شالیکاری با فاصله در گیلان و مازندران

شیما جهانبخش
 خبرنگار
کرونا مانع هرکاری شده باشد، جلوی شالیکاران را نتوانسته بگیرد. شالیکاران طبق عادت کاری و تقویم زراعی، این روزها سرگرم آماده‌سازی شالیزارهای‌شان هستند. کشاورزان امیدوارند با رعایت الزامات بهداشت فردی و جایگزین کردن ماشین‌آلات کشاورزی به جای کارگران، تا حدود زیادی زنجیره شیوع این بیماری را در شالیزارها قطع کنند و بذر امید و برکت را در دل روزگار ناخوش کرونایی بکارند.
«محمد طاهری» کشاورز گیلانی اهل میرمحله روستای شاندرمن که این روزها نشاء کاری را در زمین‌های کشاورزی اش آغاز کرده می‌گوید: زمین هایمان تمام دلخوشی ما هستند. خوشحال بودیم که امسال بارش‌ها خوب بوده و می‌توانیم محصول بهتری داشته باشیم اما سروکله این ویروس لعنتی پیدا شد. فصل نشاء شروع شده و نشاء بموقع شالی برای کشاورز حیاتی است. طبیعت هم منتظر تمام شدن این بیماری نمی‌ماند پس اگر باز هم دست رو روی دست می‌گذاشتیم و درخانه می‌ماندیم زمان مناسب را از دست می‌دادیم.
طاهری ادامه می‌دهد: می‌دانیم که برای خلاص شدن از این بیماری باید با هم رفت و آمد نکنیم اما نمی‌توانیم کار نکنیم. جهاد کشاورزی هم اعلام کرده با رعایت بهداشت می‌توانیم به کارمان برسیم. در بیشتر نقاط شهرستان ما نشاء کاری به‌صورت مکانیزه انجام می‌شود و در کمتر زمینی نشای دستی دارند. البته بستگی به زمین هم دارد اگر خاک زمین نرم(باتلاقی) باشد، ماشین شالیکاری در زمین فرو می‌رود پس مجبوریم در این زمین‌ها دستی کار کنیم.
این شالیکار گیلانی رعایت فاصله بین افراد را رسم هر ساله می‌داند و می‌افزاید: جهاد کشاورزی به ما تأکید کرده اگر می خواهیم دستی زمین‌هایمان را شالی بکاریم باید در زمان کار حداقل 2 متر با هم فاصله داشته باشیم و حتماً از ماسک و دستکش استفاده کنیم. البته ما سال‌های قبل از کرونا هم این کار را انجام می‌دادیم. به این صورت که هر کارگر در لاین مخصوص خودش 1.5 متر با نفر کناری فاصله دارد. حتی افراد برای برداشت خزانه هم با هم ارتباط ندارند. به نظر من کرونا به نشاء سنتی دخلی ندارد مگر اینکه در موقع صرف صبحانه، ناهار و شام اصول بهداشتی رعایت نشود.
دوراهی جان و نان
«علی نظری» یکی از کارگران مازندرانی که هر ساله در این ایام مشغول نشاء کاری بوده است نیز می‌گوید: امسال شرایط خیلی فرق دارد بسیار دشوار شده و همه کارگران برای رفتن بر سر نشاء مردد هستند. اما من به‌خاطر بچه‌هایم خطر را به‌جان خریده و از فردا مشغول به‌کار می‌شوم. صاحب زمین گفته نگران نباشیم به ما ماسک و دستکش می‌دهد اما من باز هم می‌ترسم.
علی ادامه می‌دهد : بیشتر درآمد سالانه‌ام از همین راه یعنی کار کردن در زمین‌های شالیزاری مردم برای نشاء و درو تأمین می‌شود اگر نتوانم بهار را برای نشاء و تابستان را برای دروی شالی، کار کنم کل سال را گرسنه می‌مانیم.
ورود کارگران غیربومی ممنوع!
«مجید بهادری» معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی مازندران در گفت‌وگو با «ایران» می‌گوید : با توجه به شیوع کرونا در کشور قبل از شروع کار برنج کاران استان، دستورالعمل «کشاورزی ایمن» برای آنان و همچنین دیگر کشاورزان فرستاده شده و از آنها خواسته‌ایم نکات بهداشتی را رعایت کنند.
