مجید میرزا حیدری
 خبرنگار

گروه زغال سنگ، صنعتی مهم و راهبردی با پتانسیل‌های بالا اما حضوری نه چندان قوی در بازار سرمایه. گروه زغال‌سنگ را در بازار سرمایه نمادهایی همچون کشرق، کطبس، کپرور وکزغال نمایندگی می‌کنند. همین همراهی باعث شده تا ارزش بازار این گروه در محدوده 8 هزارو 938 میلیارد تومان قیمت بخورد. به عبارتی، این گروه در حال حاضر یک دهم درصد از کل ارزش بازار سهام را از آن خود کرده است.
اما درباره این گروه چه مختصات بیشتری می‌دانیم؟ نسبت قیمت به درآمد این گروه در حال حاضر، در محدوده 8،26 درصد بوده که در قیاس با نسبت قیمت به درآمد کل بازار با عدد 5،9 درصدی، عددی به مراتب بالاتر ارزیابی می‌شود. همین تفاوت زیاد می‌تواند اندکی از جذابیت سهام حاضران این گروه بکاهد. هرچند که این تفاوت، هنوز فرضیه حبابی بودن قیمت سهم این گروه را به ذهن متبادر نمی‌سازد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از ابتدای سال 1400 تاکنون 21 درصد از ارزش سهام این گروه دچار افت شده و دوره وصول مطالبات آن هم از 110 روز به 121 روز افزایش یافته است.
 از زغال‌سنگ خام به عنوان کلیدی‌ترین منبع تأمین انرژی یاد می‌شود که به دو دسته زغال‌سنگ حرارتی و کک شو تقسیم‌بندی می‌شود. از قرار معلوم، از سه میلیون و 700 هزارتن نیاز داخلی زغال‌سنگ کشور، دست‌کم یک میلیون و 700 هزار تن آن در داخل تولید می‌شود. بر این اساس در سال گذشته 583 میلیون دلار صرف واردات زغال‌سنگ شده است. شرکت‌های اصلی تولید زغال‌سنگ ایران در سه حوزه طبس، البرز (مرکزی، شرقی و غربی) و کرمان مستقر هستند.
بیش از 76 درصد ذخایر کشور در پهنه زغالی طبس قرار گرفته است. محدوده زغالی دراختیار شرکت زغال‌سنگ پروده طبس از نوع زغال‌سنگ کک شو بوده که ذخیره زمین‌شناسی آن 63 میلیون تن و ذخیره قابل استخراج آن 31 میلیون تن است.
میزان تولید کنستانتره زغال‌سنگ حوزه طبس 786 هزار تن، حوزه کرمان 442 هزار تن و حوزه البرز شرقی و مرکزی 383 هزار تن بوده که درمجموع 1611 هزارتن تولیدات آنها است. 
واقعیت این است که نیاز صنایع فولادی کشور به محصول کنستانتره زغال‌سنگ و بالا بودن بهای کنستانتره زغال‌سنگ وارداتی، موجب شده تا تقاضا برای محصول کنستانتره در سال‌های گذشته روندی صعودی داشته باشد. بر این اساس مصرف‌کنندگان عمده زغال‌سنگ کک شو و کنستانتره کشور را کارخانه ذوب‌آهن اصفهان، کارخانه تولید فولاد زرند، کارخانه کک‌سازی کرمان و کک‌سازی طبس تشکیل می‌دهند. هم‌اکنون نرخ فروش این محصولات بر اساس 26،5 درصد شمش فولاد خوزستان در بورس کالا تعیین می‌شود. 
براساس پیش‌بینی‌ها امکان تولید فولاد کوره بلندی تا پایان برنامه توسعه کشور به 11 میلیون تن زغال‌سنگ خام نیاز خواهد داشت. اما ظرفیت‌های خالی صنایع پایین‌دست از‌جمله زغال‌شویی‌ها، کک‌سازی‌ها و کوره بلند در کشور و توسعه‌نیافتگی نسبی معادن، واردات مقادیر قابل توجهی از زغال‌سنگ را برای مصرف‌کنندگان الزامی کرده است.
از طرفی، نحوه قیمت‌گذاری زغال‌سنگ در بازار داخلی موجب عدم جذب سرمایه به این بخش از صنعت زغال‌سنگ شده است.
از دیگر سو، صنعت زغال‌سنگ با ریسک‌های مختلفی درگیر بوده که ازجمله آنها می‌توان به نوسانات نرخ بهره، کیفیت محصولات، قیمت نهاده‌های تولید، ریسک کاهش قیمت محصولات، تغییر مقررات دولتی و ریسک ناشی از عدم تأمین سرمایه در گردش و ریسک ایمنی اشاره داشت.
در همین پیوند، مدیرعامل شرکت زغال‌سنگ نگین طبس در گفت‌و‌گو با «ایران»، افزایش دوره وصول مطالبات این گروه را در ارتباطی مستقیم با شرکت ذوب‌آهن اصفهان دانست و توضیح داد که کاهش قیمت شمش فولاد و افت صادرات، باعث مشکل نقدینگی برای مشتریان صنعت زغال شده که همین مشکل به صنعت زغال‌سنگ هم منتقل شده و منجر به افزایش دوره وصول مطالبات این صنعت شده است. 
حجت‌الله دربانی، درباره وضعیت سهام شرکت‌های زغال‌سنگی در بازار سهام هم گفت که افت صنعت زغال‌سنگ نسبت به کل بازار کمتر بوده، هرچند که سهامداران صنعت زغال‌سنگ بیشتر حقوقی‌ها بودند تا حقیقی‌ها. به گفته وی، صنعت زغال سنگ، صنعت کوچکی بوده و در عین حال، سهامداران خرد زیادی در صنعت زغال‌سنگ وجود ندارند به همین دلیل این صنعت برای بازار چندان شناخته شده نیست.
مدیرعامل شرکت زغال‌سنگ نگین طبس، توضیح داد که در حال حاضر از نظر درصد تولید 60 درصد تولیدکنندگان زغال‌سنگ در بازار سرمایه حضور دارند اما از نظر میزان ذخایر نیمی از دارندگان ذخایر زغال‌سنگ در بازار سهام حضوری ندارند.
از نگاه او، صنعت زغال‌سنگ، پتانسیل بالایی برای سود‌سازی دارد که فعال شدن این پتانسیل، منوط به حذف موانع مختلف در صنعت است؛ در حال حاضر قیمت‌گذاری صنعت زغال‌سنگ با توجه به در نظر گرفتن عدد 26،5 درصد مناسب نیست زیرا این نرخ در صنعت زغال‌سنگ جهان 46 درصد است که همین فاصله، تا حدودی جذابیت را برای سرمایه‌گذاری در این صنعت کم کرده است. 
گروه زغال‌سنگ را با همه این توصیفات، می‌توان یک صنعت اثرگذار در بخش تولید و بازار سرمایه به‌شمار آورد اما توسعه بیشتر آن منوط به همراهی جدی با هدف حذف موانع موجود در این صنعت است. در صورت حذف این موانع می‌توان بازدهی بیشتری از این صنعت انتظار داشت. باید دید که این موانع چه زمانی از سر راه دست‌اندرکاران صنعت زغال‌سنگ حذف خواهد شد.

