امین محمودی
خبرنگار

پس از اصلاح ارز ترجیحی مصرف روغن در سراسر کشور منطقی و قاچاق این کالای اساسی به همسایگان نیز متوقف شده است، از طرف دیگر قیمت روغن در بازار با کاهش محسوسی روبه‌رو شده است به طوری که بسیاری از فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای و خرده‌فروشی‌ها تخفیفات زیادی را برای فروش این محصول ارائه داده‌اند. با توجه به شرایط موجود بازار و واردات بموقع روغن و وفور این محصول در بازار هیچ مشکلی برای تنظیم بازار این محصول وجود ندارد، از همین رو  طی چند ماه اخیر تولیدکنندگان و کارخانجات تصفیه و بسته‌بندی روغن با هم بر سر کاهش قیمت و ارائه تسهیلات و تخفیفات ویژه به مشتریان خود رقابت می کنند. طبق آمارها سالانه ۱.۵ میلیون تن روغن خام نیاز است که بر اساس آمار شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران ذخایر روغن خام کشور نیز موجود است، اکنون ظرفیت ذخیره‌سازی روغن خام کشور در بخش خصوصی و دولتی بالغ بر یک میلیون و ۲۵۳ هزار تن است، اخیراً نیز با افزایش ۱۲۵ هزارتنی ظرفیت ذخیره‌سازی، مجموع ظرفیت ذخیره روغن خام کشور به یک میلیون و ۳۷۸ هزار تن خواهد رسید. از طرف دیگر تا قبل از اصلاح ارز ترجیحی، سرانه مصرف روغن خوراکی در ایران 21 کیلوگرم در سال بود در حالی که سرانه جهانی مصرف این ماده خوراکی 12 کیلوگرم است به همین دلیل بیشتر کارشناسان صنایع غذایی معتقدند اصلاح ارز ترجیحی بهترین تصمیم برای بازار این کالای اساسی بوده است به طوری که هم اکنون سرانه مصرف این محصول به 15 کیلوگرم برای هر ایرانی رسیده است. به طوری که میزان مصرف روغن در کشور قبل از تخصیص ارز 4200 تومانی کمتر از 5/1 میلیون تن بوده اما بعد از تخصیص ارز 4200 تومانی افزایش یافته و به طور متوسط 2 میلیون و 200 هزار تا 2 میلیون و 400 هزار تن روغن در کشور تولید و توزیع شده است، حال اما کارشناسان این حوزه معتقدند مصرف روغن کشورمان به مانند سال‌های قبل از تخصیص ارز ترجیحی برمی‌گردد.
واردات 755 هزار تن روغن به کشور
طی هفت ماهه نخست سال جاری 755  هزار و 574 تن روغن به ارزش یک میلیارد و 383 میلیون و 110 هزار دلار وارد کشور شده، این در حالی است که در هفت ماهه نخست سال 1400 حدود یک میلیون و 327 هزار و 173 تن روغن به ارزش یک میلیارد و 800 میلیون دلار وارد کشور شده بود. این آمار حاکی از آن است که واردات روغن در هفت ماهه نخست سال جاری نسبت به بازه زمانی مشابه در سال گذشته به لحاظ وزنی کاهش 43 درصدی و به لحاظ ارزشی کاهش 23 درصدی را به خود دیده است. از طرف دیگر این آمار نشان دهنده آن است که اصلاح ارز ترجیحی سبب شده که طی این بازه زمانی شاهد کاهش واردات 600 هزار تنی روغن خام به کشور و صرفه‌جویی 417 میلیون دلاری این محصول باشیم.
واردات روغن از 31 کشور دنیا
 یکی از مهم‌ترین تأکیدات کارشناسان اقتصادی برای انجام تجارت با دیگر کشورها تنوع‌سازی وارداتی است تا کشورمان در صورت تحریم توسط کشورهای دیگر یا قطع شدن روابط با کشوری بتواند با کشورهای دیگر مبادله تجاری داشته باشد. از این رو طی هفت ماهه نخست سال جاری روغن از مبادی کشورهای اتریش، آذربایجان، اسپانیا، اسلواکی، امارات، اندونزی، ایرلند، ایتالیا، ایسلند، آرژانتین، آلمان، برزیل، بلژیک، تایلند، تایوان، ترکیه، چین، دانمارک، رومانی، سنگاپور، سوئیس، روسیه، فرانسه، فیلیپین، قزاقستان، کانادا، مالدیو، مالزی، مجارستان، هلند، هند و هنگ‌کنگ به ایران وارد شده که این امر نشان دهنده آن است که مبادی وارداتی کشورمان نسبت به ماه گذشته تغییری نکرده است.
