گفتوگو با آرش امینی رهبر ارکستر سمفونیک صدا وسیما درباره حضور در جشنواره موسیقی فجر
ارتقای ارکسترها در گرو برنامه ریزی جدی
نداسیجانی
خبرنگار
ارکستر سمفونیک صدا و سیما به رهبری آرش امینی 24بهمن ماه، سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر را بهطور رسمی در تالار وحدت افتتاح میکند. این اجرا در دو بخش است که در بخش نخست قطعاتی چون «نیایش یزدان» از حشمت سنجری و نیز قطعهای از لوریس چکناواریان اجرا میشود و در بخش دوم که به مناسبت ۲۵۰سالگی بتهوون و نامگذاری سال 2020 به یاد وی ؛ سمفونی هشتم و کنسرتو ویلن این آهنگساز توسط ارکستر نواخته خواهد شد. در این برنامه گراف مورژا ویلونیست شناخته شده کشور روسیه ارکستر صدا و سیما را همراهی خواهد کرد. آرش امینی رهبر این ارکستر اولین تجربه خود را با این ارکستر روی صحنه میبرد. این آهنگساز و رهبر ارکستر در کارنامه کاری خود تجربه حضور در ارکسترها و مجموعههای مختلف حوزه موسیقی را داشته است.گفتوگو با این هنرمند را در ادامه میخوانید.
ارزیابیتان از فعالیت ارکستر سمفونیک صدا و سیما چیست؟ بویژه که فعالیت این ارکستر طی سال به اجراهای خاصی محدود میشود و ما شاهد فعالیت چندانی از سوی آن نیستیم.
بگذارید ابتدا قدری کلیتر پاسخ سؤالتان را بدهم و بعد به سراغ خود ارکستر صدا و سیما بروم. شاید بهعنوان یک مخاطب چنین سؤالی برای شما طرح شود که چرا این ارکستر تا به امروز کنسرتی به شکلی که مرسوم است برگزار نکرده و شاید در نهایت دو-سه سالی یک مرتبه در خلال برپایی جشنوارههایی از این دست شاهد اجرایی از آن بوده باشیم. مسألهای که نباید از آن غافل شد اهمیت نقش ادارهکنندگان ارکسترها در چگونگی پیشبرد اهدافشان است. این ارکستر در رأس هرم خود از دو بخش مهم تشکیل شده، نخستین و مهمترین بخش همان حوزه مدیریتی است که بخش اداری را دربرمیگیرد. مدیریت اداری ارکستر زیر نظر مرکز موسیقی صدا و سیما اداره میشود که در حال حاضر آقای نراقیان، از مدیران جوان و با انگیزه سازمان این مسئولیت را بر عهده دارد. اما بخش دوم این مدیریت را مدیر هنری یا همان رهبر ارکستر به عهده دارد، فردی که برنامههای ارکستر را برای یک فصل هنری آماده و تدوین میکند. برنامههایی که باید هدفمند باشد، به این دلیل که اگر یک فصل هنری را 9 ماه در نظر بگیریم این رهبر ارکستر است که باید خوراک هنری اعضای گروه و مخاطبان را تهیه کند و برنامهریزی برای نخستین تا آخرین قدم بر اساس هدایت آنان شکل میگیرد؛ این اتفاقی ست که حتی در دیگر ارکسترهای اصلی کشورمان نظیر ارکستر سمفونیک هم رعایت نمیشود و ما شاهد برنامهریزی دقیقی نیستیم و بهعنوان یک موزیسین یا حتی مخاطب، ارتباط چندانی میان فعالیتها و برنامههای آنان پیدا نمیکنید.
پس این بیهدفی را مشکلی میدانید که همه ارکسترهای کشورمان را مبتلا کرده؟
بله و این در حالی ست که اگر نگاهی به عملکرد دیگر ارکسترهای جهان داشته باشید خواهید دید که آنجا کمترین ردی از این اوضاع بیبرنامه و بیهدف نیست! در سایر کشورها شرایط به این منوال است که رهبر فلان ارکستر از همان ابتدا میگوید که در این فصل هنری کارمان را بهعنوان مثال با موسیقی دوره «باروک» شروع میکنیم، مخاطبان را کنسرت به کنسرت پیش میبریم تا در آخر فصل به موسیقی قرن بیستم برسیم. این تنها یک سبک از برنامهریزیهایی است که در ارکسترهای خارجی شاهد آنها هستیم؛ این را گفتم که بدانید مدیر هنری یا همان رهبر ارکستر در کنار مدیریت اداری است که فعالیت گروه را پیش میبرد.
