گروه اقتصادی / با کاهش دمای هوا در هفته‌های اخیر روند افزایش مصرف گاز کلید خورد و طی یک هفته دوبرابر شد. به طوری که مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران می‌گوید: «همزمان با آغاز دوره سرد سال مصرف گاز در کشور ۱۰۰ درصد افزایش یافته است و انتظار می‌رود روند افزایشی مصرف تا هفته آینده نیز ادامه یابد.»
به گزارش شرکت ملی گاز ایران، محمدرضا جولایی با اشاره به پیش‌بینی ورود یک جبهه هوای سرد از شمال و شمال شرق به کشور و احتمال کاهش دمای هوا تا زیر صفر درجه، اظهار می‌کند: «پیش‌بینی ما این است که تا اواسط این هفته، مقدار مصرف در بخش خانگی- تجاری به بیش از ۵۰۰ میلیون مترمکعب برسد.» پیش‌بینی می‌شود که امسال تقاضای گاز در ایران بیش از 6 درصد رشد داشته باشد. سال گذشته عرضه گاز کشور حدود 850 میلیون متر مکعب در روز بود و بخش خانگی رکورد مصرف ۷۲۰ میلیون مترمکعب در روز را شکست. میانگین مصرف گاز بخش خانگی و تجاری در زمستان سال گذشته ۶۴۰ تا ۶۵۰ میلیون مصرف خانگی بود و امسال احتمالاً 6 درصد بیشتر خواهد شد.
برنامه تولید و تأمین حداکثری گاز
مدتی است که صنایع نفت و گاز کشور برای تولید و عرضه حداکثری گاز در حال تدارک هستند. اما امسال لازم است که مصرف کنندگان نیز تا آنجا که امکان دارد مصرف خود را مدیریت کنند. در این باره جولایی می‌گوید: «با اقدام‌های شرکت ملی گاز ایران، امید داریم جریان گاز را مطمئن و پایدار به مشترکان بویژه در بخش خانگی برسانیم، در عین حال برای اجرای موفق این مأموریت نیازمند همکاری همه مصرف‌کنندگان در همه بخش‌ها و مدیریت مصرف هستیم تا جریان پایدار گاز به شکل مطلوب در اختیار مردم قرار گیرد.»
مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه اعمال محدودیت در بخش صنایع، یکی از راه‌هایی است که می‌توان در بحث مدیریت مصرف مدنظر داشت، می‌گوید: «مقدار مصرف در استان‌های تهران، اصفهان، خراسان‌ها و آذربایجان‌ها بیشتر از دیگر استان‌هاست و انتظار می‌رود در هفته آینده مقدار مصرف در این مناطق و مناطق شمال کشور بیشتر شود.»
جولایی درباره اهمیت توجه به مدیریت مصرف گاز در هفته‌های آینده، بیان می‌کند: «هم‌اکنون مصرف در استان‌ها عادی است، اما با توجه به شرایط جوی و اینکه در اوج مصرف، از هم‌اکنون، افزایش ۱۰۰ درصدی را در مصرف گاز ثبت کرده است و تا هفته آینده، ۱۰۰ درصد دیگر هم به مصرف اضافه می‌شود، از این رو نیاز است که برای تداوم گازرسانی در کل شبکه، مدیریت مصرف را به‌صورت جدی در دستور کار قرار دهیم.»
مصرف نیمی از گاز کشور توسط بخش خانگی
جولایی در تشریح وضع مصرف گاز در کشور می‌گوید: «هم‌اکنون ۵۰ درصد گاز مصرفی به بخش خانگی ارسال می‌شود، این درحالی است که مصرف خانگی تا پیش از دوره اوج مصرف، پایین‌تر از ۵۰ درصد بوده است. بنابراین با توجه به افزایش مصرف خانگی، به‌طور طبیعی حفظ جریان پایدار و انتقال گاز از جنوب کشور به مناطق شمالی نیازمند مدیریت مصرف است تا انتقال گاز با معضلاتی نظیر زمان، روبه‌رو نشود.»
مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران یادآور می‌شود: «ذخایر گاز باید به گونه‌ای مدیریت شوند تا مشکل افت فشار در شبکه به‌وجود نیاید و مناطق شمالی کشور با مشکلی در این زمینه روبه‌رو نشوند. بخشی از این مدیریت با اعمال مدیریت بخش خانگی پرمصرف و بخش دیگر با اعمال محدودیت در بخش‌های تجاری قابل اجرا خواهد بود.»
آمادگی نفت برای تولید حداکثری گاز در زمستان
در روزهای اخیر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران از آمادگی صنعت نفت برای تولید حداکثری گاز در زمستان خبر داد. حالا مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی ایران می‌گوید: «این شرکت برای تولید حداکثری گاز در زمستان آماده می‌شود. اگرچه مصرف روزانه حدود یک میلیارد مترمکعب گاز در بخش‌های خانگی و صنعتی یک کشور، با هیچ مبنا و معیار استاندارد جهانی سازگار نیست.»
گفتنی است، ظرفیت تولید گاز خام در ایران رقمی در حدود یک میلیارد مترمکعب در روز است که پس از شیرین‌سازی در پالایشگاه‌ها این رقم به 850 تا 940 میلیون مترمکعب در روز تقلیل می‌یابد.
به گزارش شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، مهدی حیدری می‌گوید: «شرکت نفت مناطق مرکزی ایران به‌عنوان دومین شرکت تولیدکننده گاز کشور، سهم ۳۳ درصدی در تأمین گاز مصارف خانگی و صنعتی به عهده دارد. این شرکت از شرکت‌های اصلی تولیدی شرکت ملی نفت ایران و بزرگ‌ترین تولیدکننده گاز مناطق خشکی کشور است و مسئولیت توسعه، تولید، فرآورش و انتقال نفت و گاز بالغ‌ بر۸۵ میدان گازی و نفتی شناخته‌شده در بیش از ۱۱ استان کشور را بر عهده دارد.»
او ادامه می‌دهد: «هم‌اکنون ۱۵ میدان نفتی و ۱۵ میدان گازی از این میدان‌ها واقع در استان‌های فارس، بوشهر، قم، لرستان، خراسان رضوی، ایلام، کرمانشاه، هرمزگان، شمال خوزستان در برنامه عملیات بهره‌برداری بوده و توسعه بقیه میدان‌ها در برنامه‌های آتی شرکت قرار دارد. این شرکت با رویکرد نوین در سه محور توسعه میدان‌های گازی و نفتی، تثبیت تولید و ذخیره‌سازی گاز طبیعی در مخازن شوریجه D و سراجه قم را آغاز کرده است. در همین حال، توسعه ۱۳ میدان جدید دی‌، سفیدزاخور، هالگان‌، سفیدباغون‌، خارتنگ‌، گردان‌، ارم‌، پازن‌، مدار، توس‌، باباقیر، بیستون و آغار- فاز۲ به همراه توسعه پالایشگاه‌ گازی فراشبند و احداث ایستگاه‌های تقویت فشار گاز میادین‌ سرخون و شانول با صرف بودجه حدود ۴ میلیارد دلار در هیأت مدیره شرکت ملی نفت ایران مصوب و ابلاغ شده است. پیش‌بینی می‌شود که با اجرای این طرح‌ها در زمستان سال ۱۴۰۵ حدود ۱۰۰ میلیون متر مکعب در روز گاز و حدود ۱۰۲ هزار بشکه در روز میعانات تولید و به پالایشگاه‌های گازی فجرجم، پارسیان، سرخون، فراشبند، ایلام، هاشمی‌نژاد و پارس جنوبی ارسال شود.»
مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی ایران درحالی از برنامه‌های توسعه‌ای این شرکت خبر می‌دهد که مصرف داخلی گاز مدام در حال سبقت گرفتن از تولید است و از این رو بهینه‌سازی مصرف سوخت الزامی است. با توجه به این موضوع، حیدری در پایان به ضرورت مشارکت دانش‌بنیان‌ها برای بهینه‌سازی مصرف سوخت و اصلاح روند مصرف برای بهبود شرایط اشاره می‌کند. مسأله‌ای که به اعتقاد کارشناسان می‌تواند سالانه از هدرسوزی 30 میلیارد مترمکعب گاز در ایران جلوگیری کند. در صورت اصلاح روند موجود، ظرفیت صادرات و تجارت گاز برای کشور تضمین خواهد شد.