کمبودی در بازار وجود ندارد
محمد جعفری، کاهش تقاضا و مصرف منطقی روغن در بازار را علت اصلی کاهش واردات روغن خام، دانه‌های روغنی و کنجاله نسبت به سال قبل دانست و گفت: بخشی از واردات روغن خام، دانه‌های روغنی و کنجاله در گمرکات مانده و هنوز ترخیص نشده است. اما با این حال هیچ کمبودی در بازار وجود ندارد. دبیر انجمن صنفی روغن کشی گفت: تعرفه واردات طی سال‌های گذشته توسط دولت به گونه‌ای تنظیم می‌شد که حمایت از طرح توسعه کشت دانه‌های روغنی در داخل و تولید و اشتغال باشد که تناسبی میان تعرفه واردات دانه، کنجاله و روغن خام برقرار بود و دانه‌های داخلی به طور کامل توسط کارخانجات خریداری و کارخانجات روغن کشی می توانستند با این ظرفیت معقول کار انجام دهند.

نفیسه امامی
خبرنگار

با آغاز سال زراعی 1402-1401، فصل کاشت گندم در کشور آغاز شد و بخش عمده کاشت این محصول استراتژیک در استان‌های سردسیر کشور نظیر اردبیل، کردستان و کرمانشاه به‌صورت دیم انجام گرفت که تا پایان ماه سال‌جاری، کشت آن به اتمام می‌رسد. در استان‌های مرکزی و جنوب‌غربی هم بیش از ۶۰ درصد کشت و در استان‌های جنوبی مانند خوزستان و سیستان و بلوچستان بیش از ۳۰ درصد عملیات کشت گندم انجام شده و در حال انجام است. فصل برداشت گندم در کشور، همه‌ساله از اوایل بهار در استان‌های گرمسیر آغاز شده و در نهایت در استان‌های سردسیر به پایان می‌رسد. به علت گرماخیز بودن برخی از شهرها، برداشت گندم زودتر انجام می‌گیرد و خرید هم زودتر به اتمام می‌رسد اما بخشی دیگر از شهرستان‌ها با وجود آب و هوای سرد برداشت دیرتری خواهند داشت.
خرید تضمینی گندم از کشاورزان تا پایان شهریورماه ادامه دارد اما اگر کشاورزی حتی تا پایان شهریورماه برداشت گندم داشته باشد، با تحویل به سیلوها به نرخ خرید تضمینی محصول خود را می‌فروشد.
دولت در اقدامی هوشمندانه به جای هزینه برای واردات گندم که دچار جهش قیمت طی یک سال گذشته شد، قیمت خرید تضمینی را منطقی کرد تا کشاورز را ترغیب به تولید بیشتر و در نهایت افزایش ذخایر گندم کند. دولت با تعیین قیمت 11 هزار و 500 تومان برای سال قبل و 13 هزار تومان برای سال زراعی جدید، تولید را به حجم بالاتر و با کیفیت بیشتر رسانده است تا زمینه برای رسیدن به خودکفایی را محقق کند. عطاءالله هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران به استقبال کشاورزان از کاشت گندم با توجه به قیمت ۱۳ هزار تومانی خرید تضمینی در هر کیلو گندم اشاره کرده و گفته است: «امسال ۵۰۰ هزار هکتار به سطح زیر کشت گندم دیم اضافه شد و از ۴ میلیون به ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار افزایش یافته است.» به گفته هاشمی، افزایش تولید در بخش گندم آبی با توجه به محدودیت‌هایی که در بخش تأمین منابع آبی وجود دارد، افزایش تولید در واحد سطح و ارتقای بهره‌وری انجام می‌گیرد.
