هشدار قانون به قربانیان سایت‌های شرطبندی

سهراب سلیم‌زاده
حقوقدان
بر اساس قانون مجازات اسلامی قماربازی با هر وسیله‌ای ممنوع است و مرتکبان آن به یک تا شش ماه حبس یا 74 ضربه شلاق محکوم‌شده و در صورت تجاهر(یعنی اصرار و تکرار جرم) به قماربازی به هر دو مجازات محکوم می‌شوند.
 کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در چهل و هشتمین جلسه خود، برخورد با قمارخانه‌های مجازی در اینترنت را به تصویب رساند و آن را به موارد محتوایی که برای ارتکاب جرایم رایانه‌ای به کار می‌رود اضافه کرد.
باید افزود، شرط‌بندی موضوعی است که در قانون مجازات اسلامی دارای عنوان مجرمانه مستقل نیست و در هیچ‌یک از مواد قانونی به آن اشاره نشده است.
با این حال شرطبندی، جرم است اما با عنوان مجرمانه قمار مورد بررسی قرار می‌گیرد بنابراین مواد قانونی مرتبط برای برخورد با جرم قمار به طور واضح شامل جرم شرط‌بندی نیز می‌شود، طبق ماده ۷۰۵ قانون مجازات اسلامی قمار با هر وسیله‌ای ممنوع و مرتکبان آن به یک تا ۶ ماه حبس یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم شده و در صورت تجاهر به قمار بازی به هر دو مجازات محکوم می‌شوند باید توجه داشت البته شرط خاص برای تحقق این جرم قصد برد و باخت است؛ یعنی می بایست سوء نیتی مبنی بر قصد برد و باخت احراز شود. اما اگر قصد برد و باختی وجود نداشته باشد این عمل، مجرمانه نیست.
لازم به ذکر است بر اساس ماده ۶۵۴ قانون مدنی قمار و گروه‌بندی باطل و دعاوی راجع به آن مسموع نخواهد بود؛ یعنی معامله مبتنی بر قمار نامشروع و طرح دعوا بر اساس آن وجاهت قانونی ندارد و قابل اثبات نخواهد بود.
در قانون مجازات اسلامی در مواد ۷۰۵، 706، ۷۰۷ و ۷۱۰ قانون مجازت اسلامی ‌برای این‌گونه افراد مجازات تعیین شده است.
کاربران فضای مجازی باید توجه داشته باشند که فضای وقوع جرم (اینترنت) نمی‌تواند مانعی برای اثبات جرم باشد. یعنی وقتی قانونگذار هر گونه قمار و شرط‌بندی را ممنوع کرد تفاوتی نمی‌کند که این اقدام در فضای مجازی یا واقعی رخ دهد. در هر صورت با آن برخورد و مرتکبان به مجازات قانونی محکوم خواهند شد. هر چند کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه برخورد با قمارخانه‌های مجازی در اینترنت را به تصویب رساند و آن را به موارد محتوایی که برای ارتکاب جرایم رایانه‌ای به کار می‌رود اضافه کرد. همچنین نقش تبلیغات در این حوزه غیر قابل انکار است. همچنان که با دایر‌کنندگان چنین سایت‌هایی برخورد می‌شود باید با افراد و چهره‌هایی که برای این سایت‌ها تبلیغ می‌کنند برخورد شود.
به نظر می‌رسد اقدام قانونی و قاطع در برخورد با معضلات اجتماعی که در قامت جرم خودنمایی می‌کند از یک سو و فرهنگسازی و پیشگیری از وقوع چنین جرایمی از سوی دیگر همزمان بایدمدنظر قرار گرفته شود. افرادی که دایر‌کننده چنین سایت‌هایی هستند مجرم هستند و در فکر ربودن پول مردم و افرادی که فریب چنین سایت‌هایی را می خورند رؤیای پولدار شدن و زندگی اشرافی (لوکس یا لاکچری)در سر دارند. فرهنگسازی با اتکا به فرهنگ غنی سرزمینمان می‌تواند در جهت پیشگیری از وقوع چنین جرایمی مؤثر باشد.