سبقت مرگ در جاده‌های پهناورترین استان کشور

پریسا عظیمی
 خبرنگار
سیستان و بلوچستان، استانی که با داشتن ۲۳۰ هزار و ۵۶۶ کیلومتر جاده، بزرگترین شبکه جاده‌ای کشور محسوب می‌شود و ۱۰.۷ درصد کل جاده‌های کشور نیز در آن واقع شده اما از حداقل بزرگراه های استاندارد برخوردار است. رانندگان دائمی که درجاده‌های این استان تردد دارند، می‌گویند تقریباً کسی نیست که پا به جاده‌های سیستان و بلوچستان بگذارد و حادثه تلخ تصادف را تجربه نکرده باشد؛ می‌گویند، جاده‌هایش بوی مرگ می‌دهند. گاهی کار به تصادف‌های زنجیره‌ای هم می‌کشد مانند تصادف زنجیره‌ای مسیر زابل- زاهدان در سال 96 که ۳۳ نفر مصدوم داشت. حکایت حال و روز این جاده‌ را مردمانش خوب می‌دانند. رانندگان خودروهای سنگین کم عرض بودن این جاده را از مشکلات اصلی آن عنوان می‌کنند.
«موسی میری»، از رانندگان شب رو در این جاده است، راننده اتوبوسی که به گفته خودش ۱۵ سال است در جاده زابل- زاهدان تردد می‌کند. می‌گوید: در این مدت رسیدگی مناسبی به وضعیت جاده نشده است؛با هر وسیله نقلیه‌ای به این جاده برویم امنیت جانی نداریم.
«عباس جهانی»، راننده ترانزیت حمل سوخت نیز می‌گوید: ترانزیتی بودن جاده هم باعث بهبود وضعیت آن نشده. ما همیشه با ۳۲ هزار لیتر بنزین در این جاده تردد داریم که مثل بمبی است که به‌دنبال خود می‌کشیم و با کوچکترین تصادفی ممکن است منفجر شویم.
در همین رابطه «ایوب کرد»، مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: مهم‌ترین عامل تصادفات استان سرعت غیرمجاز تردد خودروهای حامل سوخت غیرمجاز و همچنین خودروهای حمل غیرمجاز اتباع بیگانه است. نصب دوربین‌های ثبت تخلف راهکاری برای کاهش تصادفات درجاده‌های استان است. تاکنون نسبت به نصب ۵۰ دوربین در جاده‌های استان اقدام شده که تا پایان امسال افتتاح می‌شوند.
این مقام مسئول می‌ گوید: متأسفانه شدت برخی از تصادف‌ها به حدی است که ۶۷ درصد افراد در محل حادثه و ۱۰ درصد هنگام انتقال به بیمارستان جان خود را از دست می‌دهند، سال گذشته 66درصد کل تصادفات استان در محورهای اصلی، ۲۲ درصد در جاده‌های فرعی و ۱۲ درصد هم در راه‌های روستایی اتفاق افتاد. در مجموع 26 درصد تلفات انسانی مربوط به تصادفات خودروهای اتباع بیگانه وخودروهای سوخت غیرمجاز بوده و علت بالای ۹۰ درصد تصادفات استان، عامل انسانی است.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای سیستان و بلوچستان سرقت علائم راهنمایی و رانندگی درجاده‌ها را از مشکلات اصلی این اداره کل می‌داند و تصریح می‌کند: سرقت علائم در جاده‌های استان به‌دلیل مرز بودنش، بالاست. سال گذشته بالغ بر ۱۱ میلیارد تومان سرقت و تخریب علائم راهنمایی و رانندگی داشتیم.
وی همچنین می‌افزاید: در استان آزادراه نداریم. آزادراه باید توسط بخش خصوصی ساخته ‌شود از طرفی چون جاده‌های سیستان و بلوچستان پرترافیک نیست، ساخت آزادراه هم برای بخش خصوصی مقرون به صرفه نیست و تمایلی به سرمایه‌گذاری در این جاده‌ها  ندارد.
او با بیان اینکه 1.6 درصد بزرگراه‌های کشور در استان ما قرار دارد، می‌گوید: از این نظر در مضیقه و تنگنا هستیم. این درحالی است که ۹ درصد جاده‌های اصلی و فرعی کشور را نیز در استانمان داریم. مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای سیستان و بلوچستان به هم مرز بودن استان با دو کشور پاکستان و افغانستان اشاره و ازآن به‌عنوان یک ظرفیت خوب یاد می‌کند و می‌افزاید: به علت عدم پوشش کامل ریل در استان، بالای ۹۵ درصد حمل و نقل توسط جاده انجام می‌شود.
