فرهنگی/ «روزی که آقای شفاه به من گفت مریلا کار را پذیرفته، دنیا را به من دادند. نزدیکترین دوستانم وقتی فیلم را دیدند، گفتند چقدر شبیه تو بازی کرده بود. حرکات دستش، نگاه‌های مضطربش، عصبانیت‌هایش، گام‌های بلندش... می‌دانید چرا؟ مریلا نقش‌ها را بازی نمی‌کند، مریلا نقش‌ها را زندگی می‌کند.» این عبارات بخشی از صحبت‌های شهره پیرانی همسر شهید داریوش رضایی‌نژاد است که این روزها برشی از زندگی اش را می‌توان روی پرده سینما تماشا کرد. برشی که کمتر امکان همذات‌پنداری با آن وجود دارد اما باید روایت شود تا مخاطب بداند ترور یک عشق چگونه اتفاق افتاده است.
شهره پیرانی در یادداشتی از انتخاب مریلا زارعی، کسی که نقشش را در فیلم بازی کرده، نوشته است. بر اساس آنچه ایشان از مریلا زارعی نقل می‌کند، این بازیگر گفته است که نقش‌ها را یا برمبنای اولویت بازیگری‌ حرفه‌ای‌اش انتخاب می‌کند یا به نقشی اعتقاد و علاقه شخصی دارد.
مریلا زارعی همچنین درباره دلیل انتخاب این نقش بیان کرده که اغلب فیلم‌های سینمای ایران در سال‌های اخیر، زن را به حاشیه برده، اما این فیلمنامه زن را به‌عنوان یک کنشگر فعال به نمایش می‌گذارد.
بین انتخاب‌هایی که این بازیگر طی سال‌های فعالیتش کرده نسبت به آنچه انجام داده است، تفاوت آنچنانی نمی‌توان یافت و حتی می‌توان به این مسأله اشاره کرد که زارعی در بیشتر آثاری که حضور داشته، نماد یک زن عاشق و ظریف اما قدرتمند و محکم و فعال در صحنه‌های مختلف اجتماعی بوده است.
از ویژگی‌های نقش این بانوی سینمای ایران در جدیدترین اثر سینمایی‌اش یعنی «هِناس» بسیار می‌توان گفت اما این بسیار نه تنها در چهلمین جشنواره فیلم فجر دیده نشد بلکه این روزها و همزمان با اکران سراسری فیلم هم، انگار قرار است زیر سایه حاشیه‌سازی‌ها قرار بگیرد.
اینکه یک بازیگر حرف و عملش شبیه یکدیگر باشد، برای مخاطبان امروز که بسیار نکته‌بین و جزئی‌نگر هستند مسأله مهمی‌ است و به جرأت می‌توان گفت مریلا زارعی جزو این دسته از افراد است. بازیگری که در آثاری دغدغه‌مند حضور پیدا کرده است که از آن جمله می‌توان به «بادیگارد»، «چ»، «شیار 143» و... اشاره کرد.
این حضور تنها و صرفاً به معنای بازی نبوده است بلکه پشت فیلم و حرفی که برای گفتن دارد، ایستاده است و این مسأله به اعتقادی که او به نقش‌هایش دارد باز می‌گردد اما آیا کسی به نحوه بازی این بازیگر توجه می‌کند؟ یا مدام تلاش می‌کنند که فضای دوقطبی ایجاد کنند و بازیگر را جدا از مردم ببینند.
اینکه ما این روزها حالمان به دلایل متعدد خوب نیست دلیل نمی‌شود به یک بازیگر که بارها ثابت کرده، حرف و عملش یکی‌ است، حمله کنیم. این اتفاق حتی باعث می‌شود عده‌ای از بازیگران بر اساس آنچه می‌بینند و می‌شنوند پیشنهاد بازی در اینگونه آثار را نپذیرند و قید کار را بزنند.
و اما پرسش اصلی که می‌توان مطرح کرد این است که چه بر سر ما آمده که اینگونه در این روزها که به کمک هم نیاز داریم، پشت یکدیگر را خالی می‌کنیم؟
«هناس» به کارگردانی حسین دارابی و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفاه و با بازی مریلا زارعی در نقش شهره پیرانی و بهروز شعیبی در نقش داریوش رضایی‌نژاد از 18 خردادماه اکران خود را در سینماهای سراسر کشور آغاز کرده و با موضوع پرداختن به زندگی و ترور شهید هسته‌ای به اکران خود در سینماها ادامه می‌دهد.

