در 17 روز معاملاتی، 6هزار و 700 میلیارد تومان از معاملات سهام خارج شد

گروه اقتصادی/ معاملات در روز ابتدایی هفته با کاهش 2011 واحدی شاخص کل بورس و 30 واحدی شاخص کل فرابورس به پایان رسید. در این روز اگرچه رنگ قرمز رنگ غالب تابلو معاملات بود، اما در مجموع معاملات به‌صورت آرام و غیرهیجانی دنبال می‌شد. روز شنبه حجم و ارزش کل معاملات نسبت به روزهای قبل تغییر چندانی نداشت و ارزش معاملات خرد (با 3هزار و 619 میلیارد تومان) همچنان پایین‌تر از میانگین ارزش معاملات سه ماه گذشته قرار داشت. همچنین در حدود 470 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار و 185میلیارد تومان از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت خارج شد.
تداوم انتقال پول به بازارهای موازی
با ورود بازار سهام به فاز اصلاحی که از اواخر اردیبهشت ماه و پس از ثبت رکورد جدید سالانه صورت پذیرفت، نماگرهای نشان‌دهنده رونق در بازار نیز بتدریج کاهش یافتند که این روند بیانگر ورود بازار به یک وضعیت رکودی و خروج تدریجی پول از بازار سهام به مقصد سایر بازارهای مالی بود. اگر به نماگر‌های بازار از تاریخ 25 اردیبهشت ماه تا به امروز بنگریم مشخص می‌شود که در این بازه میانگین حجم معاملات در حدود 17 درصد از میانگین حجم معاملات از ابتدای سال تا 24 اردیبهشت ماه کمتر بوده است.  بررسی این نماگر در کنار کاهش ارزش معاملات خرد و همچنین خروج 6 هزار و 700 میلیارد تومانی پول حقیقی از بازارسهام نشان می‌دهد که سهام در این بازه، جذابیت خود را نسبت به سایر بازار‌ها از دست داده و سرمایه‌گذارانی که با دید کوتاه‌مدت اقدام به سرمایه‌گذاری در بازارها می‌کنند سایر بازارهای مالی را دارای نسبت ریسک به بازدهی مناسب‌تر تشخیص داده‌اند.
البته در این مورد باید توجه داشت که برخی از سهامداران با فروش سهام خود منتظر می‌مانند تا در فرصت مناسب‌تری اقدام به خرید مجدد سهام کنند که با این فرض، باید آمار پول‌های نقد رسوب شده در حساب کارگزاری‌ها به نسبت معنا‌داری افزایش یابد. ضمن این که سرمایه‌گذارانی که قصد ادامه فعالیت در بازار سهام را دارند ترجیح می‌دهند پول‌های خود را به صندوق‌های درآمد ثابت انتقال دهند تا در فرصت مناسب بتوانند با فروش واحد‌های این صندوق‌ها اقدام به خرید سهام در بازار کنند. اما هرچند که آمار خالص ورود پول حقیقی به صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت در بازه 17روزه حاکی از ورود 244 میلیارد تومانی پول به این صندوق‌ها است اما این رقم در مقابل خروج پولی که از کل بازار اتفاق افتاده بسیار ناچیز است که با توجه به آن نمی‌توان از صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌عنوان مقصد پول‌های خارج شده از معاملات سهام نام برد.
مورد سومی که می‌توان از طریق آن انتقال پول از بازار سهام به سایر بازار‌ها را به وسیله آن بررسی کرد مقایسه تعداد معاملات صورت گرفته در انواع بازار‌های مالی است. مشاهدات میدانی و آمارهای منتشر شده از طرف برخی از صرافی‌ها در بازار طلا و مشاهدات در مورد دلار آزاد در کنار آمارهای منتشر شده بانک مرکزی درخصوص افزایش تعداد معاملات در بخش مسکن درحالی افزایش حجم معاملات در این بازارها را از اواسط اردیبهشت ماه نشان می‌دهد که در همین بازه آمار معاملات در بازار سهام همواره یک روند نزولی را در پیش گرفته است.
افزایش شاخص های ارزندگی بازار
از نظر بنیادی اما، با توجه به افشای اطلاعات مربوط به تولید و فروش شرکت ها در ماه های گذشته به ویژه افزایش درآمدهای صادراتی در گروه های فلزات اساسی، پتروشیمی ها، معدنی ها و سیمانی ها کارشناسان EPS بالاتری را برای بازار پیش بینی کرده اند این موضوع در کنار کاهش قیمت سهام در روزهای گذشته منجر به کاهش 8 درصدی نسبت P/E (قیمت و درآمد انتظاری) شده است. لازم به ذکر است این نسبت در حال حاضر برای کل بازار در حدود عدد 5/8 قرار دارد.
دومینوی ادامه‌دار پول و بازارها
مسأله‌ای که این روز‌ها در بازارهای مالی ایران دوباره در حال شکل‌گیری است یک پدیده تازه نیست و به‌راحتی می‌توان نمونه‌های آن را در سال‌های قبل مشاهده کرد. ایجاد شکاف بازدهی در بازارهای مختلف مالی و انتقال سریع پول بین بازارها که منجر به التهاب تمامی بازارها و در نهایت افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در این بازارها می‌شود.  افزایش‌هایی که نه از ریشه تولید و بازدهی در بخش واقعی بلکه از ریشه تورم و انتظارات تورمی سرچشمه می‌گیرد. پول‌هایی که برای حرکت در بازارها با هیچ مانعی روبه‌رو نیستند و به‌طور پیوسته سرعت گردش آنها در حال افزایش است. به نظر می‌رسد در این رابطه نیاز است که سیاست‌گذار با اتخاذ سیاست‌های کنترلی، سرعت گردش پول بین بازارها را تا حدودی کاهش دهد تا بتواند از این طریق از تلاطم بیشتر بازارها جلوگیری کند.

