محمد محمدی‌سدهی/ بیست‌ودومین دوره مسابقات جام‌جهانی در قطر برگزار می‌‌شود و تیم‌ملی فوتبال کشورمان در این مسابقات رقبای سرسختی همچون انگلیس، امریکا و ولز دارد، با وجود این از نظر کارشناسان فوتبال، شاگردان کی‌روش شانس خوبی برای صعود از مرحله گروهی مسابقات و تاریخ‌سازی دارند. تیم‌ملی فوتبال کشورمان پیش از حضور در جام‌جهانی، در بازی‌های دوستانه خود یک باخت مقابل الجزایر و یک تساوی مقابل سنگال داشت و دیدارهای تدارکاتی خوبی مقابل تیم‌های اروگوئه و نیکاراگوئه برگزار کرد که در این دیدارها پیروز شد. پیروزی شاگردان کی‌روش مقابل تیم پرقدرت اروگوئه نشان داد  تیم‌ملی از شرایط خوبی برخوردار است و می‌‌تواند در قطر شگفتی‌ساز باشد.
حشمت مهاجرانی، سرمربی تیم‌ملی در جام‌جهانی 1978 درخصوص شرایط تیم‌ملی به «ایران» گفت: «تیم‌ملی 2 دوره متفاوت داشت و این 2 دوره، شامل دوره حضور اسکوچیچ و دوره حضور کی‌روش می‌‌شود. تیم‌ملی پیش از حضور کی‌روش مشکلات زیادی داشت و با برخی حواشی مواجه بود. در دوران دراگان اسکوچیچ، بازیکنان به 2 دسته تبدیل شدند اما با آمدن کی‌روش این دودستگی برطرف شد. در واقع کی‌روش بیشتر درس اتحاد و همبستگی به بازیکنان داد چراکه او فرصت زیادی برای آماده‌سازی تیم‌ملی از نظر فنی برای حضور در مسابقات مهم جام‌جهانی نداشت. تیم ما در اتریش دو بازی دوستانه خوب مقابل اروگوئه و سنگال برگزار کرد و موفق شد در این 2 دیدار پیروز شود. پیروزی در مقابل اروگوئه و برگزاری بازی‌های خوب مقابل سنگال و نیکاراگوئه نشان داد تیم‌ملی برای حضور در جام‌جهانی شرایط خوبی دارد.»
او صحبت‌هایش را اینگونه ادامه داد: «بازیکنان تیم‌ملی در این بازی‌های دوستانه آرامش خوبی داشتند و با دقت و تمرکز بالا بازی کردند. تیم‌ملی در این دیدارهای دوستانه همانند گذشته دفاع مطلق نداشت و بالانس خوبی بین دفاع و حمله به وجود آمده است. علاوه بر این، کی‌روش مثل گذشته در کنار خط، معترض و پرخاشگر نیست و با آرامش با بازیکنان ارتباط می‌‌گیرد. بازیکنان هم شرح وظایف خودشان را می‌‌دانند که در زمین باید چگونه عمل کنند و به دنبال چه چیزی باشند. تیم ما نظم بسیار خوبی در بیرون و داخل زمین دارد و این موضوعات باعث شد تغییرات موجود در نیمکت تیم‌ملی را مثبت بدانیم.»
مهاجرانی اظهار کرد: «از نظر من، هم کی‌روش به مهدی تاج احتیاج دارد و هم تاج به کی‌روش. به همین دلیل تاج که یکی از وعده‌های انتخاباتی‌اش حضور دوباره کی‌روش بود، این مربی پرتغالی را در حالی که زمان زیادی تا جام‌جهانی باقی نمانده بود، به ایران آورد. با وجود این از نظر من، آمدن کی‌روش یک اتفاق منطقی بود چراکه او برخلاف فوتبال ما ضعف برنامه‌ریزی و تشکیلاتی ندارد. حضور کی‌روش باعث اتحاد و انسجام بیشتر بین بازیکنان شد و زمانی که او به‌عنوان سرمربی تیم‌ملی معرفی شد همه یکصدا شدند و همبستگی بیشتری در بین اعضای تیم به وجود آمد.»سرمربی سابق تیم‌ملی فوتبال کشورمان با اشاره به این موضوع که کی‌روش پیش از این زمان زیادی در ایران حضور داشته است و این امر باعث می‌‌شود بازیکنان با اخلاق و رفتارش آشنا باشند، افزود: «بازگشت کی‌روش به تیم‌ملی آرامش را به این تیم بازگرداند. کی‌روش رفتارش تغییر کرده و این موضوع باعث شده بازیکنان با شرایط بهتری آماده حضور در جام‌جهانی شوند. آرامش، دیسیپلین و انضباط مهم‌ترین نیازهای تیم‌ملی بود و کی‌روش موفق شد این موضوعات را به تیم‌ملی بازگرداند.»
