امریکایی‌ها پیغام توافق می‌فرستند اما بر لیست تحریم‌ها می‌افزایند

«اصفهان»، بیست و پنجمین مقصد سفر استانی دولت مردمی بود. سفری که در آستانه یک‌سالگی پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم انجام شد، جایی بود که مردمان آن مدت‌هاست با کمبود آب دست و پنجه نرم می‌کنند. آنچنان که رئیس جمهور در بدو ورود به استان اصفهان درباره اهداف این سفر گفت: باید نسبت به اصفهان توجه خاصی داشت تا مشکلات، مردم استان را اذیت نکند. او با اشاره به اینکه بیش از همه مشکلات «کم‌آبی» مردم استان را رنج می‌دهد، گفت: کم‌آبی از مسائلی است که دولت برای رفع آن برنامه دارد و اطمینان داریم با کمک مسئولان محترم و مردم عزیزمان در این استان، این مشکل قابل رفع است. رئیس جمهور رفع مشکل کم‌آبی را نیازمند نوعی از مدیریت دانست که در اعمال این مدیریت مردم همراه دولت خواهند بود و گفت که اعتباراتی هم برای آن در نظر گرفته شده است.

گروه سیاسی/ «اصفهان»، بیست و پنجمین مقصد سفر استانی دولت مردمی بود. سفری که در آستانه یک‌سالگی پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم انجام شد، جایی که مردمان آن مدت‌هاست با کمبود آب دست و پنجه نرم می‌کنند. آنچنان که رئیس‌جمهور در بدو ورود به استان اصفهان درباره اهداف این سفر گفت: باید نسبت به اصفهان توجه خاصی داشت تا مشکلات، مردم استان را اذیت نکند. او با اشاره به اینکه بیش از همه مشکلات «کم‌آبی» مردم استان را رنج می‌دهد، گفت: کم‌آبی از مسائلی است که دولت برای رفع آن برنامه دارد و اطمینان داریم با کمک مسئولان محترم و مردم عزیزمان در این استان، این مشکل قابل رفع است. رئیس جمهور رفع مشکل کم‌آبی را نیازمند نوعی از مدیریت دانست که در اعمال این مدیریت مردم همراه دولت خواهند بود و گفت که اعتباراتی هم برای آن در نظر گرفته شده است.
ساخت هواپیمای مسافربری در دستورکار هسا
رئیس جمهور صبح ورود به اصفهان از بخش‌های مختلف شرکت دانش‌بنیان صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) دیدن کرد. او در بازدید از بخش‌های مختلف این شرکت و در گفت‌و‌گو با مدیران، مهندسان و متخصصان در جریان فعالیت‌ها و تولیدات متنوع این شرکت قرار گرفت. رئیسی در این بازدید با بیان اینکه، یکی از قطب‌های مهم علم و فناوری و تحقیقات در کشور، استان اصفهان است، گفت که حتماً بزودی باید هواپیمای مسافربری حداقل با ۷۲ سرنشین به دست توانای عزیزانمان در شرکت هواپیماسازی ساخته شود. شرکت هسا به عنوان اولین مرکز ساخت انواع پرنده بال ثابت و بالگردان تعیین و با در دستور قرار گرفتن برنامه ساخت هواپیمای مسافربری روند تکاملی خود را طی می‌کند. ساخت جنگنده کوثر، طراحی و ساخت هواپیمای بدون سرنشین ابابیل، تولید بالگردهای شاهد ۲۷۸، ظفر ۳۰۰، شاهد ۲۷۴، شاهد ۲۸۵، ساخت پروانه با مواد کامپوزیت، تعمیرات هواناو، تولید هواپیمای آموزشی سیمرغ، هواپیمای آبپاش، ساخت و تست ترمز هواپیما، کمک به تجهیز و نوسازی ناوگان ریلی کشور و تأمین تجهیزات مورد نیاز حوزه هوایی کشور از جمله خدمات و تولیدات شرکت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) است.
بازدید از رودخانه زاینده‌رود و تالاب گاوخونی با بالگرد
ابراهیم رئیسی که در بدو ورود به استان اصفهان، مهمترین مشکل استان را کم‌آبی عنوان کرده بود، با بالگرد از بخش‌هایی از رودخانه زاینده‌رود و تالاب گاوخونی بازدید کرد. رئیس جمهور همچنین در روستای قلعه‌بالا در حاشیه زاینده‌رود حضور یافته و از نزدیک با کشاورزان و اهالی این منطقه دیدار و گفت‌و‌گو کرد و در جریان مشکلات آنها قرار گرفت.
آیت الله رئیسی اظهار داشت: بعضی مسئولین از کنار مشکلات عبور می‌کنند ولی ما به قلب مشکلات می‌زنیم و ان‌شاالله آنها را حل می‌کنیم.
بازدید از شهرک علمی و تحقیقاتی
ابراهیم رئیسی در ادامه برنامه‌های سفر دولت مردمی به استان اصفهان از شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان که به‌عنوان اولین سازمان مؤسس مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری در کشور با هدف حمایت از ایجاد و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و تولید ثروت از علم راه‌اندازی شده است، بازدید کرد. بیش از ۷ هزار و ۸۶۰ نفر از نخبگان، متخصصین و اساتید دانشگاه در رشته‌های مختلف فنی و علمی و در قالب بیش از ۶۱۰ شرکت در این مجموعه مشغول فعالیت هستند. رئیسی ضمن بازدید از بخش‌های مختلف این شهرک در گفت‌و‌گو با متخصصان، کارشناسان و مدیران این مجموعه در جریان جزئیات فعالیت‌ها و تولیدات این شهرک علمی و تحقیقاتی قرار گرفت.
