واپسین چالش‌های یک سیاستمدار خسته

دارن مک کافری
‌تحلیلگر سیاسی یورونیوز
مترجم: وصال روحانی
در شروع بحران کرونا آنگلا مرکل گفته بود که اتحادیه اروپا (EU) مواجه با جدی‌ترین چالش خود از زمان پیدایش این نهاد است. صدر اعظم آلمان افزوده بود: «بهترین دستاورد این است که ما از خاکستر این رویارویی، از نو و قوی‌تر از همیشه سربرآوریم و حاصل این تعارض شکل‌گیری یکی اروپای قدرتمندتر باشد.»
اینک و در واپسین روزهای بهار 2020 که آلمان در آستانه دریافت پست نوبتی و چرخشی ریاست «اتحادیه اروپا» است و آنگلا مرکل فاصله کمی تا کنار رفتن از پست‌اش دارد، حرف‌های آن زمان وی طنین عمیق‌تری برای خود او و کل اروپا یافته است. مرکل تأکید کرده است که پس از سه دوره متوالی احراز پست صدر اعظمی آلمان و گذراندن 15 سال اغلب موفقیت‌آمیز در این سمت خیال حفظ عنوانش را ندارد و در دور جدید انتخابات آلمان شرکت نخواهد کرد.
مسئولیت‌های مرکل در آلمان در دوره ریاست نوبتی این کشور در «اتحادیه اروپا» عظیم و خطیرند. آنها باید ابتدا سایر کشورهای عضور اتحادیه اروپا را متقاعد به تقویت دوباره بودجه این نهاد و بخصوص تأمین پولی کنند که برای بازیابی قدرت اجرایی پیشین این سازمان مورد نیاز است. به‌گفته اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا به چیزی حدود 750 میلیارد یورو برای این امر نیاز است و در قالب همین پکیج حمایتی به کشورهای عضو مجموعاً 500 میلیارد یورو کمک نقدی اهدا می‌شود که نیمی از آن حالت قروض بلاعوض را دارد و نیمه دیگر وام‌های کوتاه مدتی است که باید با سعودی اندک مسترد شود.
از هر دیدگاهی مرکل در این سالهای طولانی و حتی پس از سست شدن پنجه آهنین‌اش توانسته است نشان بدهد که طرح‌های لازم برای یک به‌پاخیزی کشوری و حتی قاره‌ای چیست.
شاید برخی مانورهای مالی او ناقض باورهای سنتی آلمان در تنظیم و تقسیم بودجه‌های کاری این کشور باشد و حتی دموکرات مسیحی‌ها هم که حزب مرکل را تشکیل می‌دهند با برخی مانورهای او مخالف بوده و آن را تخطی از اصول درون حزبی نامیده‌اند ولی مرکل حتی در روزهایی که برخی دوست دارند وی را سیاستمداری خسته و رنگ و رو رفته توصیف کنند، از قوه اتخاذ تصمیم‌های قاطع در سخت‌ترین شرایط بی‌بهره نمانده است. رفتارهای برخی اعضای «اتحادیه اروپا» در سالهای پرتنش اخیر اروپا نشانگر سست شدن بنیان‌های گروهی این نهاد است ولی آلمان و مرکل وظیفه دارند در دوره‌ای که هدایت این سازمان به آنها واگذار شده هرگونه لغزش‌های گروهی و رویکردهای فردی را مهار و یک خط اقتصادی قوی و عمومی را به این اتحادیه تزریق کنند. امکان ندارد از طرح‌های مرکل و آلمان برای این ریاست نوبتی سخن گوییم و اشاره‌ای به مهارت‌های وی در عرصه‌های دیپلماسی خارجی که همیشه نقطه قوت او بوده، نکنیم. مرکل با چنین پیش زمینه‌ای و با بهره‌گیری از هر عنصر موجود در راه حرکت اتحادیه اروپا گفته است: «کرونا ما را وادار کرد کار در سخت‌ترین شرایط را بیاموزیم و تحت هیچ شرایطی به دموکراسی پشت نکنیم.
موفقیت آلمان و اروپا در مواجهه با چنین چالشی در مانورهای حفظ اصول کاری خویش و اجرای مجدد روش‌های موفق و امتحان پس داده اما قرار گرفته در قالب‌های اضطراری و نوین است. بحث ما فقط بحث اروپا نیست و این قاره و مکانیسم‌های اجرایی آن فقط زمانی کامل می‌شود که همکاری‌های همیشگی‌اش با امثال چین و ژاپن در آسیا و امریکا و کانادا در امریکای شمالی را استمرار بخشد.»  چه چیزی عجیب‌تر از اینکه مرکل پس از لغزش‌های غیر قابل انکارش در سال‌های 2017 تا 2019 که رفتن او در اواخر سال 2020 را قطعی و وی را متقاعد به انجام این کار کرد، در جدیدترین نظرخواهی‌ها در آلمان شاهد حمایت 68 درصدی پرسش‌ شونده‌ها نایل شده و حتی متحدان حزب وی نیز از آرای بیشتری در این نظرخواهی برخوردار شده‌اند. همین مسأله نشان می‌دهد جانشینان مرکل در سال 2021 و سال‌های بعدی چه کار عظیم و دشواری در پر کردن جای وی در صحنه سیاست آلمان و کل اروپا
خواهند داشت.