مهدیه رضاقلی‌زاده 
کارشناس و مدرس مالی

گواهی سپرده سکه طلا یکی از ابزارهای مالی است که از سال ۹۴ با هدف افزایش امنیت و آرامش خاطر سرمایه‌گذاران، کشف قیمت رسمی سکه و شفافیت قیمتی آن به وجود آمد تا بتواند جایگزین مناسبی برای معاملات غیر شفاف طلا در بازار سنتی باشد. با وجود این، به نظر می‌رسد این ابزار نتوانسته جایگاه خود را در بین سرمایه‌گذاران پیدا کند و همچنان بازارهای سنتی سهم بیشتری از معاملات طلا را به خود اختصاص می‌دهند؛ موضوعی که شورای عالی بورس درآخرین جلسه خود مورد توجه قرارداد و با درج و پذیرش گواهی سپرده خرید سکه طلا طرح امام، به‌عنوان ابزار مالی در بازار سرمایه، برآن شد تا سرمایه‌گذاران بیشتری را به سمت معامله طلا از طریق بازارسرمایه تشویق کند.
این که گواهی سپرده سکه طلا چه مزیت‌هایی نسبت به بازار سنتی طلا دارد و توسعه این بازار تا چه اندازه می‌تواند در افزایش شفافیت در بازارها مؤثر باشد؛ موضوعی است که در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
گواهی سپرده، اوراق بهاداری است که مالکیت دارنده گواهی را روی کالای سپرده شده نشان می‌دهد و کسی که این گواهی را در اختیار دارد می‌تواند دارایی مورد نظر را نگهداری  یا نسبت به معامله آن اقدام کند.
به طورخاص، گواهی سپرده سکه طلا می‌تواند زحمت نگهداری و حمل سکه فیزیکی را از دوش افراد بردارد و افراد می‌توانند طلای خود را از طریق خرید و فروش این اوراق در بازار معامله کنند. همچنین این امکان وجود دارد که افراد دارنده گواهی، هر زمان که تمایل داشتند سکه را به‌صورت فیزیکی تحویل بگیرند. بنابراین برای کسانی که تمایل به نگهداری سکه در سبد دارایی خود دارند، گواهی سپرده طلا می‌تواند گزینه ایمن‌تر و راحت تری باشد.
همچنین با توجه به اینکه خرید و فروش این گواهی از طریق درگاه آنلاین و در یک بازار شفاف و قانونی صورت می‌پذیرد سرعت نقدشوندگی و امنیت معاملات نیز بالاتر است که این موضوع به جذابیت آن می‌افزاید. پس به طور کلی می‌توان گفت این اوراق حکم سکه فیزیکی را دارد و هرگونه نوسان قیمت سکه می‌تواند بر این گواهی‌ها اثر‌گذار باشد. از طرفی سرمایه‌گذاران نیز از حفظ ارزش و امنیت دارایی خود مطمئن خواهند شد.
معافیت‌های مالیاتی و کارمزد کم معاملات در چهارچوب این ابزار نیز از جمله مواردی است که جذابیت آن را برای سرمایه‌گذاران بالا می‌برد و استقبال بیشتر از این معاملات را به‌دنبال خواهد داشت. عدم نیاز به مراجعات حضوری و کاهش شکاف بین قیمت خرید و فروش سکه نسبت به آنچه که در بازار سنتی اتفاق می‌افتد و تعیین قیمت از طریق عرضه و تقاضا نیز از جمله موارد دیگری است که به این ابزار نسبت به معاملات سنتی برتری می‌دهد.
در آخر باید توجه داشت که این ابزار مالی مانند سایر بخش‌های بازار سرمایه تابع عرضه و تقاضا و در نتیجه ذهنیت و انتظارات سرمایه‌گذاران موجود در این بازار است و ذهنیت و ترجیحات خریداران و فروشندگان می‌تواند قیمت‌ها را در این بازار، در نرخی بالاتر یا پایین‌تر از ارزش بنیادی آن قرار دهد. برای مثال با توجه به نقدینگی و سهولت بالاتر معاملات سکه در بازار مالی بورس‌کالا و معاف از مالیات بودن خرید و فروش اوراق گواهی سکه در رینگ معاملاتی بورس‌کالا، می‌توان گفت که داد وستد در این بازار اندکی ارزنده‌تر از خرید و فروش در بازار واقعی است. بنابراین در حالی که ارزش ذاتی گواهی سکه و بهای سکه فیزیکی برابر بوده و حتی گواهی سکه به دلایل شرایط و قوانین حاکم بر روند معامله ارزنده‌تر نیز هست، ارزان‌تر شدن گواهی سکه نسبت به قیمت آن در بازار آزاد از ایجاد انتظار کاهشی میان معامله‌گران بازار مالی بورس‌کالا حکایت دارد.