او در ادامه در خصوص رقبای تیم‌ملی در جام‌جهانی گفت: «ما در فوتبال چند نوع روش داریم که یکی از این روش‌ها فوتبال به سبک انگلیسی است.  در این روش قدرت و فیزیک بدنی حرف اول را می‌‌زند. در فوتبال می‌‌گوییم که تکنیک می‌‌تواند مغلوب قدرت و سرعت شود. فوتبال انگلستان از این سبک پیروی می‌‌کند، البته سبک فوتبال انگلستان تغییرات زیادی داشته و در حال حاضر بیشتر به کار تیمی متکی است. در کل تیم‌ملی انگلستان تیم منسجم و خوبی است و ما نباید به حذف این تیم در جام ملت‌ها توجه کنیم. قدم اول برای ما اهمیت زیادی دارد و بازی تیم‌ملی با انگلستان بسیار تأثیرگذار خواهد بود و به مقدار زیادی تکلیف صعودمان به مرحله بعد را مشخص می‌‌کند.»
مهاجرانی درخصوص کسب نتیجه مقابل انگلستان چنین نظر داد: «برای کسب نتیجه مقابل تیم قدرتمند انگلیس باید ذهنیت و افکار بازیکنان را تغییر بدهیم و کی‌روش خیلی خوب می‌‌تواند این کار را انجام دهد. باید بدانیم که اگر در زمین دوندگی زیادی داشته باشیم و در صحنه‌ها پرتعدادتر از حریف باشیم، می‌‌توانیم مقابل این تیم به گل برسیم. وقتی می‌‌گوییم در نزدیکی هجده‌قدم حریف پرتعداد باشیم، یعنی تیم باید بالانس خوبی در خط دفاع و حمله داشته باشد. در واقع تیم نه صددرصد دفاع‌کننده باشد و نه صد‌درصد حمله کننده. تیم‌ملی ما بازیکنان لژیونر خوبی دارد؛ بازیکنانی که می‌‌توانند هم در زمان حمله مثمرثمر باشند و هم در مواقع دفاع به خوبی به تیم کمک کنند.»
سرمربی تیم‌ملی در جام‌جهانی 1978 درخصوص نقاط ضعف تیم‌ملی گفت: «روش کی‌روش با بازی‌های گذشته کاملاً تفاوت دارد، یعنی تیم ما در بازی‌های تدارکاتی صرفاً دفاع‌کننده نبود و بالانس خوبی بین حمله و دفاع ایجاد شده است. در چند سال اخیر یکی از بازی‌های خوب تیم‌ملی، مقابل اروگوئه بود. در این بازی نشان دادیم خط دفاعی‌مان آسیب‌پذیر است و در بازی با سنگال و نیکاراگوئه این ضعف بیشتر به چشم آمد. چیزی که ما برای رفع این ضعف داشتیم، تمرین بیشتر بود که البته با وجود برگزاری لیگ، کی‌روش به خوبی در این خصوص برنامه‌ریزی کرد تا بازیکنان، هم در اردوی تیم‌ملی باشند و هم در اردوی تیم خودشان. کی‌روش در اردوهای کوتاه‌مدت از فرصت باقی‌مانده به خوبی استفاده کرد. نظر من این است که تیم‌ملی در جام‌جهانی دفاع مطلق نمی‌کند و بالانسی بین حمله و دفاع خواهد داشت.»
