گروه اقتصادی/ تجارت غیرنفتی ایران دریک سالی که از فعالیت دولت سیزدهم می‌گذرد، تمام رکوردهای تاریخی خود را شکسته و پشت‌سرگذاشته است. براین اساس، آمارها نشان می‌دهد که تجارت و صادرات ایران به بسیاری از کشورها افزایش یافته است و دراین میان گزارش‌ها از رشد قابل توجه تجارت ایران با اعضای سازمان‌های منطقه‌ای حکایت می‌کند. طبق گزارش‌های گمرک ایران، در پنج ماهه نخست امسال، تجارت و صادرات ایران با 11 عضو سازمان همکاری‌های شانگهای به ترتیب 31 و 10 درصد افزایش یافته است. از ابتدای امسال تا پایان مردادماه، ۱۷ میلیارد و ۵۶ میلیون دلار بین ایران و اعضای سازمان شانگهای تبادل شد.سهم صادرات کالای ایرانی به کشورهای عضو این سازمان، در پنج ماه نخست امسال، ۹ میلیارد و ۷۸ میلیون دلار بود. همچنین تجارت ایران با اعضای سازمان اکو نیز دراین مدت رشد 40 درصدی داشته است. ازسوی دیگر، نگاهی به مراودات تجاری ایران با 15 کشور همسایه نیز نشان دهنده رشد 24 درصدی تجارت و 27 درصدی صادرات به این کشورهاست. روندی که افق روشنی پیش روی اقتصاد ایران قرارداده است. 
 رشد 40 درصدی صادرات ایران به اعضای اکو
از ابتدای سال تا پایان مرداد، 9 میلیون و 107 هزار و 402 تن کالا به ارزش 6 میلیارد و 893 میلیون و 869 هزار و 451 دلار، بین ایران و 9 کشور عضو سازمان همکاری اقتصادی اکو تبادل شد که این میزان نسبت به 5 ماه نخست سال قبل، 39 درصد افزایش داشته است. این درحالی است که در پنج ماهه نخست سال گذشته مجموع تجارت ایران با اعضای این سازمان 4 میلیارد و 958 میلیون دلار بود که بدین ترتیب تجارت ایران در سال‌جاری نزدیک به 2 میلیارد دلار بیشتر شده است. از این میزان کالای تبادل شده، 7 میلیون و315 هزار و 928 تن به ارزش 4 میلیارد و 118 میلیون و 241 هزار و 11 دلار، صادرات کالای ایرانی به کشور‌های عضو سازمان همکاری اقتصادی اکو بوده که 20 درصد در وزن و 40 درصد در ارزش نسبت به دوره مشابه افزایش داشته است. بررسی میزان صادرات ایران در مدت مشابه سال گذشته به اعضای اکو نشان می‌دهد که در پنج ماهه نخست سال 1400 حدود 2 میلیارد و 941 میلیون دلار به این کشورها صادر شده است که در این بخش نیز نزدیک به 1.2 میلیارد دلار ارز صادرات ایران افزایش یافته است. همچنین واردات از 9 کشور عضو اکو از ابتدای سال تا پایان مرداد به یک میلیون و 791 هزار و 475 تن رسید که با وجود کاهش دو درصدی نسبت به مدت مشابه از لحاظ ارزش 38 درصد با رشد همراه بوده است.
 سهم اعضای اکو ازصادرات و واردات ایران
آمارهای میزان صادرات کالاهای ایرانی به کشورهای عضو اکو نشان می‌دهد، ترکیه با خرید 3 میلیون و 682 هزار تن کالا به ارزش 2 میلیارد و 328 میلیون دلار و رشد 110 درصدی، افغانستان با یک میلیون و 256 هزار تن به ارزش 640 میلیون و 573 هزار دلار و کاهش 25 درصدی و پاکستان با یک میلیون و 78 هزار تن به ارزش 474 میلیون و 751 هزار دلار و رشد 13 درصدی، سه مقصد اول صادرات کالاهای ایرانی به اعضای سازمان همکاری اقتصادی اکو بودند و بعد از آن آذربایجان با 296 میلیون دلار، ترکمنستان با 166 میلیون دلار، ازبکستان با 88 میلیون دلار، قزاقستان با 61.2 میلیون دلار، تاجیکستان با 45.6 میلیون دلار و قرقیزستان با 18.4 میلیون دلار قرار دارند. دربخش واردات نیز، ترکیه با فروش 2 میلیارد و 166 میلیون و 326 هزار دلار و رشد 21 درصدی، پاکستان با فروش 429 میلیون و 339 هزار دلار و رشد 375درصدی و قزاقستان با 78 میلیون و 423 هزار دلار و رشد 174 درصدی، سه کشور اول طرف معامله با ایران در بین اعضای سازمان همکاری اقتصادی اکو برای تأمین نیازهای کشورمان بودند و پس از آن ازبکستان با 32.6 میلیون دلار، تاجیکستان با 26.2 میلیون دلار، آذربایجان با 15.3 میلیون دلار، ترکمنستان با 14.4 میلیون دلار، افغانستان با 10.4 میلیون دلار و قرقیزستان با 2.7 میلیون دلار قرار دارند.