گروه اقتصادی/صنعت سیمان یکی از صنایعی است که این روز‌ها مورد توجه سهامداران قرار گرفته است. این صنعت که ارزش بازار آن به حدود 62 هزار و 500 میلیارد تومان می‌رسد، در سه ماه گذشته در حدود 25.21 درصد رشد قیمت را به ثبت رسانده است. این رویه حتی در روزهای نزولی بازارهم ادامه داشت و با وجود اینکه عملکرد بازار در یک ماه گذشته از کاهش 2.26 درصدی بازدهی سهامداران خبر می‌دهد اما صنعت سیمان توانست در همین مدت به رشد خود ادامه دهد و در حدود 5.34 درصد افزایش قیمت را تجربه کند. نسبت قیمت به درآمد (P/E) مناسب و درصد پرداخت سود بسیار بالا، در کنار افزایش تولید و رشد درآمد‌ها در برخی از نمادهای بزرگ، از جمله عوامل جذاب کننده این صنعت برای سرمایه‌گذاران بوده است.
صنعت سیمان از نمای آمار
گروه معاملاتی سیمان، گچ و آهک در بازار سهام، دارای 44 نماد است و کمتر از یک درصد از کل ارزش بازار را به خود اختصاص می‌دهد. همچنین با محقق کردن حدود 7 هزار میلیارد تومان سود خالص، کمتر از یک درصد از کل سود‌سازی بازار سهام در این صنعت صورت می‌پذیرد. وجود حاشیه سود عملیاتی 35 درصدی و بازده 83 درصدی حقوق صاحبان سهام نیز از جمله آمارهایی است که برجذابیت سیمانی‌ها می‌افزاید.
این صنعت همچنین توانسته در سه ماهه فصل بهار، درآمد حاصل از فروش خود را بیش از 50 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل افزایش دهد و از این‌رو نسبت‌های ارزندگی مناسبی را در قیمت‌های جاری سهام به ثبت رساند. هرچند که بحث صادرات برای صنعت سیمان مانند صنایع بزرگی مثل فولاد و پتروشیمی مطرح نیست ولی برخی از شرکت‌های تولید کننده واقع در استان‌های غربی و شرقی، توانسته‌اند آمار صادرات خود را نیز بهبود ببخشند و درآمدهای ارزی مناسبی از این بابت کسب کنند.
آمارهای معاملات نیز نشان می‌دهد که تا روز‌های پایانی خردادماه حقیقی‌ها در این صنعت بیشترین خرید را داشته‌اند که این روند با شروع تیر ماه تغییر کرده و حقوقی‌ها به خریداران اصلی سهام سیمانی تبدیل شده‌اند.
اثر خنثی قطعی برق بر تولیدات صنایع سیمانی
عدم تأمین برق مورد نیاز صنایع، موضوعی بود که در سال‌های گذشته، اثرات مخربی را بر روند تولید و سودسازی صنایع بزرگ کشور از جمله صنعت سیمان ایجاد کرد.
در سال‌های گذشته و با شروع فصل گرما، مصرف برق خانگی افزایش می‌یافت و مدیران برای تأمین برق مورد نیاز شهر‌ها مجبور به قطع برق صنایع می‌شدند که به گواه اطلاعیه‌های صادرشده از طرف تولیدکنندگان بزرگ، این موضوع منجر به کاهش بسیار زیاد تولیدات و درنتیجه فروش صنایع می‌شد؛ موضوعی که در سال 1401 و با توجه و برنامه‌ریزی خاص دولت کمترین اثر را بر چرخه تولید کشور داشت و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته منجر شد تا شرکت‌ها بتوانند تولید خود را به‌صورت مداوم ادامه دهند. این امر منجر شد که شرکت‌های سیمانی نیز طبق اطلاعیه‌هایی از عدم تأثیر‌گذاری قطعی برق بر روند تولیدات خود در ماه‌های گذشته و آینده خبر دهند. به‌عنوان مثال شرکت سیمان شرق طی اطلاعیه‌ای، درمورد اثر قطعی برق بر تولیدات اینگونه شفاف‌سازی کرد:
«احتراماً پیرو اخبار منتشر شده درخصوص محدودیت‌های لحاظ شده برق صنایع در ماه جاری و ماه‌های آینده، به استحضار می‌رساند با توجه به برنامه‌ریزی قبلی شرکت، دراین خصوص تولید و دپوی کلینکرمورد نیاز جهت تولید سیمان انجام گرفته است. لذا پیش‌بینی می‌شود قطعی احتمالی برق تأثیربا اهمیتی بر وضعیت مالی و عملیاتی شرکت نخواهد داشت.
