کسب بازدهی مطلوب توسط خریداران، تأمین مالی پروژه‌های ارزی و مدیریت بازار ارز ازجمله آثار انتشار اوراق ارزی محسوب می‌شود

گروه اقتصادی/ در میان راهکارهای بازارساز برای مدیریت بازار ارز و مهار التهابات ایجاد شده، بانک مرکزی قرار است بزودی و برای نخستین‌بار، اوراق ارزی منتشر کند.
بدین ترتیب اوراق به‌عنوان یک ابزار جدید دراختیار نهاد ناظر قرار خواهد گرفت. براساس توضیحات کوتاهی که تاکنون از سوی رئیس کل بانک مرکزی اعلام شده است، در این‌باره پروژه‌هایی انتخاب می‌شوند که درآمد ارزی و بازده قابل قبولی داشته و از توجیه‌پذیری خوبی برخوردار باشند و از محل عایدی ارزی خودشان، بازپرداخت ارزی اوراق و اصل و فرعش انجام شود. براساس گفته‌ علی صالح‌آبادی،  پروژه‌ها در حال بررسی و مقررات آن‌هم در حال نهایی شدن است و تا چند روز آینده ابلاغ  و همزمان با پروژه جدید که تعریف می‌شود این اوراق منتشر می‌شود. این اوراق را هم مردم با ارز و هم کسانی که حواله دارند، می‌توانند خریداری کنند و بازپرداخت آن نیز تضمین شده است که اصل و فرعش به شکل ارز بازپرداخت شود.
ازسال‌ها پیش همواره ارز و بخصوص دلار به‌عنوان یک بازار سرمایه‌گذاری برای کسب سود یا حداقل حفظ ارزش دارایی‌های افراد از سوی مردم انتخاب شده است. این در حالی است که در شرایط التهابات ارزی این موضوع پررنگ‌تر می‌شود. برهمین اساس طبق برآوردهای صورت گرفته، میلیون‌ها دلار اسکناس به صورت ارز خانگی دراختیار مردم  قرار دارد که به‌عنوان یک سرمایه نگهداری می‌‌شود. علاوه براین، بخشی از فعالان اقتصادی که دارای درآمد ارزی هستند هم اسکناس یا حواله ارز دراختیار دارند.
حال با طرح جدید بانک مرکزی، انتشار اوراق ارزی برای نخستین‌بار می‌‌تواند به‌عنوان کانال مکش ارزهای ذخیره شده و راکد عمل کند تا این ارزهای راکد با ورود به چرخه اقتصادی در خدمت اجرای پروژه‌ها و توسعه اقتصادی قرار گیرد و دراین رهگذر، خریداران اوراق هم از سود قابل قبولی بهره‌مند می‌شوند.
درحالی که در ابتدای اعلام خبر انتشار اوراق ارزی، تصور می‌‌شد  امکان خریداری با ریال این اوراق نیز وجود دارد، اما با توضیحات تکمیلی بانک مرکزی، این اوراق تنها با ارز قابل خریداری است و برهمین اساس اصل و سود آن‌هم با همان ارز بازپرداخت خواهد شد.
 عدم تکرار تجربه سپرده ارزی
از زمانی که خبر اولیه انتشار اوراق ارزی برای نخستین‌بار اعلام شد، برخی کارشناسان و رسانه‌ها تجربه تلخ سپرده‌های ارزی در دولت دهم را یکی از موانع بزرگ طرح جدید دولت سیزدهم معرفی کردند. در تجربه تلخ سپرده‌های ارزی در سال‌های 90 و 91، بانک‌ها با تعهد دریافت و پرداخت به صورت ارزی، اقدام به جذب سپرده ارزی کردند، اما هنگام درخواست مشتریان برای دریافت ارز، اعلام کردند توان بازپرداخت ارز را ندارند و برخی بانک‌ها معادل ریالی آن به نرخ ارز مرجع را به مشتریان پرداخت کردند. در کنار عدم پرداخت ارزی اصل سپرده‌های ارزی پذیرش شده، بانک‌ها برای بازپرداخت ریالی، نرخ ارز مرجع را ملاک محاسبه قرار دادند که موجب زیان سنگین سپرده‌گذاران شد.
ولی در طرح جدید بانک مرکزی و در دولت سیزدهم، به دلیل سازوکار شفافی که اوراق دارد، امکان بروز چنین اجحافی در حق سرمایه‌گذاران وجود ندارد، چراکه برخلاف سپرده، سرمایه‌گذاران اوراقی را خریداری می‌‌کنند که از سوی بانک مرکزی تعهد شده و همان‌گونه که بارها رئیس کل این بانک تأکید کرده، قرار است  اصل و سود این اوراق نیز به صورت ارزی بازپرداخت شود. با این اقدام ضمن اینکه دارندگان ارز از سود متعارفی برخوردار می‌‌شوند، شرکت‌ها نیز می‌‌توانند با جمع‌آوری ارز مورد نیاز، پروژه‌های خود را پیش ببرند.
 نفت و پتروشیمی در اولویت
بدین ترتیب با ایجاد اعتماد برای سرمایه‌گذاران، انتشار این اوراق می‌‌تواند بخش قابل توجهی از ارزهای راکد در کشور را وارد کانال تولید کند. در قالب این طرح، پروژه‌هایی که درآمد و بازدهی ارزی دارند، انتخاب و برای آنها اوراق منتشر می‌شود. با توجه به ارزی بودن این اوراق به نظر می‌‌رسد پروژه‌های تعیین شده عمدتاً در حوزه نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع‌معدنی و... باشد. براساس آنچه رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده است، پروژه‌هایی انتخاب می‌‌شود که از بازده مطلوبی برخوردار باشد.