مریم شهبازی/ چند سالی است که طیف بیشتری از نویسندگان متوجه کارکردهای بهره‌مندی از تاریخ، به‌عنوان ابزاری اثرگذار در خلق داستان‌ و رمان شده‌اند. اکبر صحرایی هم از جمله این افراد است، نویسنده‌ای که عمده تمرکز خود را بر مخاطبان نوجوان گذاشته و آثار متعددی پیرامون ادبیات دفاع مقدس و انقلاب، منتهی با روایتی طنز و داستانی روانه کتابفروشی‌ها کرده است. برخی اما و اگرهای داستان‌نویسی تاریخی را در گپ‌و گفت امروزمان با این نویسنده می‌خوانید.

قدم در ورطه‌ای که جسارت می‌طلبد
همان‌طور که اشاره شد، توجه به وقایع تاریخی از جمله مضامینی است که چندی است با استقبال بیشتری از سوی نویسندگان روبه‌رو شده، پیش‌تر معدود افرادی حاضر به ورود به این عرصه می‌شدند، چراکه بهره‌مندی از تاریخ، حتی زمانی که قرار به درآمیختن آن با تخیل باشد نیازمند مطالعه و تحقیق بیشمار است. اکبر صحرایی که به سال‌های ابتدایی بعد از پیروزی انقلاب در آثار خود توجهی جدی دارد در پاسخ به اینکه چطور می‌توان از تاریخ در خلق آثار داستانی بهره گرفت به «ایران» می‌گوید: «در تألیف چنین آثاری توجه به برخی موارد ضروری است، از جمله اینکه نویسنده نباید سراغ تاریخ برود مگر آنکه احاطه کافی به وقایع برهه زمانی مورد نظر داشته باشد.»
بخشی از چرایی علاقه‌مندی کمتر نویسندگان به خلق آثاری براساس وقایع تاریخی را می‌توان در گفته صحرایی جست‌و‌جو کرد، اینکه بدون مطالعه نمی‌توان سراغ داستان و رمان‌نویسی تاریخی رفت. صحرایی که کسب عنوان برگزیده رویدادهایی همچون جایزه «جلال آل احمد» و جایزه «کتاب دفاع مقدس» در کارنامه کاری‌اش ثبت شده ادامه می‌دهد: «بخش عمده‌ دلیل اینکه نویسندگان‌مان سراغ تاریخ‌نویسی نمی‌روند برخاسته از ناآشنایی آنان است. درست است که بهره‌مندی از تاریخ به جذابیت بیشتر اثر می‌انجامد اما از طرفی برای افرادی که بی‌توجه به ضرورت‌ها، سراغ آن بروند ورطه خطرناکی است.»این نویسنده و پژوهشگر ادبی- تاریخی معتقد است که با‌وجود افزایش تعداد نویسندگانی که آگاهانه و براساس مطالعه قدم به عرصه داستان‌نویسی تاریخی می‌گذارند، همچنان با ضعف بسیاری در این زمینه روبه‌رو هستیم. نکته دیگری که صحرایی و همچنین منتقدان ادبی بر آن تأکید دارند، برخی کم‌کاری‌ها در حوزه‌های پژوهشی تاریخی است. با برطرف شدن نقاط مبهم در حوزه تاریخ، برای نویسندگان نیز در صورت علاقه‌مندی بستر کامل‌تری برای تلفیق تاریخ با ادبیات داستانی فراهم می‌شود.
صحرایی با اشاره به سوژه‌های بیشماری که در وقایع تاریخی نهفته است تأکید دارد از شخصیت‌های اثرگذار بر اتفاقات و موضوعات مختلف نیز می‌توان برای خلق آثار بدیع و خواندنی بهره گرفت، می‌گوید: «چرا راه دور برویم، در تاریخ همین یکصد سال اخیر با شخصیت‌های مثبت و منفی بسیاری در دایره جغرافیایی کشورمان روبه‌رو هستیم که مواجهه با آنها برای خوانندگان جذاب است. شخصیت‌هایی نظیر «شعبان جعفری» یا «طیب» هنوز هم وجوه جالبی برای به تصویر کشیدن در قالب رمان و داستان کوتاه دارند. نویسنده‌ای که سراغ تاریخ و شخصیت‌های اثرگذار آن برود حتی گاهی از خلق شخصیت‌های تازه هم بی‌نیاز می‌شود.»
