فعال‌سازی بخش خصوصی، شرط ایجاد اشتغال در حوزه فناوری

سوسن صادقی

نیم نگاه

دولت نباید با بخش خصوصی وارد رقابت شود چرا که بخش خصوصی چنین قدرتی را ندارد بنابراین دولت باید برای ایجاد اشتغال و ورود سرمایه گذارهای بخش خصوصی، رقابت سالم را بین بخش های خصوصی ایجاد کند
علت موفقیت دولت در ایجاد شغل در سال گذشته که برای مردم هم قابل لمس بود، تقویت زیرساخت های کشور و ورود اینترنت نسل 3 و 4 بود

محمود واعظی وزیراتباطات و فناوری اطلاعات در سالی که سال اقتصاد مقاومتی - تولید و اشتغال نامگذاری شده است، از افزایش 30 درصدی اشتغال یعنی ایجاد 130 هزار شغل در حوزه ICT خبر داد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که بارها به موضوع ایجاد اشتغال به‌عنوان یکی از اولویت‌های دولت یازدهم اشاره کرده و یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دولت یازدهم را ایجاد اشتغال برای جوانان می‌داند، گفت: با توجه به اینکه دولت همواره دغدغه‌های جدی در حوزه اشتغال داشته، می‌توان در حوزه ICT با سرمایه کمتر به ایجاد اشتغال پرداخت و از دو سال قبل با افزایش پهنای باند و ورود به نسل‌های دوم و سوم، حدود ۱۰۰ هزار شغل درسال گذشته ایجاد شد. محمود واعظی گفت: فناوری‌های نوین بستر مناسبی برای ایجاد فرصت‌های شغلی جدید است و دولت تدبیر و امید برای این بخش برنامه‌ریزی کرده و برای ایجاد ۱۲۰ تا 130 هزار شغل در سال 96 خیز برداشته است. البته ابوالحسن فیروزآبادی دبیر مرکز ملی فضای مجازی نیز از پیش‌بینی ایجاد ۱۲۰ هزار فرصت شغلی در بخش فناوری اطلاعات برای سال ۹۶ خبر داد و گفت: بخش IT از جمله بخش‌هایی است که می‌تواند در حوزه خدمات به کار گرفته شود و با داشتن ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بالا بیشترین سهم را در ایجاد اشتغال داشته باشد. وی افزود: خوشبختانه با توجه به اقبال عمومی نسبت به این بخش، بازار پویایی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور شکل گرفته است.
حال سؤال این است که با ایجاد 100 هزار شغل در سال گذشته، آیا وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در زمینه اشتغال در سال 95 موفق عمل کرده است؟ و دولت باید برای تحقق وعده جدید خود که رشد 30 درصدی ایجاد اشتغال در حوزه ICT در سال 96 است، چه راهکارهایی را در پیش بگیرد و چه موانعی را باید رفع کند. «روزنامه ایران» برای دریافت پاسخ این سؤالات به سراغ کارشناسان حوزه ICT رفته و نظر آنها را در این باره جویا شده است.
عملیاتی شدن ایجاد اشتغال در حوزه ICT
احمد معتمدی وزیر اسبق ارتباطات با بیان اینکه من از ریز برنامه‌های وزارت ارتباطات درباره اشتغالزایی اطلاع دقیقی ندارم به «ایران» گفت: ایجاد اشتغال به بحث رشد اقتصادی و روان‌سازی اقتصاد در کشور مربوط است. به عبارتی ایجاد شغل و اشتغالزایی معلول اقتصاد روان است، بنابراین اگر وضعیت کشور از رکود اقتصادی خارج شود به دنبال خود رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال را به همراه خواهد آورد. دولت باید کارها و برنامه‌هایی که موجب رشد اقتصادی و فعال شدن چرخه اقتصادی در کشور می‌شود را سرلوحه کارهای خود در سال 96 قرار دهد تا بتوان ضمن خروج از رکود اقتصادی، شغل نیز ایجاد کرد. معتمدی افزود: البته پیش‌بینی می‌شود سال 96 سال بهتری در بحث رشد اقتصادی و خروج از رکود اقتصادی باشد از این‌رو انتظار می‌رود زمینه ایجاد اشتغال در حوزه ICT نیز فراهم شده و حتی بیشتر از 30 درصد رشد در این بخش را شاهد باشیم.
صابر فیضی مدیرعامل اسبق شرکت مخابرات ایران نیز با مثبت ارزیابی کردن بحث ایجاد اشتغال در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در حوزه ICT به «ایران» گفت: هلدینگ بخش خصوصی که در آن مشغول به کار هستم با گرفتن مجوز FCP از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری)، برای 150 نفر شغل ایجاد کرده است. رگولاتوری برای 16 شرکت مجوز FCP صادر کرده است که البته شاید بیشتر آنها هنوز آغاز به کار نکرده‌اند ولی همین 16 شرکت اگر هر کدام حداکثر 150 نفر را استخدام کنند برای تعداد زیادی شغل ایجاد خواهد شد بنابراین به نظر من دولت در بحث ایجاد اشتغال در حوزه ICT در حد توان کار را عملیاتی کرده است. دولت در بخش‌های دیگر نیز مجوزهایی صادر کرده است که اگر آنهاهم عملیاتی شوند شغل‌های زیادی در این حوزه ایجاد خواهد شد. فیضی در خصوص عملیاتی کردن ایجاد اشتغال در سال 96 نیز گفت: رمز موفقیت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در ایجاد اشتغال، فعال کردن بخش خصوصی است. وقتی بخش خصوصی وارد حوزه IT و ICT شود امکان ایجاد شغل بیشتر فراهم می‌شود. دولت باید در سرمایه‌گذاران اطمینان و اعتماد ایجاد کند تا بخش خصوصی سرمایه خود را در این حوزه سرمایه‌گذاری کند. دولت باید زمینه ایجاد اشتغال را با بخش خصوصی فراهم کند البته به نظر من دولت در این زمینه هم خوب عمل کرده است و می‌تواند با پیگیری و برنامه‌ریزی بهتر بخش خصوصی را فعال‌تر از قبل کرده و زمینه ایجاد اشتغال بیشتر در کشور را بیش از پیش فراهم کند.
