آوار «اوباما» و میراث‌هایش بر سر آمال «ترامپ»

زهره صفاری
خبرنگار
درست در روزهایی که شیوع ویروس کرونا با گرفتن جان ده‌ها هزار امریکایی، افزایش بیکاری و بحران اقتصادی، محبوبیت «دونالد ترامپ» را به کمتر از 50 درصد رسانده است، نه تنها «باراک اوباما» مهر سکوت را شکسته که میراث‌داران او نیز اهالی کاخ سفید را به دردسر انداخته‌اند.
حدود یک هفته قبل، نخستین حمله اوباما به جانشینش در کاخ سفید با انتقاد از سوءمدیریت بحران کرونا شروع شد. او در آن روز هیچ نامی از دونالد ترامپ نبرد اما مخاطبش منظور را گرفت و با توئیتی انتقامجویانه او را به بازنگری سیاست‌های دولت امریکا در دوران شیوع آنفلوانزای خوکی ارجاع داد. کشمکش‌های پنهان و آشکار ادامه داشت تا اینکه روز جمعه رئیس جمهوری امریکا، «استیو لینیک»، آخرین بازرس خصوصی کاخ سفید و در واقع آخرین بازمانده دولتی دوران اوباما را از کار برکنار و اعلام کرد دولت امریکا نیازی به حضور او ندارد. اما همزمان با واکنش مجلس نمایندگان امریکا به این اخراج و لزوم بازنگری در دلایل این اتفاق، «باراک اوباما» این بار در دو نشست با میلیون‌ها بیننده، دولت ترامپ را با کنایه‌های سنگین به باد انتقاد گرفت.
به‌گزارش بی‌بی‌سی، او که در دو نشست چند ساعته برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان سیاهپوست صحبت می‌کرد و سخنرانی‌هایش علاوه بر شبکه‌های تلویزیونی در شبکه‌های توئیتر، فیس‌بوک و یوتیوب نیز پوشش داده می‌شد، دومین حمله سنگین خود به ترامپ را با این جملات انجام داد: «این ویروس نشان داد بسیاری از مقامات دولتی حتی تظاهر به مسئولیت داشتن هم نمی‌کنند. «کووید19» بسیاری از واقعیت‌ها را درباره ضعف مدیریت و رهبری در کشور ثابت کرد و از همه مهم‌تر بسیاری از مسئولان متوجه وظایف واقعی‌شان شدند.»
در شرایطی که ویروس کرونا بیش از 90 هزار نفر قربانی در امریکا گرفته و رکورد مرگ در جهان را ثبت کرده است، اوباما با اشاره به آمار هول‌انگیز مرگ و ابتلای آفریقایی امریکایی‌های ایالات متحده، بر آشکار شدن بحران نژادپرستی تأکید کرد و ادامه داد: «بیماری‌هایی از این دست، تبعیض‌ها و موانع بسیار در برابر جامعه سیاهپوستان را نیز روشن می‌کند.»
این انتقادات که به‌طور مستقیم شخص رئیس جمهوری امریکا را نشانه رفته بود، در حالی از سوی اوباما مطرح شده است که دونالد ترامپ او را با تعبیر «اوبا ماگیت» به ارتکاب بزرگترین جرم سیاسی تاریخ امریکا متهم کرده است.اتهامی که با وجود بازنشر بسیار در توئیتر هنوز جزئیات آن برای خود دونالد ترامپ نیز روشن نیست و اوباما را بدون اسناد متقن به کلید زدن روس گیت و نابودی فرصت‌های رئیس جمهوری در دو سال اخیر متهم کرده است. به باور ناظران رفع اتهام از «مایک فلین» در موضوع جاسوسی برای روسیه و واکنش اوباما به بازگشت او به مقام دولتی خشم ترامپ را بیشتر کرده است که حتی با استناد به مصاحبه‌ای قدیمی از یک نماینده محافظه کار از فعالیت‌های اوباما پیش از انتخابات 2016 برای تخریب دولت بعدی صحبت کرده و آن را بزرگترین جرم سیاسی تاریخ امریکا خوانده است. او همچنین تلاش زیادی کرد بحث قدیمی و بی‌نتیجه امریکایی نبودن اوباما را بار دیگر مطرح کند اما همچنان فقط اتهام زد و هیچ  سندی برای اتهاماتش نداشت. در این میان آن‌طور که «واشنگتن پست» نوشته است پاسخ اوباما به همه اتهامات وارده آن هم در روزهایی که رقابت «جو بایدن»، معاون سابقش با ترامپ در انتخابات 2020 داغ شده است توئیتی یک کلمه‌ای بود: «رأی بدهید».
 اخراج آخرین بازمانده دوران اوباما
بسیاری اخراج «استیو لینیک» بازرس دولتی امریکا را تداوم روند سیاست‌های انتقامجویانه رئیس جمهوری در پرونده استیضاحش می‌دانند اما با وجود این هنوز شواهدی دال بر دخالت «لینیک» در این پرونده به دست نیامده است. به گزارش «سی‌ان‌ان»، کمی پیش از اعلام رسمی خبر اخراج بازرس «لینیک»، رئیس کمیته سیاست خارجی کاخ سفید از آغاز تحقیقات او روی پرونده سوءاستفاده «مایک پمپئو» از مقام خود در جهت مسائل شخصی پرده برداشت. گرچه این موضوع مطرح شده و حتی اخراج «لینیک» را به درخواست پمپئو نسبت داده‌اند اما با وجودی که یکی از منابع کاخ سفید بر این امر صحه گذاشته همچنان با ابهاماتی همراه است. به‌همین دلیل نیز نمایندگان دموکرات مجلس نمایندگان امریکا خواهان گشایش پرونده جدیدی علیه ترامپ و تصمیم‌های سیاسی‌اش شده‌اند.
