سعید رشیدی نوبندگانی
 خبرنگار

پیگیری معاملات در دومین روز از هفته آخر آبان ماه، با کاهش قیمت در اکثر نمادهای موجود در بازار همراه شد تا در پی قرمز شدن حدود 58 درصد نمادهای موجود در بازار، شاخص کل بورس بیش از 6 هزار و 900 واحد از ارتفاع خود را از دست دهد و در عدد یک میلیون و 419 هزار واحد بایستد.
با وجود این، سبزپوشی 42 درصد از نمادها و صف خرید شدن 84 نماد در بازار، باعث شد شاخص کل (هم وزن) تنها 80 واحد از ارتفاع خود را ازدست دهد و با یک تغییر 0.02 درصدی نسبت به روز معاملاتی قبل در محدوده 401 هزار واحد باقی بماند.در پایان معاملات دیروز، 27 نماد نیز در صف فروش قرار داشتند که این موضوع جریان ضعیف عرضه در کل بازار را نشان می‌دهد. در فرابورس نیز پیگیری معاملات با کاهش 17 واحدی شاخص کل آیفکس همراه شد و این شاخص نیز با یک تغییر جزئی نسبت به روز معاملاتی قبل محدوده 18 هزار و 500 واحد را نگه داشت. کارشناسان بر این باورند که رشد بی‌وقفه شاخص‌ها طی روز معاملاتی گذشته باعث شد در پی معاملات دیروز، تا حدی از فشار تقاضا در بازار کاسته شود و سهامداران بیشتری به تماشای روند آتی شاخص‌ها بپردازند. با این حال آمار معاملات دیروز نشان می‌دهد، همچنان فشار عرضه در بازار تقویت نشده و هرچند که سهامداران نسبت به خرید بیشتر سهام مردد هستند، اما برای عرضه سهام نیز اقدام نکرده‌اند. در جریان معاملات دیروز، سرانه خرید حقیقی پس از هشت روز معاملاتی از سرانه فروش کمتر شد و بیش از 307 میلیارد تومان توسط این طیف از فعالان بازار از سهام خارج شد. همچنین طی معاملات دیروز، حقیقی‌ها 31 میلیارد تومان نیز به صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت وارد کردند. ارزش معاملات خرد نیز با کاهش 14 درصدی نسبت به روز معاملاتی قبل، به محدوده 3 هزار و 880 میلیارد تومان بازگشت.
روز یکشنبه، در حالی که گروه‌های معاملاتی، سرمایه گذاری، کانه‌های فلزی، خدمات فنی و مهندسی، محصولات غذایی، حمل و نقل و قندوشکر با ورود پول و افزایش تقاضا روبه رو شده بودند، گروه‌های معاملاتی فرآورده‌های نفتی، فلزات اساسی، بانک، خودرو، چند رشته ای صنعتی، بیمه و محصولات شیمیایی با افزایش عرضه و خروج پول همراه شدند تا مجموع بازار نیز خروج پول را تجربه کند. آمار نشان می‌دهد، طی معاملات دیروز، گروهایی که بیشترین رشد را در روزهای معاملاتی گذشته تجربه کرده بودند، بیشترین کاهش را به ثبت رساندند.
استقبال خوب بازار از «سهام یار»
طرح بیمه سهام که با نماد «سهام‌یار» طی دو روز گذشته از طرف صندوق تثبیت بازار در جهت حمایت از قیمت‌ها در نمادهای بورسی، به مرحله اجرا درآمده است، تا به اینجای کار موفق عمل کرده و بیش از 65 هزار کد معاملاتی از آن استقبال کرده‌اند. این طرح که به عنوان یکی از مهمترین بندهای بسته 10 بندی سازمان بورس و اوراق بهادار برای حمایت از بازار سهام شناخته می‌شود، در نظر دارد ارزش سبد سهام بورسی کدهایی را که در تاریخ 4 آبان ماه ارزش آنها 100 میلیون تومان یا کمتر بوده است را تا یک سال آینده بیمه و سود 20 درصدی برای این دارایی‌ها را تضمین کند. این طرح که به عنوان یک سیاست حمایتی از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار در 6 آبان ماه مطرح شد، علیرغم اعلام مسئولان بازار، در هفته گذشته به مرحله اجرا درنیامد و در روز شنبه هفته جاری و با یک هفته تأخیر اجرا شد. به هر ترتیب بر اساس گفته‌های پیمان حدادی، مدیرعامل جدید صندوق توسعه و تثبیت بازار سرمایه، طی دو روز ابتدایی اجرای طرح، بیش از 65 هزار کد اقدام به خرید اوراق یک ریالی سهام یار و بیمه سبد دارایی خود کرده‌اند که این عدد استقبال خوب سهامداران از طرح بیمه سهام را نشان می‌دهد.