بازارساز از طریق این اوراق می‌‌تواند با قدرت بیشتری  کنترل بازار را در دست گیرد. به گفته صالح‌آبادی هم‌اکنون ذخایر اسکناسی ارز کشور در بهترین شرایط تاریخی خود قرار دارد که می‌‌تواند در خدمت بازار قرار گیرد، حال درصورتی که مدیریت ارزهای راکد نیز در قالب اوراق ارزی دراختیار این بانک قرارگیرد، به طور قطع با قدرت بیشتری می‌‌تواند از بروز نوسانات و هیجانات در بازار جلوگیری کند.
 آغاز کاهش قیمت‌ها در بازار ارز
روز یکشنبه هفته جاری رئیس کل بانک مرکزی در نشستی با صرافان، برنامه‌های این بانک را برای مدیریت بازار ارز و کاهش نرخ آن اعلام کرد؛ نشستی که صرافان از آن استقبال و اعلام کردند برنامه‌های بازارساز به کاهش قیمت ارز منجر خواهد شد. حال در روز بعد از این نشست یعنی دوشنبه، خبرگزاری‌ها از آغاز روند کاهشی نرخ ارز در بازار آزاد خبر می‌دهند. براساس گزارش تسنیم، فعالان بازار پیش‌بینی می‌‌کنند با افزایش عرضه ارز در بازار و همچنین افزایش اختیارات صرافی‌ها در خرید و فروش ارز، بزودی از نوسانات ارزی کاسته شده و بازار وارد مدار نزولی شود. مشاهدات میدانی دیروز در بازار ارز و اظهارات صرافان نشان می‌‌دهد اقدام جدید بانک مرکزی و مجوز به صرافی‌ها برای فروش بدون محدودیت ارز به متقاضیان، مؤثر واقع شده و روند نرخ ارز در بازار کاهشی شده است.
به اذعان فعالان بازار ارز تصمیم جدید بانک مرکزی نقش مهمی در گسترش عمق بازار دارد و موجب افزایش معاملات در بازار و کشف قیمت واقعی متناسب با عرضه و تقاضا خواهد شد.
به گفته فعالان بازار، این سیاست تصمیم درستی است که برای کلیه ذینفعان سودمند است. از طرفی صادرکنندگان مجبور نیستند ارزهای خود را به نرخ دستوری بفروشند و انگیزه‌شان برای عرضه ارز به قیمت بازار افزایش می‌‌یابد. صرافی‌ها نیز مجازند تا براساس برآورد خود از عملکرد بازار، ارزهای صادرکنندگان را به نرخ توافقی بخرند و به متقاضیان بفروشند.
همچنین متقاضیان ارز نیز از آنجا که می‌‌توانند ارز مورد نیاز خود را از صرافی معتبر خریداری کنند، کمتر نیازمند مراجعه به دلالان و دستفروشان خواهند بود و می‌‌توانند اسکناس معتبر را به قیمتی پایین‌تر از نرخ فردایی بخرند. بنابراین می‌‌توان گفت اقدام اخیر بانک مرکزی مرجعیت قیمت‌گذاری در بازار ارز را از دلالان، سفته‌بازان و معامله‌گران فردایی گرفته و به معاملات واقعی در بازار داخلی گره می‌‌زند. علاوه بر اینها و با توجه به اینکه طبق اظهارات رئیس کل بانک مرکزی ذخایر اسکناس ارزی بانک مرکزی فراوان و بی‌سابقه است، بازارساز می‌‌تواند در مواقع لزوم در راستای تعادل بازار اقدام کند و مدیریت بازار را به‌دست گیرد.
 تماس تجار برای فروش ارز صادراتی
 ۴ برابر شد
یک مقام مسئول از عقبگرد نرخ هر دلار امریکا به کانال نزولی قیمت‌ها خبر داد و گفت: در پی مصوبه ارزی بانک مرکزی، تماس تجار و صادرکنندگان برای فروش ارز ۴برابر شده است.
رئیس کانون صرافان کشور در گفت‌وگو با مهر از عقبگرد نرخ هر اسکناس دلار در بازار ارز خبر داد و گفت: در پی مصوبه ارزی بانک مرکزی و مجوز عرضه ارز صادرکنندگان در خارج از سامانه نیما، هم‌اکنون شاهد سقوط قیمت هر اسکناس دلار از ۳۳هزار تومان به کانال ۳۲هزار تومان هستیم و این در حالی است که حجم عرضه از تقاضای ارز بسیار بالاتر است.
کامران سلطانی‌زاده یادآور شد: با توجه به انتظار برای کاهش بیشتر قیمت‌ها در بازار ارز، از تعداد خریداران نیز کاسته شده و معامله‌گران از خرید ارز امتناع می‌کنند. وی با اشاره به مصوبه ارزی بانک مرکزی گفت: بر اساس این مصوبه، از این پس تجار و صادرکنندگان می‌توانند ارز حاصل از صادرات خود را در صرافی‌ها به قیمت توافقی به فروش برسانند و تنها در سامانه سنا آن را ثبت کنند. رئیس کانون صرافان ایران گفت: به دنبال افزایش انگیزه فروش ارز در بازار، از شب گذشته تماس تلفنی تجار و صادرکنندگان ارز با صرافی نسبت به روزهای قبل با افزایش ۴برابری مواجه شده و توصیه می‌شود عموم معامله‌گران و مردم عادی با هدف سرمایه‌گذاری در بازار ارز، از خرید در مقطع فعلی صرفنظر کنند چراکه ریزش قیمت‌ها ادامه‌دار خواهد بود.