گروه اقتصادی /بر اساس آخرین آمارهای اعلام شده از طرف مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار ایران، طرح بیمه سهام بورسی کمتر از یکصد میلیون تومان که از ابتدای هفته قبل با فروش اوراق یک ریالی «سهام یار» به مرحله اجرا درآمده بود، دیروز، شنبه 28 آبان ماه نیز ادامه یافت تا در پایان معاملات این روز در حدود 280 هزار سبد دارایی بیمه شود.
در این خصوص، امیرمهدی صبایی به خبرنگار «ایران» گفت: طی هفته گذشته در حدود 200 هزار سبد دارایی از طریق سهام یار بیمه شده بودند که در پایان معاملات شنبه گذشته حدود 80 هزار سبد دارایی دیگر نیز به شمار سبد‌های بیمه شده افزوده شد.
وی افزود، در این مدت تعدادی از کدهای معاملاتی نیز به اشتباه اقدام به خرید اوراق «سهام یار» کرده بودند که معاملات آنها ابطال خواهد شد و به این ترتیب جمع سبدهای دارایی که مشمول این طرح شده‌اند به 280 هزار کد می‌رسد. لازم به ذکر است که بر اساس اطلاع قبلی سازمان بورس و اوراق بهادار، مدت ثبت‌نام در این طرح از طریق خرید تنها یک ریال از نماد «سهام یار» روز گذشته به پایان می‌رسید که این سازمان طی اطلاعیه‌ای جدید مدت خرید این اوراق تبعی را تا روز چهارشنبه، 2 آذر 1401، تمدید کرد.
در اطلاعیه جدید سازمان بورس آمده است: به اطلاع فعالان محترم بازار سرمایه می‌رساند، عرضه اوراق اختیار فروش تبعی «سهام‌یار» تا روز چهارشنبه مورخ ۰۲/۰۹/۱۴۰۱ تمدید شد. پیرو اطلاعیه شماره ۱۱۸۹۷۸/۱۸۱ مورخ ۱۸/۰۸/۱۴۰۱ مدیریت ابزارهای نوین مالی بورس اوراق بهادار تهران در خصوص انتشار اوراق اختیار فروش تبعی سبد سهام توسط صندوق تثبیت بازار سرمایه در نماد «سهام‌یار» با هدف حمایت از سهامداران حقیقی، به اطلاع فعالان محترم بازار سرمایه می‌رساند، عرضه اوراق اختیار فروش تبعی «سهام‌یار» تا روز چهارشنبه مورخ ۰۲ /۰۹ /۱۴۰۱ تمدید شد.
در حدود 28 هزار میلیارد تومان دارایی بیمه شده است
با احتساب بیمه 280 هزار سبد دارایی بورسی که تا به اینجای کار از طریق سهام یار بیمه شده است، اگر تمامی سبد‌های بیمه شده را در حدود یکصد میلیون تومان در نظر بگیریم، می‌توان نتیجه گرفت که در حدود 28 هزار میلیارد تومان دارایی از سهام بورسی بیمه شده است و با توجه به سود 20 درصدی، صندوق توسعه و تثبیت بازار، در حدود 5 هزار و 600 میلیارد تومان سود را برای این دارایی‌ها تضمین کرده است؛ هرچند که قبلاً این صندوق توسعه و تثبیت بازار اعلام کرده بود که توانایی بیمه یک میلیون سبد دارایی را از طریق اوراق تبعی سهام یار دارد اما با توجه به ارزش حدودی 7 هزار میلیارد تومانی صندوق تثبیت بازار سرمایه (برآوردی)، این صندوق برای پوشش تمامی ریسک‌های پذیرفته شده، نیازمند تزریق مبلغ بالایی نقدینگی جدید از طرف سهامداران اصلی، یعنی صندوق توسعه ملی و سازمان بورس و اوراق بهادار خواهد بود.