 
خاطرات تاریخی، مفید برای نویسندگان علاقه‌مند
صحرایی که در جمع داوران جایزه ادبی جلال آل احمد دوره قبل هم حضور داشته پیشنهادی هم برای نویسندگان جوان و آنهایی که خواهان قدم گذاشتن به این عرصه هستند هم دارد و تصریح می‌کند: «مطالعه خاطرات شخصیت‌هایی که جزئی از تاریخ سرزمین‌مان هستند یکی از راه‌های خوب برای سوژه‌یابی است، بگذارید مثالی بزنم. خاطرات هفت جلدی «اسدالله علم» یکی از همین کتاب‌هاست، علم از کارگزاران مهم رژیم پهلوی بوده و به همین واسطه نویسنده‌ قادر است خرده‌روایت‌های بسیاری از میان نوشته‌های وی بیرون بکشد. خرده‌روایت‌هایی که در صورت آمیختن آنها با تخیل خود نویسنده به آثاری خواندنی تبدیل خواهند شد.»
او ادامه می‌دهد: «در کنار ضرورتی همچون مطالعه و تسلط نویسنده به بخش تاریخی مورد نظرش، نکته مهم دیگر، بحث بازآفرینی تاریخ است. چگونگی درآمیختن ادبیات و تاریخ هم مهم است و اغراق نیست اگر بگویم کار هر نویسنده‌ای نیست. فارغ از این ضرورت‌ها، تاریخ و شخصیت‌های برخاسته از آن جذابیت بسیاری به کتاب‌ها می‌بخشد.»
از آنجایی که تمرکز بیشتر اکبر صحرایی بر داستان‌ و رمان‌نویسی برای گروه سنی نوجوان است، او درباره تفاوت‌های چگونگی استفاده از تاریخ در ادبیات داستانی نیز می‌گوید: «وقتی بحث نوشتن برای گروه‌های سنی کودک و نوجوان به میان می‌آید کار نویسنده به مراتب دشوارتر هم می‌شود. اینها نسلی هستند که از همان ابتدا زندگی‌شان به دنیای تکنولوژی و رهاوردهای دنیای مدرن گره خورده است. جذب اینها خیلی سخت‌تر از مخاطبان بزرگسال است.»

ادبیات کهن را فراموش نکنیم
وی درباره راهکارهایی که می‌توان برای جذب مخاطبان کم‌ سن‌وسال به داستان‌ها و رمان‌های تاریخی، از آنها بهره گرفت ادامه می‌دهد: «در چنین مواقعی می‌توان حتی سراغ افسانه‌ها و داستان‌های بومی و برخاسته از تاریخ شفاهی رفت، چه ایرادی دارد که یک داستان یا رمان تلفیقی از ادبیات کهن، تاریخ و تخیل نویسنده باشد. حداقل، تجربه خود من که از این درآمیختن خوب بوده و بازخوردهای مثبتی هم از نوجوانان داشته‌ام.»نویسنده مجموعه چند جلدی طنز دفاع مقدس «دارو دسته دارعلی» تصریح می‌کند:«برخی تصور می‌کنند مخاطبان کم سن‌وسال امروز علاقه‌ای به ادبیات کهن ندارند. این تصور اشتباهی است و اگر کودک و نوجوان امروز آن استقبالی که باید را نشان نمی‌دهد از کم‌کاری یا نقص در کار خود ماست، وگرنه در همین سال‌ها هم داستان‌ها و رمان‌هایی نوشته و اتفاقاً پرفروش شده‌اند که در آنها ردپای پررنگی از کتاب‌های شاخص ادبیات کهن همچون بوستان و گلستان دیده می‌شود. ادبیات کهن ظرفیت بسیاری برای استفاده همزمان با دیگر موضوعاتی همچون مفاهیم دینی، اخلاقی و تاریخی دارد.»
