گروه اقتصادی / براساس اعلام رئیس کل سازمان امور مالیاتی، 52.6 درصد از شرکت‌های ثبت‌شده در کشور هیچ فعالیتی ندارند؛ این خبری است که داوود منظور، معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی در بازدید دادستان کل کشور از دستاوردهای نظام مالیاتی اعلام کرده است. به گفته وی، 2 میلیون و 90 هزار شرکت در کشور ثبت‌شده‌ که از این میزان یک‌ میلیون و 100 هزار شرکت هیچ فعالیتی نداشته‌اند.
گفتنی است، طی سالیان گذشته به دلیل عدم نظارت دقیق، تعداد زیادی شرکت به ثبت رسمی رسیده‌اند که به دلایل مختلف بیش از نیمی از آنها فعالیتی ندارند. تعدادی از آنها تنها به ثبت شرکت اقدام می‌کنند و هیچ گاه شرکت راه‌اندازی نمی‌شود و برخی دیگر با اهداف دیگری اقدام به ثبت شرکت می‌کنند و البته از دور خارج شدن برخی شرکت‌ها نیز یکی دیگر از دلایل غیرفعال بودن نیمی از شرکت‌های ثبت‌شده می‌تواند باشد. پیش از این نیز، رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی از شناسایی بیش از ۷ هزار شرکت صوری خبر داده و گفته بود، در تلاشیم علاوه بر شناسایی این شرکت‌ها، ذی‌نفعان اصلی را که مرتکب فرار مالیاتی شده‌اند نیز شناسایی و از آنها مطالبه کنیم. همچنین در دیدار رئیس‌ کل سازمان امور مالیاتی و دادستان کل کشور بر ضرورت صیانت از حقوق مؤدیان در کنار تحول‌آفرینی در نظام مالیاتی، حمایت از سرمایه‌گذاری و تولید و مقابله با فرار مالیاتی و فساد اداری تأکید شد.
شناسایی 3.7 میلیون مؤدی جدید
براساس گفته‌های رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، مبارزه جدی با فرار مالیاتی یکی از برنامه‌های مهم نظام مالیاتی است. با هوشمندسازی نظام مالیاتی و اجرای برنامه‌های مربوط به مبارزه با فرار مالیاتی، در سال گذشته حدود 2 میلیون و 200 هزار مؤدی جدید شناسایی شد و امسال نیز بالغ بر یک میلیون و 500 هزار اظهارنامه جدید از این مؤدیان شناسایی‌شده، دریافت کردیم.
افزایش 3 برابری مالیات ابرازی مشاغل
منظور همچنین با ارائه گزارشی اعلام کرد: در حال حاضر بالغ بر 11 میلیون مؤدی در پایه‌های مختلف در کشور وجود دارد که از این تعداد، حدود 4 میلیون و 450 هزار نفر صاحبان مشاغل (شخص حقیقی) هستند که با توجه به اینکه امسال اطلاعات قابل اتکایی از فعالیت اقتصادی مؤدیان در اختیار نظام مالیاتی قرار داشت، در نهایت شاهد افزایش سه برابری مالیات ابرازی صاحبان مشاغل بابت عملکرد سال 1400 بودیم.
1.1 میلیون شرکت غیرفعالند
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی در ادامه عنوان داشت: اطلاعات و داده‌های سامانه‌های مالیاتی نشان می‌دهد، در کشور حدود 2 میلیون و 90 هزار شرکت ثبت‌شده وجود دارد؛ اما از این تعداد، بالغ بر یک میلیون و 100 هزار شرکت هیچ فعالیتی نداشته و اظهارنامه هم تسلیم نکرده‌اند که لیست این شرکت‌ها به اداره ثبت شرکت‌ها ارسال شده تا به طور کلی غیرفعال شوند. به گفته وی، امسال همچنین در بخش اشخاص حقوقی تعداد 330 هزار فقره اظهارنامه دریافت کردیم، اما اطلاعات و داده‌های سامانه‌های مالیاتی در این بخش نیز نشان می‌دهد که حدود 600 هزار شرکت در سال گذشته با وجود اینکه فعالیت اقتصادی داشته‌اند و سازمان امور مالیاتی نیز پیامک اطلاع‌رسانی برای آنها ارسال کرده، اظهارنامه نداده‌اند که رسیدگی به وضعیت این شرکت‌ها در اولویت برنامه‌های این سازمان قرار دارد. وی با بیان اینکه حرکت به سمت نظام مالیاتی داده‌محور، باعث شفافیت اقتصاد و در نتیجه تحقق بیشتر عدالت مالیاتی و افزایش میزان مالیات مؤدیان بر اساس اطلاعات واقعی آنان شده، گفت: در حال حاضر اشراف اطلاعاتی نظام مالیاتی افزایش یافته است و مؤدیانی که اظهارنامه واقعی ارسال نکنند، بعداً شناسایی می‌شوند و پرونده آنها مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.
