گروه اقتصادی/  پس از چند روز التهاب و نوسان در بازار ارز و طلا که باعث صعود شاخص‌های قیمتی در این بازارها شد، ورود جدی بازارساز و اجرای بسته‌های ویژه از سوی این نهاد موجب شد تا التهابات ایجاد شده فروکش کند. برهمین اساس ضمن اینکه صف‌های تشکیل شده درمقابل صرافی‌ها که طی روزهای گذشته یکی از عوامل تشویق سرمایه‌گذاران برای حضور در بازار ارز و طلا بود؛ جمع شد و قیمت ارز و طلا نیز به میزان قابل توجهی ریزش کرد.
در این روزها درحالی که شاخص‌های بازار رسمی ارز نشان از بالا بودن ذخایر و آرامش بود، اما دلالان و واسطه‌ها از فرصت اغتشاشات و ناآرامی‌های اخیر و به بهانه طولانی شدن فرایند احیای برجام، بر تنور افزایش قیمت‌ها دمیدند. دراین میان یکی از ابزارهای مورد استفاده آنها فضای مجازی بود که با ارائه قیمت‌های لحظه‌ای و رو به رشد، جو التهابی را تقویت می‌کردند. در کنار آن برخی از رسانه‌های منتقد دولت نیز در این مسیر گام برداشتند و با انتشار تیترها و گزارش‌هایی که ادعای ناتوانی بانک مرکزی در مهار نوسانات اخیر را داشت، بسترهای تداوم آن را فراهم کردند. بر پایه آمار و ارقام بازارغیررسمی ارز سهمی کمتر از 5درصد در تأمین نیازهای ارزی کشور دارد، با این حال بسیاری از رسانه‌ها تمرکز اصلی خود را بر شاخص‌های غیرشفاف بازارغیررسمی قرارداده و با ارائه لحظه‌ای و روزانه قیمت‌ها از این بازار اقدام به بزرگنمایی آن می‌کنند به گونه‌ای که گویی بازار ارز دچار وضعیتی قرمز و حاد است، ولی رصد بازار رسمی و سامانه‌هایی همچون نیما و بازارغیرمتشکل ارزی شرایطی کاملاً متفاوت را نشان می‌دهد. در این بازار ضمن اینکه هیچ کمبودی در عرضه ارز وجود ندارد، قیمت‌ها نیز منطقی و پایین‌تر است. البته در برخی از روزها بازارساز برای کاهش فاصله قیمتی بازار رسمی و غیررسمی و ازبین بردن رانت دلالان اقدام به افزایش تدریجی قیمت رسمی کرده است که این اقدام یکی از ابزارهای مدیریت هوشمند بازار تلقی می‌شود.
درهمین راستا گزارش‌های رسمی روزهای اخیر نشان می‌دهد که بازارساز در مهار این نوسانات القایی موفق بود و در مدت نسبتاً کوتاهی توانست بخشی از حباب‌های قیمتی ایجاد شده دربازار را تخلیه کند به طوری که در روزهای پایانی هفته گذشته، آرامش به صرافی‌ها بازگشت و قیمت نیز روند نزولی به خود گرفت. با وجود این و درحالی که بازارساز در مهار نوسانات اخیر گام بلندی برداشته است، در فضای مجازی و برخی از رسانه‌های رسمی منتقد دولت از مداخله بانک مرکزی در بازار ارز انتقاد کرده و پیش‌بینی می‌کنند که این مداخلات تنها تأثیر موقتی و کوتاه مدت دارد.
انتشار روزانه هزار مطلب درخصوص ارز در فضای مجازی
در این‌باره، معاون اداره صادرات بانک مرکزی، در ‌‌یک گفت‌وگوی تلویزیونی، به تشریح بازار ارز کشور پرداخت و اظهار داشت: در کشور دو بازار رسمی و غیررسمی داریم که سهم بازار غیررسمی نامشخص و درعین‌حال غیرشفاف است، از سوی دیگر بازار رسمی شفاف، بزرگ و محلی برای تأمین نیازهای کشور است.
