«سینما» هنوز کار می‌کند

نوشته خسرو نقیبی
جشنواره را با «خورشید» تمام کردم. فیلم تازه مجید مجیدی. یادآور سالیان اتفاق‌بودن یک فیلم از مجیدی برای سینمای ایران. برای من که هیچ‌وقت سینمای او سینمای محبوبم نبوده، معتقدم «پدر» و «بچه‌های آسمان» فیلم‌های متوسطی هستند و «رنگ خدا» فیلم بدی و از کل آن کارنامه ستایش‌شده فیلم بیش‌تر موردعلاقه‌ام «باران» است، «خورشید» یک اتفاق در سینمای مجیدی‌است. یادآور تسلط بر تکنیک فیلم «باران» و البته پیشرفت در قصه‌گویی که این دومی حاصل حضور پررنگ نیما جاویدی در کنار مجیدی‌است.
در «خورشید» با یک دو خطی درست‌وحسابی سروکار داریم. پسربچه‌ای با گذشته تاریک خانواده، برای نجات مادر از تیمارستان و به‌دست‌آوردن سرپناه، مأموریتی را می‌پذیرد که به‌دلیل سنش به او محول شده. او باید در پوشش یک بچه‌مدرسه‌ای در یک دبستان ثبت‌نام کند، آب‌انبار آن‌جا را حفر کند و به یک گنج برسد. داستان، قصه روزهای حضور او در این مدرسه است. دوخطی «خورشید» روی کاغذ کار می‌کند. جذاب است. هم این قصه در مدرسه با شاخ‌وبرگ‌های کافی خوب پرورانده شده و هم در اجرا مجیدی بدون اینکه به دام نمایش فقر بیفتد روایتی بدون ترحم و سرراست از این قصه ارائه می‌دهد. حتی آگاهانه از فصل‌هایی با امکان سانتی‌مانتال برگزارشدن فرار می‌کند. مثلاً فصل وداع خانواده افغان را با جای خالی پسر در نیمکت و خالی‌شدن محل زندگی‌شان نشان می‌دهد و نه در اشک و آه رفتن‌شان و افتادن پسر پی کاروان آنها (که پیش‌تر سابقه‌اش در کارنامه مجیدی وجود دارد). «خورشید» اجرای به اندازه‌ای دارد، یک فیلم به زبان سینما، بدون اینکه شبیه سینمای جشنواره‌ای قدیم ایران باشد، یا شبیه موج‌های تازه به راه افتاده این سینما. بیش از هرچیز شبیه فیلم‌های قصه‌گوی این سال‌های سینمای جهان. همان چیزی که مثلاً در این دو سال از سینمای ژاپن و کره به سینمای روز عرضه شده؛ منظورم «دله‌دزدها» و «انگل» است. «خورشید» را براحتی می‌توان در این تراز قرار داد و برای آن، یک نمایش بین‌المللی خوب و موفقیت در جشنواره‌های مهم جهانی را پیش‌بینی کرد؛ اگر البته قدری از مدت زمان کنونی و فصل‌های زیرزمین مدرسه بکاهد تا ریتم بهتری پیدا کند و البته یک فصل لودهنده قصه در آرامگاه ارامنه را هم دور بریزند. از جاویدی و مجیدی، با هوشی که در نگارش متن به خرج داده‌اند، چنین گافی برای بازکردن گره و گرفتن حس همراهی آن لحظه نهایی مشترک با قهرمان از تماشاگر، خیلی بعید است.
‌