امین محمودی
خبرنگار
 
علی‌اکبر خدایی، دبیرکل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص آخرین وضعیت صنعت آبزیان کشور اظهار کرد: خوشبختانه در 4 ماهه نخست سال‌جاری نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته صادرات آبزیان کشور با رشد محسوسی روبه‌رو شده است.
وی افزود: به لحاظ وزنی صادرات محصولات شیلاتی در چهارماهه نخست سال گذشته 36 هزار و 881 تن بود که با حمایت دولت از صادرکنندگان این میزان در سال‌جاری به 51 هزار و 327 تن رسیده که این امر حاکی از آن است که محصولات شیلاتی به لحاظ وزنی رشدی حدوداً 40 درصدی را تجربه کرده‌اند.
دبیرکل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان خاطرنشان کرد: به لحاظ ارزشی نیز صادرات محصولات شیلاتی در چهارماهه نخست سال گذشته 50 میلیون و 20 هزار دلار بود که این میزان در سال‌جاری به 85 میلیون و 200 هزار دلار رسیده که این امر حاکی از آن است که محصولات شیلاتی به لحاظ ارزشی رشدی 70 درصدی را در دولت سیزدهم تجربه کرده‌اند.
خدایی با اشاره به‌دلیل افزایش صادرات محصولات شیلاتی در یک سال اخیر گفت: دولت طی یک سال اخیر از سیاست‌های انقباضی خود صرف‌نظر کرد و همراهی بیشتری برای برگشت ارز با صادرکنندگان داشت به طوری که نرخ پایه صادراتی واقعی‌تر شد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص جزئیات صادرات محصولات شیلاتی نیزعنوان کرد: میزان صادرات انواع آبزیان دریایی طی یک سال اخیر از 15 هزار تن به 27 هزار تن رسیده که این میزان نشان دهنده رشد 75 درصدی صادرات این محصول دریایی است.
دبیرکل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان تصریح کرد: میزان صادرات میگو نیز طی یک سال اخیر از 4 هزار و 800 تن به 5 هزار 250 تن رسیده که این میزان نشان دهنده رشد 10 درصدی صادرات این محصول دریایی است.
خدایی در ادامه اظهار کرد: میزان صادرات قزل‌آلا و ماهیان گرمابی کاهشی بوده است به طوری که طی یک سال اخیر صادرات ماهی قزل‌آلا از هزار و 239 تن به 700 تن رسیده و صادرات ماهیان گرمابی نیز به‌دلیل ممنوعیت واردات این ماهی توسط عراقی‌ها در 7 ماه از سال گذشته از 4 هزار و 900 تن به 3 هزار و 300 تن رسیده است.
این مقام مسئول در ادامه با اشاره به ثابت بودن صادرات کنسرو نیز گفت: میزان خوراک ماهی و مکمل‌ها طی یک سال اخیر با افزایش 53 درصدی از 8 هزار و 500 تن به بیش از 13 هزار تن رسیده است.
وی به مقاصد صادراتی کشورمان نیز اشاره کرد و گفت: طی یک سال اخیر میزان صادرات به کشورهای جنوب شرقی آسیا کاهش یافته و بیشتر آبزیان تولیدی در کشور به کشورهای اوراسیا خصوصاً روسیه صادر شده است.
خدایی افزود: کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله امارات، عراق، قطر، کویت و عمان از دیگر مشتریان محصولات شیلاتی کشور طی یک‌سال اخیر بوده‌اند ضمن اینکه میگوی تولید شده در کشور به اروپا از جمله اسپانیا نیز صادر می‌شود.
این مقام مسئول در بخش دیگری از سخنان خود به خسارت‌های سیل به آبزی‌پروران در یک ماه اخیر اشاره کرد و افزود: متأسفانه سیل خسارت‌های جبران‌ناپذیری به واحدهای شیلاتی زده به طوری که طبق اعلام سازمان شیلات حدود 7 هزار تن آبزی در یک ماه اخیر به‌دلیل سیلاب تلف شده‌اند.
دبیرکل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان تصریح کرد: بخشی از این واحدها بیمه بوده‌اند که صندوق بیمه محصولات کشاورزی در حال بررسی و برآورد میزان دقیق خسارات به آنهاست هر چند که در نهایت 60 درصد خسارات به آنها پرداخت می‌شود زیرا بخش دیگری از این واحدها بیمه نبوده‌اند، لذا از دولت خواهشمندیم که از محل ستاد حوادث غیرمترقبه به این تولیدکنندگان و واحدهای آبزی‌پروری کمک کند.
وی به بازار صادراتی قزل‌آلا نیز پرداخت و گفت:آمارهای سال گذشته نشان می‌دهد که بزرگترین تولیدکننده قزل‌آلا در جهان هستیم ولی تولیدات این محصول صادراتی نبوده و بیشتر برای شب عید و تأمین بازار داخلی بوده است.
خدایی اذعان داشت: با تولیدکنندگان قزل‌آلا جلساتی صورت گرفته تا تولیدات خوبی برای صادرات به دیگر کشورها داشته باشند، این در حالی است که تولیدکنندگان میگو با شناخت بازارهای هدف خود توانسته‌اند 65 درصد از میزان تولیدات خود را روانه این بازارها کنند.
دبیرکل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان در خصوص بازار داخلی آبزیان نیز خاطرنشان کرد: طی ماه‌های اخیر تلاش کردیم  قیمت محصولات شیلاتی با افزایش روبه‌رو نشوند تا مردم بتوانند همچنان ماهی و دیگر محصولات شیلاتی را خریداری کنند.

