زنگ هشدار آمار 12 درصدی افسردگی ایرانیان

فریبا خان احمدی
 
سازمان بهداشت جهانی هر ساله همزمان با 7 آوریل (18 فروردین) به مناسبت تأسیس این سازمان برای اطلاعرسانی و تمرکز بیشتر و با هدف یک فرصت منحصر به فرد فعالیت خود را به یک موضوع خاص سلامت اختصاص میدهد.این رویداد که روز جهانی سلامت نامگذاری شده هر سال به منظور توجه بیشتر به بهداشت جهانی یک «شعار»دارد. آنطور که WHOاعلام کرده «شعار» روز جهانی سلامت در سال 2017 به «افسردگی؛ بیا باهم حرف بزنیم» اختصاص داده شده است. از این رو سازمان بهداشت جهانی همزمان با روز جهانی سلامت تمرکز و توجه دولتهای محلی و بینالمللی را به سوی شیوع بیماری افسردگی و پیشگیری از این بیماری جلب کرده است.
افسردگی مردم را در تمام سنین مبتلا میکند، فرقی نمیکند شما در کدام کشور زندگی میکنید، ثروتمند هستید یا فقیر در هر حال همه ما در معرض افسردگی قرار داریم. افسردگی باعث غم و اندوه روانی شده و اثرات آن بر توانایی افراد برای انجام حتی سادهترین کارهای روزمره تأثیر منفی می گذارد. گاهی اوقات این عواقب ویرانگر است مثل زمانی که اثرات روانی آن روابط خانوادگی و دوستانه را تحت تأثیر قرار میدهد. در بدترین حالت افسردگی میتواند به خودکشی منجر شود. در حال حاضر دومین علت اصلی مرگ در میان افراد 15 تا 29 ساله خودکشی در اثر ابتلا به افسردگی اعلام شده است. با این حال افسردگی میتواند پیشگیری و درمان شود. درک بهتر از این بیماری و چگونگی پیشگیری و درمان آن و همچنین کاهش انگ مرتبط با افسردگی به مبتلایان به این بیماری کمک میکند.به گفته سازمان بهداشت جهانی، هند دارای بالاترین میزان خودکشی در میان 10 کشور جنوب شرق آسیا  است و افسردگی یکی از علل اصلی آن است. در سطح جهانی، افسردگی بزرگترین علت ناتوانی در نظر گرفته میشود. در جنوب شرق آسیا نزدیک به 86 میلیون نفر مبتلا به افسردگی وجود دارد.در گروه سنی 15 تا 29 سال نرخ خودکشی در هر یک هزار نفر بالای 35 نفر است و از هر 1 الی 4 کودک در گروه سنی 13 تا 15 سال از افسردگی رنج میبرند.اگرچه افسردگی در تمام گروههای سنی جمعیت تأثیر میگذارد اما در میان نوجوانان شایعتر است. نوجوانان، جوانان، زنان پس از زایمان (افسردگی پس از زایمان) و افراد بالای 60 سال بیشترین افراد در معرض ابتلا به افسردگی هستند.
گزارشهای سازمان جهانی بهداشت نشان میدهد نرخ ابتلا به افسردگی نسبت به یک دهه گذشته نزدیک به 20 درصد افزایش یافته است. بنا به اعلام این سازمان، افسردگی غم و اندوه مداوم، از دست دادن علاقه برای انجام فعالیتهایی که مردم بطور معمول از آن لذت میبرند همراه با ناتوانی در انجام فعالیتهای روزانه به مدت دو هفته یا بیشتر است.
 افسردگی در ایران
میزان شیوع افسردگی در ایران از زبان وزیر بهداشت نیز 12.6 درصد اعلام شده است. بنا بر آمار و با توجه به آخرین نظرات کارشناسان و مسئولین، آمار افسردگی در ایران را به طور میانگین باید مابین ۲۰ تا ۲۵ درصد دانست. بهگفته روانشناسان و روانپزشکان به طور کلی بیشترین اختلالات روانی در افراد متاهل، افراد مسن، افرادی که طلاقگرفتهاند و زنان دیده میشود.
گزارش انجمن روانشناسی ایران نشان میدهد، سهم زنان ایرانی از اختلال روانی، سه تا چهار برابر بیشتر از حد معمول است. استاندارد افسردگی زنان، بین پنج تا هفت درصد است اما با ارقام اعلام شده بین ۱۵ تا ۲۸ درصد زنان ایرانی افسردهاند. گروه دیگری که به زعم روانشناسان بیش از دیگران در معرض افسردگی هستند سالمنداناند. به گفته دکتر سید حسن قاضیزاده هاشمی، با وجود شیوع افسردگی در گروههای مختلف اجتماعی، این اختلال روانی درحالی در جامعه رو به افزایش گذاشته که درصد کمی از افراد به مداوای بیماری خود اقدام میکنند.
WHO چند پیشنهاد برای غلبه بر افسردگی به دولتها پیشنهاد داده است:
-دولت نیاز دارد سرمایهگذاری هایش را برای افراد مبتلا به اختلال در سلامت روان افزایش دهد.
-معرفی سیستم پشتیبانی بهبود یافته و در مقیاس بالا برنامههایی برای اختلالات روانی طراحی کند.
-بودجه بیشتری را برای تحقیق و تسهیل خدمات بهتر در نظر بگیرند.
-به منابع انسانی آموزش دیده برای مراقبتهای بهتر بهداشت روانی توجه کنند.بر اساس آخرین آمار سازمان بهداشت جهانی، از سال 2005 تا 2015، افسردگی 18 درصد افزایش داشته یعنی حدود 300 میلیون نفر به این بیماری مبتلا هستند. بسیاری از مردم پیرامون ما کسانی که احتمالاً آنها را افراد ضد اجتماعی مینامیم ممکن است در روابط اجتماعی بیدست و پا به نظر برسند و احتمالاً نتوانند مسائل و مشکلاتشان را حل و فصل کنند و همیشه نیاز به حمایت دیگران دارند اینها همان تابوها و ننگ مرتبط به افسردگی است. اگر کسی در اطراف ما نشانههای قابل رؤیت افسردگی را دارد مهمترین کار کمک به این افراد است. داروها و کمکهای پزشکی مداوم برای مبارزه با افسردگی چاره کار است و هرگز مبتلایان را به سمت خودکشی سوق نمیدهد.دکتر «مارگارت چان» رئیس سازمان بهداشت جهانی میگوید: افزایش تعداد زیادی از مردم در مواجهه با این اختلال مغزی بسیار نگران کننده است و نیاز به یک «بیدار باش» دارد و حالا زمان آن است که کشورها در رویکردشان نسبت به بهداشت روانی تجدید نظر کنند.به گفته چان، نزدیک به 50 درصد از جمعیت کشورهای با درآمد بالا به درمانهای مفید دسترسی ندارند. علاوه بر این تنها 3 درصد از بودجه سلامت دولت به شکل مناسبی برای تأمین سلامت روانی بیماران اختصاص داده میشود. این در حالی است که کشورهایی با در آمد پایین باید یک درصد و کشورهای با درآمد بالا باید 5 درصد از درآمدشان را صرف دسترسی به خدمات مطلوب سلامت روان کنند.به گفته دکتر «شکار ساکسنا» مدیر گروه سلامت روان و سوء مصرف مواد در WHO، درمان و پیشگیری زمانی محقق میشود که شرایط برقراری ارتباط با مبتلایان به افسردگی و صحبت درباره مشکلات آنها فراهم شود. مهم این است هیچگونه تبعیض و تعصبی در ارتباط با افسردگی، اضطراب و... وجود نداشته باشد.