بنا به اطلاعیه سازمان بورس و اوراق بهادار مدت زمانی که سهامداران می‌توانند نسبت به بیمه سبد سهام بورسی خود اقدام نمایند، تا پایان ساعت معاملاتی روز شنبه، 28 آبان ماه خواهد بود و بر این اساس سهامداران تنها 4 روز معاملاتی دیگر زمان دارند که از مزایای این طرح برخوردار شوند. بر اساس این اطلاعیه، متقاضیان این طرح طی مدت یک سال آینده نباید اقدام به فروش سهام خود کنند و در غیر این صورت، تعهدات این طرح مشمول آنها نخواهد شد.
از نظر کارشناسان، ارائه این طرح می‌تواند بر تغییر نگرش معامله‌گران بر بازار سهام اثر‌گذار باشد و باعث می‌شود یک جبهه حمایتی بسیار قوی در محدوده قیمت‌های تضمین شده به علاوه سود 20 درصدی سهام بورسی ایجاد شود و از این رو بازگشت دوباره شاخص‌ها به ارقام پایین‌تر از محدوده قیمتی چهارم آبان ماه، دور از انتظار خواهد بود.
ریسک نوسان حامل‌های انرژی از سر بازار برداشته شد
یکی از عوامل مهمی که می‌توانست در نیمه دوم سال بر سود‌سازی شرکت‌های بزرگ بورسی و فرابورسی تأثیر‌گذار شود، مربوط به تغییر نرخ خوراک، گاز و سایر حامل‌های انرژی مصرفی صنایع بود. با این حال طی روزهای گذشته، مدیران دولتی تصمیم گرفتند در جهت حمایت از صنایع و تقویت تولید و سود‌سازی شرکت‌ها، نرخ‌های مذکور را بدون تغییر باقی بگذارند و هیچ افزایش قیمتی را برای انرژی و خوراک صنایع در نیمه دوم سال‌جاری در دستور کار قرار ندهند. این تصمیم دولت، باعث شد سهامداران نیز در بازار سهام نسبت به افزایش بازدهی شرکت‌ها خوشبین شوند و تقاضای خود را برای سهام شرکت‌های تولیدی افزایش دهند؛ امری که از نظر کارشناسان باعث می‌شود بازار بتواند تصمیمات بهتری بگیرد و اثرات منفی که ریسک افزایش قیمت حامل‌ها می‌توانست در بهای تمام شده تولیدات شرکت‌ها داشته باشد، کاهش یابد.
نزدیک شدن قیمت ارز نیمایی به بازار آزاد عامل افزایش خوشبینی‌ها در بازار سهام
پیش‌بینی رشد قیمت دلار در بازار آزاد و به تبع آن نزدیک شدن قیمت دلار نیمایی به بازار آزاد در آینده از طرف فعالان بازار، عامل دیگری است که این روزها سهامداران شرکت‌های کامودیتی محور را در خصوص افزایش سودآوری این شرکت‌ها در آینده خوشبین کرده است. این موضوع با توجه به کاهش محدودیت‌های کرونایی چین و پیش‌بینی افزایش تقاضا برای محصولات معدنی و فلزاتی در آینده، این روز‌ها پیش‌بینی‌ها برای رشد سود‌سازی شرکت‌ها را تقویت کرده است. بر اساس آخرین اطلاعات منتشر شده، طی روزهای گذشته قیمت سنگ آهن وارداتی به چین کمی بالا رفته که به دلیل اقدام دولت چین برای کاهش برخی محدودیت‌های کرونایی بوده است.
به گزارش فولاد ایران، متوسط شاخص قیمت سنگ آهن عیار ۶۲ درصد مؤسسه پلاتس ۴.۱ دلار رشد روزانه داشت و ۹۲.۲۵ دلار در هر تن خشک سی‌اف‌آر چین ثبت شد.کمیسیون ملی بهداشت چین مدت قرنطینه را برای مسافران ورودی از هفت روز و یک قرنطینه سه‌روزه در منزل، به پنج روز کاهش داد. فعالان بازار هم معتقدند این اقدام خبر خوبی برای امیدواری به کاهش بیشتر محدودیت‌های کرونایی در چین خواهد بود. البته با این حال هنوز بازار با ابهامات زیادی روبه‌رواست و همه محتاطانه حرکت می‌کنند بویژه که آمار ابتلا به کرونا هم باز بالا رفته است.
ارزش سهام عدالت 500 هزار تومانی به حدود 9 میلیون تومان رسید
در پایان معاملات روز یکشنبه، هر چند ارزش سهام عدالت با کاهش جزئی نسبت به روز شنبه روبه‌رو شد، اما نسبت به چهارشنبه هفته گذشته بیش از 300 هزار تومان افزایش یافت و به محدوده 8 میلیون و 960 هزار تومان رسید.
همچنین ارزش سهام 490 هزار تومانی نیز به همین نسبت افزایش یافت و تا محدوده 8 میلیون و 621 هزار تومان افزایش یافت.
بر اساس اعلام وزارت امور اقتصادی و دارایی، طی سال 1400 سود‌سازی سهام عدالت نسبت به سال قبل حدوداً 2 برابر افزایش داشته است که این مبلغ طی دو مرحله به سهامداران پرداخت خواهد شد.


