تصفیه آب؛ راه نجات البرز از تشنگی

80 هزار نفر، جمعیت یک شهر متوسط است و هر سال به اندازه جمعیت یک شهر متوسط به استان البرز اضافه می‌شود. همین افزایش مهاجرت‌ها سبب توسعه بی‌ضابطه شهرک‌های مسکونی شده و تأمین زیر ساخت‌های لازم از جمله آب آشامیدنی را به یکی از چالش‌های اصلی این استان تبدیل کرده است. از طرفی با وجود آنکه  دو سد امیرکبیر کرج و طالقان در این استان واقع شده اما اهالی استان بهره‌ای از این سدها نبرده و 75 تا 80 درصد آب آشامیدنی مردم البرز از سفره‌های زیرزمینی تأمین می‌شود. ادامه برداشت از این سفره‌ها و همچنین رشد روز افزون جمعیت این نگرانی را ایجاد کرده که در سال‌های بعد هیچ آبی برای نسل آینده در این استان باقی نماند.
 در حال حاضر تأمین آب آشامیدنی برای بسیاری از شهرک‌های حاشیه‌ای و برخی روستاهای استان بخصوص روستاهای جاده چالوس با مشکلاتی مواجه شده و اهالی این مناطق خواستار بهبود شرایط هستند. البته نباید فراموش کنیم البرز تنها استانی است که درصد زیادی از آب مورد نیاز آن از چاه‌ها و منابع زیر زمینی تأمین می‌شود و با توجه به ظرفیت محدود این منابع و ادامه مهاجرت بی‌رویه به این استان، تأمین آب برای جمعیتی که مدام در حال افزایش است کار ساده‌ای نیست. به همین جهت شهروندان البرزی باید توجه دو چندانی به موضوع صرفه‌جویی آب داشته باشند.
چاه‌ها تنها منابع تأمین آب البرز
ذوالفقار مهدی زاده، مدیرعامل شرکت آبفای استان البرز در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به اینکه تراکم بالای جمعیتی استان موجب بروزمشکلاتی برای تأمین آب شرب شده است، اظهار داشت: چاه‌ها تنها منابع تأمین آب البرزهستند واز آنجایی که هر روز بر جمعیت استان افزوده می‌شود استحصال زیاد آب از این منابع باعث شده تا عمق چاه‌های عمیق ما از ۱۵۰ متر به بیش از ۳۰۰ متر و آبدهی آنها از ۲۷ به کمتر از ۱۷ لیتر بر ثانیه برسد.
مهدی‌زاده با تأکید بر مصرف بالای آب در استان گفت: امسال با توجه به شرایط کرونا و تأکید بر رعایت توصیه‌های بهداشتی مصرف بسیار بیشتر هم شده به‌طوری که در تیرماه امسال حجم روزانه مصرف آب شرب در البرز به ۹ میلیون لیتر رسیده که این میزان درمقایسه با مدت مشابه سال قبل ۹ درصد افزایش یافته است. از این‌رو لازم است شهروندان برای جلوگیری ازافت فشار یا قطع آب، درمصرف بیشتر از گذشته صرفه‌جویی کنند. وی در خصوص قطعی آب در برخی مناطق استان توضیح داد: در حال حاضر قطعی آب به‌طور عمومی نداریم، اما دربعضی مناطق مانند مهرشهر در روزهای تعطیل با افزایش شدید مصرف مواجه هستیم وهمین موضوع باعث افت فشار بخصوص درطبقات بالای ساختمان‌ها می‌شود. از سوی دیگر گاهی قطع برق نیز موجب می‌شود که در پی آن شرایط آبرسانی با مشکل مواجه شود بر همین اساس مقرر شد با همکاری شرکت توزیع برق این مسأله نیز بزودی رفع شود.
مدیرعامل شرکت آبفای استان البرز با بیان اینکه بیش از 60 درصد مخازن آب مناطق استان به صفر رسیده است، گفت: تنها راه حل فعلی صرفه جویی و مصرف بهینه توسط مردم و ایجاد زیرساخت‌های تصفیه پساب‌ها و باز چرخانی آب از سوی مسئولان است. در حال حاضر میانگین کشوری پوشش فاضلاب ۵۰ درصد و در البرز این میزان ۳۳ درصد است و ما در تلاش هستیم این میزان را افزایش دهیم. البرز یکی از استان های صنعتی کشور است از این‌رو ظرفیت استفاده از پساب‌های بهداشتی درالبرز بیش از برخی استان‌ها فراهم است. رعایت این موضوع سبب می‌شود تا حد زیادی در منابع آبی استان صرفه‌جویی شود.