قابل ذکر است که پیگیری و مذاکرات در خصوص تأمین حداقل برق مورد نیاز با مسئولان استان در حال انجام است.»

«ایران» از معاملات بازار سهام گزارش می‌دهد
رشد بیش از 4 هزار واحدی شاخص بورس در روز گذشته
درجریان معاملات دیروز، 398 نماد با افزایش و 331 نماد 
با کاهش قیمت به کار خود پایان دادند
گروه اقتصادی  / روز دوشنبه، شاخص کل توانست برای دومین روز متوالی در این هفته افزایش ارتفاع دهد و با رشد 4هزارو 170واحدی درعدد یک میلیون و 507 هزار واحد قرارگیرد. در این روز شاخص کل (هم وزن) نیز رشد داشت و با افزایش 2هزارو 286واحدی، بالای عدد 420 هزارو 652 واحد به کار خود پایان داد. شاخص کل فرابورس نیز که در روز یکشنبه روند کاهش را در پیش گرفته بود در جریان معاملات دیروز افزایش 44 واحدی را تجربه کرد و به عدد 20 هزار و 240 واحد رسید.
هرچند که شاخص کل بورس توانسته در روزهای گذشته موقعیت خود را در بالای حمایت یک میلیون و 500 هزار واحدی حفظ کند اما روند معاملات همچنان در یک بازه نزولی قرار دارد و نمی‌توان در مورد رشد یا نزول بیشتر بازار به طور قطع پیش‌بینی کرد.
در بازار چه گذشت؟
معاملات سهام در روز دوشنبه در حالی آغاز شد که تعداد نمادهایی که با اختلاف مثبت قیمتی بازگشایی شده بودند درحدود 2 برابر بیشتر از نمادهایی بود که با کاهش قیمت نسبت به قیمت پایانی روز قبل، کار خود را آغاز می‌کردند. اما این روند در طول معاملات نتوانست تداوم داشته باشد و بتدریج بر نمادهایی که با کاهش قیمت روبه‌رو می‌شدند افزوده شد تا در نهایت در مقابل 398 نماد سبز رنگ، 331 نماد با رنگ قرمز به کار خود پایان دهند. همچنین در این روز در مقابل 96 نمادی که در صف خرید قرار داشتند، 36 نماد نیز در صف فروش بودند که نشان می‌دهد تعداد صف‌های خرید نسبت به 2روز معاملاتی قبل در حال افزایش بوده است.
با وجود این، در روز دوشنبه باز هم شاهد کاهش ارزش معاملات خرد بودیم تا یک روز کم‌رونق دیگر در بازار رقم بخورد. در جریان معاملات این روز، حقیقی‌ها در حدود 260 میلیارد تومان دیگر از جریان معاملات خارج کردند تا ارزش کل معاملات خرد به عدد 3 هزار و 228 میلیارد تومان برسد.
4گروه معاملاتی سرمایه‌گذاری با 24 میلیارد، قند و شکر با 2میلیارد و 800میلیون، خودرو با 2میلیارد و 600میلیون و دارویی با 859 میلیارد تومان ورود پول حقیقی برترین‌های خرید حقیقی بودند و در چهار گروه معاملاتی، صندوق‌های قابل معامله با 55 میلیارد، بانک با 48 میلیارد، فلزات اساسی با 46 میلیارد و فرآورده‌های نفتی با 37میلیارد تومان، حقوقی‌ها بیشترین تغییر مالکیت را به سمت خود داشته‌اند. همچنین در این روز 32 میلیارد تومان پول حقیقی از صندوق‌های قابل معامله خارج شد.