او اظهار کرد: «ما می‌‌توانیم در قطر شگفتی‌ساز شویم  به این دلیل که بازیکنان بسیار خوبی داریم که هرکدام از آنها تجربه حضور در مسابقات بین‌المللی دارند و این موضوع ما را امیدوار به کسب نتیجه در جام‌جهانی می‌‌کند. انتخاب بازیکن نشان می‌‌دهد سرمربی می‌‌خواهد با چه روشی در مسابقات حاضر شود و کی‌روش با انتخاب این بازیکنان نشان داد هدفش صرفاً دفاع نیست اما باید بدانیم که شرایط مسابقه با شرایط دیدار دوستانه کاملاً متفاوت است. فوتبال ورزشی حادثه‌ساز است و در اثر اشتباه یک بازیکن سرنوشت بازی تغییر خواهد کرد.»
مهاجرانی در پاسخ به این سؤال که کدام‌یک از بازیکنان ما می‌‌توانند در جام‌جهانی بدرخشند، افزود: «نمی‌توانیم از یک بازیکن خاص نام ببریم و بگوییم تأثیرگذاری بیشتری در جام‌جهانی خواهد داشت. تعداد بازیکنان خوب در تیم ما  زیاد است و طارمی، آزمون و جهانبخش بازیکنان خوبی هستند که در حال حاضر کاملاً آمادگی حضور در جام‌جهانی را دارند. مهم این است که بازیکنان تیم‌ملی به خودباوری برسند تا بتوانند خودشان را به حریفان تحمیل کنند. این موضوع برمی‌گردد به کادر فنی تیم که می‌تواند بازیکنانش را به لحاظ روحی و روانی برای مسابقات بزرگی مانند جام‌جهانی آماده کند.»
 سرمربی سابق تیم‌ملی کشورمان درخصوص شرایط تیم‌های گروه ایران و شانس صعود تیم ملی چنین نظر داد: «امریکا تغییرات زیادی داشته و نسبت به جام‌جهانی 1998 فوتبال بهتری ارائه می‌‌دهد. هدف ما صعود از دور گروهی است و این انگیزه و هدف‌دار بودن به ما کمک می‌‌کند تا به نتیجه برسیم. سبک بازی تیم  ولز همانند انگلیس است و با تکیه بر سرعت و قدرت بازی می‌‌کند. ما باید با آگاهی کامل از سبک بازی و تفکرات حریفان به میدان برویم. من این امید را دارم که تیم‌ملی مثل دوره قبلی نمایش آبرومندی داشته باشد و حتی راهی مرحله بعد شود. ما به هیچ عنوان نباید فریب نتایج اخیر انگلیس در لیگ ملت‌های اروپا را بخوریم. انگلیس تیم خوبی است که خوب فوتبال بازی می‌کند و بالانس خوبی در دفاع و حمله دارد. نمایش ما برابر تیم اروگوئه با آن همه بازیکنان خوب و درجه یک باعث شد بازیکنان خودشان را باور کنند.»
او در پاسخ به این سؤال که در جام جهانی 78 از تیم تحت هدایت او هم انتظار صعود وجود داشت، افزود: «در آن دوره پیش از جام‌جهانی بازی‌های دوستانه خیلی خوبی با رئال‌مادرید، پاری‌سن‌ژرمن، آرژانتین و فرانسه انجام دادیم و عملکرد خیلی خوبی مقابل این تیم‌ها داشتیم و خیلی امیدوار بودیم که بتوانیم نتایج خوبی در جام‌جهانی بگیریم اما اتفاقاتی افتاد و مانع کسب نتیجه شد. در آن بازی‌ها داوران چند پنالتی علیه تیم ما گرفتند که درست نبود و نتوانستیم کیفیت واقعی خودمان را مقابل بزرگان دنیای فوتبال نشان دهیم. در آن زمان شرایط با الان خیلی متفاوت بود،  16 تیم به جام‌جهانی صعود می‌کردند، در واقع هم صعود به جام‌جهانی و هم حضور در این مسابقات خیلی سخت بود چون 16 تیم قوی فوتبال دنیا شانس حضور در جام‌جهانی را پیدا می‌کردند و مثل الان تعداد تیم‌ها زیاد نبود.»