گروه اقتصادی/ ترانزیت 6 میلیون تن کالا در 5 ماه نخست امسال از کل ترانزیت در سال 99 پیشی گرفته است. رشد ترانزیت از ماه‌های گذشته شروع شده و بدون وقفه ادامه دارد. هدف تا پایان سال ترانزیت 15 تا 20 میلیون تن کالا است که رشد ماهانه این هدف را قابل دسترسی نشان می‌دهد. رشد ترانزیتی ایران بر پایه برنامه‌‌ای چندوجهی به‌صورت همزمان طرح‌ریزی شده است. محور این برنامه تقویت ارتباط با همسایگان و منطقه است. بر این اساس عضویت ایران در پیمان‌های مهم سیاسی-اقتصادی منطقه دنبال می‌شود. الحاق ایران به سازمان همکاری‌های شانگهای، نقش‌آفرینی ایران در سازکار اقتصادی بریکس پلاس، تلاش برای عضویت ایران در اتحادیه اوراسیا و نقش‌آفرینی ایران در سازمان همکاری‌های اقتصادی اکو، بخشی از افزایش توسعه روابط با کشورهای منطقه است که رونق ارتباطات تجاری و در نتیجه افزایش مراودات حمل و نقلی با این کشورها را در پی دارد. در برنامه دیگر برای افزایش ترانزیتی، ایران توسعه زیرساخت‌ها، ساخت و تکمیل کریدورهای ترانزیتی را در دستور کار قرار داده است. سومین وجه از برنامه توسعه ترانزیت، تسهیل قوانین و مقررات مربوط به حمل‌ونقل است.
فعال شدن دیپلماسی اقتصادی
این وجه از برنامه رشد ترانزیتی، از ابتدای روی کارآمدن دولت مورد توجه قرار گرفت و دولت روابط با کشورهای همسایه و منطقه را در اولویت مراودات سیاسی-اقتصادی قرار دارد. افزایش همکاری با کشورهای منطقه موجب فعال شدن دوباره کریدورهای ترانزیتی و استقبال کشورها برای استفاده از مسیر ایران در حمل بار شده است. ایران در چندین مرز به کشورهای همسایه متصل است. اتصال ریلی به افغانستان، اتصال ریلی از 3 مرز اینچه‌برون، لطف‌آباد و سرخس به ترکمنستان، اتصال از بندر امیرآباد به کشورهای حوزه دریای خزر، اتصال از مرز جلفا به راه‌آهن جمهوری آذربایجان، در مرز رازی به راه‌آهن ترکیه، اتصال از بنادر عباس، امام خمینی و چابهار به خلیج فارس موجب شده تا ایران به مسیر ارتباطی شمال-جنوب و شرق-غرب در منطقه تبدیل شود. مسیرهای ترانزیتی ایران دو گروه مسیر مهم ترانزیتی شرقی -غربی و شمالی -جنوبی است که از طریق ریل، جاده و دریا ایران را به 15 کشور همسایه متصل می‌کند. برخی مسیرهای ترانزیتی در سال‌های اخیر غیرفعال و از چرخه ترانزیتی خارج شده بود یا اینکه فعالیت آنها بسیار کاهش داشت، اما اخیراً این مسیرها مانند مسیر ترانزیتی ترکمنستان- ایران و مسیر ترانزیتی روسیه- قزاقستان- ترکمنستان -ایران و چین -قزاقستان-ترکمنستان- ایران فعالیت خود را از سر گرفته است. از این کریدورهای حمل کالا از روسیه و چین به مقصد اروپا و هند افزایش یافته است. توجه به همسایگان، روابط دو یا چندجانبه اقتصادی و سیاسی، عضویت در پیمان‌های منطقه‌ای و تقویت مناسبات دو جانبه، از سیاست‌های دولت سیزدهم است که باعث شده تا مناسبات تجاری و همچنین ترانزیت رو به رشد باشد.
