گزارش «ایران» از چشم انداز مثبت برخی متغیرهای اساسی در بازار مسکن؛
قیمت مصالح ساختمانی کاهش و سرمایهگذاری در مسکن افزایش یافت
سرمایهگذاری بخش خصوصی در ساختمان های جدید از 327 هزار میلیارد تومان در سال 99 به 450 هزار میلیارد تومان در سال 1400 رسید تورم مصالح ساختمانی از 55 درصد در زمستان گذشته به 44.8 درصد در بهار امسال رسیده است
گروه اقتصادی / شاخصهای مختلفی در بازار، هزینه نهایی ساخت و عرضه مسکن را تعیین میکند. در سال های اخیر شاخصها در جهتی بوده که جهشهای پی در پی قیمت مسکن را در پیش داشته است. مهمترین این شاخصها قیمت نهادههای ساختمانی و میزان سرمایهگذاری در بخش ساختمان است. تورم نهادههای ساختمانی در سالهای اخیر نشان میدهد این بخش مهم در ساختمانسازی تورم سالانه بالایی را از سال 97 داشته است. سال 96 تورم سالانه مصالح ساختمانی 12.3 درصد بود اما در سال 97 تورم سالانه مصالح ساختمانی به 47.8 درصد افزایش یافت. در بهار 1400 تورم مصالح ساختمانی به بیشترین میزان خود رسید و تورم در این بخش رکورد 93.5 درصد را ثبت کرد. افزایش قیمت مصالح ساختمانی در کنار عامل مهم دیگر در هزینه ساخت مسکن یعنی افزایش قیمت زمین موجب کاهش ساخت و ساز بخش خصوصی و سرمایهگذاری این بخش در مسکن شده است. با توجه به اینکه در این سالها، دولت برنامهای برای بخش مسکن نداشت، کاهش اقبال بخش خصوصی به ساخت مسکن، عامل مهم دیگری در کاهش تولید مسکن و افزایش چند برابری قیمتها بود. سرمایهگذاری بخش خصوصی در ساختمانهای جدید در سال 96 برابر 73 هزار میلیارد تومان بود که در سال 1400 با افزایش چند برابری به بیش از 450 هزار میلیارد تومان رسیده است. سرمایهگذاری بخش خصوصی در ساختمانهای جدید در سال 99 برابر 327 هزار میلیارد تومان بوده است.
افزایش سرمایهگذاری بخش خصوصی در کنار برنامه حمایتی دولت برای ساخت 4 میلیون مسکن، چشمانداز بهتری از تولید و عرضه مسکن را ارائه میدهد.
تورم بالای هزینه ساخت از یک سو و کاهش قدرت خرید مردم از سوی دیگر، اقبال سازندگان به ساخت ساختمان را کاهش داد. همزمان دولت قبل نیز برنامهای برای ساخت مسکن نداشت. کاهش 50 درصدی ساخت در 8 سال دولت یازدهم و دوازدهم به این ترتیب رقم خورد. سازندگان نگران بودند که با هزینه بالا خانه بسازند اما مردم نتوانند واحدهای ساخته شده را با هزینه تمام شده بخرند، به همین دلیل کاهش عرضه مسکن در سال های اخیر در بازار مسکن مشکلساز شده است. در 8 سال گذشته، در هر سال بهطور متوسط 375 هزار واحد مسکونی در کشور ساخته شده است که این میزان نسبت به نیاز سالانه حدود 900 هزار واحد مسکونی فاصله زیادی دارد. سال گذشته برای 395 هزار واحد مسکونی پروانه ساخت صادر شده است، البته با توجه به شروع برنامه نهضت ملی مسکن و ساخت سالانه یک میلیون مسکن، انتظار این بود که آمار پروانه ساختمانی صادر شده در سال 1400 نسبت به سالهای قبل افزایش حدود دو برابری داشته باشد. متولیان بخش مسکن میگویند با توجه به این صدور، پروانه ساختمانی روندی طولانی دارد. برای واحدهای شروعشده مسکن نهضت ملی هنوز پروانه رسمی صادر نشده است و آمار پروانه ساختمانی واحدهای نهضت ملی مسکن هنوز در آمار رسمی صدور پروانههای ساختمانی وارد نشده و به همین علت آمار صدور پروانه ساختمانی در سال گذشته همچنان نسبت به نیاز کشور کمتر است.