بـــرش
​​​​​​​دیروز، شاخص کل پس از 11 روز معاملاتی در حدود 7 هزار واحد از ارتفاع خود را از دست داد و در ارتفاع یک میلیون و 419 هزار واحد ایستاد.

پیش‌بینی افزایش تقاضا و قیمت‌های جهانی فلزات منجر به خوشبینی سهامداران در خصوص افزایش سود‌سازی شرکت‌های کامودیتی محور شده است.

ارزش سهام عدالت 500 هزار تومانی نسبت به چهارشنبه هفته گذشته 300هزار تومان افزایش یافت.

دکتر عباس کشوری کارشناس ارشد بازار سرمایه

با نگاهی به بسته 10 بندی حمایت از بورس که توسط مقامات عالی اقتصادی ابلاغ شده، می‌توان دریافت که هدف اصلی سیاستگذار از تدارک این بسته سیاستی، ارسال پیام احیای اعتماد و اطمینان‌بخشی به سهامداران درخصوص تعهد سیاستگذار به وظایف خود در قبال بازار است.
لیکن در مجموع سیاست‌های ده‌گانه مزبور، برخی موارد حاکی از عزم سیاستگذار بر دخالت مستقیم در بازار بوده که از آن جمله می‌توان به تمایل به تداوم پایین نگه داشتن اجباری نرخ سود در شرایط تورم حاکم و نیز استفاده از بخشی از ذخایر صندوق توسعه ملی و همچنین منابع بودجه به منظور حمایت از بازار اشاره کرد.
در مقابل، بعضی موارد مانند بیمه سهام از طریق انتشار اوراق تبعی بر ایجاد زمینه‌های اعتمادسازی از طریق سازکارهای مبتنی بر بازار تکیه دارند، زیرا با وجود این ابزار، سهامداران عمده با انتشار اوراق تبعی دیگر نیازی به خرید سهم بیشتر برای حمایت از سهام شرکت ندارند، بلکه اوراق تبعی باعث جلب اعتماد سهامداران خرد شده و در نهایت از سهام مربوطه نیز حمایت به عمل می‌آید.
همچنین وجود این سازکار می‌تواند به کاهش ریسک سهامداران خرد و جلب اعتماد سهامداران منتهی شده و به تبع آن، به مدیریت ریسک تقاضا برای خرید سهام کمک کند، به نحوی که اگر در تاریخ اعمال، قیمت سهم بالاتر از قیمت اعمال باشد، سهامدار به راحتی سهام را به قیمت بالاتر عرضه کرده و از سود بالاتری بهره‌مند می‌شود.
یکی از وظایف اصولی دولت‌ها در اقتصاد، فراهم آوردن الزامات و سازکارهایی است که به موجب آنها، بدون نیاز به دخالت مستقیم دولت، کارایی مناسب در بازار تأمین شود. منظور از کارایی بازار، همان شفافیت و دسترسی عمومی به اطلاعات است که مستلزم این است که قیمت‌ها همواره‌ منعکس‌کننده اطلاعات نهانی درخصوص سهام باشد.
بخشی از این الزامات از طریق استقرار نهادهای حاکمیتی و نظارتی فراهم می‌شود که هدف اصلی آن، برقراری، حفظ و ارتقای درجه اطمینان و اعتماد به عنوان سرمایه اجتماعی بازار شناخته می‌شود.