 وی با تأکید بر اینکه شایعات پیرامون انتقال ویروس کرونا از طریق شالیزارها غیرعلمی و بی‌پایه و اساس است، می‌گوید : طبق گفته‌های متخصصان و پزشکان در صورت رعایت فاصله مناسب هیچ‌گونه مشکلی برای کشاورزان و کارگران ایجاد نخواهد شد. کارگران سعی کنند در هنگام نشاءکاری دست هایشان را به‌صورت و مخاط بینی‌شان نزنند و پس از نشاءکاری دست و صورتشان را خوب شست و شو دهند.
بهادری با اشاره به اینکه بیش از ۵۰ درصد شالیکاری استان مکانیزه است، می‌گوید: با وجود اینکه قرار است نیمی از ۲۲۰ هزار هکتار زمین شالیزاری استان مازندران به‌صورت مکانیزه و بدون دخالت انسانی زیر کشت بروند، اما هنوز بیش از ۱۰۰ هزار هکتار باید به‌صورت دستی کشت شود. از این رو ما قبل از شیوع کرونا نیز به‌دنبال مکانیزه کردن کشاورزی بوده‌ایم تا هزینه‌های کشاورزان را کاهش دهیم. اما الان به خاطر شیوع بیماری با جدیت بیشتری دنبال این کار هستیم. امسال با توجه به شرایط ویژه‌ای که کرونا ایجاد کرده با پیگیری‌های مسئولان، تسهیلات خرید ۳۰۰ دستگاه دیگر نیز آماده شده و بزودی در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی مازندران استفاده از کارگران غیر بومی را ممنوع اعلام کرده و می‌افزاید: بر اساس طرح فاصله‌گذاری از کشاورزان خواسته‌ایم از افراد بومی و خانواده خود برای نشاء کاری استفاده کنند. در روش‌های سنتی از گذشته کشاورزان با یک متر فاصله از یکدیگر شالی را انجام می‌دادند اما این به‌نظر ما کافی نیست و الان با توجه به شیوع کرونا توصیه کرده‌ایم این فاصله ۲ تا ۳ متر باشد.
نشاء مکانیزه امسال در اولویت باشد
«علی درجانی»، رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان در این زمینه به «ایران» می‌گوید: با وجود کرونا شالیکاران استان در بخش‌هایی خزانه‌گیری برنج را شروع کرده‌اند و در هفته‌های آینده، کار خزانه‌گیری شتاب بیشتری خواهد گرفت. دستورالعمل‌های بهداشتی به تمام کشاورزان ارسال شده و از آنها خواسته‌ایم امسال به جای کشت دستی حدالامکان از ماشین شالیکاری استفاده کنند چرا که این کار می‌تواند با کاهش تعداد کارگران از شیوع بیماری کرونا جلوگیری کند.
درجانی با بیان اینکه گیلان به‌لحاظ تولید مکانیزه برنج در جایگاه نخست کشور قرار دارد، می‌گوید: کاهش 30 تا 50 درصدی هزینه‌های تولید، افزایش بهره‌وری و از همه مهم‌تر پیشگیری از برخی بیماری‌های پوستی و عفونی از جمله کرونا مهم‌ترین فواید کشت ماشینی است. دراین روش به جای استفاده از 15شالیکار که 8 تا10 ساعت در روز کار می‌کنند، می‌توان با 2 کارگر، در 10 ساعت، یک تا یک و نیم هکتار شالیزار را نشاء کرد. وی ادامه می‌دهد: سال گذشته 60 درصد از کار نشای برنج در شالیزارهای استان ماشینی انجام شد و امسال نیز پیش‌بینی می‌شود با توجه به افزایش تعداد ماشین‌آلات کشاورزی این میزان به بیش از 65 درصد برسد. البته اگر شالیکاران توصیه‌های بهداشتی را رعایت و از تجمع و کنار هم قرار گرفتن پرهیز کنند خطری آنان را تهدید نمی‌کند.
