سامانه نت سنج پلاس؛ ابزاری برای نظارت مردمی

حسین فلاح جوشقانی
 رئیس سازمان رگولاتوری
در حال حاضر از جمعیت 80 میلیون نفری کشور، 87 درصد به اینترنت پهن باند دسترسی دارند و ضریب نفوذ تلفن همراه از مرز 139 درصد عبور کرده است. نگاه مقایسه‌ای به آمار حوزه ICT نشان می‌دهد؛ در سال 92 پیش از آنکه دو اپراتور تلفن همراه مجوز ارتقای شبکه به نسل سوم و بالاتر (3G) را دریافت کنند 63 میلیون نفر مشترک تلفن همراه بودند و ضریب نفوذ 82 درصدی در این حوزه رقم خورده بود. با ارتقای شبکه اپراتورهای تلفن همراه به نسل‌های سوم و چهارم و ارائه خدمات اینترنت بر بستر گوشی‌های هوشمند، مشترکین پهن باند سیار نیز در میان آمار و اطلاعات حوزه ICT جایی برای خود باز کردند و تعدادشان از 33 میلیون نفر در سال 95 به 63 میلیون در سال 98 رسید.
در این میان به‌دلیل دسترسی بدون محدودیت مکانی به اینترنت همراه، برخی از مشترکین پهن باند ثابت به جرگه مشترکین پهن باند سیار پیوستند و ضریب نفوذ اینترنت پهن باند (ثابت و سیار) از 53 درصد در سال 95 در یک بازه زمانی سه ساله به 87 درصد در سال‌جاری رسید.
این آمار از یک سو گستردگی و پوشش سراسری ارتباطات در کشور را نوید می‌دهد؛ هدفی که اپراتورها در قالب توسعه کمی ارتباطات در یک دهه گذشته آن را دنبال کرده‌اند و از سوی دیگر با درهم تنیدگی بیشتر ارتباطات و فناوری اطلاعات با زندگی روزمره مردم، زمان تغییر رویکرد از توسعه کمی به توسعه کیفی را نیز گوشزد می‌کند. توسعه‌ای که شفافیت، کیفیت بهتر سرویس‌ها، پاسخگویی و پشتیبانی مطلوب‌تر از الزامات آن است. در این تغییر رویکرد، نظارت دولتی نیز کمرنگ‌تر شده و با اعطای حق انتخاب بیشتر به مشترکان، مردم نقش نظارت بر ارائه‌دهندگان خدمات را برعهده می‌گیرند.
سازمان رگولاتوری با درک ضرورت این تغییر رویکرد، سامانه‌ای را با نام «نت‌سنج پلاس» طراحی کرده که بواسطه آن امکان مشاهده و ارزیابی مقایسه‌ای کیفیت سرویس اینترنت، نحوه پشتیبانی، وضعیت پوشش شبکه تلفن همراه، میزان شکایات و تعرفه تمامی اپراتورهای ثابت و سیار برای مشترکان فراهم شده است.
مشترکان در این سامانه علاوه بر ثبت شکایت از اپراتورها می‌توانند از میزان و نوع شکایاتی که از اپراتور آنها شده مطلع شده و موضوعات شکایت را در اپراتور مورد نظر خود با سایر اپراتورهای سرویس‌دهنده در همان حوزه مقایسه کنند.
همچنین این سامانه قدرت انتخاب کاربران را با توجه به کیفیت پوشش و تعرفه سرویس‌های مختلف اپراتورها بر حسب کارکردشان بالاتر می‌برد. بر حسب نوع استفاده مشترکان در حوزه تجاری، بازی، تماس اینترنتی، وبگردی و... این امکان را به کاربر می‌دهد تا متناسب با نوع استفاده و توان اقتصادی‌اش، سرویس مناسب خود را انتخاب کند.
ایجاد شفافیت در حوزه ICT نیز یکی دیگر از رویکردهای پیش رو در راه‌اندازی سامانه نت سنج پلاس است تا در پی آن علاوه بر ارائه اطلاعات سرویس‌های مختلف و وضعیت کیفی اپراتورها به مردم در این سامانه، فضای رقابتی سالم بین اپراتورها شکل گرفته و در نتیجه آن خدمات در این حوزه با کیفیت بهتر و هزینه مناسبتر به کاربران ارائه شود.