وصال روحانی
روزنامه‌نگار

در آستانه آغاز جام جهانی بیست و دوم این سؤال عقلایی در ذهن‌ها طنین افزون‌تری می‌یابد که؛ آیا باید از «یوزهای ایرانی» توقع صعود از گروه‌شان را داشت؟ در هر 5 دوره قبلی شرکت ما در این مسابقات، چنین صعودی محقق نشد و تنها باری که به این توفیق بسیار نزدیک شدیم، در جام بیست و یکم بود که از 3 بازی 4 امتیاز اندوختیم و البته در آن زمان (سال 2018 در روسیه) هم رتبه حاصله ما در گروه‌مان فقط مقام سومی در میان 4 تیم حاضر در گروه و به تبع آن حذف از صحنه پیکارها بود. امسال که جشنواره نخست فوتبال جهان ما را در مرحله نخست همگروه ولز، امریکا و البته انگلیس کرده، بخت صعود ما بیشتر از ادوار قبلی نشان می‌دهد. یک دلیل این خوشبینی، کیفیت بالای برخی لژیونرهای ما به سرکردگی مهدی طارمی یا در بر داشتن امثال سردار آزمون، کریم انصاری‌فرد و علی قلی‌زاده است و سبب دیگر اینکه اگر انگلیس را نادیده بگیریم، هیچیک از دو تیم دیگر گروه (ولز و امریکا) تسخیرناپذیر نیستند و می‌توان در دیدار با آنها مجموعاً 4 امتیاز اندوخت و چنانچه نتیجه رویارویی ولز با امریکا هم موافق با خواسته‌های ما باشد، صعود ما به عنوان تیم دوم گروه غیرممکن نخواهد بود.
جام جهانی همواره محل ارائه بالاترین سطح فوتبال جهان بوده است و با اینکه امثال ارلینگ هالند نروژی، محمد صلاح مصری، انگولو کانته فرانسوی و دیوگو ژوتا پرتغالی امسال در آن غایب هستند و تیم ملی ایتالیا فاتح 4 دوره جام جهانی نیز به کلی و به سبب حذف در دیدارهای انتخابی به قطر نخواهد آمد، اما بازهم بازی‌های با کلاسی را شاهد خواهیم بود. در چنین عرصه سطح بالایی امیدواری بیش از همیشه ایران نشانگر خودباوری کم نظیر در وجود یوزها و محصول اعتلای فکری در کل جامعه فوتبال ما است.  سال 1978 که اولین مرتبه حضورمان در دور نهایی جام جهانی را (در خاک آرژانتین) تجربه کردیم، تنها هدف‌مان هر چه کمتر گل خوردن در مصاف با هلند، اسکاتلند و پرو بود اما چون خودمان را باور نداشتیم و حریفان را غول تصور می‌کردیم، محصول کارمان دریافت 8 گل در 3 بازی، اکتفا به یک امتیاز و چهارم شدن در گروه چهار تیمی‌مان و حذف زودهنگام بود؛ 44 سال بعد از آن تاریخ تیم کارلوس کی‌روش در شرایطی در قطر مستقر شده که از هر جهت خودش را باور دارد و صعود را حق مسلم و بسیار محتمل خویش می‌انگارد و این رویکرد چه  به صعود نایل آییم و چه یک بار دیگر در همان مرحله گروهی حذف شویم، به خودی خود یک پیروزی بزرگ «روحی» قبل از فتوحات محتمل «میدانی» ما خواهد بود.