ساخت مسیرها
تکمیل و احداث مسیرهای ترانزیتی نیز یکی دیگر از وجوه برنامه رشد ترانزیت کشور است. توسعه نامتوازن مسیرهای ترانزیتی و همچنین عدم تکمیل این مسیرها در عدم رشد ترانزیت در سال‌های گذشته تأثیر گذشته است. رویکرد سیاست دولت تکمیل مسیرهای ترانزیتی در اسرع وقت است. به این منظور استفاده از منابع داخلی و سرمایه‌گذاری مشترک با کشورهای ذینفع در دستور کار قرار گرفته است. تکمیل کریدور شمال-جنوب با ساخت راه‌آهن رشت-آستار و چابهار-زاهدان اولویت اول کشور در توسعه مسیرهای ترانزیتی است. در کنار تکمیل این دو مسیر، تکمیل پروژه‌های دیگر ریلی و جاده‌ای که در مسیر کریدورهای شمالی جنوبی و شرقی غربی کشور قرار دارند دنبال می‌شود.
تسهیل ترانزیت
منظور توسعه کریدور شمال-جنوب اولین پروژه بین‌المللی حمل‌ونقل ترکیبی «تیر الکترونیکی» بین گمرکات ایران و هند با ورود محموله ارسالی از کشور هند به گمرک شهید رجایی بندرعباس و خروج آن از طریق گمرک آستارا عملیاتی خواهد شد. با اجرای این پروژه ضمن کاهش زمان و هزینه ترانزیت کالا، توسعه تجارت از مسیر ایران را شاهد خواهیم بود. یکی از مشکلات اساسی در ترانزیت کالا از طریق حمل‌ونقل ترکیبی و بین کشورها، فقدان اسناد واحد گمرکی است که با اجرای این پروژه ضمن اینکه از کارنه تیر به‌عنوان سند گمرکی واحد بین کشورها و در طول مسیر استفاده می‌شود، انجام این رویه تحت تیر الکترونیکی باعث تبادل الکترونیکی اطلاعات بین کشورها شده و گام مؤثری را در جهت تسهیل تشریفات گمرکی و نهایتاً توسعه و فعالسازی کریدورها و از جمله کریدور شمال _جنوب به همراه خواهد داشت. کلمه تیر(TIR) مخفف حمل‌ونقل جاده‌ای بین‌المللی است و تیر الکترونیکی، سیستمی است که کالا تحت سند واحد و تبادل الکترونیکی اطلاعات بین کشورها و تضمین بین‌المللی معتبر منتقل می‌شود. با اقداماتی که در ماه‌های گذشته صورت گرفته است شاهد رشد ماهانه ترانزیت در کشور هستیم. بر اساس آمار ترانزیت 4ماهه 5 میلیون تن و ترانزیت 5 ماهه به 6 میلیون تن رسیده است. ترانزیت در سال گذشته معادل 11,5 میلیون تن و از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم تاکنون حدود 13 میلیون تن بوده که رکورد تازه‌ای در ترانزیت کشور محسوب می‌شود.

گروه اقتصادی/ با به صدا درآمدن سوت پایان معاملات روز چهارشنبه، معاملات هفتگی بازار سهام نیز با کاهش 1.68 درصدی شاخص کل بورس به پایان رسید تا سهامداران بادستانی خالی‌تر از هفته گذشته تعطیلات سه روزه خود را آغاز کنند و خود را برای تلاشی دوباره در آخرین هفته از آخرین ماه تابستان مهیا کنند.
در این هفته شاخص کل فرابورس نیز درحدود 2 درصد از ارتفاع خود را ازدست داد تا عدد منفی 1.86 درصد برای شاخص هفتگی آیرکس ثبت شود.
همچنین گروه‌های معاملاتی، وسایل خانگی با 7.99 درصد، تجهیزات مخابراتی با 6.9 درصد و مخابرات با 5.2 درصد بیشترین کاهش و گروه‌های معاملاتی هتل و رستوران با 16.95 درصد، حمل‌ونقل با 6.5 درصد و نرم افزاری و خدمات با 1.9 درصد بیشترین افزایش قیمت را به خود اختصاص دادند. همچنین در این هفته گروه خودرو بیشترین تراکنش و گروه سرمایه‌گذاری بیشترین ارزش معاملات را به ثبت رساندند.
کوچ یک هزار میلیارد تومانی حقیقی‌ها از معاملات سهام
آمار معاملات این هفته نشان می‌دهد، اگر چه شاخص‌ها روند نزولی داشته‌اند، اما ورود پول هوشمند به اکثر صنایع پربازده بازار وجود داشته و در تمامی روزهای معاملاتی ، مقاطعی که صنایع با ورود ناگهانی پول روبه‌رو شده‌اند به چشم می‌خورد.
