گروه اقتصادی- دفاتر پیشخوان خدمات دولت در راستای اجرایی شدن دولت الکترونیک، تسهیل ارائه خدمات الکترونیکی به مردم و کاهش فساد در دستگاه‌های اداری 20 سالی است که با کمک بخش خصوصی راه‌اندازی شده‌اند تا یکی از بازوان اجرایی دولت الکترونیکی در کشور باشند و به مردم خدمات دولت را ارائه دهند. در این راستا نیز تمام دستگاه‌های اجرایی دولتی موظف شدند تا خدمات الکترونیکی خود را به این دفاتر واگذار کنند.
توزیع عادلانه خدمات
برای پیشبرد بهتر ارائه خدمات دولت به مردم از سوی دفاتر پیشخوان، سازمان رگولاتوری براساس مصوبه ۲۸۹ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، سامانه جامع مدیریت نظارت بر عملکرد دفاتر پیشخوان را راه‌اندازی کرد تا با خوداظهاری (ثبت‌نام، ارائه مستندات و تکمیل اطلاعات مورد نیاز) در این سامانه ارزیابی و رتبه‌بندی دفاتر پیشخوان انجام شود. به عبارتی هدف از راه‌اندازی این سامانه و رتبه ‌بندی آنها دفاع از حقوق دفاتر، جلوگیری از رانت و اعمال سلیقه شخصی در واگذاری خدمات به دفاتر بود، البته دو سالی است که این دفاتر  برای ارائه خدمات بهتر از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ارزیابی می‌شوند تا شاهد توزیع عادلانه و هدفمند خدمات و ارتقای کیفیت ارائه خدمات در دفاتر پیشخوان، تشویق دفاتر پیشخوان به ارتقای جایگاه خود، دسته‌بندی و ارائه خدمات دستگاه‌ها براساس رتبه‌بندی باشیم.
عوامل تأثیرگذار در ارزیابی دفاتر پیشخوان دولت هم شامل خوداظهاری دفاتر براساس مستندات، دریافت امتیاز انجمن استانی، درج امتیاز رضایتمندی متقاضیان خدمت و دریافت نکردن امتیاز منفی در کمیته‌های رسیدگی به تخلفات از جمله عوامل تأثیرگذار در فرایند رتبه‌بندی دفاتر پیشخوان است که بررسی مستندات و تأیید امتیازها در کارگروهی متشکل از نمایندگان مناطق و ستاد رگولاتوری بررسی می‌شود و تأیید امتیازها و مستندات توسط مناطق نه‌گانه سازمان صورت می‌گیرد.
در همین راستا به تازگی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) نتایج رتبه‌بندی شش ماهه دوم سال 1400 دفاتر پیشخوان خدمات دولت را اعلام کرد.
شهرام حی‌شاد مدیرکل نظارت بر خدمات پستی و دفاتر پیشخوان خدمات سازمان رگولاتوری در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: در ارزیابی و رتبه‌بندی ۶ ماهه دوم سال ۱۴۰۰، تعداد ۸ هزار و ۷۱۹ دفتر پیشخوان بررسی شده‌اند که از این تعداد، ۵ هزار و ۴ دفتر رتبه یک، سه هزار و ۶۴۹ دفتر رتبه دو و ۱۰۴ دفتر رتبه سه را کسب کردند.
وی افزود: ارتقای کیفیت ارائه خدمات، توزیع عادلانه و هدفمند خدمات، دسته‌بندی ارائه خدمات دستگاه‌ها بر اساس نتایج رتبه‌بندی و تشویق دفاتر پیشخوان به ارتقای جایگاه خود از مهم‌ترین اهداف رگولاتوری برای ارزیابی این دفاتر است.
حی شاد با اشاره به رتبه‌بندی صددرصدی دفاتر مشمول در چهارمین دوره ارزیابی افزود: در این دوره حدود ۵۷ درصد از دفاتر رتبه یک، ۴۱ درصد رتبه دو و حدود 2 درصد رتبه سه را به دست آوردند.
وی به   به روزرسانی اطلاعات دفاتر پیشخوان در بحث رتبه ‌بندی نیز تأکید کرد و گفت: فضای دفتر، تعداد پرسنل، مکان استقرار دفتر، میزان رضایتمندی مردم از خدمات براساس نتایج نظرسنجی، سابقه فعالیت دارنده پروانه و غیره از شاخص‌های ارزیابی دفاتر پیشخوان خدمات است بنابراین اگر دفاتر اطلاعات خود را به روزرسانی کنند می‌توانند در رتبه بندی ها امتیاز بیشتری بگیرند.