باید گام‌های آتی را بلندتر برداریم
رئیسی در ادامه این سفر یک‌روزه در نشستی با جمعی از نخبگان استان گفت: با وجود جانفشانی‌ها و پیشرفت‌های بسیار راه زیادی تا رسیدن به نقطه مطلوب باقی مانده است و باید گام‌های آتی را بلندتر برداریم. رئیس جمهور افزود: بنده به عنوان یک طلبه و شما به عنوان آحاد جامعه باید در برداشتن گام دوم احساس مسئولیت و همت کنیم.دستاوردهای بزرگ با تلاش فراوان و مجاهدانه به دست می‌آیند، همانگونه که الگوهای ما از جمله شهید سلیمانی با جهاد در یک مسیر ناهموار و سخت توانستند دستاوردهای بزرگی برای منطقه و جهان اسلام حاصل کنند. ما پرورش‌یافتگان مکتب «ما می‌توانیم» هستیم و لذا از سختی‌های مسیر هراسی نداریم.
ضرورت اصلاح الگوی کشت
رئیس جمهور با بیان اینکه عدم بهره‌برداری صحیح و کاهش نزولات آسمانی از جمله مهمترین دلایل کم آبی در کشور است، افزود: آنچه مردم در زمینه مقابله با مشکل کم آبی می‌خواهند همان چیزی است که بر اساس کار یعنی عمل به عدالت هم تطبیق دارد. اجرای عدالت در این زمینه یعنی عمل بر اساس طرحی جامع که همه جوانب و ملاحظات موضوع را در نظر گرفته و راهکارهای کارشناسانه برای برون رفت از وضعیت موجود ارائه کرده باشد. رئیس جمهور اجرای عدالت در زمینه مدیریت منابع و توزیع آب را دارای الزاماتی دانست که همگان باید به آن ملتزم باشند و اظهار داشت: به عنوان مثال همه باید به اصلاح الگوی کشت بر اساس آنچه در طرح جامع مدیریت آب توصیه شده است، پایبند باشند و همچنین کسی به خود اجازه ندهد در مسیر رودخانه‌ها از آب سوءاستفاده کند. برخی به بنده پیشنهاد دادند که زمانی به اصفهان سفر کنم که در زاینده رود آب جاری باشد، اما بنده تأکید کردم که اتفاقاً در زمانی به استان سفر می‌کنم که مردم با مشکلاتشان درگیر هستند تا از نزدیک ببینم و بدانم که بر مردم چه می‌گذرد.
دولت متصدی خوبی در اقتصاد نیست
آیت‌الله رئیسی گفت: دولت همانگونه که متصدی خوبی در عرصه اقتصاد نیست و باید این میدان را به بخش خصوصی واگذار کند، در عرصه فرهنگ نیز باید تصدی‌گری را به فعالان دغدغه‌مند بخش خصوصی واگذار کند و خود در جایگاه هدایت، حمایت و نظارت قرار گیرد.
رئیسی به موضوع ضرورت ساماندهی فضای مجازی هم اشاره کرد و گفت: منظور از مدیریت فضای مجازی به هیچ وجه ایجاد محدودیت برای کسب و کارها در این فضا نیست. مسأله این است که اگر از فضای مجازی مشابه فضای واقعی مراقبت نشود، به مردم آسیب وارد می‌شود. رئیس جمهور تصریح کرد: طبیعتاً وقتی قاچاق مواد مخدر و اسلحه، تعرض به ساحت خصوصی افراد جامعه، کلاهبرداری و انواع تخلفات و مفاسد دیگر در فضای واقعی جرم است و با آنها مقابله می‌شود، باید در فضای مجازی هم با آنها مقابله کرد. رئیسی با تأکید بر اینکه مضار و مفاسد فضای مجازی باید مدیریت شود اگر نه همه مظاهر عالی اخلاقی و انسانی آسیب می‌بینند، خاطرنشان کرد: دولت نسبت به این موضوع دغدغه جدی دارد و اگر مطلبی بیان نمی‌شود به معنای عدم اقدام در این زمینه نیست. تقریباً تمام جلسه اخیر شورای عالی فضای مجازی به همین موضوع اختصاص داشت.
حتماً به اصناف اعتماد کنید
آیت‌الله رئیسی در ادامه سخنانش به موضوع اجرای قانون جدید مالیاتی اشاره و تصریح کرد: از همین تریبون قاطعانه به همه مسئولان مالیاتی اعلام می‌کنم که حتماً به اصناف اعتماد کنید و آنچه آنها اعلام می‌کنند را بپذیرید مگر اینکه خلاف آن ثابت شود؛ اساس کار باید بر اعتماد به کاسب و فعال اقتصادی باشد.
اصلاحات اقتصادی ضرورت امروز کشور
رئیسی جمهور در ادامه برنامه‌های سفر یک روزه خود به استان اصفهان، در دیدار جمعی از اقشار مختلف مردم در مجموعه ورزشی نقش جهان اصفهان اصلاحات اقتصادی را ضرورت امروز کشور دانست و با بیان اینکه این کار باید پیش از اینها انجام می‌شد، تأکید کرد: دولت اصلاحات اقتصادی و ضرورت قطع دست رانت‌خواران و زمینه‌سازی برای حضور جوانان در عرصه کار و تلاش را با قوت پیگیری می‌کند. رئیس جمهور با بیان اینکه هر جا عقب‌ماندگی به‌وجود آمده محصول کم‌کاری یا تأخیر در انجام مسئولیت بوده است، تأکید کرد: اصلاحات اقتصادی باید زودتر در کشور اتفاق می‌افتاد. اصلاح نظام اقتصادی و قطع دست رانت‌خواران و مفسدان و دلالان از خدا بی‌خبر و باز کردن راه برای جوانان آماده کار و تلاش و فعالان اقتصادی، ضرورت امروز کشور است.
مؤلفه‌های اقتدار ایران
رئیس جمهور در سخنانش به مؤلفه‌های اقتدار ایران اسلامی اشاره کرد و مهم‌ترین این مؤلفه‌ها را ایمان به خدا و دلدادگی به حضرت حق عنوان کرد. او از رهبری حکیم، مدبر و بصیرت‌آفرین هم به عنوان دیگر مؤلفه قدرت کشورمان یاد کرد و همچنین برخورداری از علم و دانش و فناوری و نیروهای مسلح توانمند و مجهز به آخرین دستاوردهای علوم و صنایع پیشرفته نظامی را به عنوان دیگر مؤلفه‌های مهم قدرتمندی کشورمان نام برد.
برنامه دولت برای زنده کردن زنده‌رود
رئیسی بامداد جمعه در پایان بیست و پنجمین سفر استانی دولت مردمی به مقصد اصفهان، در نشستی با خبرنگاران در تشریح نتایج و دستاوردهای سفر یک‌روزه‌اش به این استان گفت: اصلی‌ترین مشکل مردم در اصفهان کم‌آبی است و لذا در اولین مرحله از برنامه‌های سفر بازدیدی از بخش‌هایی از مسیر زاینده‌رود و تالاب گاوخونی داشتیم. رئیس جمهور در پاسخ به این سؤال که دولت به‌طور مشخص برای احیای زاینده‌رود چه خواهد کرد؟ تصریح کرد: دولت در قالب طرح جامع احیای زاینده‌رود و توزیع عادلانه آب برای زنده کردن زنده‌رود برنامه دارد. هیچ ظرفیت، امکان و راهکاری برای احیای زاینده‌رود نادیده گرفته نخواهد شد.

- انتخابات 1400 در آیینه افکارسنجی‌‌ها
- دولت مردمی، ایران قوی
- مسیر دولت برای تحقق جمهوریت
- پوست‌اندازی دولت به نفع جوانان
- دولت سیزدهم و بحران‌های بین‌المللی
- توسعه مستقل روابط با آسیا و منطقه یک ضرورت راهبردی است
- وضعیت اقتصادی کشور پیش از انتخابات خرداد 1400
- رئیسی چه اقتصادی را تحویل گرفت؟

با اندک تأملی در تاریخ معاصر حیات سیاسی ایران و کنش‌های سیاسی ایرانیان می توان بر این مطلب صحه گذاشت که توده جامعه ما هیچ وقت نسبت به مسائل سیاسی بی‌تفاوت نبوده است. ایرانیان مردمانی حساس و انتقادی هستند و نشان داده‌اند که نسبت به مسائلی که در سرنوشت‌شان دخالت دارد منفعلانه عمل نمی‌کنند. سرمایه سیاسی یا شعور سیاسی هر ملتی البته برآمده از تاریخی است که بر آن ملت گذشته است اما زیست جهان ایرانی در زندگی روزمره خود نیز به صورت مداوم در حال پس‌انداز این سرمایه است؛ سرمایه‌ای که در موعدی مانند انتخابات ارزش خود را نشان می‌دهد.
به راستی اگر سرمایه فهم سیاسی نباشد، چه‌چیز شهروندان یک جامعه را به پای صندوق‌های رأی می‌کشاند؟ مراجعه به اراده عمومی در نظام مردمسالاری دینی و حاضر شدن مردم پای صندوق رأی نشان دهنده بلوغ اجتماعی و سرمایه سیاسی اندوخته شده است اما برای تعالی و پویایی جامعه کافی نیست. انتخابات پایان مشارکت نیست بلکه آغاز نظارت، مطالبه و مشارکت در حیات سیاسی است. دولت‌هایی در گذشته سعی در مصادره کردن این سرمایه سیاسی به نفع خود داشته‌اند و روز انتخابات ریاست جمهوری را مبدل به نمادی به نفع جناح خود کردند اما 28 خرداد 1400 و اراده‌ای که در آن رقم خورد تنها به مردم تعلق دارد؛ چرا که دولتی در آن سرکار آمد که برای خودش هویتی مستقل از مردم قائل نیست و مردمی بودن نه شعار بلکه هویت آن است.

گروه اقتصادی/ فعالیت کریدورها و محورهای مهم کشور در سال‌های اخیر کاهش داشته است و آمار مربوط به ترانزیت کشور، این موضوع را مشخص می‌کند. ترانزیت در سال 99 به کمترین میزان یعنی 7 میلیون تن رسید که در مقایسه با بیشترین ترانزیت در سال‌های ابتدایی دهه گذشته که معادل 13 میلیون تن بود، حدود 6 میلیون تن کاهش را نشان می‌دهد. این در حالی است که ایران، به‌خاطر موقعیت جغرافیایی که دارد، به عنوان مرکز انتقال بار کشورهای منطقه نقش مهمی را ایفا می‌کند. کالا از کشورهای حاشیه خزر، افغانستان، پاکستان، عراق، ترکیه و کشورهای جنوبی از کریدورهای مهم درنقاط مختلف کشور که تا مرز کشیده شده است، امکان جابجایی را دارد تا ایران محور ترانزیتی منطقه باشد. با تغییر سیاست‌ها و توجه دولت به ارتباطات منطقه‌ای، افزایش مبادلات با کشورهای منطقه در دستور کار قرار گرفته است. با سیاست جدید دولت، کریدورهای ترانزیتی ایران نیز اهمیت دوباره پیدا کرده است و فعالیت این کریدورها برای انتقال بار کشورهای منطقه شروع شده است. مهم‌ترین محورهای ارتباطی ایران محور شمال-جنوب و محور شرق به غرب است که کشورهای زیادی با اتصال به این دو محور مهم در ایران، بار خود را به مقاصد مختلف انتقال می‌دهند.
از ابتدای دولت سیزدهم، سفر هیأت‌های سیاسی و اقتصادی ایران به کشورهای منطقه و بالعکس، به امضای توافقنامه‌های اقتصادی برای احیای راه‌های ارتباطی منجر شده است. در آخرین توافق از این دست، احیای دو محور بین ایران و ترکمنستان در دستور کار قرار گرفت. این محورها نقش مهمی در انتقال بار از روسیه و کشورهای آسیای میانه، از سمت ایران به اروپا و هند دارند.
کریدور شمالی-جنوبی ازبکستان-ترکمنستان-ایران و عمان و کریدور شرقی-غربی قزاقستان-ترکمنستان-ایران و ترکیه با هدف ترانزیت بار چین و روسیه به مقصد هند و اروپا از طریق ایران، دوباره فعال می‌شود.
انتقال کالاهای روسی از طریق ایران به هند، مهم‌ترین محور فعالیت کریدور شمال-جنوب است که با شروع جنگ روسیه و اوکراین و مشکل تحریم روسیه، اهمیت این کریدور برای حمل کالاهای روسیه دو چندان شده است. بر این اساس اولین محموله از روسیه به هند از خاک ایران در روزهای اخیر منتقل شد. این بار به‌صورت آزمایشی از مبدأ سن پترزبورگ واقع در روسیه به بندر آستاراخان منتقل و از طریق دریای خزر وارد ایران و از آنجا از طریق جاده و ریل به بندرعباس و سپس  از آنجا توسط کشتی‌های کانتینر بر به بندر ناواشیوا هند انتقال پیدا می‌کنند. پیش‌بینی زمانی که برای ترانزیت این محموله در نظر گرفته شده، کمتر از ۲۵ روز است.
بنادر شمال چند منظوره شد
محمدمحسن سلیمی‌پور، معاون سازمان بنادر و دریانوردی گیلان، در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص اقدامات ایران بخصوص در بنادر شمالی برای افزایش جذب بار گفت: دولت به ما افزایش جذب بار را اعلام کرده و ما نیز در حال تجهیز بنادر شمالی هستیم. وی افزود: در اقدامی بنادر شمالی مانند انزلی، آستارا و کاسپین از بنادری تک‌منظوره به چند منظوره تبدیل شده‌اند. پیش از این در این بنادر فقط بارگیری یا تخلیه کالایی مانند آهن‌آلات و چوب انجام می‌گرفت اما اکنون بنادر برای پذیرش انواع کانتینر، کانتینرهای یخچالی، کشتی‌های رو-رو، بار فله و انواع کالاها آماده شده است. از نظر زیرساختی نیز اسکله، انبارها، مخازن و زیرساخت‌های دیگر آمادگی پذیرش انواع کالاهای نفتی و غیرنفتی را دارند. وی افزود: با تفاهمنامه‌هایی که در ماه‌های اخیر با کشورهای حاشیه خزر امضا شده است، پیش‌بینی افزایش جذب و انتقال بار از بنادر شمالی را داریم و با امکاناتی که در نظر گرفته‌ایم تلاش می‌کنیم جذب بار با کمترین مشکلات انجام گیرد.
از زمان تحریم روسیه به دلیل جنگ با اوکراین، احیای کریدور ترانزیتی شمال به جنوب از ایران برای اتصال روسیه به بازارهای صادراتی آسیایی و آفریقایی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. مهم‌ترین مزیت ایران برای انتقال بار کشورهای منطقه از کریدورهای شمالی-جنوبی و شرقی-غربی، کاهش زمان انتقال بار است که هزینه انتقال را کاهش می‌دهد و صاحبان بار از آن استقبال می‌کنند. تکمیل بخش پایانی محور ریلی کریدور شمال-جنوب از بندر آستارای ایران به کشور آذربایجان، نقش مهمی در افزایش جذب بار و سرعت انتقال دارد. باری که از روسیه به سمت ایران می‌آید در این منطقه با انتقال به ریل به بنادر جنوبی چابهار یا بندرعباس منتقل می‌شود و دیگر نیاز به انتقال بار به جاده نیست. تکمیل راه‌آهن چابهار-زاهدان نیز به همین دلیل باید در زمان کوتاه‌تری تکمیل شود. اهمیت کریدور ترکمنستان-ایران از آنجا است که در دوسال اخیر با شیوع کرونا، ترکمنستان مرزهای خود را بست و مراودات تجاری با این کشور به حداقل رسید. بازگشایی مرز ترکمنستان انتقال بار در مرز دو کشور را به میزان بالایی افزایش می‌دهد. ترکمنستان مرز مشترک با ایران برای جابه‌جایی بار کشورهای شرق دریای خزر و شرق روسیه است.