تقویت زیرساخت‌های کشور
عامل ایجاد شغل
شاهین جوانمردی فعال در حوزه ICT با بیان اینکه عملکرد دولت در زمینه ایجاد اشتغال در سال 95 مثبت بوده است به «ایران» گفت: علت زمینه موفقیت دولت در بحث ایجاد شغل که سال گذشته اتفاق افتاد و حتی برای مردم هم قابل لمس بود، تقویت زیرساخت‌های کشور و ورود اینترنت نسل 3 و 4 بود. جوانمردی مدیرعامل یکی از کارخانه‌های تولید دستگاه کارتخوان که برای 100 نفر اشتغال ایجاد کرده است در ادامه افزود: یکی از کارهای قابل لمس برای مردم در حوزه حمل و نقل راه‌اندازی تاکسی‌های آنلاین و اینترنتی بود. شاید عده‌ای آن را شغل مستقیم در حوزه ICT ندانند ولی به اعتقاد من به علت وجود بستر و زیرساخت ICT است که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات فراهم کرد و چنین شغل‌هایی راه‌اندازی شد و برای خیلی از افراد در جامعه شغل و درآمد ایجاد کرد. اگر زیرساخت‌های لازم وجود نداشت امکان راه‌اندازی کسب و کارهای اینترنتی وجود نداشت. جوانمردی یکی دیگر از کارهای انجام شده در ایجاد اشتغال از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را صدور مجوزهایی برای FCP‌ها، تلویزیون اینترنتی و... دانست و گفت: این اتفاق در 38 سال گذشته بی‌نظیر بود. به‌عنوان مثال در بخش تلویزیونی با بستری که ایجاد شد شرکت‌هایی در بخش تلویزیونی ظهور کردند که می‌توانند با صدا و سیما رقابت کنند بنابراین مردم دسترسی بیشتری به اطلاعات خواهند داشت. راه‌اندازی این شرکت‌ها در سایه فراهم شدن زیرساخت‌ها از سوی دولت تدبیر و امید است. این فعال حوزه ICT با بیان اینکه این حوزه به دو بخش تولید (سخت افزار، نرم افزار و تولید محتوا) و خدمات (کشاورزی، دولت الکترونیک، سلامت، گردشگری، حمل و نقل و...) تقسیم می‌شود گفت: برای ایجاد اشتغال بیشتر در این حوزه‌ها باید زیرساخت‌ها بیش از این تقویت و دسترسی همگانی به اینترنت با افزایش پهنای باند و سرعت بالای اینترنت مهیاتر شود.
وی افزود: از سوی دیگر نباید کاری کرد که دولت با بخش خصوصی وارد رقابت شود، چرا که بخش خصوصی چنین قدرتی ندارد بنابراین دولت باید برای ایجاد اشتغال و ورود سرمایه‌گذارهای بخش خصوصی، رقابت سالم را بین بخش‌های خصوصی ایجاد کند و ضمن رفع موانع، نظارت را بر حسب استاندارد‌ها انجام دهد و اینکه تسهیلاتی را برای بخش‌های خصوصی فراهم کند.
رفع موانع برای ایجاد اشتغال
رضا الفت نسب رئیس انجمن کسب و کارهای اینترنتی معتقد است با وجود رکود اقتصادی که در چند سال اخیر گریبانگیر کشور است ولی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در زمینه ایجاد اشتغال در سال 95 نسبتاً خوب عمل کرده است و می‌توان به دولت در حوزه ICT نمره قبولی داد. الفت نسب به «ایران» گفت: برای بهبود وضعیت اشتغال در کشور بخصوص در حوزه کسب و کارهای اینترنتی دولت باید بستر و زیرساخت‌ها را بیش از پیش فراهم کرده و موانع پیش پای راه‌اندازی کسب و کارهای اینترنتی را از میان بردارد تا بتوان با کمک بخش خصوصی شغل‌های بیشتری ایجاد کرد.
الفت نسب یکی از موانع پیش‌پای راه‌اندازی کسب و کارهای اینترنتی و ایجاد شغل را بحث مجوزها دانست و افزود: کسانی که می‌خواهند کسب و کاری را راه‌اندازی کنند نمی‌دانند برای دریافت مجوز باید به کجا مراجعه کنند از این‌رو دولت باید در این زمینه از این حوزه کاری که می‌تواند شغل زیادی در کشور ایجاد کرده و جوانان را از بیکاری نجات دهد، حمایت کند. وی با بیان اینکه بحث‌های حمایتی دولت را در راه‌اندازی کسب و کارها کمرنگ می‌بینم، گفت: منظور از حمایت هم این نیست که وام پرداخت کنند بلکه باید بستر مناسب را برای راه‌اندازی کسب و کارها فراهم و قوانین مدونی را تدوین کنند. به نظر می‌رسد خود بدنه دولت در راه‌اندازی کسب و کارهای اینترنتی که می‌تواند برای افراد زیادی در کشور شغل ایجاد کند به هماهنگی نرسیده‌اند در صورتی که باید در سال جدید بدنه دولت در بحث قوانین و دیگر موارد کاری به هماهنگی برسند. باید قوانین مدون و هماهنگی را تدوین کنند چرا که نبود قوانین خود مانع بزرگی برای ایجاد کسب و کارهای نوپا است.