نغمههای اقوام ایران طنینانداز شد
گروه فرهنگی/ دومین جشنواره ملی موسیقی و آیینهای موسیقایی نواحی ایران از دیروز یکشنبه 25 اردیبهشت ماه در تالار حافظیه شیراز آغاز به کار کرد و تا 30 اردیبهشت ماه ادامه دارد. این دوره از جشنواره به دبیری علمی دامون شش بلوکی و دبیری اجرایی آرش صفری است و در آن 18 گروه موسیقی اقوام از نقاط مختلف ایران حضور دارند که شامل گروههایی از مناطق قشقایی، لرستان، آذربایجان، شیراز، کرمان، بویر احمد، کردستان، خوزستان، بلوچستان، بوشهر، ترکمن، هرمزگان، کیش، گیلان، مازندران، خراسان و بختیاری است که از ساعت 18 تا 23 هر کدام دریک سانس کامل به اجرای برنامه میپردازند بشود و دربرگیرنده اجراهای موسیقی غنی منطقه خود چه به لحاظ مقامهای خاص و چه به لحاظ ملودیسازی و آوازی است.
دوره نخست این جشنواره بهصورت آنلاین برگزار شد و در آن ۱۴ گروه حضور داشتند. نکته دیگر افزوده شدن بخش پژوهش به این دوره از جشنواره است که در کنار آن کارگاههای جانبی با حضور استادان بزرگ و دانشگاهی برگزار میشود.
به گفته دبیر اجرایی این جشنواره، در طول برگزاری جشنواره تمامی اجراها به صورت صوتی و تصویری ضبط میشود و در پایان جشنواره به صورت مجموعه صوتی و تصویری در اختیار علاقهمندان قرار خواهد گرفت. همچنین قرار است کتاب جشنواره با در برگیری مقالات پژوهشی آماده و منتشر شود. دامون شش بلوکی دبیر علمی دومین جشنواره ملی موسیقی و آیینهای موسیقایی نواحی ایران هم تأکید دارد، گروههایی در این جشنواره حضور و شرکت دارند که کمتر یا اصلاً در جشنوارهها نبودهاند و در انتخاب موسیقی هر قوم گروههایی از آن منطقه که توانمندتر باشند و اعضایش مسلط و دارای درجه کیفی خوب اجرایی باشند برگزیده شدهاند.
گفتوگوی «ایران» با ناشران دفاع مقدس درباره جایگاه و ضرورتهای آثار تألیفی در زمینه جنگ
ناگفتههای بی شماری هنوز به گوش مردم نرسیده
مریم شهبازی/ گذری بر غرفههای حاضر در سی و سومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران حاکی از فعالیت افراد و مؤسساتی است که ضرورت کار در حیطه جنگ را درک کردهاند، بخشی از حوزه کتاب که با عناوینی همچون دفاع مقدس و پایداری نیز از آن یاد میشود. در گزارش امروز درباره وضعیت و میزان استقبال مردم از کتابهای منتشر شده در این حوزه میخوانید.
جذابیت بیشتر روایت داستانی از جنگ برای مردم
جنگ تحمیلی شکلگیری بخش تازهای را در عرصه کتاب و ادبیات سرزمینمان رقم زد، حوزهای که در ابتدای راه بیش از همه با خاطرهنگاریها همراه شد و بعدتر هم به تألیف آثار پژوهشی و از سویی داستانها و رمانهایی برآمده از ماجراهای واقعی انجامید. شاید در ابتدا مخاطبان کمتری علاقهمند این قبیل نوشتهها بودند، چراکه برای مدتها بخش قابل توجهی از فعالان این عرصه را خاطرهنویسانی تشکیل میدادند که تخصص چندانی درباره نویسندگی نداشتند. با این حال به مرور برخی نویسندگان توانستند با تألیف آثاری برآمده از واقعیتهای دفاع مقدس، توجه مخاطبان ایرانی و حتی خارجی را جلب کنند.
از همین رو امروزه شاهد فعالیت نویسندگان و محققان بسیاری در این حیطه هستیم و حتی ناشرانی قدم به عرصه گذاشتهاند که به طور تخصصی در بخش مشخصی از حوزه جنگ کار میکنند. «پیام آزادگان» از جمله مؤسسات نشر فعال در زمینه جنگ است که عمده کارهای خود را بر تألیف خاطرات اسرای جنگ تحمیلی گذاشته، «موسی یزدان پناه» از مسئولان غرفه این انتشاراتی درباره جایگاهی که این آثار به دست آوردهاند به «ایران» میگوید: «برای خوانندگان عادی که به دنبال کارهای پژوهشی نیستند و بخش قابل توجهی از مردم را تشکیل میدهند کتابهایی که با روایت داستانی منتشر شدهاند جذابیت بیشتری دارد. سالهای جنگ برخوردار از سوژهها و ناگفتههای بسیاری است که با پرداخت اصولی میتواند حتی برای نوجوانان و جوانان هم جذاب باشد.»
بخشی از گفتههای فعالان این عرصه را تأکید بر ضرورت به رشته تحریر درآوردن خاطرات شفاهی دفاع مقدس تشکیل میدهد، اینکه اگر عزمی جدی در پیش نگیریم صاحبان این خاطرات را به مرور از دست خواهیم داد. «خط مقدم» از مؤسسات نشری است که بهطور تخصصی در زمینه موضوعات مرتبط با جبهه مقاومت کار میکند، علیرضا رستمی از مسئولان غرفه این نشر به «ایران» میگوید: «روز به روز به تعداد ناشران این حوزه اضافه میشود که همین مسأله از مصادیق اقبال عمومی به آثار منتشر شده در حیط جنگ است. به نظر میرسد مخاطبان به کتابهای این حوزه علاقهمند شدهاند و همین سبب فعالیت جدیتر نویسندگان و محققان شده است.»
نشر «دارخوین» افزون بر وقایع دوران جنگ به اتفاقات مرتبط با آن در زمانه حاضر هم توجه دارد، از جمله میتوان به آثاری تحقیقی یا خاطرهنگاریهای مدافعان حرم اشاره کرد. «جانمراد احمدی» مدیر مسئول این انتشاراتی به «ایران» میگوید: «ناشران طی سالهای اخیر با دقت بیشتری دست به انتخاب و انتشار آثار میزنند که همین سبب شده اهالی کتاب هم دقت بیشتری به خرج بدهند. شاید برخی گمان کنند طی این سالها به اندازه کافی از جنگ گفته و نوشته شده که این تصور بسیار اشتباهی است. هنوز ناگفتههای بسیار و سوژههای بیشماری درباره جنگ بر زمین مانده است.»
این مسئول نشر پیشنهادی هم برای اهالی رسانه دارد، اینکه آنان گامی جدی در راستای معرفی و حتی نقد آثار منتشر شده در این حیطه بردارند و از سوی دیگر تأکید دارد که بهتر است اهالی شهرها و روستاهایی که ساکنان آنها از قهرمانان جنگ بودهاند برای ثبت تاریخ خود منتظر ناشران تهرانی نمانند و دست به کار شوند.
تمرکز آثار جنگی فقط به چند حوزه
«راه یار» از مؤسسات نشری است که بخش عمدهای از کار خود را برخاطرهنگاری و تاریخ شفاهی متمرکز کرده و برای آثار پژوهشی هم جایگاهی جدی قائل است. یاسر عسگری، مدیر این انتشارات به «ایران» میگوید: «با همراهی همکارانمان دست به یک آسیبشناسی در کتابهای حیطه دفاع مقدس زدیم و نکته مهمی توجهمان را جلب کرد، اینکه اغلب کارهایی که طی سالهای اخیر درباره جنگ انجام شده اغلب به خاطرهنگاری درباره شهدا و از سویی پرداخت به برخی اتفاقات بزرگ محدود میشود.»
عسگری نیز معتقد است که در این زمینه همچنان کارهای بسیاری بر زمین مانده و از آن جمله به بیتوجهی درباره تألیف موضوعاتی همچون «مهندسی جنگ» و حتی «پشتیبانی جنگ» اشاره میکند.