بهزاد لامعی افزود: متأسفانه توجه بیشتر رسانه‌ها به بازار غیررسمی بوده که عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان متفاوتی دارد و در آن خرید و فروش ارز تابع ریسک است.
‌وی‌ اظهار داشت: در روزهای اخیر به دلیل هیجانات و همچنین جابه‌جایی منابع بین بازارهای موازی، شاهد شکل‌گیری روند صعودی در بازار غیررسمی ارز بوده‌ایم، متأسفانه عوامل روانی و افزایش قابل‌توجه تولید و انتشار خبرهای منفی نیز در مدت‌زمان گفته شده هم مزید بر علت شده است.
لامعی تأکید کرد: روزانه بیش از یک‌هزار مطلب در خصوص موضوع ارز در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود که خود بیانگر این است که برخی به دنبال ایجاد التهاب در بازار هستند، همین امر سبب ایجاد هیجانات و در نتیجه تغییر ذائقه مردم و هجوم به بازار غیررسمی ارز شده است.
در 20 روز اخیر‌ عرضه ارز در سامانه نیما دوبرابر شده است
این مقام مسئول در خصوص اقدامات بانک مرکزی به منظور کنترل نرخ ارز گفت: بانک مرکزی با آگاهی نسبت به تقاضای ایجاد شده، میزان عرضه ارز در سامانه نیما را افزایش داد، به‌گونه‌ای که در حدود 20روز اخیر، به طور متوسط روزانه دوبرابر میزان تقاضا، در سامانه نیما ارز عرضه شده است.
وی ادامه داد: همچنین در دو روز متوالی بیش از 600 میلیون دلار به متقاضیان، ارزهای مختلف و قابل‌دسترس ارز تخصیص داده است، همچنین میانگین متوسط وزنی حواله‌های سامانه‌های نیما بین 27 هزار و 500 تا 27 هزار و 600 تومان بوده است.
مدیریت صفوف مقابل صرافی‌ها
بر این اساس با وجود تولید اخبار منفی در فضای مجازی «راه‌اندازی سامانه برخط بازار متشکل معاملات ارز»، «عرضه ارز در شبکه بانکی»، «عرضه اوراق سکه» و «رصد مالیاتی و یارانه‌ای خریداران ارز» سبب برچیده شدن صف خریداران دلار شد.
معاون اداره صادرات بانک مرکزی کنترل صفوف مقابل صرافی‌ها را دیگر اقدام بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز دانست و گفت: ابتدا به دلیل سهولت، سامانه برخط بازار متشکل معاملات ارز شکل گرفت تا مردم به‌راحتی نوبت خود را دریافت کرده و در زمان مشخص به صرافی‌ها مراجعه کنند.
وی تصریح کرد: همچنین عرضه ارز در 40 شعبه شبکه بانکی از دیگر اقدامات بانک مرکزی به جهت مدیریت بازار ارز بوده است و در آینده نزدیک سپرده‌گذاری ارزی نیز نهایی خواهد شد.
بررسی‌های میدانی از صرافی‌‌های میدان و خیابان فردوسی حاکی از آن است که‌ با اقدامات انجام شده از سوی بانک مرکزی و همچنین هشدارهای مالیاتی و یارانه‌ای به عموم مردم به منظور کاهش فعالیت دلالان ارزی، صف‌های خرید در مقابل صرافی‌ها که از اوایل هفته شکل گرفته بود، بسیار کاهش پیدا کرده است.
حباب سکه تخلیه شد
پس از مهار نوسانات ایجاد شده در بازار ارز، در بازار طلا و سکه نیز شاهد عقبگرد قیمت‌ها و تخلیه حباب‌های به وجود آمده هستیم. درهمین زمینه فعال بازار طلا و سکه اقدام بانک مرکزی با انتشار اوراق قرضه سکه را مثبت دانست و گفت: پس از این اقدام، حباب سکه یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان کاهش یافت.
