گروه اقتصادی / مقامات شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و همین‌طور سازمان حفاظت محیط‌زیست، ضمن رد توزیع ریفرمیت پتروشیمی‌ها در کشور به جای بنزین، می‌گویند که یک‌سوم بنزین مصرفی کشور یورو 4 و 5 است که از نظر کیفی با استانداردهای اروپایی تطابق دارد. از این‌رو، آلودگی هوای شهرهای کشور ارتباطی با توزیع ریفرمیت پتروشیمی ندارد. البته تکذیب اخبار توزیع ریفرمیت پتروشیمی‌ها درحالی صورت می‌گیرد که در هفته گذشته ادعای یکی از مقامات دولت قبل در مورد رابطه آلودگی هوای تهران و توزیع ریفرمیت پتروشیمی نیز با استناد به برخی آنالیزها و گزارش‌های موجود رد شد. ازجمله گزارش‌هایی مانند گزارش کمیسیون اصل 90 مجلس نهم و یازدهم و همین‌طور نامه مدیر هماهنگی و نظارت بر تولید پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در سال 92 که نشان داد آنالیز ریفرمیت پتروشیمی‌ها نزدیک و مشابه آنالیز ریفرمیت پالایشگاهی و ادعای سرطان‌زا بودن ریفرمیت پتروشیمی‌ها قابل رد است.
علاوه بر این، گزارش‌های شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در ابتدای دهه 90 نیز نشان می‌دهد که توزیع بنزین حاصل از ریفرمیت پتروشیمی در کلانشهرهایی مانند تهران و کرج رقم نخورده است. به عبارتی دیگر، در هیچ دوره‌ای ریفرمیت پتروشیمی‌های نوری (برزویه) و بندرامام از جنوب به تهران ارسال نمی‌شده و در همان زمان استفاده از ریفرمیت پتروشیمی‌ها در سبد سوخت مصرفی کشور نیز بنزین مصرفی تهران از طریق پالایشگاه‌های تهران و امام خمینی شازند تأمین شده است. به این ترتیب که ریفرمیت پتروشیمی‌ها در دو پالایشگاه آبادان و بندرعباس با دیگر مؤلفه‌های بنزین نظیر نفتای سبک و نفتای سنگین مخلوط و پس از تنظیم مشخصات مخلوط نهایی مطابق با استاندارد شرکت ملی نفت جهت عرضه به جایگاه‌های سوخت همان منطقه انتقال می‌یافت.
اما با این حال، ادعای آلودگی هوای کلانشهرها به سبب توزیع ریفرمیت پتروشیمی بار دیگر با انتشار این خبر که «تا به امروز هیچ موردی از تولید یا استفاده از بنزین پتروشیمی در کشور نداشته‌ایم و تمام سوخت مورد نیاز کشور از پالایشگاه‌ها تولید می‌شود» رد می‌شود. هفته گذشته، معصومه ابتکار، رئیس اسبق سازمان حفاظت‌محیط زیست در صفحه توئیتر خود نوشت: «باز هوا سرد شد و آلودگی هوای کلانشهرها افزایش یافت، گرچه تابستان خوبی هم نبود. گزارش‌ها حاکی از کاهش تعداد روزهای سالم، توقف نوسازی خودروهای فرسوده، کم‌توجهی به معاینه فنی و محورهای دیگر برنامه کاهش آلودگی هواست و خبر بازگشت بنزین پتروشیمی آلوده به چرخه توزیع. با مردم صادق باشید.»
توزیع بیش از 35 میلیون لیتر بنزین یورو
یک مقام آگاه در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به «ایران» می‌گوید که بیش از 35 میلیون لیتر بنزین توزیعی کشور یورو 4 و 5 است. این سوخت بیشتر در کلانشهرهایی مانند تهران توزیع می‌شود تا به بهبود کیفی هوا کمک کند. البته در شهرهای دیگر کشور نیز بنزین توزیعی از تولیدات پالایشگاهی است و ریفرمیت پتروشیمی‌ها - با وجود شباهت به ریفرمیت پالایشگاهی - مورد استفاده قرار نگرفته است.