به گزارش ایرنا، «پس از ارائه بسته
۱۰ بندی حمایتی از بورس و حتی بیمه سهام سهامداران خرد با سود ۲۰ درصدی و رهایی گام به گام صنایع از جمله خودرو، تایر، سیمان و... از قیمت‌گذاری دستوری، اقدامات دولت برای بازگشت اعتماد به بازار سهام ادامه دارد به طوری که با پیگیری سازمان بورس، کاهش ۸۰ درصدی مالیات فروش سهام در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی به تصویب رسید.»
این موضوع که به عنوان یک عامل محرک برای افزایش تراکنش‌ها در بازار سهام  شناخته می‌شود، در مجموع می‌تواند جذابیت معاملات را افزایش دهد و حجم معاملات سهام را با افزایش روبه‌رو کند. ضمن اینکه کاهش مقدار مالیات بر فروش سهام، می‌تواند مقدار مجموع بازدهی تراکنش‌های معامله‌گران را تاحد زیادی افزایش دهد.
سابقه معاملات نشان می‌دهد که طی دوره‌های گذشته، سیاست کاهش مالیات بر تراکنش‌ها حجم معاملات را تا حدود بسیار زیادی افزایش داده و رونق بازار را به همراه داشته است.
لازم به ذکر است که در هنگام فروش سهام، در حدود 0.5 درصد از کل ارزش دارایی فروش رفته به عنوان مالیات کسر می‌شود که با مصوبه مذکور این میزان با کاهش 80 درصدی روبه‌رو خواهد شد و به 0.1 درصد خواهد رسید.
پس از آغاز حمایت‌های جدی دولت از بازار سهام و احیای روند معاملات از سه هفته گذشته و بهبود شرایط بازار، اقدامات دولت ادامه دارد تا به فعالان بازار سرمایه اثبات شود که این بازار در اولویت برنامه‌های اجرایی دولت قرار دارد. از این رو در ادامه حذف قیمت‌گذاری دستوری در صنایع مختلف، دوشنبه این هفته یک اتفاق مهم و بزرگ برای صنعت خودروی کشور رقم می‌خورد و آن، عرضه خودروی پرتیراژ پژو ۲۰۷ ایران خودرو برای نخستین بار در بورس کالا است تا پس از رهایی خودروهای کم‌تیراژ و غیرعمومی‌تر برای مردم، حذف قیمت‌گذاری دستوری و اعتماد به سازکار بازار به خودورهای پرتیراژ برسد.
این اقدام چند سیگنال مثبت را با خود به همراه دارد، نخست اینکه عزم دولت برای کنار گذاشتن قیمت‌گذاری دستوری جدی است، دوم، حمایت واقعی از خودروسازان و بازگشت سود حاصل از تولید به چرخه تولید است و سوم، تنها نگذاشتن سهامداران است تا آنها گروه به گروه با مشاهده اقدامات عملیاتی دولت و برداشتن موانع ایجادشده در مقابل کسب و کارها، به بازار سهام دلگرم باشند. از سوی دیگر، طبق رایزنی‌های صورت گرفته و برنامه‌ریزی جدی سازمان بورس درخصوص بندهای اثرگذار بودجه سال آینده بر شرکت‌های بورسی، دولت و مجلس طبق هفته‌های گذشته از عدم تصویب هر بند ضدبورسی در بودجه سال ۱۴۰۲ خبر داده‌اند تا یکی دیگر از ریسک‌های بزرگ بازار سهام کنار رود.

