امین محمودی
 خبرنگار
درحالی که دلالان به بهانه های مختلف سعی دارند تا قیمت گوشت قرمز را دربازار افزایش دهند، گزارش های رسمی حاکی از رشد عرضه انواع گوشت قرمز دربازار است، موضوعی که به هیچ عنوان با قیمت هایی که دلالان عرضه می کنند، همخوانی ندارد. برهمین اساس کارشناسان از شکستن قیمت های غیرمنطقی برخی از عرضه کنندگان درآینده نزدیک خبرمی دهند، چرا که با رشد عرضه بازار با مازاد مواجه خواهد شد.
دامداران و بخش خصوصی صنعت دام از مازاد تولید دام در کشور خبر می‌دهند و از طرفی واردات گوشت قرمز از کشورهای روسیه، پاکستان و برخی کشورهای امریکای لاتین و از طرف دیگر ممنوعیت صادرات دام توسط وزارت جهاد کشاورزی سبب شده بازار گوشت قرمز متعادل شود و کشورمان با کمبود گوشت قرمز روبه‌رو نشود.
با این حال آن‌طور که توسط مسئولان امر اعلام شده با توجه به اینکه بخش خصوصی قراردادهایی را در سال‌های قبل با برخی کشورها از جمله مغولستان و قزاقستان در قالب تولید فراسرزمینی به امضا رسانده، دام پرورش یافته توسط بخش خصوصی از این کشورها تا یک ماه دیگر وارد شده و در بازار عرضه و توزیع خواهد شد.
همگی این عوامل، در کنار مازاد و وفور دام در کشور و افزایش 18 درصدی عرضه در سال جدید نشان دهنده این است که قیمت گوشت قرمز در بازار باید با کاهش روبه‌رو شده تا نوسانات قیمتی را در این کالای اساسی در آینده‌ای نزدیک شاهد نباشیم.در حال حاضر و براساس مشاهدات میدانی از خرده‌فروشی‌های سطح شهر تهران قیمت هر کیلو شقه گوسفندی ۱۷۰ تا ۱۸۵ هزار تومان، گردن و سردست گوسفندی ۱۸۵ تا ۱۹۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
طبق اعلام سازمان دامپزشکی نیاز سالانه کشور به گوشت قرمز بین ۹۰۰ تا ۹۵۰ هزار تن است که ۸۰۰ تا ۸۵۰ هزار تن از محل تولیدات داخلی و نزدیک ۱۰۰ هزار تن آن از محل واردات تأمین می‌شود، با این حال مسئولان دولتی و بخش خصوصی می‌گویند هیچ مشکلی برای تأمین گوشت قرمز در کشور وجود ندارد.
مرکز آمار افزایش عرضه گوشت را تأیید کرد
نتایج طرح آمارگیری کشتار دام کشتارگاه‌های رسمی کشور در ماه فروردین سال‌جاری از سوی مرکز آمار ایران منتشر شد، بر این اساس وزن گوشت قرمز عرضه‌شده انواع دام‌های ذبح‌شده در کشتارگاه‌های رسمی کشور در فروردین ۱۴۰۱ جمعاً ۴۶،۹۵۲ تن گزارش شده، که سهم گوشت گاو و گوساله بیش از سایر انواع دام بوده است.
 بر اساس نتایج این آمارگیری، گوشت گاو و گوساله با ۲۵،۳۷۱ تن، ۵۴ درصد از وزن کل گوشت قرمز عرضه‌شده را به خود اختصاص داده است.گوشت گوسفند و بره با ۱۷،۸۲٤ تن، بز و بزغاله با ۲،۶۸۹ تن و سایر انواع دام با ۱،٠۶۸ تن، به‌ترتیب ۳۸ درصد، ۵،۷ درصد و ۲،۳ درصد از وزن کل گوشت قرمز عرضه شده را به خود اختصاص داده‌اند.مقایسه عملکرد کشتارگاه‌های رسمی کشور در فروردین ۱۴۰۱ با ماه مشابه سال ۱۴۰۰ نشان‌دهنده افزایش ۴ درصدی مقدار عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی کشور است.مقدار عرضه گوشت در فروردین۱۴۰۱ نسبت به ماه مشابه سال ۱۴۰۰ برای گوسفند و بره ۱۸ درصد، برای بز و بزغاله ۹ درصد و برای گاومیش و بچه‌گاومیش ۳۳ درصد افزایش داشته است.