در همین حال، داریوش گل‌علیزاده، سرپرست دفتر هوا و اقلیم سازمان حفاظت محیط‌ زیست نیز به ایرنا گفته است: اینکه برخی ادعا کرده‌اند که بنزین پتروشیمی به چرخه تولید و مصرف بازگشته است، صحت ندارد و سازمان محیط‌ زیست به طور مداوم فرایند تولید و توزیع سوخت را رصد و پایش می‌کند.
آمارهای شرکت پخش فرآورده‌های نفتی نشان می‌دهد که در حال حاضر روزانه به طور میانگین بین ۸۵ تا ۹۰ میلیون لیتر بنزین در ایران توزیع می‌شود و در ماه‌های اخیر میزان تقاضا به ١٠٢ میلیون لیتر نیز رسید؛ اما این نیاز مصرف از ذخایر استراتژیک کشور تأمین شد که آن نیز بنزین پالایشگاهی بوده است. این موضوع حتی در بعضی از ایام تعطیلات که تقاضای بنزین کشور به ١٢٠ میلیون لیتر هم رسید، رعایت شده است. در همین حال بیش از 40 میلیون لیتر از 110 میلیون لیتر نفت گاز (گازوئیل) توزیعی کشور نیز با استانداردهای یورو 4 و 5 مطابقت دارد. برخی منابع خبری، میزان توزیع بنزین یورو را 37 میلیون لیتر و نفت گاز یورو را نیز 43 میلیون لیتر در روز عنوان می‌کنند. بزودی قرار است با بهره‌برداری از 12 طرح ارتقای کمی و کیفی پالایشگاهی میزان سوخت دارای استاندارد یورو 4 و 5 کشور نیز افزوده شود. با در نظر گرفتن این موارد، سؤال اینجاست که علت آلودگی هوای تهران و بسیاری از شهرهای کشور در این روزها چیست؟
جایگاه بنزینی ایران در جهان
ایران از نظر مصرف، دوازدهمین کشور جهان است که در مقایسه با بعد جمعیت رتبه آن به زیر 10 می‌رسد. این موضوع در کنار روند افزایشی مصرف نشان می‌دهد که حتی با توزیع بنزین یورو 4 و 5، حجم مصرف مسأله‌ای مهم است که باید مدیریت شود. اما مشکل آلودگی این روزهای شهرهای ایران تنها به مصرف بالای بنزین و گازوئیل خلاصه نمی‌شود.
در بحث آلودگی هوای شهرهای ایران، اینورژن - وارونگی دما - یکی از علل کاهش کیفیت هوا در این فصل است. وارونگی گرمایی یا اینورژن به پدیده‌ای گفته می‌شود که در آن برخلاف حالت طبیعی با افزایش ارتفاع دما نیز زیاد می‌شود و در این شرایط درجه حرارت پایین جو کمتر از طبقه فوقانی است و آلودگی هوا در ارتفاع نزدیک زمین حبس می‌شود. مصرف بیش از اندازه سوخت  - به ویژه سوخت مایع- در این شرایط آلودگی هوا را تشدید می‌کند. اما این سوخت شامل چه مواردی است؟
علاوه بر مصرف روزانه 210 میلیون لیتر بنزین و گازوئیل، ایران روزانه بیش از 840 میلیون متر مکعب گاز مصرف می‌کند و اگرچه گاز یک سوخت فسیلی به مراتب پاک‌تر از سایر سوخت‌های فسیلی است اما این حجم از مصرف گاز در آلودگی هوای شهرها بی‌تأثیر نیست. در همین حال، به علت ناترازی تولید و مصرف گاز، برخی از نیروگاه‌ها و صنایع کشور نیز در حال مصرف سوخت مایع هستند که این عامل اصلی آلودگی هوای این روزهای شهرهای ایران - حتی برخی شهرهای کوچک - است. این ناترازی که در نتیجه عدم سرمایه‌گذاری در توسعه میادین گازی و همین‌طور بهینه‌سازی مصرف بویژه در 5 سال اخیر رخ داده، در کوتاه‌مدت قابل رفع نیست و در برخی از روزهای سال به بیش از 250 میلیون لیتر افزایش مصرف سوخت مایع در کشور می‌انجامد.
