اخوان المسلمین در گذر روزگاران

نویسنده: هانی غُربا
مترجم: ندا آکیش
92 سال از تأسیس گروه جهانی اخوان المسلمین می‌گذرد. این گروه علی‌رغم اینکه پس‌از بهارهای عربی در چندین کشور قدرت خود را افزایش داد، چند سالی است در خاورمیانه، منطقه‌ای که زمانی از آنجا ظهور کرد، رو به افول گذارده است. پنجشنبه گذشته دادگاهی در اردن در حکم نهایی خود اخوان المسلمین این کشور را منحل و فعالیت‌های آن را ممنوع کرد. چیزی که دو هفته قبل حزب قانون اساسی آزاد در پارلمان تونس، برای آن وارد عمل شد اما پارلمان حاضر به تأیید آن نشد.
اما در اردن، دادگاه این کشور علت صدور حکم علیه اخوان المسلمین را بی‌توجهی آن به قانون سال 2014 مبنی بر محدود شدن فعالیت‌های سیاسی گروه‌های مذهبی اعلام کرد. این دادگاه اگرچه به گروه اخوان المسلمین برچسب تروریستی بودن نزد اما ممکن است با این حکم در آینده راه برای تروریستی خواندن اخوان المسلمین اردن هموار شود. این در حالی است که اخوان‌المسلمین اردن زمانی آنقدر قدرتمند بود که از تأسیس یک حزب اسلامی سیاسی مهم در این کشور به‌نام «جبهه اقدام اسلامی» حمایت کرد. این حزب اسلامی که تحت حمایت اخوان‌المسلمین اردن بود همچنین آنقدر قدرت داشت که در سال 1994 به معاهده صلح اردن – اسرائیل پایان داد. اخوان‌المسلمین در مصر، کشوری که زادگاه آن است هم تا سال 2013 با قدرت فعال بود. اوج قدرت این گروه را می‌توان بعد از حوادث بهار عربی که به انتخاب شدن محمد مرسی، رئیس جمهوری اخوانی در سال 2012 انجامید، دانست. اما در سال 2013 پس از برکناری مرسی با کودتای نظامی، عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری فعلی مصر اخوان المسلمین گروه تروریستی نامیده شد و هدف تهاجم دولت و ارتش مصر قرار گرفت. چند ماه بعد و در سال 2014 هم عربستان سعودی از مصر پیروی کرد و اخوانی‌ها را گروه تروریستی نامید. این اقدام عربستان اخوانی‌های مصر را که از دهه 1960 روی حمایت ریاض حساب کرده بودند، شوکه کرد و باعث شد مقامات عربستانی بویژه محمد بن سلمان را «صهیونیست» نامند زیرا از مخالفت با اخوان‌المسلمین صهیونیست‌ها سود می‌برند. امارات هم در سال 2014 همسو با عربستان فعالیت‌های اخوان المسلمین در خاک خود را ممنوع کرد. این کشور حتی ده‌ها نهاد وابسته به اخوان‌المسلمین در کشورهای غربی را در فهرست گروه‌های تروریستی خود قرار داد. از دیگر کشورهایی که اخوان‌المسلمین را تروریست نامیدند، بحرین، سوریه، ترکمنستان، قزاقستان و تاجیکستان بودند. حتی در تونس هم که حزب‌النهضه، شاخه اخوان المسلمین از سال 2011 قدرت را در دست دارد، تحرکات جدیدی به راه افتاده که اخوان المسلمین در لیست سیاه قرار بگیرد. دو سال قبل هم راشد الغنوشی در نامه‌ای به اخوانی‌های مصر آنها را تروریست خوانده بود. کسی که قرار است روز پنجشنبه این هفته درباره سلب رأی اعتماد از او، رئیس پارلمان و یکی از بنیانگذاران حزب النهضه رأی‌گیری شود. نگاهی به تاریخ اخوانی‌ها نشان می‌دهد، چندین دهه بسیاری از حاکمان کشورهای مسلمان نشین به اخوان المسلمین به دیده یک منبع حمایت سیاسی و مذهبی نگاه می‌کردند اما اکنون چند سالی است که نه تنها دیگر این دیدگاه وجود ندارد بلکه این حس در آنها تقویت شده است که ممکن است، اخوان المسلیمن تبدیل به تهدید شود. از همین رو است که در بسیاری از کشورهای خاورمیانه اقدامات ضد اخوانی در جریان است.
منبع: Modern Tokyo Times