وزیر نفت بر ورود صنعت بالادستی پتروشیمی به صنایع پایین‌دستی و تکمیل زنجیره ارزش تأکید کرد و از حمایت حداکثری وزارت نفت از سرمایه‌گذاران در این بخش خبر داد.
به گزارش شانا، جواد اوجی در نشست هم‌اندیشی با فعالان صنعت پتروشیمی که با حضور بعضی از نمایندگان و اعضای کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، مرتضی شاه‌میرزایی مدیرعامل شرکت ملی پتروشیمی، هوشنگ فلاحتیان معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت، مدیران‌عامل هلدینگ‌های بزرگ، شرکت‌های پتروشیمی و انجمن‌های تخصصی برگزار شد، اظهار کرد: به دلایل مختلف در سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری کافی برای تولید گاز انجام نشده است و به اهداف پیش‌بینی شده در برنامه ششم توسعه نرسیده‌ایم. تقاضای مصرف هم مداوم در تمامی بخش‌های مصارف از جمله خانگی، نیروگاهی و صنایع رو به افزایش است و از طرفی افت فشار و به دنبال آن افت تولید گاز در میدان‌های گازی کشور را نیز شاهد خواهیم بود.
وزیر نفت با تأکید بر اینکه در ایران هم به‌ دلیل ناترازی گاز در فصل سرد، نیاز به سرمایه‌گذاری قابل توجهی وجود دارد که در صورتی که در این بخش سرمایه‌گذاری نکنید به مشکل خواهید خورد، گفت: در این چند دهه فقط در بخش بالادستی صنعت پتروشیمی سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. تولید و صادرات مواد خام و نیمه‌خام با این وضع اقتصادی نیست. چرا باید ۷۰ درصد محصولات پتروشیمی به صورت خام و نیمه‌خام صادر شود و تنها ۳۰ درصد وارد زنجیره ارزش در داخل شود؟ تأکید ما این است که این نسبت باید معکوس شود.
وی تأکید کرد: صنعت پتروشیمی باید وارد زنجیره پایین‌دستی شود تا هم از چتر حمایتی وزارت نفت و هم از تخفیف خوراک مصوب مجلس شورای اسلامی بهره‌مند شود.
اوجی افزود: نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ نرخ گاز صادراتی گذاشته شده که ما در شورای هماهنگی اقتصادی و دیگر مراجع تصمیم‌گیری، تلاش زیادی برای اصلاح آن کردیم تا پتروشیمی‌ها دچار مشکل نشوند.
وی با بیان اینکه منابع کلانی را که از صنعت پتروشیمی به دست می‌آورید در همین صنعت سرمایه‌گذاری کنید، اظهار کرد: در واقع پتروشیمی‌ها می‌توانند مانند کاری که ما با بعضی هلدینگ‌های صنعتی انجام داده‌ایم، برای توسعه میدان‌ها و تولید گاز سرمایه‌گذاری کنند و از گاز تولید شده استفاده کنند. وزیر نفت همچنین بر سرمایه‌گذاری در مخازن گاز زیرزمینی برای ذخیره‌سازی گاز و بهره‌مندی از آن در فصل سرد سال تأکید کرد و گفت: پیش از این، ذخیره‌سازی‌های شوریجه و فاز اول سراجه در شرکت ملی گاز به سرانجام رسیده است و هم‌اکنون فاز دوم را هم کلید زده‌ایم اما پتروشیمی‌ها هم می‌توانند در این بخش سرمایه‌گذاری کنند.
اوجی ادامه داد: افزون‌بر این، پتروشیمی‌ها می‌توانند برای احداث واحدهای ال‌ان‌جی و ذخیره‌سازی گاز هم سرمایه‌گذاری کنند و در فصل گرم سال ال‌ان‌جی ذخیره و در فصل سرد از آن استفاده کنند. سرمایه‌گذاری در جمع‌آوری گازهای مشعل و استفاده از آن به‌عنوان خوراک مشابه کاری که با هلدینگ خلیج فارس انجام شده است هم از زمینه‌های دیگر سرمایه‌گذاری پتروشیمی‌ها است.