بدون وجود این سرمایه اجتماعی، بازار نمی‌تواند وظایف و کارکردهای خود را به درستی انجام دهد که این امر در ادبیات اقتصادی با عنوان شکست بازار توصیف می‌شود. پدیده‌ای که در نظریات اقتصادی، مستلزم ورود و دخالت مستقیم دولت در بازار به منظور باز شدن گره‌ها و عارضه‌های آن است. درحالی‌که ناکارآمدی ساختارهای دولت یا عدم شناخت صحیح یا بموقع عارضه‌های مبتلابه بازار، گاه به عمیق‌تر شدن مشکل یا تبدیل آن به فاجعه‌ای زیانبارتر و ناخواسته منجر می‌شود. از سوی دیگر، اجتناب از این پیامدها، آنچنان که اشاره شد نیازمند پیش‌بینی و ایجاد ابزارهایی است که بر مبنای سازکارهای مبتنی بر بازار بتوانند با به حداقل رساندن دخالت‌های مستقیم، به تقویت سرمایه اجتماعی و احیا و توسعه اعتماد در بازار کمک کنند.
در بازار بورس، یکی از این ابزارها که با ایجاد پوشش بیمه‌ای و جلوگیری از زیان سرمایه‌گذاران می‌تواند از طریق تأمین حداقل نرخ بازدهی تضمین شده، اعتماد سهامداران را نسبت به سرمایه‌گذاری در این بازار و تداوم سهامداری فراهم کند، اوراق تبعی بوده که از سال 95 به‌صورت پراکنده در بازار سهام کشور منتشر شده و هم‌اکنون نیز در رویکرد جدید سیاستگذاران این بازار مورد تأکید ویژه‌ای قرار گرفته است.
امید می‌رود تا از این رهگذر، با فراگیرتر شدن دامنه پوشش این ابزار، اعتماد آسیب‌دیده بازار ترمیم و تقویت شود.
اکنون پرسش آن است که برآیند آثار عرضه و ترویج این اوراق بر روند شاخص بازار سهام چه خواهد بود و آیا این ابزار می‌تواند مرهمی بر شرایط نزولی شاخص بازار سهام و خروج از رکود عارض بر آن باشد؟
این موضوع و کارکردهای ذاتی اوراق تبعی را با ذکر مثالی در ادامه این بحث توضیح خواهم داد.
فردی را تصور کنید که تصمیم دارد برای برخورداری از حمایت‌های مالی در مواجهه احتمالی با مصایب اقتصادی پس از ابتلا به بیماری یعنی فشار هزینه‌های درمانی نسبت به خرید بیمه‌نامه درمانی اقدام کند. بدون تردید برخورداری از چنین پوشش بیمه‌ای می‌تواند موجب دلگرمی و آسودگی خاطر شخص در طول زمان برخورداری از بیمه‌نامه باشد، اما انتظار نمی‌رود که بیمه درمانی او را ترغیب کند که با انجام اقدامات مخاطره‌آمیز، سلامتی جسمی خود را تهدید کند. کارکرد اوراق تبعی نیز در ایجاد چتر پوششی برای سرمایه‌گذاران در بازار سهام به مثابه بیمه درمانی عمل می‌کند. به عبارت دیگر، در شرایطی که تحلیل‌های بنیادی دلالت بر ضعف شرکت‌ها در مدیریت مالی صنایع و بنگاه‌های اقتصادی بورسی دارد، نمی‌توان انتظار داشت که بیمه سهام به تنهایی موجب شود که سرمایه‌گذاران دست به ریسک مضاعفی به منظور ورود به سرمایه‌گذاری‌های کم‌بازده و خرید سهام ذی‌ربط بزنند. لذا هرچند گسترش این ابزار به عنوان یکی از لوازم بنیادی مدیریت ریسک، ضروری و راهگشا خواهد بود، لیکن نمی‌توان آن را جایگزین دلایل ساختاری بدبینی سهامداران نسبت به آینده بازار سرمایه دانست.
به عبارت بهتر، کلید بازشدن گره رکود بازار سهام را باید درجای اصلی خود جست‌و‌جو کرد، آن هم نه در قالب دخالت‌های مستقیم و موقت یا ابتکاراتی مقطعی، بلکه این امر در گرو تأمین عوامل بنیادی بازگشت رونق به اقتصاد و بازگشت عملکرد مطلوب به شرکت‌ها و صنایع کشور است که پرداختن به آن، خود نیازمند بحث مفصل و مستقلی است.