وی مسیر میلک به چابهار را از مهم‌ترین مسیرهای جاده‌ای استان می‌داند که در اولویت اول برنامه دولت برای ارتقای محور، از اصلی به بزرگراه قرار گرفته است. کار احداث این بزرگراه به طول ۹۲۷ کیلومتر شروع شده است. کل ترانزیت‌های استان به استان‌های شرقی و کشورهای همسایه افغانستان و پاکستان از این مسیر انجام می‌شود. ساخت محور زاهدان به زابل هم در حال اجراست.۵۰ کیلومتر از مسیر زاهدان به خاش، ایرانشهر - خاش هم در دست ساخت است و ایرانشهر- چابهار هم در دست مطالعه است البته قطعه یک آن در شرف شروع است.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای سیستان و بلوچستان به کریدور شرقی-غربی میرجاوه - زاهدان – بم اشاره می‌کند که ردیف اعتبار هم دارد و محور زاهدان - بم آن اجرایی شده و حدفاصل زاهدان - نصرت آباد نیز بزودی تکمیل می‌شود. وی درباره کریدور ساحلی این استان نیز می‌گوید: کریدور ساحلی کنارک - بندرعباس تکمیل شده و ارتقای محور از فرعی به اصلی در دست ساخت است. تعدادی هم جاده فرعی داریم که نیاز است به جاده اصلی تبدیل شوند البته این اقدام در دست مطالعه قرار دارد.
کرد؛ جاده زاهدان – زابل را از جاده‌های اصلی استان می‌داند که عرض، شیب و قوس استاندارد دارد و در حال تبدیل شدن به بزرگراه است.
«مهدی پارسی»، معاون اداره کل راه و شهرسازی استان سیستان و بلوچستان هم در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما به محور زاهدان - زابل که در دست احداث است اشاره می‌کند و درخصوص بودجه‌ای که برای ساخت این مسیر اختصاص داده می‌شود، می‌افزاید: ساخت این مسیر به تناسب بودجه سالانه‌ای که اختصاص می‌یابد، صورت می‌گیرد. درحال حاضر تمام جاده‌های سیستان و بلوچستان در دست ساخت و بررسی است و به تناسب بودجه‌ای که دریافت می‌کنیم ساختشان را انجام می‌دهیم.
وی خاطرنشان می‌کند: تمام محورهای استان به تناسب تخصیص اعتبار، به مرور به بزرگراه تبدیل خواهند شد.هم‌اکنون باند دوم محورهای زاهدان – بیرجند، زاهدان – بم و زاهدان - خاش در حال احداث است.در مجموع 700 تا 800 کیلومتر از جاده استان نیاز به احداث بزرگراه دارد و رقمی حدود ۴ تا ۵ میلیارد تومان برای هر کیلومتر بزرگراه اعتبار نیاز است. تاکنون در حوزه شمال استان ۲۵۶ کیلومتر بزرگراه با نصب تمام علائم راهنمایی و رانندگی احداث شده است.
معاون اداره کل راه و شهرسازی استان سیستان و بلوچستان در مورد تصادف‌هایی که در جاده زاهدان- زابل اتفاق می‌افتد، معتقد است، بیشتر تصادف‌ها به‌دلیل عدم توجه بسرعت و سبقت‌های بی‌جا و در مجموع خطای انسانی است البته اگر باند دوم این جاده ساخته شود تلفات کمتر خواهد شد.
پارسی با بیان اینکه در این سال‌ها برای اتمام بزرگراه هر سال با کمبود اعتبار مواجه شده ایم، می‌گوید: اگر اعتبار به میزان لازم اختصاص داده شود ساخت بزرگراه سریع‌تر انجام خواهد شد. البته ناگفته نماند که روند افزایش اعتبار را هر سال داشتیم و امسال هم نسبت به سال گذشته ۱۰۰ درصد رشد اعتبار داشتیم. تأمین اعتبار جاده‌سازی برای سیستان و بلوچستان نسبت به سال گذشته تقریباً دو برابر شده است.
معاون اداره کل راه و شهرسازی استان سیستان و بلوچستان اعتقاد دارد اگر سرعت خودروها مجاز و مطمئن باشد قطعاً تصادفی رخ نمی‌دهد. متأسفانه ۹۰ درصد تصادفات ناشی از عدم رعایت مقررات رانندگی است. نکته حائز اهمیت این است که هیچ تصادفی به‌صورت تصادفی رخ نمی‌دهد مگرآن که یا مسیر، آماده آمدنمان نباشد یا خودمان مقصر نرسیدن به مقصد باشیم.