رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور مطرح کرد
اخذ عادلانهتر مالیات با راهاندازی سامانه مؤدیان
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: اگر سامانه مؤدیان مالیاتی مورد بهرهبرداری قرار گیرد، هم در اخذ مالیاتها رویه عادلانهتری را خواهیم داشت و هم شفافیت خوبی در عرصه اقتصادی ایجاد میشود. مسعود میرکاظمی در گفتوگو با ایرنا، درخصوص تأثیر بهرهبرداری و استفاده از سامانه مؤدیان مالیاتی در کنترل تورم و کاهش خلق نقدینگی اظهار کرد: یکی از اصلیترین ریشههای تورم بحث نقدینگی و افزایش پایه پولی کشور است. شما اگر درآمد مطمئنی داشته باشید و مصارف خودتان را به خوبی کنترل کنید که درنهایت نیاز به افزایش برداشت و استقراض از بانک مرکزی نباشد، همین مسأله به خودیخود باعث کنترل بخش اعظمی از تورم موجود در کشور خواهد شد. رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور تصریح کرد: علیالقاعده درآمدهای مطمئن (اخذ مالیات با روشهای مطمئن) با موضوع بیانضباطی مالیاتی در دولت مقابله خواهد کرد که این مسأله خودش ریشه بسیاری از مشکلات کشور را رفع میکند. او در پاسخ به این سؤال که آیا این سامانه در شفافسازی اقتصاد کشور اثرگذار است یا خیر، تصریح کرد: قطعاً تأثیر بسزایی در شفافسازی اقتصاد کشور خواهد داشت. شما وقتی بتوانید مالیات را مدیریت و آن را به شکل اصولی اخذ کنید درنهایت از فرار مالیاتی جلوگیری خواهید کرد که قطعاً کمکحال خوبی برای شفافیت در اقتصاد کشور میشود. میرکاظمی تصریح کرد: بسیاری از کسبوکارها با درآمدهای کلان در حال انجام است، ولی دولت هیچ اطلاعی از آن ندارد و مالیاتی هم بابت آن پرداخت نمیشود، در حالی که اگر سامانه مؤدیان مالیاتی مورد بهرهبرداری قرار گیرد، هم در اخذ مالیاتها رویه عادلانهتری خواهیم داشت و هم شفافیت خوبی در عرصه اقتصادی ایجاد میشود.
جزئیات واردات 5/4 میلیارد دلار کالای اساسی اعلام شد
طبق اعلام معاون گمرک ایران در سه ماهه ابتدایی امسال بیش از ۴.۵میلیارد دلار کالای اساسی وارد کشور شده است. فرود عسگری معاون امور گمرکی گمرک ایران طی گزارشی جزئیات واردات کالاهای اساسی که از ابتدای سال تاکنون اعلام نشده بود را به ایسنا اعلام کرد که نشان میدهد در سه ماهه نخست سالجاری بالغ بر ۵.۹میلیون تن به ارزش بیش از ۴.۵میلیارد دلار کالای اساسی از گمرک ترخیص و وارد کشور شده است.
واردات ۲۵قلم کالاهای اساسی با دو ارز ترجیحی و نیمایی انجام میشود که تا اوایل سالجاری هفت قلم با ارز ۴۲۰۰تومانی تأمین ارز میشد اما از اردیبهشتماه حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی آغاز شده است ولی به هر حال بخش زیادی از کالاهایی که قبلاً با این نرخ تأمین ارز شده بود، در حال ترخیص است که شامل گندم، جو، ذرت، روغن خام، دانههای روغنی، کنجاله سویا و بخشی از دارو و تجهیزات پزشکی است. گزارش معاون گمرک نشان میدهد گندم با ۱.۷میلیون تن به ارزش ۷۱۸.۶میلیون دلار و ذرت با ۱.۷میلیون تن به ارزش بیش از ۶۷۵.۹میلیون دلار در صدر ۲۵قلم کالای اساسی وارداتی قرار دارند. همچنین انواع دانههای روغنی با ۶۴۴.۱هزار تن به ارزش بیش از ۵۰۳.۷میلیون دلار و روغنهای خوراکی نیمهجامد و مایع با ۲۹۵.۹هزار تن به ارزش بالغ بر ۵۰۹.۹میلیون دلار دیگر اقلام وارداتی اساسی با حجم بالا هستند.