محمد کشتی‌آرای در گفت‌وگو با ایرنا گفت: روز پنجشنبه گذشته انس جهانی طلا ۱۷۰۶ دلار شد و به طور میانگین ۲۳ دلار افزایش قیمت داشت و در بازار داخل، طلا نوسان زیادی داشت و رفت و برگشت قیمت‌ها را شاهد بودیم و رکوردهای جدیدی ثبت شد.
وی افزود: روز پنجشنبه ۱۹ آبان در آخرین روز معاملات سکه طرح قدیم ۸۰۰ هزار تومان کاهش قیمت داشت و در کانال ۱۴ میلیون تومان مبادله ‌شد. سکه طرح جدید نیز با۶۵۰ هزار تومان کاهش قیمت در کانال ۱۵ میلیون تومان خرید و فروش ‌شد و از کانال ۱۶ میلیون تومان عقبگرد داشت. کشتی‌آرای بیان کرد: در آخرین روز معاملات قیمت نیم‌سکه، ربع‌سکه و سکه‌های یک گرمی نسبت به ابتدای هفته تغییری نداشت و به این دلیل بود که حباب داشتند.
وی ادامه داد: بهای طلای آب شده اواسط هفته با افزایش همراه بود اما در آخرین روز معاملات در مقایسه با ابتدای هفته تغییری نداشت. هر گرم طلای ۱۸ عیار اواسط هفته بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش قیمت داشت و در آخرین روز معاملات به یک میلیون و ۴۶۰ هزار تومان رسید و معامله می‌شد.
این فعال بازار طلا گفت: حباب سکه که در هفته گذشته به رقم بی‌سابقه ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسیده بود، روز پنجشنبه ۱۹ آبان به یک میلیون و ۴۵۰ هزار تومان رسید یعنی حباب سکه یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان کاهش یافت و این امر به دلیل انتشار اوراق قرضه سکه توسط بانک مرکزی بود. وی اظهار داشت: دلار نیز به عنوان یکی از مؤلفه‌های تأثیرگذار بر قیمت طلا هفته گذشته به کانال ۳۷ هزار تومان رسیده بود اما در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه روند نزولی داشت و با نرخ ۳۴ هزار و ۹۵۰ تومان مبادله می‌شد و می‌توان گفت هزار و 380 تومان کاهش بها داشت. به گفته کشتی‌آرای، برخلاف اینکه در ابتدای هفته به دلیل افزایش قیمت خرید، تقاضا برای فلز زرد هیجانی بود اما با کاهش نرخ ارز و حباب سکه معاملات در روز آخر با احتیاط انجام می‌شد و شرایط عادی بود. پیش‌بینی می‌شود این روند در چند روز آینده ادامه داشته باشد.
این کارشناس بازار طلا در خصوص وضعیت فعلی بازار گفت: روز پنجشنبه خریداری در بازار نبود و معاملات بااحتیاط انجام می‌شد. وی با تأکید براینکه حباب طلا صفر شده است، گفت: قیمت‌ها در بازار طلا و سکه تا دوشنبه کاهشی خواهد بود. با بازگشایی بازارهای جهانی نوساناتی معمولاً در بازار خواهیم داشت.