این مسئول درباره اینکه رعایت نکردن چه مواردی در دریافت امتیاز منفی دفاتر پیشخوان تأثیر دارد نیز گفت: دریافت وجوه مازاد بر هزینه خدمات ابلاغی از سوی رگولاتوری، جعل یا مخدوش کردن پرونده و مدارک تأمین‌کنندگان خدمات، تغییر مکان و نشانی دفتر بدون موافقت اداره‌ کل رگولاتوری مناطق، نبود امکانات لازم برای ارائه خدمات به جانبازان، معلولان و سالمندان و غیره از شاخص‌های دارای امتیاز منفی است.
روند کند اتصال دستگاه های اجرایی به دفاتر
حی شاد درباره اینکه پیشخوان‌های دولت چه میزان خدمات ارائه می‌دهند، گفت: تمام خدماتی که سازمان امور اداری و استخدامی کشور تاکنون احصا کرده و دارای شناسنامه هستند در پیشخوان‌های دولت نیز قابل ارائه است از این‌رو سازمان امور اداری و استخدامی کشور بیش از 600 خدمتی را که باید الکترونیکی شود  احصا و شناسنامه دار کرده است که از این میزان 387 خدمت در دفاتر پیشخوان به مردم قابل ارائه است.
وی افزود: البته تمام این خدمات هنوز در پیشخوان‌ها قابل ارائه نیست، چرا که دستگاه‌ها برای اتصال خدمات الکترونیکی خود به دفاتر پیشخوان به کندی عمل می‌کنند، چون اعتقاد دارند که هنوز سامانه‌های آنها راه‌اندازی نشده است تا آنها  به پنجره واحد ملی خدمات دولت و به‌دنبال آن به دفاتر پیشخوان متصل شوند از این‌رو به نظر می‌رسد دستگاه‌های اجرایی باید به روند کارهای خود شتاب بیشتری بدهند تا افرادی که می‌خواهند از طریق دفاتر پیشخوان خدمات دولت را دریافت کنند، این امکان سریعتر برای آنها فراهم شود.
حی شاد در پاسخ به این سؤال «ایران» که این روزها مسئولان دولت الکترونیکی روی بحث بازنگری کارکرد پیشخوان‌های خدمات دولت تأکید می‌کنند، قرار است در این زمینه چه اتفاقاتی روی دهد، گفت: پیشخوان‌ها دست بخش خصوصی است و 20 سال است که همراه دولت بوده و در پیشبرد اهداف دولت الکترونیک بخصوص در روستاها کمک کرده‌اند ولی دسترسی به خدمات دولت الکترونیکی از طریق اینترنت و تلفن همراه باعث شده است که بخشی از مردم از این طریق به خدمات دولت دسترسی داشته باشند از این‌رو ممکن است که در آینده بخشی از تراکم کار خود را از دست بدهند، هرچند این بخش کماکان باید به مردم کم سواد و بی‌سوادی که امکان دسترسی به خدمات دولت الکترونیکی از خانه و تلفن همراه بواسطه اینترنت ندارند، خدمات ارائه دهد از این‌رو هدف از بازنگری در کارکرد آنها این است که بجز خدمات دولتی، این بخش خدماتی خارج از دولت الکترونیکی نیز ارائه دهد.
مدیرکل نظارت بر خدمات پستی و دفاتر پیشخوان خدمات در ادامه گفت: درآمد و میزان تراکنش‌ها دفاتر معمولاً بیشتر فصلی افزایش می‌یابد. به‌عنوان مثال در بازه زمانی که مردم برای بحث سجام بورس به پیشخوان مراجعه می‌کردند یا هم اکنون بحث ثبت‌نام تبعه افغان وجود دارد و... حتی شاهد ازدحام در دفاتر پیشخوان‌ها هستیم و در این موارد تراکنش کاری و مالی آنها افزایش می‌یابد.
وی درباره اینکه پیشخوان‌ها به کم بودن تعرفه ارائه خدمات نیز اعتراض دارند، آیا قرار است در این زمینه نیز تغییراتی رخ دهد، گفت: افزایش تعرفه در کمیسیون تنظیم مقررات رگولاتوری در حال بررسی است ولی هنوز در این باره به جمع بندی نرسیده‌ایم و بعد از تصمیم‌گیری نهایی نتیجه رسانه‌ای خواهد شد.