش «افق‌ها»
 ‌برترین فیلم: «دشت خاموش» کار احمد بهرامی از ایران
 بهترین کارگردانی: لاو دیاز به خاطره ساخت فیلم «Genus Pan»
 ‌جایزه ویژه هیأت ژوری: «گوش‌کن» به‌کارگردانی آنا روچا دوسوزا
 بهترین هنرپیشه زن: خنسا باتما برای فیلم «تماس زانگا»
 ‌بهترین بازیگر مرد: یحیی مهاینی برای فیلم «مردی که پوستش را فروخت»
 بهترین فیلمنامه: پی‌یترو کاسته لیتو برای فیلم «I Predotior»
 ‌برترین فیلم کوتاه: Enter Tug milagros به‌کارگردانی ماریانا سافون
 بهترین فیلم نخست: «گوش‌کن» ساخته آنا روچا دو سوزا
 جوایز «خدمات تمام‌عمر» تیلدا سویین تون بازیگر زن اسکاتلندی و «آن هویی» کارگردان و سناریست زن هنگ‌کنگی.‌