کاهش ریسک ابتلا به کرونا با رعایت فاصله‌ها
«سید عباس موسوی» رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز اظهار می‌دارد: دانشگاه علوم پزشکی برای آگاهی شالیکاران دستورالعمل بهداشتی را برای آنان صادر کرده است. براساس این دستور‌العمل از آنها خواسته‌ایم از به‌کارگیری کارگران متفرقه و غیربومی برای نشاءکاری و سایر عملیات کشاورزی خودداری کنند.
وی ادامه می‌دهد: بهتر است برنج‌کاران خزانه‌گیری خود را متناسب با شرایط به چند مرحله تقسیم کنند تا از تجمع کارگر جلوگیری شود. البته در این شرایط بهتر است از ماشین‌های نشاءکار به‌جای نیروی انسانی استفاده شود.
درصورت نشاء دستی کارگران فاصله ایمنی (حداقل یک و نیم متر) را هنگام کار و استراحت در مزرعه رعایت کنند. همچنین بدون دستکش، عینک و ماسک مناسب از دست زدن به کیسه‌های کود شیمیایی و بذر، قوطی سم، باز کردن در مخزن سمپاش و سمپاشی خودداری و حتماً قبل از استفاده از سمپاش پشتی، آن را ضدعفونی کنند.
 موسوی با اشاره به اینکه برای جلوگیری از ترافیک کاری در روزهای آخر بهتراست کشاورزان شالیکاری را به تأخیر نیندازند، تأکید کرد: صاحبان زمین حتماً پس از اتمام کار روزانه کارگران با استفاده از محلول گندزدای مناسب، تراکتور و سایر ادوات کشاورزی را از آلودگی احتمالی پاک کنند. شالیکاران مطمئن باشند در صورت رعایت این نکات خطر بسیار کمی آنان را تهدید خواهد کرد.
نظارت خانه‌های بهداشت بر مزارع
«ارسلان سالاری» رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان نیز اظهار داشت: با توجه به آغاز فصل برنج‌کاری توصیه‌هایی بهداشتی برای جلوگیری از ابتلای کشاورزان به کرونا اعلام شده و آگاهی لازم نیز به آنان داده شده است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه نشاءکاری سنتی یک کار 0گروهی است از کشاورزان می‌خواهیم تا جایی که امکان دارد به سمت کشت مکانیزه بروند تا تجمع در مزارع کمتر باشد.‌
 سالاری می‌افزاید: ما اصرار داریم کشاورزان با رعایت بهداشت فردی خودشان زنجیره کرونا را قطع کنند اما خانه‌های بهداشت در روستاها را نیز موظف کرده‌ایم آموزش‌های لازم را به کشاورزان داده و بر کارهای آنها و سلامت کارگران نظارت‌های لازم را داشته باشند. حتی در برخی مناطق بهیاران در مزارع حضور خواهند داشت. وی با اشاره به اینکه استفاده از کارگران غیر بومی برای نشاءکاری در استان ممنوع است از صاحبان زمین خواست، دقت لازم را در زمینه انتخاب کارگران داشته باشند و تمام وسایل بهداشتی لازم را در اختیار آنان قرار دهند. همچنین هر روز ادوات کشاورزی را ضدعفونی کنند تا شاهد بیماری در میان نشاءکاران نباشیم.

نیم نگاه

رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان  : با وجود کرونا  شالیکاران  استان در بخش هایی خزانه گیری برنج را شروع کرده اند و در هفته های آینده ، کار خزانه گیری شتاب بیشتری خواهد گرفت.  دستور العمل های بهداشتی به تمام کشاورزان ارسال شده و از آن ها خواسته ایم امسال به جای کشت دستی  حتی‌الامکان از ماشین شالیکاری استفاده کنند
رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان: از صاحبان زمین می خواهیم  دقت لازم را در زمینه انتخاب کارگران داشته باشند و تمام وسایل بهداشتی لازم را در اختیار آنان قرار دهند . همچنین هر روز ادوات کشاورزی را ضدعفونی کنند تا شاهد بیماری در میان نشاءکاران نباشیم