تصفیه پساب‌ها تنها راه برون رفت از معضل کم آبی
فردین حکیمی، مدیرکل محیط زیست البرز نیز به «ایران» گفت: حجم بالای برداشت از سفره‌های زیر زمینی باعث شده بسیاری از دشت‌های استان ممنوعه باشند اما این بدان معنی نیست که مشکل و معضل کم آبی در استان قابل حل نیست. معتقدم با برنامه‌ریزی مناسب و استفاده بهینه از آب می‌توان این مشکل را حل کرد.
وی با تأکید بر اینکه تنها راه
برون رفت از معضل کم آبی استان تصفیه پساب‌ها و استفاده از آن در مصارف غیر شرب است، ادامه داد: واقعیت این است که اگر ما استفاده بهینه و درست از منابع آبی داشته باشیم به هیچ وجه با مشکل آب مواجه نخواهیم شد. توصیه همیشگی ما به‌عنوان متولیان محیط زیست این است که تمام شهرداری‌های استان مجهز به سیستم تصفیه فاضلاب باشند و برای آبیاری فضاهای سبز و دیگر مصارف غیر شرب از پساب‌های تصفیه شده استفاده کنند اما متأسفانه در استان توجه کمی به این موضوع شده است. در حال حاضر تنها شهرداری کرج در2 منطقه این موضوع را رعایت می‌کند و دیگر شهرداری‌ها هنوز اقدامی در این زمینه انجام نداده‌اند.
 حکیمی افزود: البرز یک استان صنعتی است ازاین رو بسیار ضروری است که صنایع نیز به بحث تصفیه فاضلاب‌ها توجه کافی داشته باشند. در بسیاری از صنایع به غیر از صنایع غذایی و دارویی استفاده از آب پاک ضروری نیست واغلب آنها می‌توانند با استفاده از آب های تصفیه شده نیز نیاز آبی خود را برطرف کنند. در واقع اگر به بحث بازگردانی آب و استفاده صحیح از منابع آبی توجه کافی داشته باشیم به‌هیچ وجه هیچ کمبودی در استان نخواهیم داشت. ما چه بخواهیم و چه نخواهیم در آینده نزدیک باید به سمت تصفیه فاضلاب‌ها برویم پس بهتر است تا وضعیت منابع آبی از این بدتر نشده بیشتر به این موضوع توجه کنیم.
وی یکی دیگر از موضوعات مهم در این خصوص را استفاده از روان آب‌ها و مدیریت صحیح بارش‌ها ونزولات جوی دانست و افزود: متأسفانه ما در استان نتوانسته‌ایم آن‌طور که باید از سیلاب‌های حاصل از بارش‌ها استفاده کنیم و حجم عمده‌ای از این سیلاب‌ها را که می‌تواند به‌عنوان یک فرصت برای بهبود سفره‌های زیر زمینی باشد به علت نبود مدیریت در این حوزه از دست داده‌ایم. همچنین در برخی مناطق استان افرادی با تغییر کاربری غیر اصولی و ساخت ویلا و بعضاً حفر چاه‌های عمیق سبب خشک شدن سفره‌های آبی منطقه شده‌اند که این موضوع از اصلی‌ترین تهدیدات منابع آبی استان است و باید قاطعانه با آن برخورد شود. مدیر کل محیط‌ زیست البرز خاطرنشان کرد: درست است که استان البرز تنها استانی است که 75 درصد آب مصرفی جمعیت آن از سفره‌های زیر زمینی تأمین می‌شود و در حال حاضر این سفره‌ها وضعیت مناسبی ندارند اما معتقدم با اجرای طرح‌های آبخیزداری و مدیریت صحیح روان آب‌ها می‌توانیم سفره‌های زیر زمینی را تقویت کنیم و با کم آبی نیز مواجه نشویم.