از چه سالی همکاری خود را با ارکستر آغاز کردید؟
همراهی من با این ارکستر از یک تیرماه سالجاری آغاز شده و با وجود نقدهایی که به کلیت ارکسترهای فعال در کشورمان دارم اغراق نیست اگر این ارکستر را بسیار منظم بدانم. نکته جالب توجه اینکه همه اعضا به طور مرتب در تمرینات حضور دارند که این مسأله نشأت گرفته از نظم اداری حاکم بر آن است. البته ما با کمبودهایی از نظر فقدان برخی نوازندهها روبهرو بودیم که فهرست آنها را در اختیار مدیر مرکز موسیقی صدا و سیما گذاشتهایم و کمبودهایی که از نظر نوازنده و سازهای مختلف با آنها روبهرو بودیم با اهتمام مدیر داخلی ارکستر برطرف شدند اما اینکه میگویم ارکستر صدا و سیما برنامهریزی دقیقی دارد از جهت تعریف و اغراق نیست چراکه برنامههای ارکستر برای ماههای اسفند سالجاری و حتی سال آینده تدوین شده است. بگذارید به نمونهای در زمینه مدیریت هنری و اداری صحیح اشاره کنم، از بهترین ارکسترها در این رابطه میتوان به ارکستر سمفونیک آنتالیا در ترکیه اشاره کرد که اتفاقاً در همسایگیمان قرار دارد. این شهر جمعیتی نزدیک به یک میلیون و 200 هزار نفر دارد که همین تعداد اندک برخوردار از ارکستری هستند که در فصل هنری 2018 -2019 نزدیک به 38 کنسرت برگزار کرده و برای 2019-2020 هم 30 کنسرت در نظر دارند، آنقدر برنامهریزیهای این ارکستر دقیق است که براحتی با مراجعه به سایت متوجه میشوید که حتی برنامه این ارکستر برای خرداد ماه سال آینده چیست اما در کشور خودمان شما کدام ارکستر را سراغ دارید که برای هر دوازده روز یک مرتبه برنامه کنسرت داشته باشند؟ هیچ یک از ارکسترهای ما اینچنین نیستند حتی ارکستر سمفونیک تهران هم در نهایت هر یکی- دو ماه یک اجرا خواهد داشت و البته همراه با یکسری برنامههای تکراری! همین حالا ارکستر صدا و سیما مشغول ساخت سایت است و از این به بعد یک سایت رسمی خواهیم داشت که اغلب کارهای سخت افزاری آن انجام شده است. این در حالی است که هیچ کدام از دیگر ارکسترهای کشورمان حتی سایت هم ندارند!
آیا ارکستر صدا و سیما شرایط اجرا در خارج از کشور را دارد؟
بله پیگیری بخش روابط بینالملل ارکستر از طریق روابط بینالملل خود سازمان صدا و سیما است. در تلاش هستیم تا بتدریج ارکستر را به سوی جشنوارههای بینالمللی سوق بدهیم، البته صحبتهایی در این زمینه شده اما تا پیش از اردیبهشت سال 99 صحبتی در این زمینه نخواهیم کرد تا کارهایمان قدری به نتیجه برسد و امیدوارم که مخاطبان هم با حضور در کنسرت ارکستر صدا و سیما ما را همراهی کنند، دست به برنامهریزیهایی برای سال پیش رو زده ایم؛ هر چند که صحبت درباره موفقیت آنها به شکل آنی و در کوتاه مدت ممکن نیست. در حال حاضر با دو چشمانداز روبهرو هستیم، برنامههای کوتاه مدت و برنامههای بلند مدت. برنامههای کوتاه مدت ارکستر شامل تکمیل کادر ارکستر بود که تا اندازه قابل توجهی دست به برطرف کردن نقاط ضعف و کمبودهایمان زدهایم.از سوی دیگر تمرینات گروه هم با دقت و وسواس بیشتری انجام میشود.
با توجه به تجربه رهبری در ارکستر سمفونیک تهران دیدگاه شما نسبت به این ارکستر چیست؟ بویژه که این اواخر حواشی هم گریبانگیر این ارکستر شد.
پاسخ این سؤال را باید در ضعف مدیریتی جستوجو کرد، در همین مجموعه تالار وحدت دوستانی مشغول فعالیت هستند که اگر از حضور و تجربه آنان در رأس فعالیتهایی از قبیل مدیریتهای اداری بهره گرفته شود آن وقت است که در ارکستر سمفونیک تهران تنها به یک مدیر هنری مجرب نیاز داریم. طی همین سه-چهار سال گذشته چند رهبر ارکستر خوب که ترجیح میدهم اشارهای بهنام آنان نداشته باشم قدم به ارکستر گذاشتند اما عمر حضور آنان در نهایت به یک سال رسید. افراد مذکور هنرمندان بزرگی بوده و هستند منتهی مدیران خوبی نبودند اما در بحث مناسبات اداری از اطلاعات لازم برخوردار نبودند. اینکه هم مدیریت هنری و هم مدیریت اداری به یک نفر سپرده شود که کار صحیحی نیست! هر کسی باید در تخصص کاری خودش مشغول کار شود. این مسئولیتها که به رهبر ارکستری سپرده میشود که تازه از خارج آمده نتیجه مطلوبی بهدنبال ندارد؛ حتی برعکس هم مسأله ساز است. به نظر شما آیا درست است یک رهبر ایرانی را وسط بروکسل بهعنوان مدیر هنری انتخاب کنند! خب رهبر ارکستر نیازمند اطلاع از قوانین و حتی فرهنگ کشوری است که در آن مشغول فعالیت میشود.
برگزاری جشنواره موسیقی چه تأثیری در تعامل میان سازمان صدا و سیما و و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارد؟
قطعاً بیتأثیر نخواهد بود و همین اتفاقی که در خلال برپایی این جشنواره شاهد وقوع آن هستیم به نوعی تعامل و ارتباط بین این دو ارگان بزرگ است.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه