اتاقی که در آنجا اتفاق افتاد

جان بولتون / مشاورامنیت ملی سابق ترامپ / مترجمان: مسعود میرزایی و بهجت عباسی


تشبیه اردوغان به موسولینی
وقتی که ترامپ را برای یک گفت‌و‌گوی تلفنی دیگر در ساعات آتی با «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه آماده و توجیه می‌کردم، تأکید نمودم که ما طراحی درستی را انجام داده‌ایم: اول اینکه یک حمله پیشنهادی سه‌جانبه با مشارکت فرانسه و بریتانیا داریم که کاملاً متفاوت از حمله یکجانبه امریکا در سال 2017 است. دوم، رویکرد ما این‌بار جامع و فراگیر است و علاوه بر نیروی نظامی، ابزارهای سیاسی و اقتصادی را نیز اضافه کرده‌ایم تا یک پیام ترکیبی مؤثر را در مورد اینکه هدف اقدام ما چیست و چرا دست به این اقدام می‌زنیم، برای دیگران ارسال کنیم و سوم اینکه طرح ما یک طرح پایدار و ادامه‌دار خواهد بود و نه یک اقدام منفرد و مقطعی. به نظر می‌رسید که ترامپ از این طراحی رضایت دارد. او در ادامه به من تأکید کرد؛ «تا آنجا که می‌توانی در شبکه‌های تلویزیونی حاضر شو و مصاحبه کن... هر‌چقدر دوست داری به اوباما بتاز، این کار خوبی است که باید انجام شود.» من واقعاً نمی‌خواستم در آن هفته کار رسانه‌ای انجام دهم و از طرف دیگر افراد زیادی بودند که علاقه داشتند و تلاش می‌کردند راهی به شبکه‌های تلویزیونی باز کنند و حرف بزنند. به نظرم در این زمینه کمبودی نداشتیم و صدای مقامات دولتی به اندازه کافی شنیده می‌شد.
مکالمه تلفنی اردوغان یک تجربه جالب توجه بود. وقتی به حرف‌های او (که همگی ترجمه می‌شد) گوش می‌دادیم، به نظر می‌رسید که «بنیتو موسولینی» (رهبر فاشیست ایتالیا در سال‌های جنگ جهانی دوم) از بالکن معروف خود در شهر رم سخنرانی می‌کند، تفاوتش فقط در این بود که اردوغان با همان تُن صدا از گوشی تلفن صحبت می‌کرد و انگار بر روی میز رئیس جمهوری موسوم به میز «رزولوت» ایستاده و برای ما سخنرانی می‌کند. رئیس جمهوری ترکیه از هرگونه تعهدی در زمینه پیوستن به طرح‌های عملیاتی امریکا علیه سوریه خودداری کرد اما گفت که او فوراً با پوتین صحبت خواهد کرد. ترامپ از اردوغان خواست که تأکید کند ما نهایت سعی خود را خواهیم کرد تا تلفات و خساراتی به نیروهای روسی وارد نشود. روز بعد که پنجشنبه بود «ابراهیم کالین» همتای ترک من که همزمان سخنگوی مطبوعاتی اردوغان هم هست (چه ترکیب جالبی!) تلفن کرد تا از گفت‌و‌گوهای رؤسای جمهوری ترکیه و روسیه گزارش بدهد. پوتین در گفت‌و‌گوی تلفنی با اردوغان تأکید کرده بود که اصلاً خواهان مقابله و مواجهه بیشتر با امریکا بر سر موضوع سوریه نیست و همه طرف‌ها باید عاقلانه عمل کنند.
ساعت هشت صبح پنجشنبه ژنرال دانفورد رئیس ستاد مشترک ارتش تلفن کرد تا درباره مکالمه شب گذشته‌اش با گراسیموف همتای روس خود گزارش بدهد. دانفورد گفت: گراسیموف پس از تأکید بر ضرورت دفاع روسیه از رژیم اسد وارد بحث اصلی شد و وقتی من با قاطعیت اعلام کردم که قصد ما هدف قرار دادن نیروهای روسیه در خاک سوریه نیست، حرف مرا کاملاً جدی گرفت. وی همتای روس خود را «بسیاری حرفه‌ای، متین و دقیق» توصیف کرد. من و دانفورد در این نکته که مذاکره با مقامات نظامی روسیه نتایج مثبتی داشته متفق‌القول بودیم. من همان روز نتیجه مذاکرات تلفنی دانفورد – گراسیموف و پوتین – اردوغان را به ترامپ منتقل کردم.