نفیسه امامی
خبرنگار
 
وجود خشکسالی‌های پی‌در‌پی و کمبود منابع آب در بسیاری از استان‌های کشور، مسأله مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی را به یکی از مهم‌ترین مسائل در این عرصه تبدیل کرده است و از عوامل اصلی محدودکننده توسعه فعالیت‌های کشاورزی به شمار می‌رود. به همین علت هم توسعه سامانه‌های نوین آبیاری در راستای بهبود عملکرد روش‌های سنتی آبیاری و افزایش راندمان تولید محصولات کشاورزی از اهداف اصلی احداث شبکه‌های آبیاری کشور محسوب می‌شود.
افزایش راندمان آبیاری و افزایش بهره‌وری از مزایای اجرای طرح سامانه‌های آبیاری نوین است و در برنامه ششم توسعه مقرر شد سالانه حدود ۵۰۰ هزار هکتار ارتقای حاصلخیزی خاک و بهبود وضعیت خاک‌های کشاورزی توسط دولت انجام شود. اگرچه مدیریت بهره‌وری از آب‌های زراعی، علاوه بر استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری، مشارکت هر چه بیشتر کشاورزان را هم می‌طلبد.
رویکرد اصلی وزارت جهاد کشاورزی در توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، توسعه روش‌ها با بهره‌وری بالا است. طبق اعلام فریبرز عباسی معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، تاکنون حدود ۳۰ درصد از اراضی آبی به انواع سامانه‌های نوین آبیاری تجهیز شده‌اند.
سامانه‌های نوین آبیاری بیشترین راندمان را در مزارع دارند و در بهترین شرایط می‌توانند بیش از ۹۵ درصد بهره‌وری آبیاری را به عهده بگیرند. در همین راستا هم پشتیبانی و تسهیلات بلاعوض دولتی برای اجرای این سامانه‌ها از کشاورزان انجام می‌پذیرد.
خوشبختانه کشورمان در حوزه سامانه‌های نوین آبیاری با وجود وارداتی و نو بودن آن به نقطه‌ای رسیده است که خدمات فنی، مهندسی را در این حوزه به کشورهای همسایه هم صادر می‌کند. این در حالی است که در سال‌های اخیر ۹۵ درصد از لوازم و تجهیزات سامانه‌های نوین آبیاری تولید داخل بود و حدود ۵ درصد از این تجهیزات وارداتی بود، اما از دو سال گذشته با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی، آن ۵ درصد هم با کمک صنعتگران داخلی در حال تولید است.
وزارت جهاد کشاورزی از تصویب و اختصاص ۲۴۰۰ میلیارد تومان تسهیلات بلاعوض به سامانه‌های نوین آبیاری در سال‌جاری خبر داده است. وزارت جهاد کشاورزی از سال ۱۳۹۲ تا سال 1399 بیش از یک میلیون و 100 هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور را زیر پوشش سامانه‌های نوین آبیاری قرار داده بود. وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم برای امسال اجرای سامانه‌های نوین آبیاری در سطح ۸۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور را هدفگذاری کرده است.