خرید دام مازاد از دامداران
برای تنظیم بازار گوشت قرمز، تأمین نیاز ذخایر استراتژیک کشورمان و حمایت از دامداران، شرکت پشتیبانی امور دام هر کیلو دام سبک و سنگین را به طور متوسط از دامداران 70 تا 80هزار تومان خریداری می‌کند؛ به‌طوری‌که در همین خصوص مجتبی عالی، مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های کشاورزی دامداران ایران در گفت‌و‌گو با «ایران» تأکید کرد: در حال حاضر با مازاد تولید دام در کشور مواجه هستیم و شرکت پشتیبانی امور دام به‌ازای هر کیلوگرم گوشت گوساله به دامدار 75 تا 80هزار تومان پرداخت می‌کند. از طرف دیگر «افشین صدر‌دادرس» مدیرعامل اتحادیه سراسری تولیدکنندگان دام سبک نیز در گفت‌و‌گو با «ایران» اظهار کرد: در هفته جاری قیمت فروش هر کیلوگرم دام زنده گوسفندی درجه یک در بازار بین ۷۰ تا ۷۵هزار تومان است.وی افزود: به همین دلیل میزان عرضه گوشت قرمز در سال‌جاری با افزایش محسوسی روبه‌رو شده است چون با مازاد دام در کشور روبه‌رو هستیم به‌طوری‌که استان‌های مرزی و غربی کشورمان دام بیشتری را به بازار تزریق می‌کنند.
در 6 ماه ابتدایی سال با افزایش تولید دام روبه‌رو خواهیم بود
منصور پوریان، رئیس شورای تأمین دام کشور نیز در گفت‌و‌گو با «ایران» اظهار نمود: طبیعتاً طی سال‌جاری با افزایش عرضه گوشت قرمز خصوصاً گوشت گوسفندی روبه‌رو بوده‌ایم.وی افزود: انتظار می‌رود روند عرضه گوشت قرمز در شش ماه ابتدایی سال‌جاری با افزایش محسوسی روبه‌رو باشد به‌طوری‌که علاوه‌ بر بره‌های پرواری سایر دام‌ها نیز در بازار عرضه می‌شود.رئیس شورای تأمین دام کشور خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد با توجه به مازاد تولید دام در استان‌های جنوبی و غربی کشور از جمله خوزستان، فارس، ایلام، کرمانشاه و لرستان با افزایش عرضه روبه‌رو باشیم.پوریان در ادامه گفت: در حال حاضر دولت طبق احکام بودجه 1401 عوارضی برای صادرات دام سبک و سنگین اعمال و به گمرکات نیز این موضوع را ابلاغ کرده است به همین دلیل مشکلی در تأمین بازار گوشت قرمز نخواهیم داشت.وی با بیان اینکه گوشت قرمز به سه شکل با قیمت‌های متفاوت در کشور عرضه می‌شود، گفت: گوشت بسته‌بندی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای (گوشت در بسته‌بندی‌های لوکس)، قصابی‌ها (عرضه لاشه) و گوشت‌های وارداتی با نرخ‌های تنظیم بازاری است تا اقشار مختلف مردم بتوانند از این محصول بهره‌مند شوند.این فعال بخش خصوصی با بیان اینکه موافق واردات گوشت قرمز است، اذعان کرد: روزانه 100 تا 120تن گوشت‌ قرمز از کشورهای مختلف وارد کشور می‌شود و به بازار داخلی تزریق می‌شود و عمدتاً اقشار ضعیف و متوسط جامعه خریدار آن هستند.

نفیسه امامی
خبرنگار
شرکت بازرگانی دولتی ایران اعلام کرد میزان خرید تضمینی گندم از کشاورزان سراسر کشور از مرز ۲ میلیون تن عبور کرده و استان خوزستان به‌عنوان رکورددار خرید گندم در کشور محسوب می‌شود زیرا از مجموع دو میلیون تن گندم خریداری شده، استان خوزستان با یک میلیون و 255 هزار تن، ۶۳ درصد کل خرید گندم کشور را به خود اختصاص داده است.