جهان فوتبال در سال‌های اخیر به آرامی پذیرفته که ما را با چشمی پر امیدتر و توأم با تحسین بنگرد و از ما انتظار کارهایی بزرگ داشته باشد. بله، امسال برزیل و آرژانتین به سبب آمادگی محسوس‌شان شانس ملموسی برای کسب قهرمانی در دومین مرتبه برگزاری این رقابت‌ها در خاک آسیا دارند (دفعه اول در سال 2002 به‌طور مشترک در خاک کره جنوبی و ژاپن بود) و فرانسه، آلمان، پرتغال، اسپانیا و بلژیک سردمداران تیم‌های امیدوار اروپایی به شمار می‌آیند و مصمم به ساقط کردن دو غول فوتبال امریکایی جنوبی هستند. با این حال در غوغای رویارویی این تیم‌ها نیز بسیاری از دوستداران فوتبال از  کارهای دلاورانه مهدی طارمی که طرفداران پورتو را به وجد آورده و حرکات سرنوشت‌ساز سردار آزمون و تکنیک ناب علی قلی‌زاده استقبال می‌کنند و از نمایش‌های قدرتمندانه علیرضا بیرانوند درون دروازه لذت می‌برند و این نکته مورد تأیید همگان است که با روش‌های انتخابی سرمربی پرتغالی ایران تسخیر دروازه یوزها یک بار دیگر مثل دو دوره قبلی جام جهانی بسیار سخت خواهد بود.
حتی سران کنفدراسیون فوتبال آسیا هم به‌رغم تمامی جهت گیری‌های «عربی» خود معترف‌اند اگر این قاره قادر به انجام کارهایی مهم در جام جهانی قطر باشد، این را باید از ایران «قدرت» مطلقه خاورمیانه (و البته تیم نخست کل آسیا در جدول فیفا) و ژاپن قدرت نخست شرق قاره بطلبد و از کره جنوبی، عربستان و استرالیا نمی‌توان توقعی به همین میزان داشت. با اینکه گروه‌بندی‌ها و کیفیت و نحوه کار رقبای نمایندگان آسیا در آوردگاه قطر هم سهمی مهم در نتایج حاصل این تیم‌ها خواهد داشت اما توان ویژه لژیونرهای ما در امر تهاجم با اضافه شدن به استحکام دفاعی‌ای‌که کی‌روش از بهترین طراحان و مجریان آن در سطح جهان به حساب می‌آید، از ایران تیمی قابل احترام و حریفی هراس‌برانگیز برای هر یک از رقبای ما ساخته است. در جامی که یک بار دیگر لیونل مسی در قامت کاپیتان آرژانتین و کریس رونالدو به عنوان شمایل فوتبال پرتغال رقابت قدیمی خود را تکرار می‌کنند و چشم‌ها به کریم بنزمای فرانسوی، رابرت لواندوفسکی لهستانی، نیمار برزیلی، لوییس سوارس اروگوئه‌ای، کوین دی بروینه بلژیکی، سادیو مانه سنگالی، لروی سانه آلمانی و هری کین انگلیسی هم معطوف خواهد بود، شعله استعدادهای ذاتی مردان تلاشگر فوتبال ما هم می‌تواند جریان‌ساز باشد و بر جذابیت‌های جام جهانی بیفزاید. جامی که عادت کرده بود فوتبال ما را جدی نگیرد اما امروز امثال باشگاه معتبر آرسنال انگلیس برای تصاحب لژیونر ارشد آن (طارمی) کورس بسته‌اند و هر نتیجه خوب احتمالی ما را نه یک شگفتی بلکه نشأت گرفته از توانایی‌های ذاتی و بیکران ایران و ایرانی‌ها می‌دانند.

حامد جیرودی/ تیم ملی فوتبال کشورمان با حضور در جام جهانی 2022 قطر، ششمین دوره حضورش در این رقابت‌ها را تجربه خواهد کرد. مسابقاتی که مهم‌ترین تورنمنت فوتبالی جهان به حساب می‌‌آید و تمام بازیکنان فوتبال در سراسر دنیا، آرزوی آن را دارند که برای یک بار هم که شده حضور در این تورنمنت و بازی در آن را تجربه کنند. ایران که نخستین بازی رسمی‌اش را ۳ شهریور ۱۳۲۰ در کابل و برابر افغانستان انجام داد، اولین بار در مقدماتی جام جهانی ۱۹۷۴ شرکت کرد که موفق به صعود نشد ولی در ادامه به جام‌های جهانی  ۱۹۷۸، ۱۹۹۸، ۲۰۰۶، ۲۰۱۴و ۲۰۱۸ صعود کرد. تیم ملی که تاکنون در مرحله گروهی جام‌های جهانی حضور داشته و موفق به صعود نشده، در 15 بازی به میدان رفته که حاصل آن، 2 برد، 4 تساوی و 9 شکست بوده است. در این دیدارها، ملی‌پوشان ایران 9 گل به ثمر رسانده‌اند و 24 گل هم دریافت کرده‌اند.