وی در پایان تأکید می‌کند:«بخش قابل توجهی از وقایع تاریخی برای همه مردم قابل درک و لمس نیستند، از جمله جنگی که طی هشت سال، رژیم بعث عراق به کشورمان تحمیل کرد. در این بین با آثاری همچون خاطره‌نگاری‌ها ، داستان‌ها و رمان‌های تاریخی می‌توان بخشی از آنچه در وقایع اینچنینی بر نقاطی از جمله خرمشهر و خوزستان بر مردم گذشته را به ساکنان دیگر قسمت‌های کشورمان نیز نشان داد. هرچند اینجا بحث میزان استفاده نویسنده از تخیل هم در میان است.»

اکبر صحرایی رمان «فرار به جابلقا» را که از سوی نشر سوره مهر روانه کتابفروشی‌ها شده است به روشی نوشته که در خلال مصاحبه درباره آن صحبت شده، کتابی که در نمایشگاه کتاب تهران اردیبهشت ماه نیز با استقبال خوبی روبه‌رو شد. در این کتاب ماجرای اصلی پیرامون وقایع خرمشهر در دوران جنگ تحمیلی شکل گرفته، همزمان بحث هفت‌خوان رستم در شاهنامه هم به میان می‌آید و البته شهر افسانه‌ای- اساطیری جابلقا. این نویسنده ادبیات جنگ و انقلاب توانسته با بهره‌مندی از ادبیات کهن و تاریخ دست به خلق اثری خواندنی ‌از جنگ تحمیلی و فتح خرمشهر را برای نسل نوجوان بزند. صحرایی معتقد است که برای ماندگار کردن یک اثر می‌توان حتی از افتخارات مذهبی- ملی تاریخی استفاده کرد. مسأله‌ای که مصداقی از آن در این کتاب هم دیده می‌شود. البته در این کتاب ردپایی از واقعه عاشورا هم دیده می‌شود. کریم، شخصیت اصلی این کتاب نوجوانی است که به قصد نجات خرمشهر از خانه و زندگی‌اش دل می‌کند و عازم جبهه می‌شود. او که سال‌های کودکی‌اش پای نقالی‌هایی از شاهنامه گذشته حالا گمان می‌کند رستم ایران امروز است و می‌تواند کشورش را آزاد سازد.

حمیدرضا شاه‌آبادی نیز از جمله نویسندگانی است که سال‌ها فعالیت حرفه‌ای وی به تاریخ نیز گره خورده است. بخش قابل توجهی از آثار این نویسنده که در کسوت پژوهشگر تاریخ هم فعالیت می‌کند به تاریخ دوره مشروطه گره خورده و البته تهران قدیم نیز حضوری پررنگ در رمان‌های وی دارد.
 یکی از مهم‌ترین نکاتی که حتی سبب راهیابی نوشته‌های او به فهرست‌های جهانی شده اهمیتی است که برای تاریخ و مطالعه در آن زمینه قائل می‌شود. او در جوایزی نظیر جشنواره امام رضا(ع) و فهرست سالانه شورای کتاب کودک هم موفق به کسب عناوین مختلفی شده است. سه‌گانه «دروازه مردگان» که از سوی نشر افق روانه کتابفروشی‌ها شده یکی از نمونه‌های تلفیق ادبیات داستانی با تاریخ به شمار می‌آید. شاه‌‌آبادی در این سه‌گانه سراغ تهران قدیم در دوره قاجار رفته، او در کنار پرداختن به اوضاع اجتماعی آن دوران نگاهی هم به برخی حوادث تکان دهنده‌اش داشته است. در آن برهه، کودکان بسیاری مفقود می‌شدند که در نهایت مشخص می‌شود اغلب در آب‌انبارها غرق و کشته شده بودند.
او در این سه‌گانه از بستر وقایع تاریخی برای ایجاد فضایی وحشت‌آلود بهره گرفته که همین مسأله استقبال بیشتر نوجوانان و حتی مخاطب بزرگسال را سبب شده است.