روندی که روز سه‌شنبه، سرانه خرید حقیقی‌ها را با افزایش قابل توجهی روبه‌رو کرد و خالص ورود پول حقیقی به معاملات سهام را برای سومین بار در شهریورماه، مثبت کرد. اما خروج سنگین پول حقیقی در  روز ابتدایی هفته و تداوم خروج در روزهای یکشنبه، دوشنبه و چهارشنبه منجر شد تا درمجموع هفته بیش از یک هزار میلیارد تومان از بازار خارج شود و هفته سوم شهریور رکورد دار خروج پول از ابتدای این ماه شود.
در این هفته در حدود 379 میلیارد تومان از پول‌های خارج‌شده از معاملات سهام توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت جذب شد.
 میانگین ارزش معاملات خرد به زیر 3 هزارمیلیارد تومان نزو ل کرد
ارزش معاملات خرد به‌عنوان یک شاخص برای سنجش رونق و رکود در بازار همچنین می‌تواند تغییرات در میزان نقدشوندگی سهام را نشان دهد. این شاخص که در زمستان 1400 و فصل بهار 1401 تا حدودی تقویت شده بود و به بالای سطح 8 هزار میلیارد تومان هم رسیده بود، در ادامه و با توجه به روند نزولی شاخص‌ها، بتدریج کاهش یافت و در انتهای تیر ماه پایین‌ترین سطح خود را در عدد یک هزار و 600 میلیارد تومان به ثبت رساند. اما از آن زمان دوباره روند روبه رشد خود را ادامه داد تا میانگین ارزش معاملات از ابتدای مردادماه تا روز 23 شهریور به عدد 3 هزار میلیارد تومان برسد. عددی که تشدید رکود در معاملات هفته جاری باعث شد تا میانگین ارزش معاملات با رسیدن به سطح 2 هزار و 700 میلیارد تومان به زیر میانگین 50 روز گذشته نزول کند.
کاهش ارزش معاملات بازار و تداوم خروج حقیقی‌ها از سهام، دو آمار مهمی است که با استناد به آنها می‌توان بی‌اعتمادی و بی‌میلی سرمایه‌گذاران به سازکار بازار را نتیجه گرفت. موضوعی که از نظر کارشناسان تشدید نااطمینانی در بازار و سیاست‌های مخرب دولت دوازدهم در سال‌های گذشته، مهم‌ترین عامل آن بوده است.
32 درصد نمادها با افزایش قیمت روبه‌رو شده‌اند
با وجود روند پرشتاب نزول شاخص‌ها در هفته جاری، اما این روند مربوط به تمامی بازار نبوده است و همچنان بسیاری از نمادهای با پتانسیل بالا، روند صعودی را در قیمت‌ها به ثبت رسانده‌اند. آمار نشان می‌دهد در این هفته از 656 نمادی که در بازار مورد معامله قرار گرفته شده است، 447 نماد (معادل 68 درصد) با کاهش قیمت و 209 نماد (معادل 32 درصد) با افزایش قیمت روبه‌رو شده‌اند که از این تعداد 52 نماد رشد بیش از 5 درصد داشته است.
 نسبتP/E  بازار 0.2 واحد بهبود یافت
هرچند که ریزش قیمت‌ها در این هفته برای سهامدارانی که با دید کوتاه مدت اقدام به سرمایه‌گذاری در سهام کرده‌اند ناگوار بود، اما این روند منجر شد تا نسبت قیمت به درآمد(P/E) بازار درحدود 0.2 واحد بهبود یابد و این نسبت برای مجموع سهام موجود در بورس و فرابورس به سطح عدد 6.3 برسد. این رقم که زیر میانگین 10 ساله شاخص و در حدود نسبت سود بانکی است، نشان می‌دهد که نسبت بازدهی‌های سهام در شرایط بسیار جذابی قرارگرفته است و سرمایه‌گذارانی که برای سرمایه گذاری‌های بلند مدت خود، سهام را انتخاب می‌کنند، می‌توانند در قیمت‌های موجود با ضریب اطمینان بسیار مناسبی اقدام به سرمایه گذاری کنند. با این حال کارشناسان براین باورند که توجه به عوامل بنیادی و شاخص‌های ارزندگی نمی‌تواند به تنهایی عامل تعیین کننده پیش‌بینی قیمت‌ها در بازار باشد و برای رونق دوباره نیاز است تا عنصر حیاتی اعتماد، بار دیگر به این بازار بازگردانده شود.