نقش پررنگ سامانه‌های نوین آبیاری در امنیت غذایی
صمدالله ابراهیمی‌پور، معاون فنی مجری سامانه‌های نوین آبیاری وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به روش‌های نوین آبیاری در ایران گفت: این روش‌ها شامل انواع مختلف بارانی، قطره‌ای و کم‌فشار می‌شوند که به جلوگیری از تلفات آبیاری در مزارع کمک می‌کنند و باعث افزایش راندمان آبیاری، بهره‌وری و حفاظت کمی و کیفی از آب و خاک مزرعه می‌شوند. وقتی مدیریت آبیاری با استفاده از سیستم انجام می‌گیرد، آب کمتری استفاده می‌شود و کیفیت منابع آبی با تنش کمتری روبه‌رو خواهد شد، بنابراین سامانه‌ها در حفظ منابع آب و خاک و افزایش تولید محصول تأثیرگذار هستند.
وی ادامه داد: با استفاده از مدیریت مهندسی در مزرعه، کاشت، داشت و برداشت هم مهندسی می‌شود و تولید محصول افزایش پیدا می‌کند. نقش استفاده از سامانه‌های آبیاری وقتی پررنگ‌تر می‌شود که یکی از مأموریت‌های آن موضوع امنیت غذایی باشد.
ابراهیمی‌پور با اشاره به اینکه پیاده‌سازی سیستم‌های نوین آبیاری، هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهد، افزود: با استفاده از سیستم‌های نوین، نهاده‌های کمتری مانند کود و سم مصرف می‌شود که در سلامت محصول هم اثرگذار است. به همین علت محصولاتی که با روش‌های آبیاری تحت فشار تولید می‌شوند، سلامت بیشتری دارند.
وی با بیان اینکه 2 و نیم میلیون هکتار از اراضی کشاورزی به سامانه‌های نوین آبیاری مجهز شده‌اند، افزود: این روش از اواخر دهه 60 آغاز شد و تاکنون هم ادامه پیدا کرده است. ضمن اینکه کاهش بارندگی در کشور هم استفاده از این سامانه‌ها را با اهمیت‌تر کرده است.
ابراهیمی‌پور، استفاده از سامانه‌های تحت فشار توسط وزارت جهاد کشاورزی را یکی از اقداماتی عنوان کرد که به طور جدی در حال پیگیری است و افزود: استفاده از روش‌های نوین آبیاری جزو یکی از پروژه‌های اقتصاد مقاومتی تعریف شده که عدالت‌محور است و هر سال به اعتبار آن افزوده می‌شود. از ابتدای سال 10 هزار هکتار از این سامانه در زمین‌ها اجرا شده و 100 هزار هکتار هم در حال اجرا است.
به گفته وی، استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین به طور معمول در مناطق کم‌آب و با بارندگی محدود اجرا شده است که شامل مناطقی در استان‌های خراسان رضوی، اصفهان، همدان، فارس و کرمان می‌شود.
اجرای سالانه 10 تا 15 هزار پروژه سامانه‌های نوین آبیاری
معاون فنی مجری سامانه‌های نوین آبیاری وزارت جهاد کشاورزی تصریح کرد: استفاده از سامانه‌های آبیاری فقط در یک بخش انجام نمی‌شود بلکه به‌صورت پراکنده و در همه مناطق کشور در حال انجام است. به طور میانگین سالانه 10 تا 15 هزار پروژه توسط سامانه‌های نوین در حال انجام است. با انجام سفرهای استانی که در دولت سیزدهم انجام گرفته، اعتبار استفاده از سامانه‌ها تأمین شده و انجام پروژه‌ها را عملیاتی کرده است.
وی با اشاره به اینکه وزارت جهاد کشاورزی ظرفیت‌های خوبی برای استفاده از این طرح ایجاد کرده است، افزود: در حدود 2 هزار شرکت مشاور و پیمانکار وجود دارند که در این پروژه فعالانه کار می‌کنند و جزو شرکت‌های داخلی محسوب می‌شوند که صدور خدمات فنی و مهندسی دارند. ضمن اینکه بیش از 300 تولیدکننده تجهیزات داریم که انواع لوازم آبیاری را تولید می‌کنند و پتانسیل‌های بالایی را در این بخش عهده‌دار هستند.