فیدلیتی 45 درصد گران‌تر از قیمت پایه معامله شد

گروه اقتصادی / پس از آن که خودروی فیدلیتی در بورس کالای ایران با قیمت پایه 772 میلیون تومان روی تابلوی معاملات رفت، رقابت خریداران باعث شد تا این خودرو در قیمت یک میلیارد و 128 میلیون تومان کشف قیمت شود و با حدود 45 درصد گران‌تر از قیمت پایه، معاملات آن انجام شود. 
دیروز، 196 دستگاه فیدلیتی 5 نفره و 196 دستگاه فیدلیتی 7 نفره روی تابلوی بورس کالای ایران رفت و با شروع رقابت‌ها برای خرید این خودرو، قیمت آن شروع به افزایش کرد و با توجه به مبلغ مالیات و سایر هزینه‌های اضافی که به قیمت این خودرو اضافه شد، این خودرو در حدود یک میلیارد و 211 میلیون تومان برای خریداران تمام شد. 
با توجه به اینکه قیمت این خودرو در بازار آزاد در حدود یک میلیارد و 345 میلیون تومان است، خریداران در حدود 135 میلیون تومان نسبت به بازار آزاد سود کردند. 
همچنین دیروز در تالار صنعتی و معدنی ۵۷ هزار تن آهن اسفنجی، ۴ هزار و ۱۸۵ تن بیلت آلومینیوم، ۱۰ هزار و ۵۰۰ تن مس کم عیار، ۸ هزار و ۲۰۰ تن شمش آلومینیوم، ۲ هزار تن هیدروکسید آلومینیوم و یک هزار و ۳۰۰ تن شمش روی عرضه شد.
تالار سیمان بورس کالای ایران هم در این روز میزبان عرضه یک میلیون و ۱۹۵ هزار و ۴۱۴ تن سیمان بود. تالار فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی نیز شاهد عرضه ۱۲ هزار و ۸۱۵ تن مواد پلیمری، مواد شیمیایی، قیر، اسلاک واکس و پارافین واکس بود.
همچنین ۴ هزار تن مس کاتد نیز در تالار حراج باز عرضه شد.
تالار صادراتی هم در این روز میزبان عرضه ۱۵ هزار و ۲۰ تن قیر بود. بازار فرعی هم عرضه ۵ هزار و ۱۰۰ تن اکسید آلومینیوم و پلی‌اتیلن واکس را تجربه کرد. در مجموع یک میلیون و ۳۱۵ هزار و ۵۳۴ تن انواع کالا در تالارهای مختلف بورس کالای ایران عرضه شد.