تنها 130 دستگاه از خودروهای کرمان موتور در بورس کالا معامله شد

گروه اقتصادی /بر اساس اعلام قبلی، تالار خودرو بورس کالای ایران دیروز شاهد معامله ۱۳۰ دستگاه خودرو شامل ۲۶ دستگاه جک S5 مشکی، ۳۸ دستگاه جک s5 سفید، ۱۷ دستگاه کی‌ام‌سی T8 سفید و ۴۹ دستگاه کی‌ام‌سی T8  مشکی بود؛ با توجه به ادامه معاملات خودروها در سامانه معاملات مچینگ، احتمال افزایش حجم معاملات وجود دارد.
معاملات روز شنبه در حالی بود که درمجموع قرار بود ۳۰۰ دستگاه خودروهای جک S5، کی‌ام‌سی T8 و جک J4  عرضه شود که عرضه‌کننده با توجه به تقاضای ثبت شده ۳۰ دستگاه جک  S5مشکی، ۳۸ دستگاه جکS5 سفید، ۲۰ دستگاه کی‌ام‌سی T8 سفید و ۴۹ دستگاه کی‌ام‌سی T8 مشکی را روی تابلوی معاملات برد و موفق به فروش ۱۳۰ دستگاه از این خودروها شد.
خودروهای مذکور در قیمت پایه معامله شدند به گونه‌ای که جک S5 در قیمت پایه یعنی ۸۸۳ میلیون تومان فروخته شد و کی‌ام‌سی T8 نیز در قیمت پایه یعنی ۸۶۰ میلیون تومان معامله شد.
همچنین جک j5 سفید تقاضایی نداشت. عرضه جک S5 مشکی نیز به دلیل نبود تقاضا به میزان حداقل خرید جهت کشف نرخ، به تأیید نرسید.
تاریخ تحویل خودروهای فروخته شده ۱۳ دی بوده و ارزش معاملات کرمان موتور از معاملات امروز در بورس کالا با احتساب ۲ دستگاه جک S5 و ۳ دستگاه کی‌ام‌سی  T8 که در سامانه معاملات مچینگ فروخته شده ۱۱۷ میلیارد و ۶۱۸ میلیون تومان است.