ایران در نظر دارد با جذب 10 میلیون تن بار روسیه و ترانزیت آن تا پایان امسال، ترانزیت از کشور به 20میلیون تن و درآمد آن به 20میلیارد دلار برسد. کریدور دیگری که قرار است به‌زودی در ایران فعال و زیر بار ترافیک آزمایشی برود، کریدوری است که از قزاقستان-ترکمنستان- ایران به سمت ترکیه و اروپا می‌رود. این محور که شرقی-غربی است برای انتقال بار از چین به اروپا اهمیت زیادی دارد. نخستین بار از این محور به‌زودی انتقال داده می‌شود. بر این اساس قطار ترانزیتی بار گوگرد را از قزاقستان به ترکمنستان و ایران و سپس ترکیه منتقل می‌کند. این بار از مرز اینچه برون در شرق کشور وارد و از مرز رازی در غرب خارج و به کشور ترکیه منتقل می‌شود. این انتقال در روزهای آینده با سفر رئیس‌جمهور قزاقستان به ایران انجام می‌شود. راه‌اندازی محورهای انتقال بار، بخشی از برنامه دولت برای تسریع تبادلات تجاری با کشورهای منطقه است. این اقدامات علاوه بر درآمدزایی ارزی، بار دیگر ایران را به عنوان مرکز ترانزیت منطقه مطرح می‌کند.
کشورهای حاشیه خزر منافع مشترک با ایران در منطقه اوراسیا دارند. تحریم‌ روسیه زمینه‌ای را فراهم کرده است که همکاری کشورهای اوراسیا با ایران افزایش یابد. آماده شدن زیرساخت‌ها در تبدیل ایران به هاب ترانزیتی منطقه اهمیت بسیاری دارد. اتصال خطوط ریلی ایران به روسیه از طریق ترکمنستان و قزاقستان و گسترش مبادلات کالای ترانزیتی و همچنین فعالیت گمرکی این منطقه، از زمینه‌های همکاری تجاری بین دو کشور به شمار می‌رود.
پیش‌بینی شده است با راه‌اندازی دوباره کریدورهای بین‌المللی در کشور، جذب 10 میلیون تن بار از روسیه و کشورهای حاشیه خزر در دسترس باشد. کل ترانزیت کشور در سال گذشته (جاده‌ای و ریلی) برابر با 11,5میلیون تن بود. بنابراین با توجه به رشد بیش از 30 درصدی ترانزیت کشور در دو ماهه ابتدایی امسال، به نظر می‌رسد بخشی از برنامه جذب 10میلیون تنی بار روسیه بدست آمده است. در دوماهه ابتدایی سال 1400، میزان ترانزیت یک میلیون و 230هزار تن بود که این عدد در 2ماهه امسال به یک میلیون و 860هزار تن افزایش یافته است. به اعتقاد فعالان بخش حمل و نقل، بازگشایی مسیرهای شمالی در افزایش ترانزیت ایران اثرگذار بوده‌ است. برای افزایش مبادلات تجاری دو کشور همسایه ایران و روسیه در فاز اول حجم تجارت دو کشور به 10 میلیارد دلار افزایش می‌یابد و در فاز دوم توسعه این روابط به 20 میلیارد دلار افزایش خواهد یافت.

■برای موفق نشان دادن دیپلماسی از گنجینه سیاست خارجی هزینه نکردیم
■ملاک همکاری با کشورها، شرقی یا غربی بودن آنها نیست
■ملاک، میزان دوری یا نزدیکی آنها با منافع، امنیت و رفاه ایرانیان است
■دو رویکرد تعامل و تقابل نه اصالت دارند و نه قباحت
■اجازه نمی‌دهیم صهیونیست‌ها با بازی «شانتاژ حداکثری» ایران ستیزی خود را مشروعیت ببخشند
■ تلاش جدی دستگاه دیپلماسی به نتیجه رساندن مذاکرات است

گروه سیاسی/ علی باقری، معاون سیاسی وزارت امور خارجه در سخنانی به تبیین مؤلفه‌های حاکم بر سیاست خارجی دولت سیزدهم پرداخت. باقری در اجلاس کانون دانشگاهیان ایران اسلامی دانشگاه تهران، شتاب قطار دیپلماسی را در گرو هم‌افزایی ملی در موضوعات سیاست خارجی دانست و دستاوردهای اخیر سیاست خارجی در 10 ماه گذشته را حاصل رویکرد هوشمندانه دستگاه دیپلماسی در استفاده حداکثری از همه ظرفیت‌های ملی و فراملی برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی خواند. به گزارش ایرنا، معاون سیاست خارجی وزارت خارجه با بیان اینکه اهتمام جدی برای پرهیز از هزینه‌ کردن از گنجینه سیاست خارجی برای موفق نشان دادن دیپلماسی از جمله ویژگی‌های راهبردی دستگاه سیاست خارجی در دولت سیزدهم است، گفت: «به عبارت دیگر برای اینکه خود را مردان موفق در میدان دیپلماسی نشان دهیم، حاضر نیستیم در قبال اصول و مبانی سیاست خارجی و خطوط قرمز نظام تساهل و تسامح کنیم، بلکه هنر دیپلماسی آن است که مردان خود را فدا کند تا اهداف سیاست خارجی محقق شود.»
باقری با تأکید بر اینکه خسارت شعورزدایی در سیاست خارجی به اندازه شعارزدایی از سیاست خارجی است، به حاکم بودن اصل کنشگری فعال در عرصه سیاست خارجی اشاره کرد و افزود: «هرگونه رویکرد تعاملی را با پاداش متقابل ترویج می‌کنیم و هرگونه رویکرد تقابلی را با هزینه‌مندسازی منزوی می‌سازیم.»
تهدیدزدایی و فرصت ربایی دو روی سکه دیپلماسی
معاون سیاسی وزارت خارجه همچنین به تهدید زدایی و فرصت‌یابی در دستگاه دیپلماسی اشاره کرد و گفت: «تهدیدزدایی و فرصت ربایی دو روی سکه نقش‌آفرینی دستگاه دیپلماسی در میدان تحولات سریع، متنوع و گسترده منطقه‌ای و جهانی است.»
این مقام دیپلماتیک کشورمان تأکید کرد: «ملاک نزدیکی و دوری با دیگر کشورها، شرقی یا غربی بودن آنها نیست، بلکه ملاک دستگاه سیاست خارجی میزان دوری یا نزدیکی آنها با تأمین منافع، امنیت و رفاه ملی است. بنابراین، هیچ یک از دو رویکرد تعامل و تقابل نه اصالت دارند و نه قباحت.»
 تبادل بیش از 100 هیأت سیاسی و اقتصادی
معاون وزیر امور خارجه کشورمان در مورد ویژگی‌های دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه گفت: «تنوع در تعاملات اقتصادی، تنوع در طرف‌های تجاری، پایداری روابط اقتصادی و ابزارسازی از مناسبات اقتصادی از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های دیپلماسی اقتصادی دستگاه سیاست خارجی است که طی چند ماه گذشته موفق شده تا آن را در میدان روابط اقتصادی با دیگر کشورها عینیت بخشد.» وی ادامه داد: «بر این اساس با انجام توافق‌های متعدد با کشورهای منطقه در زمینه ترانزیت و سوآپ انرژی از جمله گاز و برق، تلاش شده تا با استفاده بهینه از منابع و ظرفیت‌های سخت و نرم از جمله موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک کشور، جایگاه ژئواستراتژیک منطقه‌ای و بین‌المللی ایران ارتقا یابد.» معاون سیاسی وزیر امور خارجه ادامه داد: «تبادل بیش از ١٠٠ هیأت‌ سیاسی و اقتصادی از جمله در سطح رئیس‌جمهور و وزیر خارجه میان ایران و کشورهای مختلف در ۵ قاره طی چند هفته گذشته و حصول بیش از ۵٠ سند برای تدوین نقشه راه توسعه و تحکیم مناسبات دوجانبه، حاکی از اراده جمهوری اسلامی ایران برای تأمین منافع ملی، تسهیل رفاه ملی و تثبیت امنیت ملی از بستر روابط خارجی است».
همه تخم‌مرغ‌ها در سبد مذاکرات نیست
باقری با بیان اینکه دولت همه تخم‌مرغ‌های سیاست خارجی را در سبد مذاکرات نگذاشته است، افزود:«هیچ خدشه‌ای به اراده جدی، اهتمام مستمر و تلاش جدی دستگاه دیپلماسی برای به نتیجه رساندن مذاکرات وارد نکرده و نمی‌کند.» وی افزود: «دشمنان ملت ایران بدانند ایرانی که توانست کارزار فشار حداکثری امریکا را به شکست کشانده و سردمداران کاخ سفید را وادار به اعتراف به این شکست مفتضحانه کند، اجازه نخواهد داد تا صهیونیست‌ها با بازی شانتاژ حداکثری ایران‌هراسی را ترویج کرده و ایران ستیزی خود را مشروعیت بخشند.»
معاون وزارت خارجه با بیان اینکه ما سربازان میدان دیپلماسی به تبعیت از رئیس جمهور محترم، هیچ حریمی برای خود قائل نیستیم، گفت: «گوش شنوای ما پذیرای همه انتقادهای سازنده و سینه فراخ ما میزبان همه انتقادهای گزنده است، اما هیچگاه کوچکترین خدشه به حریم ارزش‌های انقلابی و کمترین صدمه به منافع ملی را در هیچ شرایطی برنمی‌تابیم.» معاون سیاسی وزارت امور خارجه به سعه صدر رئیس محترم جمهور اشاره کرد و گفت: «سعه صدر رئیس‌جمهور در برابر انتقادها، برخی سوداگران بازار بازی‌های سیاسی را عصبانی کرده ‌است.»

