حاکمیت یکپارچه


ناصر ایمانی
فعال سیاسی اصولگرا
سخنان اخیر رئیس جمهوری در جلسه هیأت دولت و گلایه ضمنی ایشان از مشکلاتی که تضادها و تعارض‌های میان قوا و نیز شایعات کذب در مسیر تلاش دولت برای اداره بهتر کشور ایجاد می‌کند؛ بهانه‌ای است برای مرور نکاتی چند درباره بایسته‌های حاکمیت مطلوب و رابطه میان اجزای آن. در همه کشورهای جهان حاکمیت یک مفهوم یکپارچه است. هم مردم یک کشور و هم جامعه جهانی از یک نظام سیاسی انتظار حاکمیتی واحد دارند و نه حاکمیتی چندگانه. اگرچه مفهوم حاکمیت در اغلب کشور‌ها میان قوای سه‌گانه یا چندگانه تقسیم شده است، اما دقیقاً همین قوا هستند که باید تصویر یک حاکمیت یکپارچه را نشان بدهند. در هر کشوری اگر رفتار هر یک از این قوا به گونه‌ای باشد که تلقی عمومی مردم یا جهان خارج این باشد که کشتی حاکمیت یک کشور دو یا سه ناخدا دارد نتیجه‌ای جز زیر سؤال رفتن کل مفهوم آن حاکمیت برایشان نخواهد داشت.
البته توجه داشته باشیم که دایره نقادی و حتی اختلاف نظر کاملاً از این موضوع خارج است. یعنی به‌طور طبیعی قوای سه‌گانه جمهوری اسلامی ایران یا هر کشوری می‌توانند درباره راه و روش مطلوب خود برای اداره کشور با یکدیگر اختلاف‌نظر و دیدگاه داشته باشند. اما خط قرمز رفتار قوای سه‌گانه آنجایی است که خدای ناکرده این اختلاف‌نظرها به اندازه‌ای باشد که مفهوم حاکمیت یکپارچه را در ذهن عامه مردم زیر سؤال ببرد. بنابر این، اینکه اختلاف نظر و تفاوت سلیقه چه حجمی دارد و به چه نحو بیان می‌شود در این میان اهمیت پیدا می‌کند. اگر فاصله نظرات از یکدیگر زیاد باشد و با لحن تخاصم‌آمیزی بیان شود بی‌شک به حاکمیت یکپارچه لطمه خواهد زد و باید خط قرمز تلقی شود. آنچه گفته شد یک امر کلی و جهانشمول است که در کشور ما با توجه به شرایط حاکم شده داخلی و خارجی و فشارهای شدید اقتصادی و اجتماعی که وجود دارد اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند.
فراموش نکنیم که ما خارج از مرزهای کشورمان مخالفان و دشمنان بسیار جدی و متعددی داریم. شاید هیچ کشوری روی کره زمین وجود نداشته باشد که این میزان مخالف و دشمن داشته باشد. همچنان که تحریم‌هایی که علیه کشور ما وضع و اجرا شده سخت‌ترین تحریم‌های بی‌سابقه‌ای است که در طول تاریخ روابط میان کشورها وجود نداشته است.
در شرایطی که یک کشور با مشکلات داخلی و هجوم خارجی مواجه است، عقل اقتضا می‌کند که اختلاف‌نظرهایی که به‌طور طبیعی در همه کشورها وجود دارد متناسب با شرایط کنترل و هدایت شوند تا مبادا این ذهنیت در خارج شکل بگیرد که فشارها سبب شده سیستم مرکزی تصمیم‌گیری نظام سیاسی دچار بی‌قاعدگی و اختلال شده است.
بنابر این شرایط کشور ما اقتضا می‌کند که قوای مقننه، مجریه و قضائیه اگر چه اختلاف نظر حق طبیعی‌شان است اما کاملاً به شرایط ویژه کشور توجه داشته باشند. البته در این مسیر خوشبختانه برخی اقدامات مانند تشکیل شورای اقتصادی سران سه قوه که با ابتکار مقام معظم رهبری تشکیل شد از جمله اقداماتی است که توانسته و می‌تواند در جهت ایجاد هم‌آوایی میان قوای سه‌گانه مؤثر باشد و از حجم اختلاف‌نظرها و عملکردهای متعارض میان آنها بکاهد.
با وجود این نکته مهمی که نباید از نظر دور داشته شود این است که قوای سه‌گانه باید تا حد امکان تلاش کنند تا اختلافات خودشان را در محافل غیر‌عمومی حل کنند و آن را به سطح جامعه نکشانند. این به معنای پنهان کردن اطلاعات از مردم نیست، بلکه به معنای آن است که بسیاری از اختلافات با گفت‌و‌گو و همفکری در درون جمع مسئولان قابل حل است و نباید با اهداف سیاسی به سطح جامعه کشانده شود و موجب اضطراب بیشتر برای مردم در شرایط کنونی شود.
در همین راستا ما در جامعه‌مان با عامل مخرب دیگری نیز مواجه هستیم که به نوعی در سخنان اخیر رئیس جمهوری محترم نیز به آن اشاره شد. شایعه و زیر سؤال بردن تصمیمات نهادهای حاکمیتی بر مبنای محتواهای رسانه‌ای که ملغمه نگران‌کننده‌ای از اطلاعات درست و نادرست هستند یکی از عوامل مضر در رابطه مردم و حاکمیت است. البته ریشه بسیاری از شایعاتی که در کشور منتشر می‌شود به عملکرد ناصحیح مسئولان نهادهای مختلف در سطوح مختلف بازمی‌گردد. اگر مسئولان با دقت بیشتری عمل و اظهار نظر کنند، اطلاع‌رسانی بموقع انجام دهند و این‌گونه نباشد که با تأخیر در ارائه توضیح، جامعه در مواجهه با شایعات احساس کند که به اخبار مگویی دست پیدا کرده است؛ می‌توان از به‌وجود آمدن بهمن ویرانگر شایعات که تخریب‌کننده اعتماد عمومی است، جلوگیری کرد.
در کنار همه آنچه گفته شد ذکر این نکته ضروری است که قرار داشتن دولت در سال آخر مسئولیت اهمیت همه این ملاحظات را تشدید می‌کند، زیرا سال آخر عمر دولت‌ها از جهت تعامل قوا با یکدیگر و ثبات مدیریت و نیز نگاه و حس مردم نسبت به کارنامه عملکرد قوه مجریه از حساسیت بیشتری برخوردار است و تا حدودی مراقبت بیشتری را می‌طلبد.

آدرس مطلب http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7409/1/550289/0
ارسال دیدگاه
  • ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
  • دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
  • از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
  • دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
captcha
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
ویژه نامه ها