کنجاله سویا با ۲۷۷هزار تن به ارزش ۱۶۱میلیون دلار و جو با ۲۵۵.۵هزار تن به ارزش بیش از ۹۴.۱میلیون دلار به همراه ذرت از نهادههای دامی هستند که در سه ماهه اول امسال وارد شدهاند. دیگر کالایی که با ارز ترجیحی تأمین ارز و وارد کشور شده دارو، تجهیزات و ملزومات ضروری پزشکی است که بالغ بر ۴.۱هزار تن به ارزش بیش از ۶۳۴میلیون دلار از گمرک ترخیص شده است. سایر اقلام با ارز نیمایی وارد کشور شدهاند که حجم کمتری نسبت به تأمین ارز شدهها با ارز ترجیحی دارند و میتوان به برنج با ۵۸۳.۶هزار تن به ارزش ۵۴۹.۵میلیون دلار و همچنین شکر خام ۱۱۰.۶هزار تن به ارزش بیش از ۵۷.۹میلیون دلار اشاره کرد. واردات گوشت قرمز نیز در سه ماهه اول امسال شامل ۷۸۰تن به ارزش ۴.۵میلیون دلار گوشت قرمز گرم و ۷.۲هزار تن به ارزش ۳۱.۷میلیون دلار گوشت قرمز سرد بوده است. در دوره مورد بررسی ۱۹.۹هزار تن به ارزش ۳۵.۸ میلیون دلار گوشت مرغ از گمرک ترخیص و وارد شده است.
گزارش «ایران» از تغییر در ترکیب جمعیتی کشور
ایران زنانه و شهریتر میشود
گروه اقتصادی / ترکیب جمعیتی کشور تا 15 سال دیگر بهطور کامل تغییر میکند. براساس پیشبینی مرکز آمار ایران از جمعیت کشور و ترکیب آنکه تا سال 1415 انجام شده است، جمعیت ایران در این سال به 91 میلیون و 446 هزار نفر میرسد.
اما نکته مهم در این پیشبینی این است که در کنار کاهش ملموس نرخ رشد جمعیت، بخش عمده ایرانیان در شهرها ساکن میشوند و رفته رفته از جمعیت روستاها کاسته میشود. از طرف دیگر سهم مردان از جمعیت نسبت به زنان رو به کاهش میگذارد.
رشد جمعیت ایران از نخستین سرشماری در سال ۱۳۳۵ تا شروع انقلاب اسلامی روندی کاهنده داشته و پس از انقلاب اسلامی افزایش یافته بهطوری که در دهه ۱۳۶۵-۱۳۵۵ یکباره به رشدی حدود ۴ درصد رسیده که در تاریخ کشور بیسابقه بود. البته در دهه ۱۳۶۵-۱۳۵۵ مهاجرین بسیاری وارد کشور شدند، اگر تأثیر مربوط به معاودین عراقی و بهخصوص ورود پناهندگان افغانستانی به کشور از رقم رشد سالانه ۴ درصد کسر شود، رشد طبیعی سالانه جمعیت به رقمی حدود ۳٫۲ درصد میرسد که میزان رشد بالای جمعیت را نشان میدهد. میزان کاهش تعداد موالید به همراه کاهش تعداد مرگ و میر و افزایش امید به زندگی، متوسط رشد سالانه جمعیت کشور را، از ۳٫۹ درصد در دهه ۱۳۶۵-۱۳۵۵، به ۱٫۲۴ درصد در دوره ۱۳۹۵-۱۳۹۰ رسانید. ولی طی سالهای اخیر شواهد از افت نرخ رشد جمعیت به زیر یک درصد حکایت دارد. موضوعی که مقام معظم رهبری نیز بارها از آن اظهارنگرانی کردهاند. چرا که درکنار تمام آثار سیاسی و اجتماعی، افت جمعیت و درادامه سالمندی آن درحوزه اقتصادی نیز تبعات منفی زیادی به همراه خواهد داشت.
افت تدریجی نرخ رشد جمعیت
بررسی گزارشهای مرکزآمار ایران که جمعیت و جزئیات آن را از سال 1396 تا 1415 اعلام و برآورد کرده نشان میدهد که رشد جمعیت درطول این سالها رو به کاهش خواهد گذاشت. براساس محاسبه ساده نرخ رشد جمعیت درحالی که درسال 1399 این نرخ 2،9 درصد بوده در سال 1400 به زیر یک درصد (77 صدم درصد) کاهش یافته است و بهتدریج این نرخ در سال 1415 به 36 صدم درصد نزول میکند.
