بازار شکننده نفت در انتظار بهبود

گروه اقتصادی / «آوریل سیاه» بازار نفت فردا تمام و ماه مه 2020 میلادی آغاز می‌شود. ماهی که زمان اجرای تعهد کاهش تولید 9.7 میلیون بشکه‌ای اوپک پلاس است و تولیدکنندگان انتظار دارند با این کاهش تولید در دوماه بازار را از بحران نجات دهند. برخی کشورها چند روزی است که توافق کاهش تولید را زودتر از موعد مقرر آغاز کرده‌اند و برخی دیگر نیز از فردا تعهد خود را عملی می‌کنند. قرار است که اوپک پلاس به مدت 2 ماه این کاهش 9.7 میلیون بشکه در روز را به مرحله اجرا بگذارد؛ اما آیا قیمت نفت دوباره افزایشی خواهد شد؟
آیا غول‌های نفتی کاهش تولید را می‌پذیرند؟
طبق توافق اخیر کاهش تولید هر یک از اعضای گروه اوپک پلاس به‌منظور تقویت قیمت‌ها باید تولیدش را ۲۳ درصد کاهش دهند، اما چنین کاهش تولید بی‌سابقه‌ای که قرار است از اول ماه مه اجرا شود، در اکثر کشورهای مشارکت‌کننده در توافق اوپک پلاس بدون مشارکت غول‌های نفتی ممکن نیست. در این راستا، جمهوری آذربایجان از کنسرسیومی که در رأس آن شرکت BP قرار دارد، درخواست کرده است تولید فراساحلی را کاهش دهند و قزاقستان با غول‌های نفتی برای کاهش تولید به توافق نزدیک شده است.
به‌گزارش ایسنا بر اساس گزارش رویترز، به‌همین دلیل هنوز پیش‌بینی کاهش دقیق تولید امکانپذیر نیست زیرا غول‌های نفتی و بسیاری از دولت‌ها همچنان سرگرم مذاکرات دشواری هستند. این کاهش تولید برای هر غول نفتی ممکن است به صدها هزار بشکه در روز یا معادل 5 تا ۱۰ درصد تولیدشان با توجه به فعالیتی که در کشورهای گروه اوپک پلاس دارند، بالغ شود. این شرکت‌ها در امریکا و کانادا هم با کاهش تولید مواجه هستند. جمهوری آذربایجان از کنسرسیوم شرکت‌های نفتی درخواست کرده است تولیدشان را ۸۰ هزار بشکه در روز کاهش دهد که به کاهش تولید شرکت BP به میزان ۳۰ هزار بشکه در روز منجر خواهد شد.
یک مقام بلندپایه آذری به رویترز گفت: ما پیش از اینکه این شرکت‌ها در سال ۱۹۹۴ وارد کشورمان شوند، هرگز چنین اقدامی نکرده بودیم. مدیرعامل شرکت BP اظهار کرده که این شرکت همچنین با روسیه که در آنجا ۲۰ درصد سهام غول نفتی روسنفت را در اختیار دارد و با آنگولا و در خاورمیانه سرگرم مذاکره است. دولت قزاقستان در آستانه توافق با اپراتورهای خارجی میادین نفتی کاشاگان و چنگیز برای کاهش تولیدشان به میزان ۲۲ درصد از ماه مه است. شرکت‌های اکسون موبیل، شورون، توتال، انی و شل ۶۰ درصد از تولید قزاقستان را که به ۱.۷ میلیون بشکه در روز می‌رسد تولید می‌کنند و سهم این کشور برای کاهش تولید ۳۸۰ هزار بشکه در روز تحت توافق اوپک پلاس بدون مشارکت غول‌های نفتی غیرممکن خواهد بود. دولت قزاقستان در دو هفته گذشته سرگرم مذاکره با این شرکت‌ها بوده است. به‌گفته هفت منبع آگاه، در نیجریه هم شل و سایر غول‌های نفتی با شرکت ملی نفت نیجریه در خصوص کاهش تولید نفت در خشکی و دریا سرگرم گفت‌و‌گو هستند. صادرکنندگان نیجریه و غرب آفریقا اکنون چاره‌ای بجز کاهش صادرات ندارند. شرکت‌های شل و توتال باید در ۲۸۵ هزار بشکه در روز کاهش تولید از سوی عمان سهیم شوند در حالی که عراق همچنان سرگرم مذاکره با غول‌های نفتی مانند اکسون و BP در خصوص تقسیم سهمیه کاهش تولید خود به میزان یک میلیون بشکه در روز است. فراتر از اوپک پلاس، بیش از ۶۰۰ هزار بشکه در روز کاهش تولید تاکنون در امریکا، ۳۰۰ هزار بشکه در روز در کانادا و ۲۰۰ هزار بشکه در روز در برزیل اعلام شده که غول‌های نفتی حضور فعالی در این کشورها دارند.
کاهش ۱۵ درصدی تولید نفت روسیه
روسیه از جمله متحدان اوپک است که قول پایبندی به توافق کاهش تولید اوپک پلاس را داده است. البته وزیر انرژی روسیه می‌گوید که شرکت‌های روسی تولیدشان را در راستای توافق اوپک پلاس ۱۹ درصد در ماه مه نسبت به سطح تولید فوریه کاهش خواهند داد و تولید نفت این کشور امسال حداکثر
۱۵ درصد کاهش خواهد یافت که نخستین کاهش سالانه از سال ۲۰۰۸ خواهد بود. خبرگزاری اینترفکس روسیه به نقل از الکساندر نواک نوشت: تولید نفت روسیه از رکورد ۵۶۰ میلیون تن در سال ۲۰۱۹ به ۴۸۰ تا ۵۰۰ میلیون تن (معادل ۹.۶ میلیون بشکه در روز) در سال ۲۰۲۰ کاهش پیدا خواهد کرد. به گفته نواک بازار نفت احتمالاً در نیمه دوم سال جاری میلادی کم کم متعادل می‌شود.
اوکلاهاما برای کاهش تولید نفت خواستار اعلام شرایط اضطراری شد
علاوه بر اوپک پلاس برخی تولیدکنندگان دیگر نفت خام در جهان نیز کاهش تولید را شروع کرده‌اند. البته بخش اعظمی از این کاهش تولید اختیاری نبود و به اجبار بوده است. چراکه نه تولید در قیمت‌های فعلی صرف دارد و نه مشتری برای نفت تولیدی وجود دارد. در این راستا به‌گزارش رویترز، ایالت اوکلاهاما با هدف کاهش عرضه نفت تولیدکنندگان بدون لغو اجاره‌نامه‌ زمین‌هایشان، اعلام «شرایط اضطراری» از سوی ترامپ را خواستار شد. با تمام آنچه گفته شد، نمی‌توان انتظار داشت که قیمت نفت مجدداً به قیمت‌های بالای 50 دلار در بشکه بازگردد. در این خصوص کریس وافر، بنیانگذار شرکت مشاوره‌ای ماکرو در مسکو می‌گوید: «من انتظار ندارم که قیمت شاخص برنت در پاییز بیش از میانگین 30 دلار در هر بشکه شود. زیرا این امر منجر به بازسازی تولید ایالات متحده و بهبود تقاضا خواهد شد. من معتقدم اوپک پلاس صبورتر خواهد بود تا بهبود تولید ایالات متحده را در مسیری آهسته نگه دارد.»