اعضای جدید شورای عالی بورس و اوراق بهادار انتخاب شدند

ایرنا - با تصویب دولت و امضای معاون اول رئیس‌جمهور، مصوبه مربوط به تعیین اعضای شورای عالی بورس و اوراق بهادار ابلاغ شد و به این ترتیب غلامرضا مصباحی‌مقدم و مسلم پیمانی به عضویت این شورا درآمدند.
به گزارش ایرنا از دفتر هیأت دولت، هیأت وزیران در جلسه پانزدهم آبان ماه به پیشنهاد وزیران امور اقتصادی و دارایی، نفت، صنعت، معدن و تجارت، نیرو و جهاد کشاورزی و به استناد بندهای 8 و 9 ماده 3 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، اعضای جدید شورای عالی بورس را تعیین کرد. بر این اساس آقایان غلامرضا مصباحی‌مقدم و مسلم پیمانی به عنوان اعضای شورای عالی بورس و اوراق بهادار موضوع بند 8 ماده 3 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران جایگزین آقایان علی سعیدی و میرفیض فلاح شدند. 
همچنین احسان دشتیانه به عنوان عضو شورای یاد شده برای بورس کالا جایگزین آقای رسول سعدی و آقای علی امامی‌میبدی به عنوان عضو این شورا در بورس انرژی تعیین شد.

 
از ۲۵ آبان ماه صورت می‌گیرد
تغییر دوباره ساعت معاملاتی فرابورس

زمان معاملاتی فرابورس از روز چهارشنبه ۲۵ آبان ماه ۱۴۰۱ به روال قبل باز می‌گردد. 
معاونت نظارت بر بازار شرکت فرابورس ایران در اطلاعیه‌ای اعلام کرد:  زمانبندی جلسات معاملاتی بازارهای اول، دوم، پایه و شرکت‌های کوچک و متوسط فرابورس دوباره تغییر خواهد کرد.  در پی مصوبه هیأت مدیره فرابورس و بر اساس ماده سه و چهار دستورالعمل اجرایی نحوه معاملات اوراق بهادار در این بورس، زمانبندی جلسه معاملاتی بازار سهام به روال قبل باز می‌گردد. 
بدین ترتیب در بازارهای اول، دوم و پایه، پیش‌گشایش از ساعت ۸:۴۵ تا ۹:۰۰ مرحله گشایش رأس ۹:۰۰ و مرحله حراج پیوسته نیز از ۰۹:۰۰ تا ۱۲:۳۰ خواهد بود.

 
بورس انرژی ایران میزبان عرضه ۶ هزار تن گاز مایع صادراتی
​​​​​​​
رینگ بین‌الملل بورس انرژی ایران دیروز ۲۲ آبان‌ماه میزبان عرضه ۶ هزار تن گاز مایع پالایش گاز فجر جم بود. 
به گزارش «ایران» و به نقل از بورس انرژی ایران، در رینگ داخلی ۵ هزار تن ته‌مانده برج تقطیر عمده پالایش نفت کرمانشاه، هزار و ۵۰۰ تن نفتای سبک همین پالایشگاه و ۱۵۰ تن قطران ذوب‌آهن اصفهان عرضه شد.