سرنوشت فوتبال پای دکل نفت

محمد محمدی سدهی
خبرنگار
چند روز پیش خبری شوکه کننده، اقتصاد جهان بخصوص کشورهای نفتی را تحت تأثیر قرار داد. خبری که در میان انبوه اخبار کرونا به تیتر اصلی رسانه‌های معتبر جهان تبدیل شد. بهای نفت خام در جهان به پایین‌ترین حد خود طی 21 سال گذشته رسید و این موضوع برای اقتصاد ایران که وابستگی به فروش نفت و تزریق منابع مالی از این طریق به حوزه‌های مختلف دارد، پیامدهایی خواهد داشت. در این میان در فوتبال غالباً دولتی ایران باشگاه‌هایی هستند که از وزارت نفت ارتزاق می‌کنند و این احتمال وجود دارد که شاهد کاهش چشمگیر بودجه و درآمدهای آنها باشیم. در حال حاضر تیم‌های فوتبال صنعت نفت آبادان، نفت مسجدسلیمان و پارس جنوبی در لیگ برتر فوتبال ایران نام نفت را یدک می‌کشند و لوگوی وزارتخانه نفت را بر سینه دارند و ارتزاق آنها از طریق منابع نفتی است. به این بهانه خبرنگار«ایران» با 3 مسئول از این 3 باشگاه لیگ برتری گفت‌و‌گو کرد و آنها از اوضاع در دوران رکود بهای نفت و تبعات آن در آینده باشگاه صحبت کردند.
پارس جنوبی جم؛ نگرانی خاصی نیست
ایوب چراغی، سرپرست تیم پارس جنوبی جم صحبت‌های خود را این گونه آغاز کرد:«درست است که قیمت نفت کاهش یافته اما باشگاه پارس جنوبی منابع دیگری برای ارتزاق دارد. حدود 25 شرکت پتروشیمی خصوصی در منطقه عسلویه وجود دارد و می‌توان از طریق این شرکت‌ها از تیم پارس حمایت کرد. پیروز موسوی، مدیرعامل سازمان منطقه ویژه پارس پیگیر این موضوع است تا از طریق شرکت‌های پتروشیمی منابع مالی تیم تأمین شود. شرکت‌های پتروشیمی با وجود تحریم‌ها در حال فروش محصولات خود هستند و می‌توان با حمایت‌های این شرکت‌ها بخوبی ازپس هزینه‌های تیم برآمد.» به گفته او، وزارت نفت سال گذشته مبالغی به 3 باشگاه لیگ برتری که نام این وزارتخانه را یدک می‌کشند و لوگوی نفت را بر سینه دارند، اختصاص داد که مبلغ آن 10 میلیارد برای هر تیم بود. او در این خصوص می‌گوید: «در دی ماه سال گذشته این 3 تیم (پارس جنوبی، صنعت نفت آبادان و نفت مسجد سلیمان) حدوداً نیمی از این مبلغ را دریافت کردند. در خصوص 5 میلیارد باقیمانده هم با فرماندار جم صحبت‌هایی انجام دادیم تا این مبلغ بزودی با رایزنی‌های فرماندار در اختیار تیم پارس قرار بگیرد.» البته او در خصوص دریافت مبلغ باقیمانده تنها در مورد تیم پارس جنوبی صحبت کرد و صحبتی از دو تیم دیگر نداشت. در حال حاضر زمان ادامه مسابقات لیگ برتر مشخص نیست و تیم پارس‌جنوبی شرایط مالی خوبی برای پرداخت قرارداد بازیکنان ندارد اما سرپرست تیم وعده داد بزودی پرداختی خواهند داشت. او افزود: «50 درصد به بازیکنانی که در فصل گذشته در تیم پارس حضور داشتند و امسال هم این تیم را همراهی کردند، پرداختی داشتیم و با واریز شدن 5 میلیارد باقیمانده مابقی مبلغ قرارداد پرداخت خواهد شد. شرایط بچه‌ها را می‌دانم به این دلیل سخت پیگیر گرفتن مابقی مبلغ از سوی وزارت نفت هستیم. از فصل آینده در نظر داریم که از طریق شرکت‌های پتروشیمی منابع مالی‌مان را تأمین کنیم.» فوتبال یک پدیده اجتماعی است که جذابیت‌های بالایی دارد تا حدی که در یکی از جنوبی‌ترین نقاط کشور یعنی شهرستان جم و در زمان برگزاری مسابقات پارس جنوبی شاهد شور و نشاط بسیار زیادی از سوی جوانان این شهر هستیم. چراغی با اشاره به این موضوع که مردم منطقه تنها عشق‌شان همین فوتبال است، اظهارداشت: «چند روز پیش از برگزاری مسابقات پارس جنوبی، شهر جنب و جوش بیشتری می‌گیرد و مردم از چند روز قبل خودشان را آماده می‌کنند تا بازی تیم شهرشان را ببینند. برخی هواداران تیم داوطلبانه به یاری ما می‌آیند تا بهترین شرایط را برای برگزاری بازی مهیا کنیم. فوتبال سرگرمی خوشحال‌کننده‌ای برای مردم جم است و باید این منابع در اختیار مردم باشند تا این شور و نشاط ادامه یابد.»
