اتاقی که در آنجا اتفاق افتاد

جان بولتون / مشاورامنیت ملی سابق ترامپ / مترجمان: مسعود میرزایی و بهجت عباسی

ناکامی در بازدارندگی

ساعت هشت و نیم شب به سمت سالن میهمانی‌های دیپلماتیک کاخ سفید حرکت کردیم. ترامپ قرار بود سخنرانی خود را در این سالن انجام دهد و به طور مستقیم از شبکه‌های تلویزیونی پخش شود. ما برای اینکه کسی متوجه نشود اتفاق مهمی در حال وقوع است، از میان ستون‌های بال غربی کاخ سفید نرفتیم بلکه از گذرراه «ساوت لان» که اتفاقاً تاریک هم بود، عبور کردیم. هنگام عبور از این گذرراه که در جنوب ساختمان اصلی کاخ سفید واقع شده می‌توان نمایی درخشان و هیجان انگیز را از کاخ در شب دید. ترامپ که در طبقه بالای سالن دیپلماتیک و در بخش پذیرایی حضور داشت ساعت 8 و 45 دقیقه با آسانسور به طبقه همکف وارد شد و ما خیلی سریع و برای آخرین بار متن سخنرانی را مرور کردیم. او متن سخنرانی را بخوبی در مقابل دوربین‌ها و حاضران ارائه کرد و در پایان با مشاوران و مقامات حاضر دست داد و بلافاصله عازم طبقه بالا شد. من هم بلافاصله عازم دفترم شدم تا وسایلم را جمع و جور کنم و به سمت خانه بروم. ساعت حدود 9 و 30 دقیقه شب بود و در کمال تعجب متوجه شدم که بال غربی کاخ سفید هنوز پر از گردشگر است!
حمله به سوریه تقریباً عالی پیش رفت و پدافند سوریه بیش از 40 موشک ضد هوایی شلیک کرد ولی هیچ کدام از موشک‌های کروز ما مورد اصابت قرار نگرفت. به نظرم بشار اسد باید از حجم تخریب‌ها متعجب شده باشد و هیچ گونه نشت مواد شیمیایی هم گزارش نشد. ترامپ روز شنبه با خوشحالی درباره این حمله توئیت زد و با نخست‌وزیر بریتانیا و رئیس جمهوری فرانسه نیز تلفنی گفت‌و‌گو کرد. ترزا می‌ و امانوئل مکرون از این حمله تلافی جویانه که اتحاد غرب را به نمایش گذاشت، ابراز رضایت کردند. در همین حال «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل با این استدلال که چون شورای امنیت مجوزی برای حمله به سوریه نداده بود، از اقدام امریکا و متحدانش انتقاد کرد و گفت: این حمله با قوانین بین‌المللی تطابق ندارد. از نظر برخی از ما، این حرف مسخره بود. من بیشتر وقتم را روز شنبه در بال غربی گذراندم تا اگر به اقدامات تکمیلی نیاز بود، در دسترس باشم.
آیا ما موفق شدیم بازدارندگی ایجاد کنیم و مانع انجام اقدامات مشابه توسط اسد شویم؟ باید بگویم در نهایت موفق به انجام این کار نشدیم. بعد از استعفای من از پست مشاور امنیت ملی، برای جهانیان فاش شد که اسد مجدداً در ماه مه 2019 علیه مردم غیرنظامی از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرده بود. احتمالاً حملات شیمیایی دیگری نیز در این مدت در سوریه رخ داده است. خلاصه اینکه اگر حمله موشکی امریکا به سوریه در سال 2017 حدود 12 ماه در زمینه کاربرد سلاح‌های شیمیایی بازدارندگی ایجاد کرد، حمله سال 2018 که در مقایسه با حمله قبلی شدیدتر و گسترده‌تر نیز بود، فقط 13 ماه اثر بازدارندگی داشت. بحث‌ها و جلسات برگزار شده برای تصمیم‌گیری در مورد نحوه واکنش به حملات شیمیایی سال 2018 سوریه به‌طور ویژه سردرگمی سیاست‌های امریکا در قبال سوریه و همچنین نحوه برخورد واشنگتن با هژمونی رو به رشد ایران در منطقه را به نمایش گذاشت. همان گونه که پروفسور «ادوارد کوروین» استاد سرشناس علوم سیاسی و حقوق اساسی، در دهه 1950 گفته بود قانون اساسی امریکا در حوزه سیاست خارجی در واقع «دعوتی برای مبارزه» میان رئیس جمهوری و کنگره است، سیاست امریکا در قبال سوریه نیز همچنان به‌عنوان «دعوتی برای مبارزه» باقی مانده است.
فصل 3؛ امریکا خارج می‌شود
در دوشنبه بعد از حمله به سوریه، به‌همراه ترامپ به ایالت فلوریدا پرواز کردم. این اولین سفر من با بالگرد ویژه رئیس جمهوری موسوم به «مارین وان» بود. ما از گذر راه ساوت لان (در نزدیکی محوطه چمن کاخ سفید که مخصوص فرود بالگرد است) به پایگاه هوایی «اندروز» واشنگتن پرواز کردیم و بعد با «ایرفورس وان» هواپیمای اختصاصی رئیس جمهوری عازم شهر میامی شدیم.
در ایالت فلوریدا مقصد اولیه ما حوالی شهر«هیالیا» برای حضور در یک گردهمایی با هدف کمک به پیشبرد تلاش‌های ترامپ برای ایجاد فضای مثبت تجاری بود. بیش از 500 شرکت‌کننده - عمدتاً از اتباع امریکایی، کوبایی و ونزوئلایی تبار- در این مراسم حضور داشتند و وقتی ترامپ من را به آنها معرفی کرد در شرایطی که تازه به سوریه حمله شده بود، آنها همگی، ایستاده شروع به کف زدن کردند. ترامپ که به طور آشکار متعجب شده بود، پرسید: «بولتون را تحسین می‌کنید و همه اعتبار این حمله را به او می‌دهید؟ می‌دانید که این به معنای پایان کار اوست.» خیلی جالب بود. اما سناتور «مارک روبیو» پیشتر و زمانی که با اعلام انتصاب من به‌عنوان مشاور امنیت ملی ترامپ گفته بود: «روز بدی برای مادورو و کاسترو (رؤسای جمهوری ونزوئلا و کوبا) و روز بزرگ و با شکوهی برای آزادی است» این چنین تشویق و تحسین حضار را پیش‌بینی کرده بود.