69 درصد رشد وصول مالیات
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور بیان داشت: با اجرای طرح‌های جدید از جمله مبارزه با فرار مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید، تسریع در رسیدگی‌ها، وصول معوقات و وصول مالیات‌های جدید، در پنج‌ماهه نخست امسال، رشد 69 درصدی در وصول مالیات‌ها را شاهد بودیم.
سهم 45 درصدی مالیات از بودجه
وی با ذکر این مطلب که با مجموعه اصلاحات صورت گرفته در صدد هستیم که نظام مالیاتی درخور و در تراز نظام اسلامی ایجاد کنیم، گفت: با افزایش نقش‌آفرینی نظام مالیاتی در اقتصاد کشور، هم‌اکنون سهم مالیات از بودجه کشور به 45 درصد افزایش یافته است و امیدواریم طی سال‌های پیش رو و با اجرای طرح‌ها و برنامه‌های جدید همچون قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان و تصویب لوایح جدید همچون لایحه مالیات بر عایدی سرمایه، لایحه مالیات بر مجموع درآمد و لایحه مالیات بر ارزش افزوده بتوانیم تا پایان دولت سیزدهم، کل بودجه کشور را از محل مالیات تأمین کنیم.
تأمین هزینه‌های کشور با مالیات
در ادامه این نشست، دادستان کل کشور بر ضرورت تأمین هزینه‌های کشور از محل درآمدهای مالیاتی تأکید کرد و ضمن تشکر از تلاش‌ها و تحولات صورت‌گرفته در یک سال اخیر، خاطرنشان کرد: متحول‌سازی و توانمند کردن نظام مالیاتی مهم‌ترین کار جهادی است که انتظار می‌رود سازمان امور مالیاتی کشور همچون یک‌سال گذشته، در سه سال باقیمانده دولت به انجام برساند. حجت‎الاسلام‌ و‌ المسلمین محمدجعفر منتظری تصریح کرد: دستاوردهای مهمی در نظام مالیاتی به دست آمده است و البته در کنار این تحولات باید به گونه‌ای عمل شود که هم مالیات واقعی دریافت شود و هم در حق کسی اجحاف نشود که این امر نشان می‌دهد، رفتار مناسب و شایسته مأموران مالیاتی باید در کنار برنامه‌های جدید نظام مالیاتی همچون هوشمندسازی و داده‌محوری، مورد توجه قرار گیرد. وی افزود: امروز مردم در پرداخت مالیات و اینکه مالیات لازمه توسعه کشور است، هیچ تردیدی ندارند و سازمان امور مالیاتی کشور باید تلاش کند تا مؤدیان با تمایل قلبی و با رضا و خواست خود، اقدام به پرداخت مالیات کنند.

گروه اقتصادی / پس از ابلاغ دستورالعمل ناظر بر حساب‌ سپرده تجاری و خدمات بانکی مرتبط با آن در روز 15 شهریور ماه جاری، روزگذشته جزئیات و مشخصات حساب‌های تجاری اعلام شد. بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار، چنانچه یک حساب بانکی بیش از ۱۰۰ تراکنش در ماه داشته باشد و ۳۵ میلیون تومان در تراکنش‌ها جابه‌جا شود، تراکنش تجاری تلقی می‌شود و باید مالیات پرداخت کند. با اجرای هر ماده از قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، تحولی بزرگ درنظام مالیاتی و اقتصاد کشور ایجاد می‌شود. درابتدا با اجرای ماده 10 این قانون ساماندهی دستگاه‌های کارتخوان در دستور کار مشترک سازمان امورمالیاتی و بانک مرکزی قرار گرفت که نتیجه آن غیرفعال شدن بیش از 10 میلیون دستگاه و باقی ماندن حدود 8 میلیون دستگاه شد که به پرونده‌های مالیاتی متصل شدند. حال گام دیگر این قانون تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی است که پیش از این بانک مرکزی در روز 15 شهریور ماه دستورالعمل آن را ابلاغ کرد. به صورت خودکار همزمان با اتصال دستگاه‌های خودپرداز به پرونده مالیاتی، 8 میلیون حساب تجاری شناسایی شد چرا که اساساً تمام حساب‌های بانکی که به دستگاه پوز وصل است، تجاری محسوب می‌شود. حال برای شناسایی مابقی حساب‌های تجاری از میان 500 میلیون حساب بانکی که در کشور وجود دارد، شورای پول و اعتبار شاخصی تعیین کرده است.
ارسال پیامک از ابتدای مهر
بر اساس اعلام بانک مرکزی، 220 هزار حساب تجاری شناسایی شده است و این موضوع از این لحاظ اهمیت دارد که فرایند اخذ مالیات از دارنده حساب انجام می‌شود و دیگر شاهد فرار‌های مالیاتی نخواهیم بود.