گروه اقتصادی/ در ساعات آغازین روز شنبه و با اعلام نرخ تورم ماه مه امریکا تمامی بازارهای مالی امریکا و اروپا با ریزش جدی روبه‌رو شدند. انتشار نرخ تورم ماه مه‌ که حاکی از افزایش غیر قابل انتظار این نماگر برای امریکا بود نگرانی‌ها در مورد افزایش نااطمینانی و کاهش بازدهی‌ها در بازارهای مالی جهانی را افزایش داده است. حال تمام نگاه‌ها به فدرال رزرو دوخته شده تا واکنش این نهاد پولی در هفته آینده را ببیند. درپایان معاملات هفته شاخص داوجونز با 2.73 درصد، شاخص s&p500 با 2.91 درصد و شاخص نزدک با 3.52 درصد کاهش روبه‌رو شدند. همچنین سهام شرکت‌های تسلا، اپل و AMD نیز به ترتیب 3.12، 3.86 و 4.03 درصد کاهش را تجربه کردند. نکته قابل توجه اینکه در همین روز شاخص بازارهای شرق آسیا بخصوص بازارهای سهام در چین با افزایش قیمت روبه‌رو شدند. این بزرگ‌ترین ریزش همگانی بازارهای سهام در طول یک ماه گذشته است.

گروه اقتصادی/ مدیر اجرایی صندوق‌ها و سبدهای شرکت کارگزاری بانک مسکن، دلیل افزایش قیمت اوراق مسکن را ناشی از افزایش تقاضا وکمبود عرضه دانست و اعلام کرد که عرضه اوراق مسکن در ابتدای هرماه تا دهم همان ماه، افزایش پیدا می‌کند و بعد از آن با کاهش عرضه و افزایش تقاضا، این امر منجر به افزایش قیمت آن در بازار می‌شود.
سیدهادی ابطحی درگفت‌و‌گو با «ایران»، اذعان داشت: این روالی است که در ماه‌های اخیر به وجود آمده و باید بین عرضه و تقاضا یک تعادل ایجاد شود که این تعادل با افزایش عرضه، ایجاد خواهد شد. به گفته وی، مشکل کمبود عرضه اوراق در بازار مسکن ناشی ازکم کاری بانک مسکن نیست و افزود: فرایند تولید اوراق تسهیلات مسکن از محل سرمایه‌گذاری مردم در سپرده‌گذاری ممتاز ایجاد می‌شود، بنابراین تقاضا باید در سپرده‌گذاری ممتازافزایش یابد. ابطحی، نرخ مؤثر سپرده ممتاز درشرایط فعلی را بالای 24 درصد ذکر کرد که به گفته او، عددی جذاب بوده و علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری را باید به این سمت هدایت کرد. مدیر اجرایی صندوق‌ها و سبدهای شرکت کارگزاری بانک مسکن اذعان داشت که خرید این اوراق با هدف سفته بازانه نبوده و پس از خرید هر اوراق تا مدت زمان 4 ماه در فروش آن محدودیت وجود دارد. وی، تصریح کرد که به‌دلیل تنوع و مبلغ وام، فشار مردم برای خرید مسکن از مسیر تهیه وام بیشتر شده و آنها چاره‌ای جز خرید اوراق ندارند. گفته می‌شود که هزینه وام مسکن نسبت به هفته قبل روند افزایشی داشته و درحالی که متأهل‌های ساکن تهران پیش از این با پرداخت حدود ۱۲۴ میلیون تومان می‌توانستند نسبت به خرید این اوراق اقدام کنند، اکنون باید حدود ۱۳۲ میلیون تومان بپردازند. هربرگ اوراق تسهیلات مسکن در فروردین و اردیبهشت و خرداد سال گذشته به ترتیب ۱۳۷ هزار و ۴۰۰، ۱۳۵ هزار و ۳۰۰ و ۱۳۵ هزار و ۴۰۰ تومان قیمت دارند. این اوراق در فروردین ماه سال‌ جاری ۱۳۸ هزار و ۱۰۰ تومان قیمت دارد. زوج‌های تهرانی، می‌توانند تا سقف ۴۸۰ میلیون تومان شامل ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن برای هر نفر و ۸۰ میلیون تومان وام جعاله دریافت کنند. بنابراین زوجین باید ۸۰۰ برگه تسهیلات مسکن خریداری کنند که هزینه آن ۱۱۰ میلیون و ۴۸۰ هزار تومان می‌شود که همراه با هزینه ۲۲ میلیون و ۹۶ هزار تومانی وام جعاله که برای آن باید ۱۶۰ ورق تسهیلات مسکن خریداری کنند، در مجموع باید ۱۳۲ میلیون و ۵۷۶ هزار تومان پرداخت کنند. دراین پیوند، یک منبع آگاه در بانک مسکن، به خبرگزاری فارس گفته که متأسفانه تقاضاهای سوداگرانه و سفته‌بازی بر بازار اوراق مسکن سوار شده و همین مسأله زمینه بروزمشکلات گسترده‌ای را فراهم کرده است. به گفته این منبع آگاه، تفاهمات بانک مسکن و بازار فرابورس به منظور خروج تقاضای سوداگرانه از این بازار به نتیجه خاصی نرسید و قیمت اوراق از برگه‌ای 80 هزار تومان در زمان تفاهم به 135 هزار تومان رسیده است. پیش‌تر بانک مسکن در اطلاعیه‌ای پرداخت نیمی از اوراق برای دریافت تسهیلات را ملغی کرده که به نظر می‌رسد این بخش‌نامه نیز در انتهای اردیبهشت ماه به اتمام رسیده و دیگر تمدید نشده است.