دولت در اقدامی دیگر برای جلب نظر سازندگان برای ساخت و ساز، وام ساخت را در تهران به 450 میلیون و در کلانشهرهای دیگر 400 و شهرهای بزرگ به 350 میلیون تومان افزایش داد. هر چه سهم پوشش تسهیلات نسبت به هزینه کل ساخت افزایش یابد سرمایهگذاری بخش خصوصی برای ساخت مسکن بیشتر میشود. در کنار افزایش تسهیلات ساخت، دولت مصالح ساختمانی را در نهضت ملی مسکن با نرخ عمده در اختیار سازندگان بخش خصوصی قرار میدهد. تأمین نهادههای ساختمانی در این طرح در قالب زنجیره تأمین است.
برای رونق بازار ساخت باید بازار تقاضا نیز رونق بگیرد. اگر سرمایهگذاران نسبت به فروش واحدهای ساخته شده با سود متعارف تردید داشته باشند ساختوساز کاهش مییابد. تلاش دولت این است که هزینه ساخت را در برنامه نهضت ملی مسکن کاهش دهد تا از یک سو بخش خصوصی برای ساخت و ساز و سرمایهگذاری از این طرح استقبال کند و از سوی دیگر متقاضیان توان خرید این واحدها را داشته باشند. زمین رایگان، تأمین زنجیره نهادهای ساختمانی به قیمت تولید، پرداخت تسهیلات ساخت و همچنین پرداخت یارانه به سود تسهیلات برای متقاضیان در 3 دهک پایین، بخشی از راهکارهای کاهش هزینه تمام شده ساخت در نهضت ملی مسکن است.
اقداماتی از این دست باعث کند شدن تورم ماهانه مسکن در مرداد امسال شده است. تورم ماهانه مسکن شهر تهران که از فروردین تا تیرماه افزایشی بود در مرداد ماه کند شده است. تورم ماهانه مسکن در فروردین امسال 3.3 درصد، در اردیبهشت 6 درصد، در خرداد 7.1 درصد و در تیرماه 8.3 درصد بوده است که این عدد در مردادماه به 1.8 درصد رسیده است. به عبارتی تورم ماهانه مسکن در مرداد ماه نسبت به تورم ماهانه تیر حدود 7 درصد کاهش دارد. ثبات در بازار مسکن به شاخصهای مختلفی وابسته است. اگر این شاخصها نوسان غیر معمولی نداشته باشند قیمت در بازار مسکن غیرمتعارف نخواهد بود. بنابراین کاهش تورم در بخش زمین و نهاده و از سوی دیگر حمایت از سازندگان و خریداران میتواند بازار مسکن را از رکود در تولید و خرید به سمت رونق سوق دهد. در حال حاضر هزینه اجاره مهمترین معضل در بازار مسکن است. این معضل نیز تحت تأثیر افزایش قیمت مسکن خود را نشان داده است. با عرضه مسکن به قیمت تمام شده متناسب با توان مالی خریداران تعداد مستأجران نیز کمتر و در نتیجه قیمت واحدهای اجارهای به قیمت متعارف بازار نزدیک میشود.
«ایران» از بازگشت زائران اربعین گزارش میدهد
ناوگان عمومی تا 28 صفر آماده انتقال زائران به کشور
گروه اقتصادی / با اینکه در حال حاضر بیشتر زائران اربعین در حال بازگشت به کشور هستند اما به گفته مسئولان بخش حمل و نقل، ناوگان عمومی تا آخر ماه صفر برای انتقال زائران در مرزها مستقر است.
بازگشت زائران اربعین از عراق آغاز شده است و در حال حاضر در مرزهای تعیین شده، خروج مسافر به مقصد عراق ممنوع و فقط ورودی مرزها باز است. داریوش امانی، رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای در گفتوگو با «ایران» با اشاره به روند عادی بازگشت زائران گفت: ناوگان عمومی در مرزها مستقر است و جابهجایی مسافران به مناطق مختلف کشور در حال انجام است.