کمیل نقی پور
سردبیر
امروز سالگرد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری است. انتخاباتی که رئیس وقت قوه قضائیه را در جایگاه رئیس قوه مجریه نشاند. سالگرد انتخابات بهانه مناسبی است که به این سؤال پاسخ داده شود چه شد که مردم، آیت‌الله رئیسی را به عنوان رئیس جمهور منتخب خود برگزیدند؟
این سؤال یک پاسخ سه وجهی دارد یا به بیان دیگر باید برای پاسخ به آن به سه سؤال زیر پاسخ داد:‌
سؤال اول آنکه عملکرد دولت روحانی و مدل مواجهه او با مردم و مسائل کشور چگونه بود؟ سؤال دیگر عملکرد آیت‌الله رئیسی در دستگاه قضا و مدل مواجهه او با مردم و مسائل مربوط به حوزه قضا چگونه بود؟ و در پایان، در سال 1400، چه گفتمان و رویکردی در کشور حاکم بود و مردم انتظار چه رویکردی را می‌کشیدند؟
پاسخ به سه سؤال بالا درک مناسبی از چرایی پیروزی آیت‌الله رئیسی در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری به دست می‌دهد. برای همین نیاز است به سال 92 یعنی یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بازگردیم. حسن روحانی پدیده انتخابات آن سال به حساب می‌آمد؛ کسی که به عنوان یار پوششی اکبر هاشمی‌رفسنجانی در انتخابات حاضر شده بود، پس از رد صلاحیت او، پا در کارزار انتخاباتی سال 92 گذاشت. خردادماه گرم سال 1392 اما پرخاطره‌ترین ماه زندگی این سیاستمدار 65 ساله آن زمان بود؛ خردادی که در واپسین روزهای آن، روحانی به عنوان رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد و این‌گونه شخصی که حضورش در انتخابات به عنوان «یارپوششی» بود، کلید ساختمان پاستور را در دست گرفت. اما آنچه از یک کاندیدای غیرجدی، یک رئیس‌جمهور ساخت، اظهارات، شعارها و وعده‌های حسن روحانی بود. حسن روحانی زمانی پا در عرصه انتخابات گذاشت که دلار 3 هزار تومانی سر و صدای زیادی در مطبوعات و بازار به راه ‌انداخته بود، سکه با افزایش چند‌ ده هزار تومانی نسبت به سال 91 به کمی بیشتر از یک میلیون تومان رسیده بود و همین موضوع یک نقطه‌ ضعف جدی برای دولت دهم و حتی جریان اصولگرایی به حساب می‌آمد. از سویی نزاع میان رئیس‌جمهور و رئیس مجلس وقت و... وضع آشفته‌ای را در عرصه سیاسی به بار آورده بود که بر نوسانات اقتصادی نیز بی‌تأثیر نبود. مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5 مانند 10 سال گذشته بدون آنکه به توافق جامعی ختم شود، همچنان ادامه داشت. حسن روحانی دقیقاً دست خود را بر نبض همین موضوعات گذاشت. به عنوان مثال وی در نطق‌های انتخاباتی‌اش با انتقاد از سیاست‌های هسته‌ای کشور این سیاست‌ها را منجر به وارد آمدن فشارهای اقتصادی بر مردم عنوان و این اظهارنظر را مطرح کرد که همزمان با چرخ سانتریفیوژها باید چرخ کارخانه‌ها نیز بچرخد. او وعده داد بزودی با کشورهای غربی به یک توافق هسته‌ای دست می‌یابد که در نتیجه آن تمام تحریم‌های اقتصادی و غیراقتصادی برداشته می‌شود. او وعده داد 100 روزه مشکلات و معضلات اقتصادی را برطرف و در ماه‌های اول معضل اشتغال را حل می‌کند! یا اینکه آنچنان مردم را از درآمد سرشار می‌کند که اصلاً به یارانه ۴۵ هزار تومانی نیازی نداشته باشند. شعارها و وعده‌هایی که بیانگر آن بود که در آینده کوتاه‌مدت زندگی ایرانیان متحول می‌شود. فیلم تبلیغاتی خوب، بهره‌گیری از فرصت مناظرات تلویزیونی و بهره‌گیری از برخی گروه‌های مرجع مثل بازیگران و ورزشکاران در نهایت او را به ریاست‌جمهوری رساند. اما آنچه که روحانی در 8 سال دولتمداری خود رقم زد با آنچه که مردم با تمام وجود خود حس کردند، فاصله نجومی داشت. نه‌تنها برخلاف شعارهای او مشکلات کشور حل نشد، بلکه به شکل غیرقابل باور و تصاعدی به مشکلات کشور افزوده شد.
در سال‌های پایانی دولت روحانی و در انباشت مشکلات پیش آمده، فارغ از تورم بالای کالاهای اساسی، مردم برای خرید این دست از کالاها ساعت‌ها در صف منتظر می‌ماندند. کمبود دارو شکل بی‌سابقه‌ای به خود گرفته بود، حتی مردم برای تهیه سرم در ساعت‌های پایانی شب نیز باید در صف می‌ایستادند. 8 سال در زمینه مسکن اقدامی صورت نگرفته بود، همین امر موجب شد اوضاع مسکن و اجاره‌بها به شکل تصاعدی هر سال بدتر از سال گذشته بشود. بیکاری بهتر نشده بود. تورم در تاریخ ایران رکورد زد و قیمت خانه در ایران هم مانند تورم رکورددار شد. مردم همانند زمان ریاست‌جمهوری هاشمی برای خرید خودرو باید حواله می‌خریدند و همه این اوضاع و احوال در شرایطی بود که دولت پاسخگوی مردم نبود. بر همه اینها فاجعه مدیریتی آبان ماه 98 و مرگ و میر روزانه 700 نفر بر اثر بی‌توجهی دولت وقت به واردات واکسن را باید اضافه کرد.
اوضاعی که حسن روحانی رقم زده بود باعث شد که از اقدامات او به عنوان مین‌گذاری یا از شرایط کشور به عنوان  وضعیت هزار «مین» یاد کنند. طبیعتاً با این شرایط رئیس جمهور بعد از او کار دشواری در سروسامان دادن به اوضاع کشور داشت بویژه آنکه حل برخی مسائل و مشکلات نیاز به اقدامات اصلاحی ریشه‌ای داشتند که نتایج آن در ماه‌های اول و چه بسا سال اول و دوم دولت بعد هم قابل لمس نبود.