1 جام جهانی 1978 آرژانتین؛ اولین حضور ایران
در خرداد ۱۳۵۷، ایران برای نخستین بار در جام جهانی حضور پیدا کرد و در گروه  D این رقابت‌ها با تیم‌های هلند، اسکاتلند و پرو همگروه شد. حشمت مهاجرانی سرمربی تیم ملی در جام جهانی در آن مسابقات، ناصر حجازی، ایرج دانایی فرد، بهتاش فریبا، مجید بشکار، جواد الله‌وردی، حسن نایب آقا، علی پروین، ابراهیم قاسمپور، محمد صادقی، حسن روشن، علیرضا قشقاییان، بهرام مودت، حمید مجد تیموری، حسن نظری، آندرانیک اسکندریان، ناصر نورایی، غفور جهانی، حسین فرکی، علی شجاعی، نصرالله عبدالهی، حسین کازرانی  و محمدرضا کربکندی را با خود به آرژانتین برد. ایران، کارش را در آن مسابقات با شکست 3-0 برابر هلند آغاز کرد ولی در بازی دوم برابر اسکاتلند به تساوی 1-1 رسید. زنده یاد ایرج دانایی‌فرد که در دقیقه 60 آن بازی، دروازه اسکاتلند را باز کرد، نامش را به عنوان نخستین گلزن ایرانی جام جهانی به ثبت رساند. بعدها مهاجرانی و هوشنگ دیده‌بان دبیر فدراسیون فوتبال، گفتند ران گیرین‌وود سرمربی وقت انگلیس که تیمش از حضور در جام جهانی بازمانده بود به آرژانتین و محل اردوی ایران سفر کرد و به مربیان تیم ایران مشاوره فنی داد تا نگذارد اسکاتلند مقابل ایران برنده شود. تیم ملی در بازی سومش برابر پرو قرار گرفت که بازی را با نتیجه 4-1 واگذار کرد تا به کار خود در این مسابقات پایان دهد. تک گل ایران در این مسابقه را هم حسن روشن به ثمر رساند. تیم ملی در آن دوره در بین 16 تیم در رتبه چهاردهم قرار گرفت.


2 حضور در جام جهانی 1998 و پیروزی بر امریکا
صعود به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه، باعث شد تا تیم ملی پس از 20 سال به این رقابت‌ها راه پیدا کند و دچار یک دگرگونی کلی شود. محسن صفایی فراهانی به عنوان رئیس جدید فدراسیون فوتبال منصوب شد و او پس از قطع همکاری با والدیر ویرا بزریلی، تومیسلاو ایویچ را به عنوان سرمربی جدید تیم ملی برای آماده‌سازی ایران در جام جهانی برگزید. تیم ملی در این راه، پس از سال‌ها با تیم‌های اروپایی همچون مجارستان و کرواسی بازی کرد و در نوروز ۱۳۷۷، در فرانسه اردو برگزار کرد اما در اردوی نهایی تیم ملی که چند روز پیش از آغاز جام جهانی برگزار شد، ایران برابر تیم باشگاهی آ.اس. رم ایتالیا با نتیجه عجیب ۱–۷ شکست خورد و ایویچ تنها چند روز پیش از جام جهانی از کار خود برکنار شد و جلال طالبی جای این مربی فقید کروات را گرفت. در این شرایط، تیم ملی با این بازیکنان راهی فرانسه شد. احمدرضا عابدزاده، مهدی مهدوی‌کیا، نعیم سعداوی، محمد خاکپور، افشین پیروانی، کریم باقری، علیرضا منصوریان، سیروس دین‌محمدی، حمید استیلی، علی دایی، خداداد عزیزی، نیما نکیسا، علی لطیفی، نادر محمدخانی، علی‌اکبر استاداسدی، رضا شاهرودی، جواد زرینچه، ستار همدانی، بهنام سراج، مهدی