کارشناسان بر این باورند که برای کاهش این آلودگی باید ارتقای کمی و کیفی سوخت توزیعی در کشور همزمان با بهینه‌سازی مصرف رقم بخورد که البته هزینه بر و زمان بر خواهد بود. با این حال، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی 15 راهکار زودبازده و کم هزینه برای کاهش آلودگی هوا به نمایندگان ملت پیشنهاد می‌دهد و اعلام می‌کند که با اجرای این راهکارها، در پایتخت حداقل 27.8 درصد از انتشار آلاینده‌های گازی و 19.6 درصد از انتشار آلاینده ذرات معلق کاسته خواهد شد. این راهکارها شامل مواردی نظیر نصب فیلتر جاذب ذرات معلق در اتوبوس‌های درون شهری دیزلی است که از همین امسال نیز می‌توان اجرای آن را آغاز کرد.

وزیر نفت ۲۵ آبان‌ماه طی سفری یک‌روزه به ترکمنستان با سردار بردی‌محمداف، رئیس‌جمهوری، رشید مردوف، وزیر امور خارجه و شاهین عبدالرحمان‌اُف، معاون رئیس کابینه وزیران در امور نفت و گاز ترکمنستان دیدار و گفت‌وگو کرد. به گزارش شانا، جواد اوجی در جریان دیدار با رئیس‌جمهور ترکمنستان پیام سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور اسلامی ایران را به وی ابلاغ کرد و در ادامه دو طرف درباره موضوع‌های مختلف از جمله انرژی، کشاورزی، گمرک، حمل‌ونقل، ترانزیت، تبادلات انرژی، پتروشیمی، صادرات فرآورده، کاتالیست، حمل‌ونقل جاده‌ای، راه‌آهن، بهداشت و درمان و صدور خدمات فنی و مهندسی گفت‌وگو و تبادل‌نظر کردند. وزیر نفت در دیدار با مقام‌های ارشد ترکمنستانی ضمن مذاکره درباره راهکارهای توسعه سوآپ نفت، فرآورده و گاز، در مورد نحوه پرداخت و تبادل بدهی گازی تهران به عشق‌آباد گفت‌وگو کرد، پرداخت قسط دوم بدهی ایران به ترکمنستان هم از دیگر محورهای این سفر بود. شایان یادآوری است که ایران قسط ۴۰۰ میلیون یورویی از بدهی گازی به ترکمنستان را ۴ ماه پیش پرداخت و درباره قسط دوم که رقم آن ۴۷۰ میلیون یورو است نیز با مقام‌های ترکمنستانی مذاکره کرده است، در سفر یک روزه اوجی به ترکمنستان درباره نحوه پرداخت بقیه این بدهی مذاکراتی انجام شد. عملیات سوآپ سه‌جانبه میان ترکمنستان، ایران و آذربایجان هفتم آذرماه سال گذشته در حاشیه پانزدهمین نشست سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) امضا و آغاز شد، ایران براساس این قرارداد سالانه ۱.۵ تا ۲ میلیارد مترمکعب گاز ترکمنستان را به آذربایجان تحویل می‌دهد. وزیر نفت در حاشیه امضای این قرارداد اعلام کرده بود که با امضای این قرارداد گامی رو به جلو در مناسبات انرژی دو کشور برداشته شد و این قرارداد به تأمین پایدار سوخت زمستانی استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، گلستان و سمنان کمک می‌کند.

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران گفت: علاوه بر فعالیت‌های داخلی، مذاکرات مربوط به اکتشاف نفت و گاز با سه کشور خارجی در جریان است و این اقدام با هدف افزایش تعاملات بین‌المللی انجام گرفته است. مهدی فکور این موضوع را در آیین هم‌اندیشی مدیریت اکتشاف با انجمن‌های علمی-تخصصی بالادستی نفت و گاز اظهار کرد و گفت: افزایش همکاری‌ها در حوزه اکتشاف از مهم‌ترین اهداف دیپلماسی انرژی است که از سوی شرکت ملی نفت ایران نیز دنبال می‌شود. به گزارش شرکت ملی نفت ایران، مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران افزود: هم‌اکنون ۱۱ طرح اصلی با ۳۰۰ زیر پروژه در مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران تعریف شده که بیشتر سرفصل‌های مطالعاتی، پژوهشی و تحقیقاتی دارند.