غضنفری خطاب به دارندگان وام‌های معوق ارزی:
وام‌های معوق ارزی را تسویه کنید

رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی ضمن اتمام حجت با دریافت‌کنندگان تسهیلات ارزی برای برگشت آن به نرخ روز تأکید کرد که اگر در این باره اقدام نکنند حتماً نسبت به تملک دارایی‌های آنها اقدام خواهد شد، بنابراین نه به رئیس‌جمهور نامه بزنند و نه وقت خود را تلف کنند.
مهدی غضنفری در گفت‌وگو با ایسنا، از آخرین تصمیم در باره درخواست تسهیلات‌گیرندگان ارزی بویژه بخش خصوصی جهت پرداخت با نرخ ۴۲۰۰ تومان توضیحاتی ارائه کرد. رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی با بیان اینکه هیچ راهی برای بازپرداخت تسهیلات معوق به نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی نیست، گفت: تنها راه باقی مانده این است که تسهیلات صندوق را با نرخ روز تسویه کنند. اینکه فکر کنند قرار است آن را ما با نرخ گذشته دریافت کنیم، یک خیال خام است که در ذهن خود پرورش داده‌اند، اگر دنبال هر راهی برای پرداخت تسهیلات با ارز ۴۲۰۰ تومان باشند، مطمئن باشند صندوق، آن را خواهد بست. از این‌رو نه به رئیس‌جمهور نامه بزنند نه وقت خود را تلف کنند. وی با اشاره به اینکه برخی تسهیلات‌گیرندگان می‌گویند که می‌خواهند بیایند و طلب صندوق را به قیمت فعلی پرداخت کنند، یادآور شد: اما نگرانند که شرکایشان که در خفا با هم عهد بسته بودند تا منابع صندوق را به نرخ روز ندهند، مانع از این اقدام شوند. غضنفری تأکید کرد: اگر تسهیلات‌گیرندگان به توصیه‌های صندوق توجه کردند که با یکدیگر به توافق خواهیم رسید اما اگر بخواهند همچنان بر موضع خود اصرار کنند، آنگاه ناچار خواهیم بود از کانال قانون اقدام کنیم. به طوری که براساس مصوبه‌ای تحت عنوان «تملک دارایی تسهیلات معوق» که در پایان سال گذشته هیأت امنای صندوق توسعه ملی مجوز آن را صادر کرد، نسبت به تملک دارایی تسهیلات معوق اقدام می‌شود. این مصوبه به صندوق اجازه داده تا دارایی‌های تسهیل‌گیرندگان را برای جبران منابع صندوق به تملک درآورد.

رشد 6 درصدی سرمایه‌گذاری خارجی در ایران

کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) اعلام کرد: سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران در سال 2021 رشد بیش از 6 درصدی داشته و به 1.425 میلیارد دلار رسیده است.
به گزارش فارس، کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) هر سال در سلسله گزارش‌های «سرمایه‌گذاری خارجی جهان» به بررسی روند سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای مختلف می‌پردازد و طی آن آمار مربوط به سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی کشور‌های جهان را منتشر می‌کند. آنکتاد هرساله چند روز پیش از انتشار رسمی این گزارش در سطح جهان، آن را به‌صورت ویژه در اختیار افراد یا نهادهایی می‌گذارد و این افراد موظف هستند تا زمان انتشار رسمی جهانی از انتشار آن خودداری کنند.
بر اساس گزارش «سرمایه‌گذاری خارجی جهان 2022»، میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران طی سال 2021 به یک میلیارد و 425 میلیون دلار رسیده است. میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران در سال 2020 معادل یک میلیارد و 342 میلیون دلار بود، یعنی میزان سرمایه‌گذاری خارجی در ایران در سال 2021 با افزایش (83 میلیون دلاری) 6.18 درصدی مواجه شده است.