پاشازاده، مهرداد میناوند و پرویز برومند. تیم ملی که در گروه F این بازی‌ها با آلمان، یوگسلاوی و امریکا همگروه شده بود، در بازی نخست در برابر یوگسلاوی با نتیجه ۰–۱ بازنده شد. تیم ملی در این بازی نمایش نسبتاً خوبی ارائه کرد و یوگسلاوی تنها از روی ضربه آزاد سینیشا میهایلوویچ که درون دروازه نیما نکیسا، دروازه‌بان دوم ایران جای داد، توانست برتری را از آن خود کند. ۳۱ خرداد ۱۳۷۷ و در ورزشگاه ژرلان شهر لیون تیم ملی توانست نخستین پیروزی خود در مسابقات جام جهانی را به دست آورد و با نتیجه ۱–۲ امریکا را شکست دهد. دیداری که در آن، حمید استیلی و مهدی مهدوی‌کیا برای تیم ملی ایران گل زدند و گل استیلی «گل قرن» نامیده شد. سومین و آخرین بازی ایران در برابر آلمان و در شهر مون‌پلیه برگزار شد و با نتیجه ۰–۲ به سود آلمان، به پایان رسید و بدین ترتیب ایران با دو شکست و یک پیروزی به دومین حضورش در جام جهانی، پایان داد. ایران در بین 32 تیم حاضر در آن رقابت‌ها در رتبه بیستم قرار گرفت.


3 ناکامی در جام جهانی 2006
ایران که به جام جهانی 2002 راه نیافت، پس از 8 سال دوباره با مربیگری برانکو ایوانکوویچ به جام جهانی 2006 آلمان صعود کرد و این مربی کروات این بازیکنان را همراه خود به آلمان برد: ابراهیم میرزاپور، مهدی مهدوی‌کیا، سهراب بختیاری‌زاده، یحیی گل‌محمدی، رحمان رضایی، جواد نکونام، فریدون زندی، علی کریمی، وحید‌هاشمیان، علی دایی، رسول خطیبی، حسن رودباریان، حسین کعبی، آندرانیک تیموریان، آرش برهانی، غلامرضا عنایتی، جواد کاظمیان، محرم نویدکیا، امیرحسین صادقی، محمد نصرتی، مهرزاد معدنچی، وحید طالب‌لو و مسعود شجاعی. تیم ملی در گروه D این مسابقات با پرتغال، آنگولا و مکزیک همگروه شد و به دلیل گروه نسبتاً آسان ایران، انتظارها از تیم ملی بالا بود اما ایران برخلاف انتظارها، خوب کار نکرد و با شکست 3-1 برابر مکزیک، 2-0 برابر پرتغال و 1-1 مقابل آنگولا هیچ‌یک از بازی‌هایش را نبرد. خط حمله تیم ملی بسیار ضعیف کار کرد و هر 2 گل ایران را نیز مدافعان تیم ملی، یحیی گل‌محمدی (مکزیک) و سهراب بختیاری‌زاده (آنگولا) که روی ضربات کرنر جلو کشیده بودند، به ثمر رساندند. هنگام برگزاری این بازی‌ها، اختلاف میان بازیکنان تیم ملی و در رأس آنان، علی دایی از یک سو و از سوی دیگر مهدوی‌کیا و کریمی شدید شد و پس از جام جهانی هم محمد دادکان رئیس وقت فدراسیون از سوی محمد علی آبادی رئیس وقت سازمان تربیت بدنی برکنار شد که موجبات تعلیق فدراسیون را در پی داشت. ایران در این جام جهانی در رتبه بیست و پنجم قرار گرفت.


4 درخشش برابر آرژانتین در جام جهانی 2014
ایران که با مربیگری کارلوس کی روش پس از 8 سال دوباره به جام جهانی راه یافته بود، در جام جهانی ۲۰۱۴ در گروه F با تیم‌های نیجریه، آرژانتین و بوسنی‌و‌هرزگوین همگروه شد. 