هاشمی وضعیت پراکنش بارش‌ها را تا به امروز مناسب ندانست اما اظهار امیدواری کرده است بارش‌های خوبی در ماه‌های آتی صورت بگیرد تا با تأمین تغذیه و کود مناسب بتوان عملکرد خوبی داشت و به خوداتکایی رسید.
کشت قراردادی یکی از انواع کشت و به نفع تولید است که با اجرای این طرح کود و بیمه در اختیار کشاورز قرار داده می‌شود و هزینه آن بعد از برداشت محصول از حساب کشاورز کسر می‌شود. کشت قراردادی 2میلیون هکتار مزارع گندم آبی علاوه بر افزایش تولید، عملکرد در واحد سطح و درآمد کشاورزان، نیاز کشور به واردات این محصول را کاهش خواهد داد. همچنین در طرح جهش تولید در دیم‌زارها که با مشارکت وزارت جهاد کشاورزی و ستاد اجرای فرمان امام اجرا شد، در سطح 4 میلیون و 200 هزار هکتار از دیم‌زارهای 21 استان اجرا شده است. در شرایطی که متوسط تولید گندم دیم در کشور یک‌هزار و ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار است، این میزان در سال پنجم اجرای طرح جهش تولید به یک‌هزار و ۴۵۰ کیلوگرم در هکتار افزایش خواهد یافت. با توجه به روند قابل قبول تولید و برداشت گندم و هدفگذاری‌‌ای که برای تولید گندم در کشور انجام گرفته است، پیش‌بینی می‌شود که در سال آینده با خرید 9 میلیون تن گندم به خودکفایی در تولید گندم مورد نیاز خبازی دست پیدا کنیم.

با حضور جمعی از مسئولان از نخستین کارخانه جوجه‌کشی هوشمند تمام ایرانی با ظرفیت تولید ۳۶ میلیون قطعه در سال رونمایی شد.
در این مراسم ناصر فخاری با اشاره به اهمیت کار گروهی در راه‌اندازی این کارخانه گفت: نتیجه این کار جمعی و در سایه اتکا به توان داخلی، امروز با بهره‌برداری از کارخانه هوشمند و تمام ایرانی که به همت فرزندان معظم شهدا و ایثارگران و متخصصین تکمیل و تجهیز شده به دست آمد.
وی بیان کرد: سازمان اقتصادی کوثر امروز در عرصه‌های متعدد کشاورزی، کشور را بی‌نیاز از واردات و وابستگی به خارج کرده است. مانند تولید دستگاه جوجه‌کشی هوشمند با راندمان بالاتر از نمونه خارجی.
فخاری افزود: هر سرمایه‌گذار یا فعال حوزه طیوری در کشور که به دستگاه جوجه‌‌‌کشی چه در بخش تجهیزات و تأمین قطعات و چه در بخش ماشین‌آلات کامل نیاز داشته باشد، از طریق شرکت توسعه مکانیزاسیون و صنایع کشاورزی کوثر می‌تواند تمام نیازهای خود را برآورده کند.
این مقام مسئول با یادآوری تحریم‌های سال 98 کشور در بخش واردات مرغ اجدادی اضافه کرد: امروز اثر آن تحریم‌ها کم رنگ شده است و دشمن دیگر نمی‌تواند ضربه‌ای در این حوزه به کشور بزند به همین دلیل سازمان اقتصادی کوثر در حوزه امنیت غذایی هم در مسأله تولید دستگاه تمام ایرانی جوجه‌کشی و هم در بحث بنیادین مرغ اجداد به خودکفایی و امکان تأمین صددرصدی این نیاز اساسی کشور در بخش کشاورزی رسیده است.
مدیرعامل سازمان اقتصادی کوثر ادامه داد: استان گیلان سهم 17 درصدی در تولید مرغ اجدادی کشور را داراست. برای پایدار نگه ‌داشتن این تولید به حمایت همه جانبه همه مسئولان استان نیاز است.

معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی گفت: براساس مصوبه شورای قیمت‌گذاری و حمایت از تولیدکنندگان زیتون، تعاون روستایی و صنایع فرآوری موظف به خرید توافقی با قیمت مشخص زیتون هستند. 