به گفته امانی، نرخ بلیت اتوبوس در مسیر برگشت زائران نیز بر اساس قیمتهای مصوب و مانند بلیت رفت است. بهعنوان مثال نرخ بلیت اتوبوس 25 نفره از مهران به تهران 550 هزار تومان است.
وی افزود: اتوبوسها تا آخر صفر در مرزها برای انتقال زائران مستقر خواهند بود هر چند تعداد کمی از زائران تا آخر ماه صفر در عراق میمانند.
رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای از رشد ۲۵ درصدی اعزام اتوبوسهای اربعین به مرزها و سیر صعودی این روند خبر داد.
امانی با بیان اینکه تعداد اتوبوسهای اعزامی به مرزها، افزایش داشت، گفت: با توجه به اوج سفرهای بازگشت زائران جمع کثیری از مدیران و کارکنان ستادی و استانی در پایانههای مرزی کشور حضور مستمر دارند و پاسخگوی سؤالات و رسیدگی به شکایات زائران هستند.
وی بیان کرد: با تلاش و پیگیریهای به عمل آمده از سوی بخش حملونقل جادهای و تشکلهای صنفی تعداد اتوبوسهای اعزامی به مرزها، افزایش ۲۵ درصدی داشته و در روزهای آتی این روند سیر صعودی مییابد.
معاون وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: راستیآزمایی و رصد اعزام اتوبوسها از طریق سامانههای صدور صورت وضعیت آنلاین و تردد شمار برخط فراهم بوده و کارشناسان این سازمان بهصورت لحظهای وضعیت تردد اتوبوسها و استقرار در پایانهها را بررسی میکنند.
رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای ادامه داد: مدیران کل ستادی با حفظ مسئولیتهای تعیین شده در قرارگاه مرکزی حملونقل و مدیران کل استانهای مرزی، گزارشی از اقدامات انجام شده در حوزههای فعالیتی ذیربط ارائه کردند و در زمینه چالشها و مشکلات احتمالی همفکری و تبادل نظر صورت گرفت.
برای قدردانی از مالکان و رانندگان ناوگان اتوبوسی، حمیدرضا شهرکی، معاون حملونقل سازمان راهداری و حملونقل جادهای از تخصیص دو تا شش حلقه لاستیک تشویقی به مالکان ناوگان اتوبوسی فعال در طرح جابهجایی زائران اربعین خبر داد.
معاون حملونقل سازمان راهداری و حملونقل جادهای گفت: به مالکان ناوگان اتوبوسی که از مورخ هفتم شهریور با دریافت صورت وضعیت عادی در مسیرهای اربعین مشارکت و حضور تأثیرگذار داشتهاند، به ازای هر سه هزار کیلومتر پیمایش معادل دو حلقه و حداکثر تا سقف شش حلقه تخصیص داده میشود.
وی خاطرنشان کرد: مالکان ناوگان اتوبوسی مذکور میتوانند با مراجعه به ادارات کل راهداری و حملونقل جادهای استانها در کشور و دریافت حواله مربوطه برای خرید لاستیکهای مدنظر از مراکز توزیع تعیین شده اقدام کنند.
برگشت 2 میلیون زائر
بر اساس آمار معاون مرکز مدیریت راههای کشور تاکنون ۲ میلیون و ۱۲۳ هزار زائر اربعین به کشور بازگشتهاند و ۹۰۰ اتوبوس به مرز مهران اعزام شده است.
مهدی مخبر اظهار کرد: بر اساس آمار حدود 3 میلیون زائر خروجی اربعین داشتیم که از این تعداد 2 میلیون و 123 هزار زائر تاکنون به کشور بازگشتهاند. حدود 860 هزار زائر در عراق باقی ماندهاند که طی روزهای آتی از این کشور خارج میشوند.
معاون مرکز مدیریت راههای کشور گفت: سهم مهران از تردد زائران اربعین حدود 50 درصد است که نسبت به اربعین سال گذشته 10 درصد کاهش یافته است. همچنین سهم مرز شلمچه 30 و چذابه نیز 11 درصد بوده است.