تولید 95 درصد تجهیزات آبیاری نوین در کشور
ابراهیمی‌پور اضافه کرد: در بخش تولیدات سامانه‌ها حدود 95 درصد تجهیزات در داخل کشور تولید می‌شوند و اقلام جزئی در این بخش وارداتی هستند که با برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته، تولید انبوه این محصولات توسط شرکت‌های دانش‌بنیان در دستور کار قرار گرفته تا وارداتی در این بخش نداشته باشیم.
وی درباره میزان هدررفت آب در بخش کشاورزی گفت: درباره میزان مصرف آب آمارهای متفاوتی داده می‌شود. آمارهای دقیق توسط وزارت نیرو باید ارائه شود اما به‌روزرسانی نشده است. اگرچه بیشترین میزان مصرف آب در بخش کشاورزی است اما نمی‌توان همه تلفات آبیاری را به این بخش نسبت داد. در کشور اقدامات زیادی برای جلوگیری از تلفات آبی انجام گرفته است، به طوری‌که 30 درصد از اراضی به آبیاری نوین مجهز شده‌اند و بقیه زمین‌ها هم باید به این سامانه‌ها تجهیز شوند.
ابراهیمی‌پور به هوشمند‌سازی آبیاری در زمین‌های کشاورزی اشاره کرد و افزود: امسال این پروژه به‌صورت پایلوت انجام می‌گیرد که به صرفه‌جویی در مصرف آب منجر خواهد شد. سیستم‌های آبیاری با راندمان بالا شامل آبیاری میکرو، آبیاری زیرسطحی و استفاده از ماشین‌های آبیاری سنتر می‌شوند که استفاده از آنها در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار دارد تا منجر به بهره‌مندی بیشتر از منابع آب شود.

وزیر جهاد کشاورزی:
شرایط مطلوبی در تولید گندم داریم

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به بازدید رئیس جمهور از وزارت جهاد کشاورزی گفت: محوری‌ترین مسأله‌ای که رئیس ‌جمهور در این بازدید مطرح کرد، تأمین پایدار غذای باکیفیت، سالم و ارزان بود.
به گزارش مهر، جواد ساداتی‌نژاد وزیر جهاد کشاورزی در حاشیه جلسه نشست وزیران در جمع خبرنگاران با اشاره به بازدید رئیس‌جمهور از وزارت جهاد کشاورزی اظهار داشت: محوری‌ترین مسأله‌ای که رئیس‌ جمهور در این بازدید مطرح کرد، تأمین پایدار غذای باکیفیت، سالم و ارزان با منشأ داخلی بود که بحث تنظیم بازار، سلامت غذا، افزایش بهره‌وری، کاهش دلالی و حمایت از تولید داخل در آن لحاظ شده باشد. وی با بیان اینکه از ابتدای دولت حمایت از تولید داخل در حوزه کشاورزی با «کشاورزی قراردادی» شروع شده است، عنوان کرد: افزایش قیمت خرید تضمینی و کاهش قیمت کود، عملاً افزایش تغذیه خاک را باعث شده و امسال ما از مرز هفت میلیون تن تولید گذشتیم و شرایط مطلوبی در تولید گندم داریم.
وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه نتیجه این رخدادها درخصوص گندم و کود مشخص شده است، گفت: در سال زراعی آینده همین مسیر را پیش خواهیم رفت و نگاه ما پایداری خودکفایی در گندم و نان است. ما در سال‌های گذشته خودکفایی داشتیم اما این حرکت سینوسی بود و ما به دنبال پایداری این امر هستیم.