صنعت نفت آبادان؛ تنهایی در تأمین هزینه‌ها
علی عیسی‌زاده، مدیرعامل باشگاه صنعت نفت آبادان از کمک مالی وزارت نفت که پیشتر سرپرست تیم پارس از آن صحبت کرده بود، ابراز بی‌اطلاعی کرد. او می‌گوید:«کاهش بهای نفت ارتباطی به ما ندارد.» البته ایوب چراغی، سرپرست تیم پارس جنوبی ضمن تأیید گفته‌های خود، توضیحات بیشتری داد که وزارت نفت تحت چه عنوانی این مبالغ را در اختیار 3 باشگاه قرار داده است: «وزارت نفت اجازه ندارد که به‌صورت مستقیم به این 3 باشگاه کمک کند بنابراین کمک مالی خود را تحت عنوان کمک به ورزش استان در اختیار این 3 تیم قرار داده است.» جالب اینکه چراغی می‌گوید چون مدیران عامل دو باشگاه صنعت نفت و نفت مسجدسلیمان از کارمندان وزارت نفت هستند، به این دلیل نمی‌خواهند به این موضوع بپردازند.
در ادامه این سؤال پیش می‌آید که چطور لوگو و نام نفت روی تیم صنعت نفت آبادان است و مسئولان وزارت نفت هیچ منابع مالی در اختیار این تیم قرار نمی‌دهند؟ آن هم در شرایطی که سرپرست تیم پارس جنوبی و یکی از مسئولان تیم نفت مسجدسلیمان کمک مالی وزارت نفت را تأیید می‌کنند. گرچه عیسی‌زاده روی مواضع خود پافشاری کرد: «من اطلاعی از مبلغ دریافتی از سوی وزارت نفت ندارم. متأسفانه تنها نام نفت روی باشگاه است و این وزارتخانه 7 سالی است که به این تیم و سایر تیم‌های همنام کمک مالی نمی‌کند.» مدیرعامل باشگاه صنعت نفت آبادان صحبت‌هایش را ادامه داد: «حدود 7 سال پیش مجلس محترم شورای اسلامی قانونی تنظیم کرد و براساس آن قانون منابع دولتی به هیچ وجه اجازه ندارند که در لیگ‌های حرفه‌ای هزینه شوند. در ادامه قانون آمده است که تیم‌ها باید از طریق حق پخش منابع مالی خود را تأمین کنند که البته قانون حق پخش هم تا به اینجا اجرایی نشده است.» با این اوصاف، صنعت نفت چگونه منابع مالی خود را تأمین می‌کند؟ مدیرعامل باشگاه این گونه پاسخ می‌دهد: «بخش اصلی تأمین هزینه‌ها توسط اسپانسر باشگاه انجام می‌شود. ما از طریق تبلیغ منطقه آزاد اروند روی پیراهن تیم بخشی از منابع مالی‌مان را تأمین می‌کنیم اما این مبالغ دریافتی از سوی اسپانسر برای تأمین هزینه‌های تیم به هیچ وجه کافی نیست و حقیقتاً صنعت نفت در تأمین هزینه‌ها کاملاً تنهاست. تیمی که سابقه و هواداران بی‌نظیری دارد.» شرایط در آبادان کمی متفاوت از دیگر شهرهای جنوبی است و به معنای واقعی مردم با فوتبال زندگی می‌کنند. عیسی‌زاده در خصوص هواداران صنعت نفت گفت: «تیم ما هواداران خونگرمی دارد که عاشق تیم‌شان هستند. می‌بینید که در زمان حضور تیم‌های پرسپولیس و استقلال در آبادان شرایط شهر تغییر می‌کند و شاهد جنب و جوش بیشتر هواداران‌مان هستیم. فوتبال تفریح بسیار خوبی برای جوانان آبادانی است و تیم صنعت نفت هم امسال در لیگ برتر نتایج خوبی کسب کرد و باعث شد شاهد شور بیشتری در شهرمان باشیم.»