مخبر با یادآوری اینکه سهم سواری شخصی از جابهجایی سفرهای اربعین حدود 70 درصد بوده است، اضافه کرد: 30 درصد مابقی توسط ناوگان حملونقل عمومی جابهجا شدهاند.
وی با تأکید بر اینکه تمام تمرکز روی مرز مهران است که ورود زائران بدون وقفه انجام شود، تصریح کرد: پارکینگ پایانههای مرزی در حال خالی شدن است.
سه قطار فوقالعاده برای بازگشت زائران اربعین
به منظور تسریع در روند بازگشت زائران، شرکت راهآهن اعلام کرد: همزمان با بازگشت زائران اربعین و با هدف پاسخگویی مناسب به افزایش تقاضا، از شنبه ۳ رام قطار فوقالعاده برای مسیر خرمشهر-مشهد اختصاص یافت.
به گزارش راهآهن جمهوری اسلامی ایران، همزمان با برگزاری مراسم اربعین و با هدف پاسخگویی مناسب به افزایش تقاضا برای بازگشت زائران از عراق، شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ایران، علاوهبر قطارهای فوقالعاده قبلی، از شنبه ۲۶ شهریور ۳ رام قطار فوقالعاده برای مسیر خرمشهر-مشهد اختصاص داد. این قطارهای فوقالعاده به منظور افزایش سهولت و تسریع در جابهجایی عزاداران حسینی پیشبینی شده و علاوهبر پیشبینیهایی است که از قبل برای قطارهای فوقالعاده در مسیر خرمشهر-تهران انجام شده بود.
بنابراین گزارش، ساعت حرکت این قطار فوقالعاده از فردا تا 30شهریور همه روزه ۱۹:۴۵ خواهد بود و فروش بلیت این قطارهای فوقالعاده از ساعت ۱۵ روز جاری از طریق اینترنت و مراکز مجاز فروش انجام میشود.
پیش از این، شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ایران، یک رام ریل باس نیز بهصورت شبانه روزی و رایگان برای جابهجایی زائران از مرز شلمچه تا خرمشهر در نظر گرفته بود تا زائران را از مرز به خرمشهر منتقل کند.
استاندار خوزستان در خصوص بازگشت زائران با قطار از این استان گفت: بر اساس هماهنگی صورت گرفته با مسئولان راهآهن کشور برای انتقال زائران روزانه ۱۲رام قطار از خرمشهر به مقصد تهران، ۲رام قطار به مشهد، یک رام قطار به یزد و یک رام قطار به زاهدان حرکت خواهند کرد.
صادق خلیلیان افزود: در کنار انتقال ریلی، اتوبوس نیز به تعداد کافی و با کرایه مصوب، زائران را از مرزهای شلمچه و چذابه به استانهای مختلف جابهجا میکنند.
او با اشاره به روند خدمات رسانیها به زائران در مرزها گفت: فعالیت تعدادی از مواکب در دو سمت مرزهای شلمچه و چذابه تا بعد از روز اربعین متناسب با اوضاع ادامه مییابد.
جادههای ایران در بین سریعترینهای جهان
بررسیهای صندوق بینالمللی پول نشان میدهد، ایران از نظر سرعت خطوط جادهای در بین ۳۰ کشور نخست جهان قرار گرفته و سرعت جادهها در ایران بالاتر از کشورهایی مثل چین، روسیه، ترکیه، هند، برزیل و لهستان است. به گزارش ایرنا، صندوق بینالمللی پول با انتشار گزارشی به بررسی وضعیت سرعت جادهها در ۱۶۲ کشور جهان از جمله ایران پرداخته است.
این گزارش بر پایه اطلاعات دریافتی از گوگل مپ تهیه شده و زمان متوسط سفر بین شهرهای بزرگ هر کشور که حداقل ۸۰ کیلومتر با هم فاصله دارند را مورد سنجش قرار داده است.
بر این اساس، کشورها از نظر سرعت جادههای خود به چهار دسته تقسیم شدهاند.۱- کشورهایی با کندترین جادهها که متوسط سرعت در جادههای بین شهرهای بزرگ آنها بین ۳۰ تا ۶۰ کیلومتر در ساعت است.