بازیکنان تیم ملی در این تورنمنت را رحمان احمدی، خسرو حیدری، احسان حاج صفی، سید جلال حسینی، امیرحسین صادقی، جواد نکونام، مسعود شجاعی، رضا حقیقی، علیرضا جهانبخش، کریم انصاری‌فرد، قاسم حدادی‌فر، علیرضا حقیقی، حسین ماهینی، آندرانیک تیموریان، پژمان منتظری، رضا قوچان‌نژاد، احمد آل‌نعمه، بختیار رحمانی،‌هاشم بیک‌زاده، مهرداد بیت‌آشور، اشکان دژآگه، دانیال داوری و مهرداد پولادی تشکیل می‌‌دادند. 
تیم ملی در نخستین بازی اش در این مسابقات، به مصاف نیجریه رفت و به تساوی بدون گل بسنده کرد. این نخستین بار بود که ایران جام جهانی را با نتیجه‌ای غیر از شکست آغاز می‌کرد. در بازی دوم، تیم ملی نمایش درخشانی از خود نشان داد ولی آرژانتین روی ضربه زیبای لیونل مسی در دقیقه 91  و در لحظه آخر ۰–۱ به پیروزی رسید. در بازی آخر، ایران در برابر بوسنی و هرزگوین قرار گرفت و با نتیجه ۱–۳ شکست خورد و در گروهش با یک امتیاز، آخر شد. تنها گل ایران در این بازی‌ها را رضا قوچان‌نژاد به ثمر رساند. تیم ملی در این جام جهانی، بیست و هشتم شد.


5 جام جهانی 2018 و مهار پنالتی رونالدو
​​​​​​​آخرین جام جهانی که ایران پیش از صعود به جام جهانی 2022 قطر در آن شرکت داشته، جام جهانی 2018 روسیه بوده است. تیم ملی که باز هم با مربیگری کارلوس کی روش در جام جهانی حضور پیدا کرده بود، در گروه B این مسابقات که به «گروه مرگ» موسوم شده بود، با پرتغال، اسپانیا و مراکش همگروه شد. در این مسابقات، علیرضا بیرانوند، مهدی ترابی، احسان حاج صفی، روزبه چشمی، میلاد محمدی، سعید عزت‌اللهی، مسعود شجاعی، مرتضی پورعلی‌گنجی، امید ابراهیمی، کریم انصاری‌فرد، وحید امیری، محمدرشید مظاهری، محمدرضا خانزاده، سامان قدوس، پژمان منتظری، رضا قوچان‌نژاد، مهدی طارمی، علیرضا جهانبخش، سید مجید حسینی، سردار آزمون، اشکان دژآگه، امیر عابدزاده و رامین رضاییان ترکیب تیم ملی را تشکیل می‌‌دادند. ایران برخلاف انتظار، در شروع بازی‌هایش در جام جهانی موفق عمل کرد و موفق شد با گل به خودی بازیکن حریف مراکش را شکست دهد و برای نخستین بار، جام جهانی را با برد شروع کند. تیم ملی، سپس در بازی دومش، تنها با یک گل مغلوب اسپانیا شد و در بازی آخرش در حالی به مصاف پرتغال رفت که با یک پیروزی می‌توانست به عنوان صدرنشین به مرحله بعدی برود، با پنالتی‌ای که کریم انصاری فرد آن را به گل تبدیل کرد، به تساوی ۱–۱ دست یافت و از راهیابی به مرحله بعد، بازماند. نکته قابل توجه این مسابقه مهار ضربه پنالتی کریستیانو رونالدو کاپیتان و وفوق ستاره پرتغال، توسط علیرضا بیرانوند بود که بازتاب بسیاری داشت. بنابراین، تیم ملی با 2 گل زده و 2 گل خورده از جام جهانی کنار رفت و برای نخستین بار در تاریخش با تفاضل گل غیر منفی، جام جهانی را به پایان برد. ایران در این جام جهانی در رتبه هجدهم قرار گرفت.