گروه فرهنگی/ آمار فروش و تماشاگران نمایش‌های به صحنه رفته در تالارهای مختلف مجموعه تئاترشهر، تماشاخانه سنگلج و تالار هنر به تفکیک اجراها مشخص شد. براین اساس نمایش «پروین» به کارگردانی حسین کیانی که از 8 خرداد ماه میزبان علاقه‌مندان در تالار اصلی تئاترشهر بوده با ظرفیت 579 تماشاگر و قیمت بلیت 100 هزار تومان است، تاکنون در مجموع 16 اجرا (با احتساب ارائه بلیت تمام‌بها، نیم‌بها، تخفیف‌دار و میهمان) و میزبانی از 2 هزار و 442 تماشاگر به فروشی معادل 165 میلیون و 640 هزار تومان دست پیدا کرده است. نمایش «اسب‌های انباری» به کارگردانی رضا کرمی‌زاده که از روز اول خرداد ماه در تالار چهارسو با ظرفیت 132 تماشاگر و قیمت بلیت 60 هزار تومان روی صحنه رفته، تاکنون با مجموع 20 اجرا، یک هزار و 954 تماشاگر (با احتساب ارائه بلیت تمام‌بها، نیم‌بها، تخفیف‌دار و میهمان) به فروشی معادل 86 میلیون و 220 هزار تومان دست پیدا کرده است. نمایش «بهشت حکیم‌الله» به کارگردانی ویدا موسوی نیز که از اول خرداد ماه در تالار سایه تئاترشهر با ظرفیت 72 نفر و قیمت بلیت 40 هزار تومان روی صحنه رفته، تا به امروز با مجموع 20 اجرا و 781 تماشاگر (با احتساب ارائه بلیت تمام‌بها، نیم‌بها، تخفیف‌دار و میهمان) 21 میلیون و 770 هزار تومان فروش داشته است. نمایش «بی چرا زندگان» به کارگردانی الهام شعبانی که از روز دوم خرداد ماه در تالار قشقایی تئاترشهر با ظرفیت 96 تماشاگر و قیمت بلیت 60 هزار تومان روی صحنه است، تاکنون با مجموع 19 اجرا و یک هزار و 325 تماشاگر (با احتساب ارائه بلیت تمام‌بها، نیم‌بها، تخفیف‌دار و میهمان) به فروشی معادل 54 میلیون و 924هزار تومان دست پیدا کرده است. نمایش «یه روز دیگه» به کارگردانی نادیا فرجی که از روز هشتم خرداد ماه اجرای خود را در کارگاه نمایش با ظرفیت 26 نفر و قیمت بلیت 50 هزار تومان روی صحنه رفته تاکنون با 16 اجرا و 438 تماشاگر (با احتساب ارائه بلیت تمام‌بها، نیم‌بها، تخفیف‌دار و میهمان) به فروشی معادل 17 میلیون و 825 هزار تومان دست یافته است. براساس گزارش ایران‌تئاتر، نمایش «نازگل» به کارگردانی میثم یوسفی که از روز بیست و پنجم اردیبهشت ماه در تماشاخانه سنگلج با ظرفیت 236 تماشاگر و قیمت بلیت 40 و 50 هزار تومانی روی صحنه رفته بود سرانجام با مجموع 34اجرا و 3 هزار و 170 تماشاگر (با احتساب ارائه بلیت تمام‌بها، نیم‌بها، تخفیف‌دار و میهمان) و فروشی معادل69 میلیون و 963 هزار تومان به اجرای خود پایان داد. نمایش «بچه‌های تک استریت کارلو» به کارگردانی آشا محرابی که از 25 اردیبهشت با قیمت بلیت 30 هزار تومان در تالار هنر روی صحنه رفت تاکنون با مجموع 27اجرا پذیرای 2 هزار و 696 تماشاگر بوده (با احتساب ارائه بلیت تمام بها، نیم بها، تخفیف‌دار و میهمان) به فروشی معادل57 میلیون و 601 هزار تومان دست پیدا کرده است.

1 شصت‌ویکمین دوره از جشنواره بین‌المللی انیمیشن آنسی در حالی به پایان رسید که انیمیشن «نیکلا کوچولو» ساخته «آماندین فردون» و «بنجامین ماسوبر» جایزه کریستال بهترین انیمیشن بلند را از آن خود کرد.