۲- کشورهایی با سرعت متوسط جادههای ۶۱ تا ۷۵ کیلومتر در ساعت، ۳ - کشورهایی با سرعت متوسط جادههای ۷۶ تا ۹۰ کیلومتر در ساعت و ۴- کشورهایی با سریعترین جادهها که متوسط سرعت در جادههای بین شهرهای بزرگ آنها بین ۹۱ تا ۱۱۰ کیلومتر در ساعت است.
بررسی صندوق بینالمللی پول نشان میهد تقریباً ۳۰ کشور جهان دارای سریعترین جادهها هستند؛ یعنی سرعت جادهها بین شهرهای بزرگ آنها ۹۱ تا ۱۱۰ کیلومتر در ساعت است و ایران نیز در بین این کشورها قرار دارد.
سرعت متوسط جادههای بین شهرهای بزرگ در ایران ۹۴ کیلومتر در ساعت برآورد شده است که بر این اساس، ایران در بین ۳۰ کشور جهان دارای سریعترین جادهها قرار گرفته است.
از جمله کشورهایی که سرعت جادهها در آنها از ایران کمتر است یعنی سرعت کمتر از ۹۴ کیلومتر در ساعت دارند عبارتند از: چین (۹۰ کیلومتر در ساعت)، روسیه (۷۶ کیلومتر در ساعت)، ترکیه (۹۳ کیلومتر در ساعت)، مصر (۸۳ کیلومتر در ساعت)، پاکستان (۸۶ کیلومتر در ساعت)، اندونزی (۵۵ کیلومتر در ساعت)، هند (۵۸ کیلومتر در ساعت)، برزیل (۷۲ کیلومتر در ساعت)، اوکراین(۷۵ کیلومتر در ساعت) و لهستان(۹۲ کیلومتر در ساعت). براساس گزارش صندوق بینالمللی پول، کشورهایی که دارای بالاترین سرعت جادهها هستند، عموماً کشورهای ثروتمند، دارای اقتصادهای بزرگ و نسبتاً توسعه یافته هستند. این کشورها علاوه بر ایران عبارتند از: امریکا، کانادا، آرژانتین، شیلی، سوئد، آلمان، بلژیک، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، پرتغال، لهستان، جمهوری چک، اسلواکی، اتریش، مجارستان، کرواسی، صربستان و یونان، ترکیه، عربستان، عمان، کره جنوبی، مالزی، مراکش، آفریقای جنوبی، نامیبیا، بوتسوانا و استرالیا. صندوق بینالمللی پول در گزارش خود افزوده است: سرعت جادهها یکی از عوامل مهم در تحرک اقتصادی و توسعه یافتگی محسوب میشود. به همین دلیل، کشورهایی که جادههای کندتری دارند، عموماً کشورهای فقیر و توسعهنیافته بوده و در کشورهای ثروتمند و اقتصادهای بزرگ و توسعهیافته، عموماً سرعت خودروها در جادهها بالاتر است. البته این گزارش موضوع امنیت جادهها و دیگر اشکال حمل و نقل مثل حمل و نقل ریلی و هوایی را مورد بررسی قرار نداده است.
برخی کشورهایی که دارای کندترین جادهها هستند یعنی سرعت جادههای آنها بین ۳۰ تا ۶۰ کیلومتر در ساعت است عبارتند از: افغانستان، هند، سریلانکا، یمن، مغولستان، سومالی، کنیا، سودان جنوبی، تانزانیا، نیجریه، میانمار، تاجیکستان، اندونزی، کلمبیا و بولیوی.