به گزارش بازار، محمد قربانی معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی درباره تولید و قیمت‌گذاری زیتون، افزود: در ارتباط با زیتون شورای قیمت‌گذاری مصوب خوبی داشت در جهت حمایت از تولیدکنندگان زیتون، چون میزان تولید زیتون امسال دو برابر شده و براساس این مصوبه هم تعاون روستایی و هم بخش خصوصی موظف به خرید شدند به‌صورت توافقی با قیمت مشخص. 
قربانی سپس به امتیازات این مصوبه برای صنایع روغن کشی زیتون پرداخته و گفت: الان فصل برداشت زیتون برای مصارف روغن‌کشی است. براساس مصوبه قرار شده صنایعی که زیتون از تولیدکنندگان خرید می‌کنند با یک ضریب خاص به آنها اجازه صادرات روغن زیتون داده بشود، چون روغن زیتون ایرانی یکی از بهترین روغن‌های زیتون جهان است، همچنین صنایعی که می‌خواهند واردات روغن زیتون بکر داشته باشند هم به آنها مجوز داده شده که در ازای خرید زیتون روغنی از باغداران بتوانند اجازه واردات داشته باشند. 
معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی، افزود: یک سیاست ترکیبی را  اعمال می‌کنیم که همزمان هم خرید توسط سازمان تعاون روستایی و هم صنایع فرآوری شروع شده،  تسهیلاتی هم تحت عنوان سرمایه در گردش در برخی استان‌ها توسط سازمان‌های جهاد کشاورزی از محل بند الف تبصره ۱۸ تسهیلات ارزان قیمت در اختیار صنایع قرار داده شده که باغداران از تولید مازادی که دارند زیان نبینند .

وزیر جهاد کشاورزی در دیدار با رئیس اتاق بازرگانی فدراسیون روسیه گفت: ایران می‌تواند در بحث‌های سوآپ گندم به‌عنوان هاب غلات در منطقه عمل کند و ظرفیت برای این موضوع وجود دارد. سید جواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی در دیدار با «سرگئی کاترین» رئیس اتاق بازرگانی فدراسیون روسیه بر رفع موانع و مشکلات صادرات تأکید کرد و گفت: در حوزه بهداشتی و قرنطینه‌ای نسبت به قبل بستر برای جهش صادرات آماده‌تر شده است. وی افزود: بحث‌های تعرفه‌ای و عوارض شناور نیز باید مورد توجه قرار گیرد و کاهش تعرفه‌ها برای کشورمان مد نظر طرف روسی قرار داشته باشد.
ساداتی‌نژاد با اشاره به اینکه در حوزه لجستیک و تبادلات بانکی نیز باید مشکلات و مسائل مرتبط بین دو کشور رفع شود، تصریح کرد: ایران می‌تواند در بحث‌های سوآپ گندم به‌عنوان هاب غلات در منطقه عمل کند و ظرفیت برای این موضوع وجود دارد. وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه اولویت واردات گوشت گرم گوسفند به کشور وجود دارد، تصریح کرد: اگر در این زمینه قیمت مناسبی وجود داشته باشد می‌توانیم توافق‌های لازم در این زمینه را انجام دهیم و واردات از روسیه را جایگزین برزیل کنیم. به گفته وی، شرکت‌های ایرانی می‌توانند از بستر کریدور شمال- جنوب برای سوآپ در فروش محصولات روسیه کمک کنند. ساداتی‌نژاد با بیان اینکه واردات لجستیکی گوشت به ایران می‌تواند صادرات سبزی و صیفی را به روسیه در برداشته باشد، یادآور شد: حدود ۳ میلیون تن مرغ در کشورمان تولید می‌شود، اما در طول سال  در برخی  مواقع نیاز به واردات این محصول وجود دارد و توافق‌هایی  برای تولید واردات گوشت مرغ می‌تواند بین دو کشور انجام شود. وی در بخش دیگری از سخنان خود به تولید برنج توسط روسیه نیز اشاره کرد و گفت: جنوب کشور روسیه آب و هوایی مشابه شمال کشورمان (حاشیه دریای خزر) دارد و می‌تواند تولید برنج را انجام دهد؛ این تولید با توجه به آب و هوای مشابه با ذائقه کشورمان متناسب خواهد بود؛ کشورمان سالانه یک میلیون تن برنج وارد می‌کند.