نفت مسجد سلیمان؛ اطلاعات درگوشی
اوضاع برای نفت مسجدسلیمان متفاوت و شاید هم کمی پیچیده است. خبرنگار«ایران» برای جویا شدن از شرایط مالی و نحوه ارتزاق این باشگاه تلاش زیادی انجام داد تا با مهران نصیریان دوست، مدیرعامل باشگاه نفت مسجدسلیمان صحبت کند اما هیچ پاسخی از این مدیر منابع انسانی شرکت نفت و گاز مسجدسلیمان که مدیرعامل باشگاه هم هست، دریافت نکرد. گفته می‌شود این تیم خوزستانی هم حدود 4 میلیارد تومان از کمک 10 میلیارد تومانی وزارت نفت را دریافت کرده اما با نگاهی گذرا به پیراهن نفت مسجد سلیمان می‌بینیم که این باشگاه هیچ اسپانسری ندارد و احتمالاً تنها منبع درآمد این تیم کمکی است که وزارت نفت می‌کند. یکی از مسئولان این باشگاه که نخواست نامش فاش شود، می‌گوید که برخی برندهای معتبر کشور برای اسپانسری به باشگاه پیشنهاد داده‌اند اما مبالغ پیشنهادی آنها به هیچ وجه مناسب تیم لیگ برتری نیست. او در خصوص کمک وزارت نفت گفت: «تیم نفت مسجد سلیمان 4 میلیارد تومان دریافت کرد ومابقی مبلغ 10 میلیاردی کمک به ورزش استان خوزستان (6 میلیارد تومان) در حساب اداره کل ورزش و جوانان این استان است اما یک برنامه تلویزیونی و صحبت در خصوص کمک وزارت نفت به تیم در آن برنامه باعث شد تا وزارت ورزش استان لجبازی کند و 6 میلیارد تومان را به باشگاه نفت مسجدسلیمان ندهد و سرنفت مسجد سلیمان از کمک وزارت نفت بی‌کلاه بماند.» این مسئول گلایه‌ای به وزارت ورزش و جوانان کشور هم دارد:«بازیکنان نفت تاکنون 60 درصد دریافتی داشتند و در صورت دریافت مابقی کمک مالی وزارت نفت 20 درصد دیگر از قرارداد بازیکنان را پرداخت خواهیم کرد. ما می‌خواهیم همان‌طور که وزارت ورزش به تیم‌های استقلال و پرسپولیس کمک مالی می‌کند به تیم‌های دیگر هم کمک کند و این کمک تنها به تیم‌های پایتخت اختصاص نیابد. تیم نفت مسجد سلیمان در حال حاضر شرایط خوبی در لیگ دارد و می‌توانیم در صورت کمک مالی مسئولان امیدوار باشیم تیم ما در ادامه لیگ به نتایج قابل قبولی دست یابد. تیم نفت مسجد سلیمان تیم باسابقه‌ای است و هواداران خوبی دارد. حیف است این تیم با این هوادار به‌دلیل لجبازی برخی‌ها دچار مشکل شود.»