مسافران بدون ماسک از «گیت» رد نمی‌شوند

حمیده امینی‌فرد
خبرنگار
تصویر متروی پایتخت دیروز، یک تصویر تقریباً متفاوت نسبت به روزهای قبل بود، مسافران که گفته می‌شد ٥٠ درصدشان در این مدت، بی‌توجه به پروتکل‌های بهداشتی، بدون ماسک و دستکش درحال تردد بودند، از دیروز به اجبار ماسک زدند تا بعد از حدوداً دو ماه و نیم از آمدن کرونا، گام‌های جدی‌تری برای حفظ سلامتی شهروندان برداشته شود، حمل‌ونقل با ٢٦ درصد همچنان پیشتاز قربانی گرفتن است، بالاترین تعداد مسافران مترو در روزهای اخیر حدوداً ٦٠٠ هزار نفر برآورد شده است، اما دیروز علی‌رغم همه هشدارها، واگن‌های مترو با شلوغی و ازدحام بیش از تصور مواجه شدند. در نخستین روز از اجباری شدن ماسک، اما برخی مسافران بدون ماسک تردد می‌کردند و باوجود اعتراض سایر مسافران، کسی جلوی ورودشان را نمی‌گرفت! این حرف‌ها را خانم فهیمی ٣٠ ساله می‌زند، او در ایستگاه ١٥ خرداد ایستاده و از قبل ماسک تهیه کرده است، «من کارمند هستم و هر روز با مترو به محل کارم می‌روم، اغلب مسافران ماسک داشتند اما در واگن مثلاً از هر ٢٠ نفر، دو نفر را می‌دیدید که برایشان قضیه جدی نبود، من حتی به یکی از آنها ماسک اضافه خودم را دادم، اما با لجبازی نگرفت و می‌گفت که تا رایگان ندهند، نمی‌زنم!» آقای مرتضوی هم دیروز با مترو به بازار رفته است، ماسک پارچه‌ای زده و می‌گوید که انتظار داشته همه را با ماسک ببیند، اما برخی حاضر به خرید نمی‌شدند و مأموران مترو هم تنها تذکر می‌دادند و این‌طور نبود که کسی را به داخل واگن راه ندهند یا لااقل من شخصاً برخورد جدی را ندیدم!» خانم کارگر هم می‌گوید: «میزهای فروش ماسک در مترو بود اما با خودم ماسک داشتم و فکر می‌کنم اغلب مسافران هم از قبل تهیه کرده بودند، البته برخی‌ها هم استرس داشتند و می‌ترسیدند که راهشان ندهند، اما همان‌ها را بعداً در واگن دیدم، برخی‌ هم از دستفروش‌ها ماسک می‌خریدند.»
خانم خرازی در ایستگاه صادقیه باجه‌های خلوت فروش ماسک را دیده اما دستفروش‌ها امروز پیش‌دستی کرده و با قیمت پایین‌تر از1500 تومان ماسک‌های بی‌کیفیت و غیربهداشتی می‌فروختند و به همین علت واگن‌ها شلوغ‌تر از روزهای گذشته بود. برخلاف آنها البته آقای مصطفوی در ایستگاه متروی علی‌آباد حرف دیگری می‌زند، او می‌گوید: «اینجا باجه فروش ماسک نیست، اما من حدود ساعت ١٠ دیدم که در گیت‌های ورودی کسی بدون ماسک اجازه عبور نداشت و مردم مجبور بودند از بیرون ایستگاه ماسک تهیه کنند و دوباره برگردند، با وجود سختگیری‌ها اما ظاهراً صبح زود برخی‌ها بدون ماسک هم رد شده‌اند.»
در ایستگاه میدان انقلاب با وجود فروش ماسک پشت میزهای ویژه، اما بسیاری حتی از اجرای طرح اطلاعی ندارند، «مثل آقای کامیابی که دوبار در دو ایستگاه تذکر گرفته و تنها خجالت‌زده شده است». خانم رحیمی هم در همین ایستگاه یک عدد ماسک را ٢هزار تومان خریداری کرده و قیمت بسته ٥ عددی ماسک هم ١٠ هزار تومان بوده است که با نرخ دستفروشان برابری می‌کرده است. جالب اینکه در ایستگاه دروازه دولت با وجود میزی که برای فروش ماسک گذاشته شده، اما خبری از ماسک نیست و مردم صبح زود به ناچار از بیرون اقدام به تهیه ماسک کرده‌اند. خانم مقیسه می‌گوید «در ایستگاه نواب ماسک‌ها خیلی زود تمام شد و منتظر ماندیم تا دوباره شارژ شود اما نشد!» «مأمور قطار در ایستگاه علی‌آباد هم می‌گوید برخی‌ بی‌توجه به تذکر ما سریع از گیت رد می‌شوند و ما نمی‌توانیم دنبالشان کنیم.» دیروز البته عده‌ای به بهانه گرما و نبود اکسیژن در واگن‌ها ماسک‌های خود را برمی‌داشتند و سایر مسافران با اعتراض از آنها فاصله می‌گرفتند! طرح فروش ماسک فعلاً تنها در ٢٥ ایستگاه پرتردد درحال اجراست.
برخی شنیده‌ها حکایت از این دارد که در جلسه امروز ستاد ملی کرونا قرار است نحوه اجباری شدن ماسک در مترو و اتوبوس مصوب شود، به عبارتی از دیروز ذهن‌ها برای این موضوع آماده شده است و احتمالاً یکی از دلایل عدم سختگیری هم به همین مسأله برمی‌گردد. در روزهای آینده قطعاً هیچ مسافری بدون ماسک اجازه داخل شدن به مترو و اتوبوس را نخواهد داشت، ماسک‌ها البته از سوی وزارت صمت و با نرخ پایین‌تر و مصوب (حدوداً ٢ تا ٥ هزار تومان) توزیع می‌شود. در کنار این ظاهراً قرار است طرح «خیر مؤثر» هم اجرا شود، به این صورت که فردی که توانایی مالی حداقلی را دارد با خرید چند ماسک به دیگرانی که در توانشان نیست، هدیه می‌دهد.
سؤال اینجاست درصورتی‌که فردی از این پروتکل تخطی کرد با او چگونه برخورد می‌شود؟ آیا به صرف راه ندادن مشکل حل می‌شود و اصلاً چگونه می‌توان هر روز بر این تعداد مسافر در هر ایستگاه نظارت کرد؟ جالب اینکه در عراق، کسانی که هنگام رفت و آمد شهری ماسک و دستکش استفاده نکنند ۱۰ هزار دینار عراقی (یک میلیون و یکصد هزار ریال) جریمه می‌شوند.
روزانه ٥٠٠ هزار نفر تنها از طریق اتوبوس‌های درون شهری جابه‌جا می‌شوند، استفاده از ماسک هم اجباری‌است، اما وضعیت در اتوبوس‌ها وخیم‌تر از مترو است! با این همه به‌گفته محمود ترفع، مدیرعامل شرکت اتوبوسرانی، تمهیدات لازم برای توزیع ماسک در پایانه‌های اتوبوسرانی، پایانه‌های تبادل سفر و ایستگاه‌های پرتردد اتوبوس فراهم شده و از این نظر نگرانی وجود ندارد.