بر اساس این گزارش، بعد از استان خوزستان به ترتیب استان‌های فارس با 160 هزار تن، ایلام با ۱۳7 هزار تن و کرمان با ۱۲7 هزار تن، در مجموع ۲۱ درصد کل خرید گندم کشور را در اختیار دارند و بعد از خوزستان، رده‌های دوم تا چهارم را به خود اختصاص داده‌اند. استان‌های مناطق جنوب و گرمسیر کشور شامل استان‌های ایلام، بوشهر، خوزستان، سیستان و بلوچستان، فارس، کرمان، هرمزگان و بوشهر، وارد عملیات خرید تضمینی گندم سال‌زراعی جاری شده‌اند و میزان تحویل گندم در استان‌های سیستان و بلوچستان، فارس و کرمان هم از رشد خوبی برخوردار بوده‌اند.دولت تا پایان اردیبهشت‌ماه، ۱۶ درصد گندم باقی‌مانده از سایر استان‌ها را خریداری کرده است در حالی که تحویل این محصول استراتژیک در تعدادی از استان‌های کشور هنوز آغاز نشده و با شروع خرید در آن استان‌ها، آمارهای ارائه شده دستخوش تغییر خواهند شد.
واریز بیش از ۱۱۷ هزار میلیارد ریال وجوه خرید تضمینی گندم
دولت تا پایان اردیبهشت ماه سال‌جاری بیش از ۱۱۷ هزار میلیارد ریال وجوه خرید تضمینی گندم را به حساب گندمکاران واریز کرد و عملیات پرداخت همچنان ادامه دارد. از آغاز فصل خرید گندم تا پایان اردیبهشت‌ماه سال‌جاری، ۱۷۷۹ مرکز خرید در کشور بالغ بر ۱ میلیون و ۸۵۲ هزار تن گندم را در قالب ۲۵۸ هزار و ۹۱۴ محموله از کشاورزان خریداری کرده‌اند. دولت با توجه به گرانی گندم در سراسر دنیا و افزایش قیمت‌های دستمزد و نهاده‌ها، با اعلام قیمت 11 هزار و 500 تومان برای خرید هر کیلوگرم گندم در سال زراعی جاری، انگیزه فعالیت بیشتر گندمکاران در خودکفایی را دو چندان کرد. قیمت اعلام شده برای خرید تضمینی گندم می‌تواند سطح کشت محصول را در مناطق مختلف برای سال زراعی آینده افزایش دهد. بالا رفتن قیمت تمام شده با برآورد قیمت‌های افزایش یافته نهاده‌های کشاورزی نظیر بذر و کود و مسائل جاری هم در خودکفایی گندم مؤثر خواهد بود.
دولت در سال گذشته حدود ۴.۵ میلیون تن خرید تضمینی داشت و ۲ میلیون تن نیز صنوف، صنعت و کارخانجات ماکارونی خریداری کرده و حدود یک و نیم میلیون تن نیز کشاورزان برای کشت سال بعد ذخیره کردند. نیاز سالانه کشور در حدود 11 و نیم میلیون تن گندم است که طبق پیش‌بینی رئیس بنیاد ملی گندمکاران، 5.6 میلیون تن از این مقدار، از گندمکاران داخلی کشور تأمین می‌شود. این در حالی است که سال گذشته برخلاف وعده‌های دولت قبل مبنی بر خرید تضمینی ۹ میلیون تن گندم تنها ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تن گندم در پایان زمان خرید تضمینی گندم خریداری شد.
معاون امور زراعت وزیر جهاد کشاورزی نیز با اظهار امیدواری برای بارش‌های مناسب برآورد کرده است امسال ۵.۵ میلیون تن خرید تضمینی گندم از کشاورزان انجام بگیرد.
اهمیت موضوع امنیت غذایی
برابر گزارش‌های سازمان جهانی خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، ایران جزو کشورهای پرمصرف‌ گندم در جهان است به طوری که سرانه مصرف گندم در ایران ۲.۵ برابر کشورهای در حال توسعه و بیشتر از کشورهای توسعه یافته جهان است. بنابراین خودکفایی در تولید یک محصول استراتژیک و پرمصرف در کشور از ارزش ویژه‌ای برخوردار است.
تغییر اقلیم، خشکسالی‌های پی در پی، کاهش بارندگی‌ها و به تازگی جنگ اوکراین و روسیه امنیت غذایی در جهان را بشدت تحت تأثیر قرار داده و باعث بالا رفتن قیمت جهانی گندم نیز شده است. قیمت گندم که 53 درصد نسبت به اوایل سال 2022 افزایش یافته بود، طی روزهای گذشته و پس از ممنوعیت صادرات مواد غذایی حیاتی توسط هند به‌دلیل موج شدید گرما، 6 درصد دیگر جهش قیمت پیدا کرد. 
بنابراین در این برهه زمانی خاص حرکت دولت به سمت حفظ ذخایر استراتژیک گندم و ترغیب کشاورزان برای افزایش تولید می‌تواند کمک ویژه‌ای به بالا رفتن ضریب امنیت غذایی در کشور کند.