کاهش ۱۹ درصدی بدهی ناخالص دولت ایران در ۲۰۲۲

صندوق بین‌المللی پول از کاهش ۱۹ درصدی بدهی ناخالص دولت ایران در سال ۲۰۲۲ خبر داد و اعلام کرد تنها ۳ دولت منطقه بدهی کمتری نسبت به ایران در این سال دارند. به گزارش تسنیم، صندوق بین‌المللی پول در گزارشی از وضعیت اقتصادی خاورمیانه میزان بدهی ناخالص دولت ایران در سال 2022 را معادل 34.2 درصد تولید ناخالص داخلی برآورد کرده است. بر اساس برآورد این نهاد بین‌المللی بدهی ناخالص دولت ایران در این سال نسبت به سال قبل 19 درصد کاهش می‌یابد.  سال 2021 بدهی ناخالص دولت ایران معادل 42.4 درصد تولید ناخالص داخلی اعلام شده بود. این گزارش پیش‌بینی کرده است بدهی ناخالص دولت ایران در سال آینده میلادی نیز به روند نزولی خود ادامه دهد و به معادل 31.9 درصد تولید ناخالص داخلی کاهش یابد. آمارهای صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد ایران در میان 14 کشور خاورمیانه و شمال آفریقا وضعیت بسیار مطلوبی از نظر بدهی ناخالص دولت دارد و تنها 3 دولت منطقه بدهی کمتری نسبت به ایران در سال 2022 دارند. دولت کویت کمترین میزان بدهی را در کشورهای منطقه دارد. میزان بدهی ناخالص دولت کویت به تولید ناخالص داخلی این کشور در سال‌ جاری میلادی 7.1 درصد برآورد شده که کمتر از همه کشورهای منطقه است. دولت عربستان با نسبت بدهی 24.8 درصدی به تولید ناخالص داخلی در رتبه دوم و دولت امارات با 30.7 درصد در رتبه سوم قرار گرفته‌اند. دولت ایران نیز با نسبت بدهی 34.2 درصدی به تولید ناخالص داخلی در رتبه چهارم قرار گرفته است. دولت بحرین بدهکارترین دولت منطقه به حساب می‌آید. نسبت بدهی ناخالص دولت بحرین به تولید ناخالص داخلی در سال 2022 بالغ بر 119.5 درصد بوده که بیشتر از همه کشورهای منطقه است. میزان بدهی ناخالص سایر دولت‌های منطقه به تولید ناخالص داخلی در سال 2022 عبارت است از: الجزایر 62.7 درصد، عراق 36.7 درصد، عمان 45.4 درصد، قطر 46.9 درصد، مصر 89.2 درصد، اردن 91 درصد، مراکش 70.3 درصد، تونس 88.8 درصد و فلسطین 44.7 درصد.

سپرده‌های قرض‌الحسنه ۵۵ درصد افزایش یافت

آخرین آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که مانده سپرده‌های سرمایه‌گذاری ۲ ساله در بانک‌ها در مردادماه امسال به ۱۰۳۹ هزار میلیارد تومان رسید که رشد ۶۱ درصدی نسبت با مدت مشابه سال گذشته دارد؛ همچنین میزان سپرده‌های قرض‌الحسنه در مردادماه امسال ۵۵ درصد رشد داشت. به گزارش ایرنا، طی سال‌های گذشته با نوسان بازار ارز، طلا و سکه موجب شد افراد به سپرده‌گذاری در بانک‌ها روی بیاورند و در نتیجه افراد ترجیح می‌دهند به جای اینکه پول خود را در بازارهای پر نوسان ارز و سکه سرمایه‌گذاری کنند، در بانک سپرده‌گذاری کنند. بر اساس این آمار میزان مانده سپرده قرض‌الحسنه در پایان مردادماه امسال به ۳۶۷ هزار و ۴۸۰ میلیارد تومان رسیده در حالی که در پایان مردادماه سال گذشته ۲۳۶ هزار و ۴۶۰ تومان بود که رشد ۵۵ درصدی را نشان می‌دهد. میزان مانده سپرده کوتاه‌مدت افراد در بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در پایان مردادماه امسال برابر یک هزار و ۴۶۹ هزار میلیارد تومان بود که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۰.۳ درصد رشد داشت. بر اساس این گزارش، مانده سپرده دو ساله در دوره مذکور ۱۰۳۹ هزار میلیارد تومان بود.