به گفته اصغر ابوالحسنی؛ قائم مقام بانک مرکزی بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار چنانچه حسابی بیش از 100 تراکنش واریز به حساب در ماه داشته باشد و 35 میلیون تومان در تراکنش‌ها جابه‌جا شود، تراکنش تجاری تلقی می‌شود. ابتدا پیامکی برای افراد ارسال می‌شود که تراکنش‌هایی بالایی که دارد حساب تجاری است و حساب تجاری نیازمند اخذ مالیات است و چنانچه فرد مدعی شود که کار تجاری انجام نمی‌دهد و به اشتباه جزو حساب‌های تجاری شناسایی شده می‌تواند مدارک مربوطه را به سازمان مالیاتی ارائه کند و مسأله حل می‌شود. وی از ارسال پیامک حساب‌های تجاری و غیرتجاری به افراد از ابتدای مهرماه خبر داد و گفت: نه تنها شناسایی حساب‌های تجاری خللی در فعالیت افراد ایجاد نمی‌کند و برای حساب‌های تجاری موارد مشوقی هم در نظر گرفته شده است.
تغییر سقف نقل و انتقال برای حساب‌های تجاری
معاون نظارت بانک مرکزی در این باره، هدف بانک مرکزی از تفکیک حساب‌های تجاری از غیرتجاری را ایجاد شفافیت در نظام اقتصادی کشور دانست و گفت: صاحبان حساب‌های تجاری دیگر لازم نیست تا برای نقل و انتقالات بیش از دو میلیارد ریال خود به بانک مستند ارائه کنند، بلکه بانک‌ها فقط برای نقل و انتقالات بالاتر از مبلغ 10 میلیارد ریال باید از این اشخاص مستندات مطالبه کنند. ابوذر سروش با اشاره به اقدام افراد برای تجاری شدن حساب‌های خود تأکید کرد: در روش نخست، اشخاص می‌توانند با مراجعه به درگاه‌های تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور، شماره حساب یا حساب‌های تجاری خود را اعلام کنند. معمولاً سازمان امور مالیاتی کشور زمان تکمیل اظهارنامه‌های مالیاتی شماره حساب‌های تجاری صاحبان کسب و کار را از آنها استعلام می‌کند، بنابراین افراد می‌توانند از همان درگاه، شماره حساب‌های تجاری خود را اظهار کنند. پس از اظهار مؤدیان، سازمان امور مالیاتی کشور صحت اطلاعات حساب و تعلق آن به مؤدی را از سامانه سیاح بانک مرکزی استعلام می‌کند و در صورت تأیید، مراتب را به صورت سیستمی به بانک مرکزی اعلام می‌کند. بانک مرکزی نیز شماره حساب دریافتی را به صورت سیستمی به بانک عامل برای تغییر وضعیت به حساب تجاری، اعلام می‌کند؛ بنابراین همه حساب‌های اعلامی از سوی سازمان امور مالیاتی کشور تجاری می‌شوند. البته به استثنای حساب‌های اشخاص خارجی دارای کسب و کار که مجوز کار یا سرمایه‌گذاری در کشور را از مراجع ذی‌صلاح دریافت کرده باشند. سروش افزود: در روش دوم، افراد می‌توانند به بانک‌های عامل مراجعه و اطلاعات حساب‌های خود نزد آنها را که می‌خواهند به حساب تجاری تبدیل شود اعلام کنند. در این حالت صاحبان کسب و کار باید شماره پرونده مالیاتی خود را نیز به متصدیان بانکی اعلام کنند. بانک عامل پس از ارسال سیستمی اطلاعات به سازمان امور مالیاتی از مسیری که بانک مرکزی تدارک دیده است و دریافت تأییدیه از آن سازمان، می‌تواند حساب معرفی شده را تجاری کند.  معاون نظارت بانک مرکزی اظهار کرد: بانک مرکزی برای صاحبان حساب‌های تجاری، آستانه روزانه نقل و انتقالات غیر حضوری را به 5 میلیارد ریال و ماهانه 30 میلیارد ریال افزایش داده است. علاوه بر آن، از آنجایی که ابزار چک در کسب و کار‌های اشخاص کاربرد زیادی دارد، حد نصاب بازگشت چک‌های قبلی یا ثبت صدور و تأیید چک‌ها در سامانه صیاد برای صدور و اعطای دسته چک جدید که برای عموم مردم 80 درصد در نظر گرفته شده بود برای صاحبان حساب‌های تجاری به 60 درصد کاهش یافته است. مضافاً اینکه صاحبان حساب‌های تجاری دیگر لازم نیست برای نقل و انتقالات بیش از دو میلیارد ریال خود به بانک مستند ارائه کنند، بلکه بانک‌ها فقط برای نقل و انتقالات بالاتر از مبلغ 10 میلیارد ریال باید از این اشخاص مستندات مطالبه کنند. مشوق‌های دیگری نیز برای صاحبان حساب‌های تجاری در نظر گرفته شده که امید است با اعمال آنها، گام مثبتی در تسهیل مبادلات تجاری برداشته شود.