برش
آغاز حرکت در مدار صعودی

در دو روز اخیر، قیمت نفت خام دو شاخص برنت و WTI حرکت در مدار صعودی را آغاز کردند. علت اصلی آن، کندی روند ذخیره‌سازی نفت از آنچه انتظار می‌رفت و آغاز کاهش محدودیت‌های اعمال‌شده ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا در برخی کشورهای اروپایی و برخی شهرهای امریکا و افزایش امید به افزایش تقاضا بود. شاخص‌ها اگرچه اکنون نشان دهنده وضعیت دقیق صنایع نفتی در کشورها نیستند اما نشان دهنده بازگشت امید به بازار در جهت بهبود وضعیتند. لاچلان شاو، رئیس تحقیقات کالای بانک ملی استرالیا در این باره به رویترز گفته است: «خبر نسبتاً خوبی است که ذخیره‌سازی نفت ایالات متحده به‌سرعتی که فکر می‌کردیم در حال تکمیل نیست.» روز گذشته و در زمان تنظیم این گزارش، معاملات آتی هر بشکه نفت خام شاخص برنت دریای شمال با بیش از 5 درصد افزایش به 21.50 دلار و نفت خام سبک امریکا (شاخص WTI) با 16 درصد افزایش به 21.50 دلار در بشکه رسیده بود. اکنون بازار منتظر کاهش تولید اوپک پلاس است. برخی تحلیلگران و معامله‌گران بازار نفت بر این باورند که هرچند نمی‌توان تا پایان بحران کرونا انتظار بازگشت قیمت‌های سابق را داشت اما این طرح کاهش تولید تا حدودی موجب بهبود بازار نفت خواهد شد. در مقابل نیز عده‌ای می‌گویند که کاهش تولید حدود ۹.۷ میلیون بشکه در روز توسط گروه اوپک پلاس در ماه‌های مه و ژوئن بسیار دیرهنگام و اندک است. بخصوص که افت فعلی تقاضا حدود ۳۰ میلیون بشکه در روز برآورد شده و سه برابر کاهش تولید توافق شده میان اوپک و متحدانش است.