مرزها با مشکل کمبود ناوگان مواجه نیست
دبیر اجرایی ستاد اربعین وزارت راه و شهرسازی از عبور بیش از ۶۵ درصد از زائران اربعین از پایانه مرزی مهران خبر داد و گفت: در مرزهای ششگانه کشور هیچگونه مشکلی از جهت کمبود ناوگان حملونقل زمینی وجود ندارد. «حسین مذنب» گفت: در پایانه مرزی مهران از پارک سوار برکت که محل اعزام زائران به دیگر شهرهای کشور است نیز بازدید انجام شد. وی افزود: در بدو ورود زائران به وسیله اتوبوسهای شهری که متعلق به شهرداری است از پایانه مرزی به پارک سوار برکت منتقل و در آنجا توسط راهداران راهنمایی میشوند. مذنب با بیان اینکه ۱۸ جایگاه اتوبوس به مقصد ۱۸ استان در این پایانه آماده هستند، عنوان کرد: دفتر بازرسی و مدیریت عملکرد وزارت راه و شهرسازی نیز در این محل مستقر است و بازرسان نیز بازرسیهای مربوطه را دنبال خواهند کرد. مذنب، پایانه مهران را دارای بیشترین مراجعهکننده خواند و خاطرنشان کرد: بیش از ۶۵ درصد زائران از پایانه مرزی مهران بازمیگردند و این پایانه پرترددترین پایانه مرزی معرفی شده است. وی با تأکید بر اینکه با کمبود اتوبوس روبهرو نشدهایم، اظهار کرد: همکاران ما در سازمان راهداری و حملونقل جادهای به همراه مدیران ارشد از سراسر کشور در این پایانه مستقر شدهاند و برای تسهیل در تردد زائران، تأمین اتوبوس و برخورد با هرگونه تخلفات آماده هستند.
دبیر اجرایی ستاد اربعین وزارت راه و شهرسازی با اشاره به اینکه در پایانه خسروی بیشترین تردد به وسیله خودروی شخصی صورت گرفت، اعلام کرد: اتوبوسهای شهری در پایانه مستقر شدند که زائران عزیز را به قصرشیرین و از آنجا به سایر شهرها اعزام کنند.
اعزام ۲۴ هزار زائر حسینی با ۱۶۱ پرواز به عتبات
مسئول عملیات اربعین شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران از اعزام بیش از۲۴ هزار زائر حسینی با ۱۶۱ پرواز از فرودگاههای تحت مالکیت این شرکت به عتبات خبر داد. غلامرضا رستمیان اظهار کرد: تاکنون بیش از ۲۴ هزار زائر از فرودگاههای تحت مالکیت شرکت فرودگاهها به عتبات اعزام شدهاند. رستمیان گفت: برای پروازهای اربعین که از تاریخ ۱۵ شهریور شروع شده و تا ۳۰ شهریور ادامه خواهد داشت، ۸۶۶ مجوز پرواز ورودی و خروجی برای انجام پروازهای اربعین از فرودگاههای تحت مالکیت شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران صادر شده است.
فروش۱۶۰۰ خانه سازمانی
مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن از فروش ۱۶۰۰ خانه سازمانی خبر داد و گفت: برخی از این واحدها پیش از انقلاب ساخته شده که براساس قانون باید تخلیه و فروخته شود. علیرضا فخاری درباره برنامه تخلیه و فروش خانههای سازمانی اظهار کرد: این طرح شامل خانههایی میشود که از سالهای گذشته و برخی از آنها حتی پیش از انقلاب در قالب طرح خانههای سازمانی با منابع دولتی ساخته شده است. وی افزود: حدود ۶هزار واحد از این خانهها شناسایی شده و بیش از ۱۶۰۰ واحد نیز تاکنون به فروش رسیده است که سایر آنها نیز باید حتماً تخلیه و به استناد قانون فروخته شوند و وجوه حاصل از آن به خزانه دولت واریز خواهد شد. فخاری خاطرنشان کرد: این طرح شامل خانههایی که بهعنوان اموال دستگاههای دولتی در اختیار و مالکیت این دستگاهها برای استفاده پرسنل قرار دارد، نمیشود. مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن گفت: مسئولیت اصلی شناسایی در این طرح برعهده وزارت اقتصاد است و سازمان ملی زمین و مسکن در مقام اجرا کمک میکند و البته خود دستگاهها نیز باید نسبت به فروش این خانهها اقدام کنند. وی با بیان اینکه هیچ قالبی برای نگهداری خانههای سازمانی در کشور وجود ندارد، افزود: با قاطعیت آن دسته از کسانی که خارج از قاعده قانونی واحدهای مسکونی را تحت عنوان خانه سازمانی در اختیار گرفتهاند، تخلیه خواهیم کرد.