خطر انتقامجویی ترامپ
نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان امریکا معتقد است اخراج «لینیک» می‌تواند هشداری برای الگوی خطرناک انتقامجویی‌های ترامپ از افرادی باشد که قصد نظارت بر رفتار دولتش را دارند. در همین حال روبرت منندز، سناتور دموکرات نیوجرسی نیز این اخراج را شرم‌آور توصیف کرد. چاک گلوسی، سناتور جمهوریخواه آیووا نیز خطاب به مجلس نمایندگان گفت: «اینکه رئیس جمهوری اعتماد کافی به بازرسان ندارد، نمی‌تواند دلیل اخراج باشد و مجلس باید آن را قانونی بررسی کند.» «میت رامنی» دیگر سناتور جمهوریخواه نیز این اخراج‌ها را تهدیدی برای دموکراسی خواند.
ترامپ پس از رهایی از جنجال استیضاح بازرسان دولتی بسیاری را اخراج کرده است. از همین رو «الیوت ایگل»، رئیس پنل مجلس نمایندگان گفته است: «ما موضع سیاسی دولت در قبال بازرسان را نمی‌پذیریم و باید این موضوع بررسی شود.» «لینیک»، آخرین مقامی از دوره اوباما در کاخ سفید بود که ترامپ در روزهایی که به شدت درگیر انتقادات سلفش بود، او را نیز از حیطه اختیاراتش خارج کرد تا پس‌از تغییر سیاست‌های به جا مانده از اوباما- مالیات برای ثروتمندان، خدمات درمانی اوباما و... -آخرین نشانه‌های او را نیز از پیرامونش پاک کند.
هراس از شهرت اوباما
صبح شنبه، ترامپ روزش را با توئیتی علیه اوباما شروع و به شایعاتی اشاره کرد که می‌تواند سیاست‌های دولت اوباما را زیر سؤال ببرد. اما این اتهامات و شایعات چه بود، ترامپ در پاسخ خبرنگار واشنگتن پست گفت: «واضح است. اگر روزنامه‌هایی غیر از خودتان را بخوانید متوجه می‌شوید.» اما سؤال اینجاست که هدف واقعی ترامپ از سوق دادن توجه‌ها به سمت باراک اوباما چیست. تحلیلگران «سی‌ان‌ان» معتقدند تنها جواب آن تخریب جو بایدن رقیب انتخاباتی‌اش است که این روزها مورد حمایت اوباما قرار دارد. ترامپ حالا که به‌خاطر مدیریت ناصحیح در کرونا شانس پیروزی‌اش به زیر 50 درصد رسیده، همان حربه سال 2016 را پیش گرفته و با زیر سؤال بردن شهرت رقیب و هم‌پیمانانش سعی دارد، ثابت کند، آنها نیز گزینه‌های بهتری نیستند و او می‌تواند برای امریکایی‌ها انتخاب بهتری باشد. ترامپ ابتدا سعی کرد بایدن را با اتهام ارتباط با اوکراین زیر سؤال ببرد اما این توطئه به خودش برگشت و او را پای میز استیضاح کشاند. حالا اما وارد گام دوم حمله شده و بزرگترین حامی او یعنی اوباما را نشانه رفته است. از طرفی تحلیلگران «گاردین» معتقدند دشمنی ترامپ با اوباما به نوعی به حس حسادت او به شهرت رئیس جمهوری سابق امریکا برمی‌گردد که حتی گذر سال‌ها نیز نمی‌تواند آن را از ذهن ترامپ پاک کند. «تارا ستمایر»، رئیس سابق کاپیتال هیل معتقد است: «ترامپ به دلایل مختلف به موقعیت اوباما حسادت می‌کند. اولین دلیل تحسین شدن اوباما حتی پس از سال‌ها دوری از قدرت در نظر مردم است. دومین موضوع سیاهپوست بودن اوباما است که همواره اقلیت سیاهپوست را در کنار خود دارد و از همه مهمتر رفتار اوباما است. ترامپ شوخ‌طبع نیست و نمی‌تواند در مجالس رسمی ارتباط صمیمانه‌ای با اطرافیانش بگیرد. از طرفی ترامپ همیشه دنبال یک مقصر است که ناکامی‌ها و بی‌مسئولیتی‌های خودش را با اتهام‌زنی به او سرپوش بگذارد. این بار نیز اوباما گزینه اوست.»
«متیو میلر»، رئیس سابق بخش رفاه دولتی نیز معتقد است: «واقعیت این است که اوباما امتیازی دارد که ترامپ هنوز به آن نرسیده است و آن احترام است. همیشه می‌گویم همین احترامی که مردم کشور برای اوباما قائل هستند ترامپ را از درون نابود می‌کند و باعث می‌شود او همواره در خلوتش خود را با اوباما مقایسه کند.»