 
صادرات مرکبات ایران برای اولین بار به چین

معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: برای نخستین بار مرکبات ایرانی به چین صادر می‌شود.
به گزارش مهر، محمدمهدی برومندی، معاون وزیر در امور باغبانی در مراسم افتتاحیه نمایشگاه فناوری‌های بخش نوین کشاورزی با اشاره به اقدامات دولت سیزدهم در جهت ارتقای صادرات محصولات کشاورزی گفت: اخیراً در این زمینه تفاهمنامه‌ای با چین امضا شده که بر این اساس قرار است مرکبات ایرانی برای اولین بار به چین صادر شود.
معاون باغبانی وزارت جهاد کشاورزی اضافه کرد: سالانه حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تن مرکبات از کشور خارج می‌شود که امسال تولید مرکبات در کشور نیز نسبت به سال‌های گذشته افزایش قابل توجهی دارد. به گفته وی، چینی‌ها بیشتر خواستار لیموشیرین ایران هستند.
برومندی افزود: صادرات مرکبات به کشور چین از سال جاری آغاز می‌شود. وی همچنین به صادرات سیب درختی به کشور پاکستان اشاره و تصریح کرد: میزان این صادرات نیز در ماه‌های آینده توسعه پیدا می‌کند.
معاون وزیر جهاد کشاورزی در بخش دیگری از سخنان خود درباره اینکه بعد از اصلاح نظام یارانه‌ای کشور، قیمت میوه افزایش چشمگیری داشته است، گفت: هزینه‌های تولید محصولات کشاورزی به طور کلی افزایش پیدا کرده ضمن اینکه بحث قیمت تابع عرضه و تقاضاست.
برومندی اظهار داشت: البته قیمت میوه در باغ یک مسأله و قیمت آن در بازار و مصرف کننده مسأله دیگری است و تمام اینها را باید به شکل یک زنجیره در نظر بگیریم.

