کلید رونق در بازار هنر جوانان

رضا افسری
نقاش و مدرس دانشگاه هنر
خریداران آثار هنری معمولاً کارهایی را که قرار است بخرند یا مربوط به کسانی است که نسبت به آنها شناخت دارند یا اسمشان را شنیده‌اند یا ممکن است که کارشان را ببینند و خوش شان بیاید و بخرند. اگر کسی که دارای شهرت نباشد و شناختی بر آثارش نداشته باشند، اما دوست داشته باشد کارش فروش رود، طبیعتاً اینکه مخاطبان را ترغیب کنیم تا کارش دیده شود و از او اثر خریده شود، به این راحتی‌ها نیست.
`معمولاً خریداران دو نوع هستند یکسری مجموعه دارند و ممکن است از کاری هم خوش شان نیاید اما چون صاحب آن اثر یک هنرمند شناخته شده است و چون می‌خواهند مجموعه‌اش کامل باشد با اینکه آن را دوست ندارند اما باز هم می‌خرند. اما یکسری نیز هستند که مجموعه‌دار نیستند اما شاید اثری را ببینند و خوش شان بیاد و بخرند.
آنها عنوان هنرمند برایشان مهم نیست فقط می‌خواهند کاری که دوست دارند بخرند. مجموعه‌داران بزرگ اما معمولاً برایشان مهم است. اگر قرار باشد کاری کنیم که هنرمندان جوان که شناخته شده هم نیستند، کارشان فروش رود با چند روش میسر است.
یکی اینکه خود گالری رغبت پیدا کند تا نمایشگاهی برای یکسری هنرمند بگذارد که طبیعتاً می‌تواند تأییدیه‌ای باشد بر اثر آن هنرمند و دیگر اینکه می‌تواند از طریق نقد اثر باشد که توسط یک منتقد نوشته می‌شود؛ منتقدان شناخته شده‌ای که مورد قبول خریداران باشند و اینکه چقدر ما از این دست منتقدان داریم نمی‌دانم.
قطعاً آن اندازه منتقد نداریم که از طریق نقد خریداری را تشویق به خرید اثر کند. در همه جای دنیا اینگونه است که یک منتقد می‌تواند هنرمند را بلندآوازه کند و کارش خیلی فروش رود یا اثر او را طوری بکوبد که هیچکس نخرد. اما در ایران اوضاع نقد اینگونه نیست.
یکی از روش‌هایی که می‌تواند مؤثر باشد این است که هنرمندان شناخته شده که معمولاً کارشان خوب فروش می‌رود و دارای شهرت بسیار هستند، دست هنرمندان جوان را بگیرند و به جامعه معرفی کنند و او می‌تواند از طریق استادان تراز اول به جامعه هنری و مردم شناسانده شود. این روش بسیار خوبی است.
من بسیاری از شاگردان با استعداد و هنرمندم را معرفی کردم و حتی اگر می‌دانستم کسی از کار او ممکن است خوشش بیاید، نمایشگاهش را به او معرفی می‌کردم تا ببیند و بخرد. خود گالری‌ها اگر کسی را بشناسند که خریداران خوبی هستند اما شناختی هم نسبت به هنرمندان خوب ندارند می‌توانند کاری کنند که در بین مردم شناخته شوند چون بسیاری از خریداران هنرمندان را نمی‌شناسند.
هنرمندان تجسمی مثل سینما و موسیقی آنقدر شناخته شده و ستاره نیستند که همه بشناسندشان. برای همین از طریق این راه‌ها باید معرفی شوند و این روش‌هایی است که می‌تواند بر فروش آثار تأثیر بگذارد.