 
عرضه یک میلیون و 333 هزار تن محصول در بورس کالای ایران

تالار محصولات حراج باز بورس کالای ایران روز شنبه ۲۸ آبان ماه میزبان عرضه ۵۰ هزار تن سنگ آهن دانه‌بندی، ۳۸۵ هزار تن کنسانتره سنگ آهن و ۸ هزار تن وکیوم باتوم بود. در تالار محصولات صنعتی و معدنی نیز ۶۳۰ هزار تن گندله سنگ آهن، ۱۰۲ هزار تن شمش بلوم،۷۷ هزار و ۵۰۰ تن آهن اسفنجی، ۵ هزار و ۶۱۲ تن تیرآهن، ۹ هزار و ۵۴۰ تن میلگرد و یک هزار و ۲۷۶ تن ناودانی عرضه ‌شد.
یک هزار تن مس مفتول و ۳۰۰ دستگاه خودرو جک در مدل‌های مختلف نیز در تالار مذکور روی تابلو رفت.
تالار فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی نیز شاهد عرضه ۳۴ هزار و ۲۰۷ تن مواد پلیمری، مواد شیمیایی، قیر، گوگرد و لوب کات بود.
تالار صادراتی نیز عرضه ۳۸ هزار و ۷۹۶ تن قیر، عایق رطوبتی، کریستال ملامین و گوگرد را تجربه کرد.
بازار فرعی نیز میزبان عرضه ۴ هزار و ۵۱۰ تن آنیلین، پشم شیشه، ضایعات آهنی و میلگرد کلاف بود.
در مجموع 130 دستگاه خودرو و یک میلیون و ۳۳۳ هزار و ۲۹۲ تن انواع کالا در تالارهای مختلف بورس کالای ایران عرضه شد.


قائم‌مقام مدیرعامل آهن و فولاد ارفع خبر داد
مذاکره با بورس کالا برای فروش تهاتری شمش و گندله

کالاخبر- آهن و فولاد ارفع با ابراز رضایت نسبت به عرضه صادراتی در بورس کالا از تداوم این سازکار برای انجام عرضه‌های صادراتی خود خبر داد. قائم مقام مدیرعامل فولاد و آهن ارفع همچنین عنوان کرده، برای فروش تهاتری شمش و گندله در بورس کالا در حال مذاکره است.
علیرضا موسوی، قائم مقام مدیرعامل و معاون فروش و بازاریابی آهن و فولاد ارفع با بیان اینکه «ارفع» شیوه‌های متنوعی را برای فروش استفاده می‌کند، گفت: برای نمونه معاملات کشف پریمیوم در ارفع اجرایی شده و فروش تهاتری را نیز در پیش گرفته است.
وی افزود: ارفع علاقه‌مند بود، فروش‌هایش را از رینگ صادراتی بورس کالا نیز پیگیری کند که از هفته گذشته این مهم اجرایی شد.
موسوی با اشاره به اینکه مذاکره‌هایی را با بورس کالا برای فروش تهاتری شمش و گندله به انجام رساندیم، گفت: این موضوع در حال بررسی از منظر حقوقی است و چنانچه مجوز آن صادر شود، تمایل به اجرای آن داریم.
وی درباره الگوی عرضه صادراتی شمش بلوم «ارفع» اظهار کرد: ارفع سازکارعرضه صادراتی را در بورس کالا در پیش گرفت. پیش از این، شرکت ملی مس و شرکت‌های آلومینیومی از سازکار رینگ صادراتی بهره برده بودند و خلأ آن در صنعت فولاد احساس می‌شد.
موسوی خاطرنشان کرد: با همکاری بورس کالا و همراهی ایمیدرو و آموزش به مشتریان، زمینه‌سازی‌های لازم انجام شد و در نهایت عرضه صادراتی شمش بلوم صورت گرفت.
قائم‌مقام مدیرعامل ارفع درباره تداوم عرضه صادراتی ارفع در بورس کالا گفت: با بررسی درصد توفیق این روش و حجم تقاضای ثبت شده و درصدی که می‌توان برای این الگو در نظر گرفت، میزان عرضه‌ها مشخص می‌شود و ارفع این مسیر را ادامه خواهد داد.