این انیمیشن داستان پسربچه شیطانی به نام نیکلاس را روایت می‌کند که براساس یک مجموعه کتاب کودک مصور اثر «رنه گوسینی» و «ژان ژاک سامپه» ساخته شده است. انیمیشن «نیکلا کوچولو» که محصول مشترک فرانسه و لوکزامبورگ است، اولین بار ماه گذشته در جشنواره کن اکران شد.سال گذشته انیمیشن «فرار» کریستال بهترین انیمیشن را برد و چندی بعد هم توانست نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین انیمیشن بلند شود. در سال ۲۰۱۹ نیز انیمیشن «من بدنم را گم کردم» پیش از آنکه نامزد اسکار بهترین انیمیشن بلند شود، جایزه کریستال آنسی را دریافت کرده بود. بنابراین احتمال راهیابی انیمیشن نیکلا کوچولو به فهرست نامزدهای نودوپنجمین دوره از جوایز اسکار با دریافت این جایزه قوت گرفته است.جشنواره بین‌المللی انیمیشن آنسی یکی از معتبرترین رویدادها در عرصه پویانمایی در سطح بین‌الملل است که از دهه ۱۹۶۰ میلادی تاکنون هر ساله در آغاز ماه ژوئن در شهر آنسی فرانسه برگزار می‌شود. /ایرنا

2 سریال دانش‌بنیان «محرمانه» با اتمام مراحل نگارش فیلمنامه و پیش‌تولید، وارد فاز تولید شد.
این سریال که قرار شده در 24قسمت پخش شود، تولید جدید مؤسسه فرهنگی هنری اندیشه شهید آوینی است که با همکاری صداوسیما برای پخش در تلویزیون آماده می‌شود. «محرمانه» به کارگردانی «محمود معظمی»، نویسندگی «مهدی حمزه» و تهیه‌کنندگی «سید‌ رامین موسوی»، در بستر داستانی، روایتی است از پیشرفت‌های علمی دانشمندان کشورمان در حوزه پزشکی و ساخت واکسن کرونا که واکنش مغرضانه دشمن را در بر دارد تا با ایجاد اختلال، مانع از دستیابی ایران به موفقیت شوند.
در سریال پربازیگر «محرمانه»، بازیگرانی همچون حسام محمودی، لاله اسکندری، علیرام نورایی، نسیم ادبی، فاطمه گودرزی، مجید مظفری، ایرج نوذری، علیرضا جلالی‌تبار، احسان امانی، نیما شاهرخ‌شاهی، رحیم نوروزی، رضا توکلی، سیامک قاسمی، سولماز حصاری، رؤیا میرعلمی، مریم کاویانی، مرتضی کاظمی، الهام طهموری، کمند امیرسلیمانی، مجید شهریاری، محدثه قبادی و علی مسلمی حضور دارند.
محمود معظمی را بیشتر با ساخت قسمت‌های متعدد مجموعه «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» می‌شناسند. مجموعه‌ای که با بیش از دویست قسمت ساخته شده رکورددار تعداد قسمت یک مجموعه تلویزیونی در ایران است./ایلنا

3 «ریموندو گاردونو کروز» و «خوان فرانسیسکو گنزالس آگیلار» در تصادف رانندگی سر سریال «برگزیده» نتفلیکس کشته شدند.
این ۲بازیگر سوار بر یک ون بودند که دچار سانحه تصادف شدند. ۲بازیگر دیگر و ۴نفر از عوامل تولید نیز در این رویداد مجروح شدند. این سریال در کمپانی فیلمسازی «ردروم» در دست ساخت بود و شرکت فعلاً تولید را متوقف ساخته است. معلوم نیست این حادثه چه تأثیری بر ادامه روند تولید داشته باشد.سریال «برگزیده» درباره پسر ۱۲ساله‌ای است که می‌فهمد عیسی مسیح بازگشته است تا بشریت را نجات دهد. این سریال با دیالوگ‌های انگلیسی و اسپانیایی نوشته شده و با اقتباس از نوشته مارک میلار ساخته می‌شود. فیلمبرداری این سریال از ماه آوریل شروع شده بود.
دیلی بیست نیز گزارش کرده که دوستان و همکاران قربانیان این سانحه از نتفلیکس و سازنده مستقل این سریال بشدت انتقاد دارند و اعلام کرده‌اند قصد شکایت دارند زیرا حمل‌ونقل و تدارکات ساخت این سریال بشدت ضعیف بوده است. نتفلیکس از هر نوع صحبتی در این باره خودداری کرده است./مهر