طبق اعلام مرکز آمار ایران در سال 1396 جمعیت ایران 81 میلیون و 53 هزار نفر بوده که در سال 1399 به 83 میلیون و 409 هزارنفر رسیده و در سال گذشته نیز جمعیت کشور به 84 میلیون و 55 هزار نفر رسیده است. براساس پیشبینیهای صورت گرفته در سالجاری جمعیت ایران به 84 میلیون و 700 هزار نفر خواهد رسید و با آهنگ آهسته در سال 1412 با 90 میلیون و 391 هزارنفر از مرز 90 میلیون میگذرد تا اینکه در سال 1415 به 91 میلیون و 446 هزار نفر میرسد.
80 درصد جمعیت در شهرها
یکی از نکات مهمی که در پیشبینی جمعیت ایران تا سال 1415 به چشم میخورد، تغییر محسوس ترکیب جمعیت از نظر شهری و روستایی است بهطوری که با سرعت بالایی هر ساله از جمعیت روستایی کاسته و به جمعیت شهرنشین افزوده میشود. در سال 1396 جمعیت روستایی کشور 20 میلیون و 749 هزار نفر و جمعیت شهری 60 میلیون و 304 هزار نفر بود. بدین ترتیب در این سال 74،4 درصد از جمعیت کشور درمناطق شهری و 25،5 درصد در روستاها ساکن بودند. اما در سال 1399 شاهد تغییر چشمگیر این ترکیب جمعیتی هستیم. دراین سال از جمعیت 83 میلیون و 409 هزار نفری کشور، 20 میلیون و 353 هزار نفر در مناطق روستایی ساکن بودند که حاکی از افت قابل توجه نسبت به سال 1396 است. در مقابل در این سال جمعیت شهرنشین به 63 میلیون و 56 هزار نفر افزایش یافته است. بنابراین، سهم شهرها از جمعیت کشور به 75،5 درصد افزایش یافته و سهم روستاها از جمعیت به 24،4 درصد کاهش یافته است.
درسال گذشته نیز با تداوم این روند سهم جمعیت مناطق شهری به 75،9 درصد رسیده درحالی که سهم مناطق روستایی به 24 درصد کاهش یافته است. با همین آهنگ درنهایت در سال 1415 بیش از 80 درصد از جمعیت ایران درمناطق شهری ساکن خواهند شد و تنها 20 درصد در روستاها باقی میمانند.
سهم جمعیتی مردان کم میشود
بررسی اعداد و ارقام گزارش مرکزآمار از ترکیب جمعیت به زنان و مردان نیز حاکی از تغییرات مهمی در آینده است. بهطوری که سهم مردان از جمعیت کشور به تدریج رو به کاهش میگذارد و درمقابل سهم زنان افزایش مییابد. در سال 1396 از جمعیت 81 میلیون و 53 هزار نفری کشور، 41 میلیون و 40 هزار نفر مرد و 40 میلیون و 13 هزار زن بودهاند که نشان دهنده سهم 50،6 درصدی مردان و 49،3 درصدی زنان است. اما در سال 1399 این سهم برای مردان به 50،5 درصد و برای زنان به 49،4 درصد تغییر یافته است. دراین سال فاصله جمعیت زنان به مردان نزدیک شده است. درحالی که در سال 1396 مردان یک میلیون و 27 هزار نفر بیش از زنان بودهاند این اختلاف در سال 1399 به 915 هزار نفر کاهش یافته است.
برمبنای پیشبینی مرکز آمار ایران در سالجاری سهم مردان به 50،4 درصد و سهم زنان به 49،5 درصد میرسد. درادامه و در سال 1406، یک بار دیگر شاهد این اتفاق هستیم بهطوری که سهم مردان به 50،3 درصد کاهش یافته و سهم زنان به 49،6 درصد افزایش مییابد. موضوعی که در سال 1411 نیز تکرار میشود و سهم جمعیتی مردان را به 50،2 درصد و سهم زنان را به 49،7 درصد میرساند که این نسبت تا سال 1415 ثابت باقی خواهد ماند، اما به نظر میرسد در سالهای بعد جمعیت کشور به سمت برابری زنان و مردان پیش خواهد رفت.
خانوادهها کوچکتر میشوند
همچنین اتفاق دیگری که در ترکیب جمعیتی کشور از سالها قبل رخ داده، کوچک شدن خانوارهاست به این معنا که تعداد اعضای خانوارها به دلیل کاهش تولد کمترمی شود که به آن بعد خانوار میگویند. براین اساس، درحالی که در سال 1365 بعد خانوار در ایران 5،1 و در سال 1370 برابر با 5،2 نفر بوده است، این عدد در سال 1375 به 4،8 و در سال 1385 به 4 کاهش یافته است. در سال 1390 نیز بعد خانوار به 3،5 و در سال 1395 به 3،3 رسیده است.