میراث حسن روحانی در سیاست خارجی نیز دست کمی از اوضاع و احوال اقتصادی نداشت. گشایش اوضاع کشور پس از توافق هسته‌ای سرابی بیش نبود، روحانی به‌ رغم آنکه صنعت هسته‌ای را تعطیل کرد و به یک برنامه کوچک شده هسته‌ای تن داد اما گسترده‌ترین تحریم‌ها در تاریخ علیه جمهوری اسلامی به اجرا درآمد. دولتی که کشور را به امید دستیابی به توافق هسته‌ای و حل مشکلات اقتصادی در نتیجه بستن با کدخدا تعطیل کرده بود، در سه سال پایانی دولتش عملاً قوه اجرایی کشور تعطیل شده بود، مسأله بی‌آبی که قرار بود با توافق هسته‌ای سامان یابد، با درک ناصیح از مسأله به چالش دیگری برای دولت او و میراث شوم دیگری برای دولت بعد از او تبدیل شده بود.
ریشه همه این مسائل ایده حکمرانی روحانی بود. روحانی همانگونه که در اظهارات انتخاباتی سال 92 گفته بود، معتقد بود حل مشکلات کشور در گرو حل مسائل بین‌المللی یا به بیان دیگر توافق هسته‌ای با کشورهای بزرگ است. در واقع او بر مبنای یک نگاه سطحی به توسعه برونزا پیشرفت کشور را در گرو اعتمادزایی برای کشورهای غربی می‌دانست. در نتیجه چنین سیاستی کشورهای همسایه و همچنین کشورهایی چون چین، روسیه و... از اولویت سیاست خارجی خارج شدند و تمرکز اصلی بر ارتباط‌گیری با کشورهای غربی گذاشته شد. هرچند که روحانی پس از خروج امریکا از برجام در سال 97 و رویکرد تهاجمی کشورهای غربی دریافت که ایده مرکزی‌اش دچار شکست شده و با این سرخوردگی عملاً کشور وارد دوران بی‌دولتی شد.
همزمان با عیان شدن شکست کامل الگوی مدیریت روحانی و ایده او، رئیس قوه دیگر الگوی دیگری را به مردم ارائه می‌داد. آیت‌الله رئیسی که از اسفند 97 وارد ساختمان ریاست قوه قضائیه شد، تمرکز خود را بر ایجاد تحول قضایی بر پایه مبارزه با فساد؛ مردمداری و اصلاح ساختارها قرار داد. در ماه‌هایی که رئیس دولت به خاطر کرونا سفرها و جلسات خود را تعطیل کرده بود، رئیس قوه قضائیه اما با حضور مستقیم در میان مردم علاوه بر اینکه رصد مناسبی از مسائل و چالش‌های مردم به دست می‌آورد، متمرکز بر حل ساختارهای معیوب قضایی بود. علاوه بر این، بهره‌گیری از ظرفیت‌های قضایی برای راه‌اندازی کارخانه‌های تعطیل و نیمه تعطیل چهره جدیدی از نقش دستگاه قضا برای حل مشکلات مردم ترسیم کرد. شجاعتی که دستگاه قضا در دوران او برای برخورد با مفاسد پیدا کرد، در نگاه مردم نمونه عینی تحول در این قوه به حساب می‌آمد. در چنین شرایطی و در میان اخبار ریز و درشت کشور در خودآگاه و ناخودآگاه مردم نحوه مدیریت روحانی و مدیریت رئیسی مقایسه می‌شد. مردم وقتی ناکارآمدی گفتمان روحانی را توأمان با کارآمدی شیوه مدیریتی رئیسی می‌دیدند، لاجرم کارآمدی را بر ناکارآمدی ترجیح می‌دادند.
به بیان دیگر تقاطع رویکرد مدیریت میدانی رئیسی که بر مبنای ایده حل مشکلات و چالش‌ها بر‌ اساس ظرفیت‌های موجود شکل گرفته بود، با به شکست رسیدن ایده روحانی در مدیریت کشور، فضای ذهنی جامعه را برای روی کار آمدن ایده اول سامان داد. دقیقاً بنا بر همین منطق است که می‌توان گفت اگر هر چهره دیگری وابسته به جریان فکری روحانی در انتخابات سال گذشته شرکت می‌کرد (همانگونه که تمام نظرسنجی‌های پیش از انتخابات نشان می‌داد)‌ در برابر رئیسی شکست می‌خوردند چرا که او و رئیسی هر کدام گفتمان خاصی را نمایندگی می‌کردند، رقبای رئیسی نمایندگان گفتمان وضع موجود و رئیسی نماد گفتمان تغییر بود. حال یک سال از آن انتخابات می‌گذرد. تلاش دولت برای تغییر ریل سیاست و اقتصاد از همان روزهای اول آغاز به کار دولت شروع شد. تفاوت رئیسی با رؤسای جمهور پیشین این بود که شرایط کشور را در بدترین شرایط ممکن از جهت اقتصادی و... تحویل گرفت. ارثیه‌های شوم دولت روحانی از خاموشی گرفته تا ارز ترجیحی، وضعیت هزار «مین» را در کشور به وجود آورده بود، با همه این موارد رئیس دولت سیزدهم بدون بهانه‌گیری بر عزم خود برای اصلاح امور بر مبنای بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی مصمم بوده و هست، چه آنکه افزایش رشد اقتصادی (به عنوان شاخص اصلی اوضاع اقتصادی) طی 9 ماه گذشته نشان از تغییر ریل و حرکت کشور به سمت بسامانی دارد. ‌علاوه بر این، تجربه تاریخی ملت ایران نشان داده هرگاه نگاه مسئولان اجرایی در جهت بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی باشد لاجرم نتیجه بخش و مثمر ثمر خواهد بود.