 
افزایش 20 تا 30 درصدی تولید برنج

جمیل علیزاده شایق، دبیر انجمن برنج ایران گفت: برخلاف آنچه تصور می‌شد تا امسال با کاهش تولید برنج روبه‌رو شویم، اما بارندگی‌های اخیر موجب افزایش کمی و کیفی تولید برنج در شمال کشور شد که همین امر در روند کاهش قیمت این محصول اثرگذار است.
دبیر انجمن برنج ایران در گفت‌وگو با ایرنا اظهار داشت: طبق آمارها عمده تولید برنج کشور مربوط به استان‌های شمالی کشور (گیلان، مازندران و گلستان) است، یعنی از ۶۰۰ هزار هکتار اراضی برنج کشور، به طور قطع ۴۵۰ تا ۵۰۰ هزار هکتار مربوط به استان‌های مذکور است؛ بنابراین روند تولید این استان‌ها در قیمت این محصول تأثیر بسزایی دارد. دبیر انجمن برنج ایران یکی دیگر از دلایل افزایش تولید برنج را علاوه بر شرایط آب‌وهوایی مناسب، استقبال کشاورزان از کشت دوم برنج (برنج رتون) دانست و افزود: به دلیل افزایش قیمت این محصول در کشور بخش عمده‌ای از کشاورزان مازندرانی اقدام به کشت دوم این محصول کرده‌اند که موجب افزایش تولید شده است.
علیزاده شایق بیان کرد: بر اساس برآوردها به نظر می‌رسد امسال میزان تولید برنج بیش از2 میلیون و ۲۵۰ هزار تن باشد که رقم خوبی است. وی اضافه کرد: برای کشت دوم برنج به طور معمول کشاورزان در اسفندماه خزانه برنج می‌گیرند، البته امسال این اقدام در بهمن‌ماه رخ می‌دهد و برداشت این محصول در اوایل مردادماه صورت می‌گیرد؛ بنابراین کشاورز بلافاصله به کشت دوم می‌پردازد و حتی برای سرعت عمل به‌جای نشاکاری، کشت مستقیم انجام می‌دهد و اواخر مهر و آبان‌ماه برنج کشت دوم نیز روانه بازار می‌شود.
به گفته دبیر انجمن برنج ایران، استان گیلان به دلیل شرایط آب ‌و هوایی خاص امکان کشت دوم برنج را ندارد و بیشتر کشت دوم مربوط به استان‌های مازندران و گلستان است. علیزاده شایق گفت: برداشت مکانیزه برنج، ماه گذشته در استان مازندران و دو هفته قبل در استان گیلان آغاز شده و اکنون با برداشت سنتی برنج با وفور عرضه روبه‌رو خواهیم شد که باعث کاهش روند قیمت‌ها می‌شود.
وی بیان کرد: امسال تفاوتی که با سال‌های گذشته دارد، این است که کاهش قیمت در ابتدای فصل برداشت همانند سال‌های گذشته رخ نداد، زیرا کشاورزان برای فروش با قیمت مناسب‌تر بخشی از شالی‌ها را برداشت و در انبارها نگهداری کردند و شالی را روانه کارخانه‌های شالیکوبی نکردند.
 

قیمت تخم مرغ، 20 درصد زیر قیمت مصوب

رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغداران میهن گفت: با اصلاح نظام یارانه قیمت مصوب هر کیلو تخم‌مرغ درب مرغداری ۳۵ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام شد که با نرخ فعلی ۲۰ درصد اختلاف دارد.
حمیدرضا کاشانی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران گفت: قیمت کنونی هر کیلو تخم مرغ درب مرغداری ۲۹ تا ۳۰ هزار تومان معادل شانه‌ای ۵۸ تا ۶۰ هزار تومان است که با نرخ مصوب  اعلامی ۲۰ درصد و قیمت تمام شده واقعی ۴۵ درصد اختلاف دارد. به گفته او، علی رغم آنکه زیان سنگینی به صنعت طیور وارد شده است، اما خبری از مشوق صادراتی نیست و عملاً صنعت رهاست. کاشانی می‌‌گوید: با توجه به جوجه‌ریزی‌ها پیش‌بینی می‌‌شود که تولید تخم مرغ در شهریور به ۳ هزار و ۳۰۰ تا ۳ هزار و ۴۰۰ تن در روز برسد که حداکثر مصرف داخل ۲ هزار و ۹۰۰ تا ۳ هزار تن است. رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغداران میهن گفت: با اصلاح نظام یارانه طی سه ماه اخیر در مجموع ۳ هزار تن تخم مرغ از مرغداران خرید تضمینی شده که برابر تولید یک روز تخم مرغ کشور است، ضمن آنکه در پرداخت پول بی نظمی صورت گرفته است.
بنابر آمار اعلامی اتحادیه مرغداران از ابتدای سال ۲ هزار تن تخم مرغ صادر شد که مجدد به سبب عدم رقابت با تجار ترکیه متوقف شد و طی چند روز گذشته به سبب زیان مرغداران با پرداخت مشوق از جیب تولیدکننده روزانه ۱۰۰ تن تخم‌مرغ صادر می‌‌شود.