مجازات در دنیای مجازی

محمد بلوچ زهی
روزنامه نگار و بخشدار مرکزی نیک شهر
در روزهای گذشته انتشار یک ویدئو از امام جمعه ایرانشهر در هنگام توزیع اسکناس 10 هزار تومانی بین کارگران روزمزد بلوچ متضرر شده ناشی از کرونا و در عین حال تصویر‌برداری و پخش این اقدام توسط یکی از همراهان و سرنشینان خودروی ایشان حال چه خواسته بوده یا که ناخواسته سبب گردید تا موجی از واکنش‌ها در نفی این عمل غیر معمول متوجه نامبرده گردد و دامنه رخداد یاد شده را فراتر از مرزها پیش ببرد. در مذمت چنین اقدامات بخصوص رخداد کمک به کارگران ایرانشهری و نیز سایر اقشار ضعیف در مقابل دوربین‌ها و اصل و ذات اعمال خیرخواهانه را اینگونه زیر سؤال بردن با چنین شیوه‌های ناصوابی توسط همین قلم فراوان پرداخته شده است و جان کلام همین ابتدا باید عرض شود که این روش نه تنها هیچ قابل توجیه نیست و مورد تأیید با هر نوع نگاه بلکه تبعات زیانبار و جبران‌ناپذیری نیز بر افراد و اقشار مستمند و آسیب‌پذیر جامعه خواهد گذاشت...
 اما رخداد کمک به کارگران روزمزد توسط امام جمعه ایرانشهر در مقابل دوربین که منجر به استعفای ایشان نیز گردید از چند منظر قابل بررسی است و توجه.
اولاً آنچه باعث شد تا این رخداد با حجم بالای واکنش‌ها روبه‌رو گردد و انتقاد تند و تیز کاربران در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی را به‌دنبال داشته باشد نه تنها شیوه نادرست عمل رخ داده است بلکه بخشی از این رفتارهای تند برمی‌گردد به مسئولیتی که حجت‌الاسلام ابطحی در ایرانشهر داشته و از همه مهم‌تر لباس مقدس روحانیتی است که بر تن دارد وگرنه هم‌اکنون که کلمات این یادداشت جان می‌گیرد کمک‌های شوآف گونه به‌نام نیکوکاری و خیرخواهی توسط فعالان و گروه‌های مختلف در حال انجام است که نه تنها فریادی را بلند ننموده هیچ بلکه در بسیاری از موارد تحسین همین جمع معترضین به اقدام امام جمعه ایرانشهر را نیز به‌دنبال داشته و فراتر از آن همان معترضان به این عمل از کجا معلوم که خود بخشی از این جریان خیرخواهی شوآف محور متظاهر نباشند یا مشوقان و مروجان زیرپوستی و ناخواسته این اقدام که متأسفانه به‌صورت فزاینده‌ای در شبکه‌های اجتماعی در حال گسترش است و ترویج و رشد!
اما آنچه روی دیگر این رخداد را متمایز ساخت شاید کم سابقه بودن چنین اقدامی توسط یک امام جمعه باشد آن هم با این شیوه غیرمعمول که خود به دیده شدن بیشتر ویدئو منتشر یافته کمک کرد و اتخاذ واکنش‌های پیرامون آن.
از همه مهم‌تر در پس همین ماجرا چند اتفاق قابل توجه و تأمل نیز رخ نمایاند که متأسفانه در لا‌به‌لای واکنش‌های خشم‌گونه و هیجانی کاربران شبکه‌های اجتماعی نادیده گرفته شد و بی‌توجه ماند، البته در اینگونه موارد و شرایط آنچه به‌طور معمول نادیده گرفته می‌شود ابعاد مختلف رخدادهاست و واکنش‌های عقلانی و بی‌طرفانه پیرامون آن.
در کشور ما متأسفانه در بین مقامات مسئول حال چه انتصابی یا انتخابی و دولتی و حکومتی فرهنگ عذرخواهی و استعفا نهادینه نشده و پذیرش، خاصاً در میان امامان جمعه که کمتر مسبوق به سابقه بوده حال در جریان این واقعه اگر استعفای بموقع این امام جمعه یک تصمیم و باور شخصی بوده باشد برای بازگرداندن آب رفته به جوی باید به فال نیک گرفت و میمون شمرد این رفتار پذیرش خطا را و بدور از قضاوت صادق دانست نیت این روحانی را که در توضیحات تکمیلی خویش پس از استعفا بر عدم رضایت و انتشار بدون اجازه فیلم توسط انتشاردهندگان تأکید کرده. در کنار آن باید به یاد داشت که سوا از استعفا، عذرخواهی این روحانی نیز روی دیگر این رخداد را متفاوت ساخت و قابل توجه چرا که ایشان در همان ابتدای ماجرا، به‌خاطر تکدر خاطر مردم ایرانشهر و جریحه دار نمودن افکار عمومی پوزش خواست.
اما علی‌رغم این مهم کاربران شبکه‌های اجتماعی و فعالان فضای مجازی بدون در نظر گرفتن سایر جوانب ماجرا این روحانی را احساسی و یک طرفه در فضای مجازی مجازات نمودند و قضاوت و محاکمه.
این در حالی است که درست پس از این رخداد یکی از سلبریتی‌های فعال در شبکه‌های اجتماعی و بازیگر مشهور و صاحب نام نیز با سفر به سیستان و بلوچستان و همراه نمودن یک گروه حرفه‌ای فیلمبرداری اقدام به توزیع سبد غذایی و ترویج فقر در میان نیازمندان و مستمندان بلوچ و سیستانی نمود که تحسین همین کاربران و منتقدان به عمل امام جمعه ایرانشهر را به همراه داشت و با سوت و کف از این عمل تظاهرگونه استقبال گردید.