این مسئول نشر تأکید دارد که حتی بخشی از اثرات جنگ امروزه هم مشاهده میشود، از جمله دانشمندانی که ادامهدهنده آرمانهای آن هشت سال در روزگار فعلی هستند. او پرهیز از موازی کاری و تلاش برای حمایت همهجانبه از فعالان این عرصه را از ملزومات امروز میداند.
بنابر این گزارش، کمکاری در زمینه معرفی و اطلاعرسانی درباره آثار تألیفی دفاع مقدس یا جنگ بخش دیگری از گلایه فعالان نشر است، ناشران تخصصی این حوزه معتقدند که شناخت کافی در این زمینه حاصل نشده و همچنان عدهای گمان میکنند آثار تألیفی در زمینه جنگ دربردارنده مضامینی تکراری و کلیشهای هستند. نگاهی که در نتیجهاش میتوان خواستار همراهی بیشتر فعالان دیگر بخشهای فرهنگ و هنر همچون سینما شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد در پاسخ به این پرسش که چرا برخی کنسرت ها با داشتن مجوز لغو می شوند، اظهار داشت:
همه به مجوزهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی احترام بگذارند
گروه فرهنگی/ محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور در مراسم روز «پاسداشت زبان فارسی»
که روز یکشنبه ۲۵ اردبیهشتماه ۱۴۰۱ در تالار وحدت برگزار شد، گفت: امروز زبان فارسی با همه ویژگیهای منحصر به فردش به عنوان یک زبان زنده علمی مورد استفاده ملل مختلف و با فرهنگ و تمدن کهن است.
به گزارش ایسنا، وی افزود: در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بنای ما بر این است که بهصورت جدی به وظایف قانونیمان در راستای صیانت از زبان و ادبیات فارسی اقدام کنیم و هم خودمان به وظایفمان عمل کنیم و هم از دیگر نهادهای دولتی و حاکمیتی مطالبه کنیم. وی اظهار داشت: با سازمان صداوسیما هم این را دنبال میکنیم که حتماً در زمینه تبلیغات بازرگانی دقت کنند. دلیلی ندارد که عناوین و اسامی خارجی را بدون ممیزی لازم پخش کنیم.
اسماعیلی گفت: فردوسی بزرگ، رودکی و شاعران بزرگی که تلاش کردند این زبان کمنظیر را از حوادث مختلف، از هجوم زبانهای بیگانه مصون نگه دارند و به دست ما برسانند، حتما ًصیانت از زبان و ادب فارسی را از ما مطالبه میکنند.وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سپس به فعالیتهای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و نیز بنیاد سعدی در بخش بینالملل برای گسترش زبان فارسی اشاره و اظهار کرد: زبان فارسی مشتاقان بسیار زیادی در اقصی نقاط جهان دارد.
درصدد کمک به افزایش سرانه مطالعه هستیم
همچنین محمدمهدی اسماعیلی شامگاه شنبه در گفتوگوی تلویزیونی با تشریح برنامههای این وزارتخانه در حوزه فرهنگ و هنر بویژه فرهنگی و خاصه برپایی سی و سومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، از این رویداد به عنوان بزرگترین جشنواره فرهنگی کشور یاد کرد و گفت: «همزمان با برپایی نمایشگاه کتاب، شور و نشاط ویژهای به حوزه فرهنگ و هنر و اهالی آن تزریق میشود.»
به گزارش ایرنا اسماعیلی همچنین با اشاره به برگزاری دو دوره نمایشگاه مجازی کتاب، حوزه مجازی نمایشگاه کتاب را از ممیزات ویژه این دوره نمایشگاه عنوان کرد. وی با بیان اینکه شیوع کرونا در کشور تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد، برپایی نمایشگاه مجازی کتاب در آخر بهمن سال ۱۴۰۰ با فروش یک میلیون و ۳۵۰ هزار جلد کتاب و ارسال رایگان آن به مخاطبان را تجربه بسیار خوب در تبدیل تهدید کرونا به فرصت عنوان کرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شمارگان چاپ کتاب در سال ۱۴۰۰ را بیش از ۱۰۰ هزار عنوان شامل چاپ دوم و سوم و همچنین اول برشمرد و گفت: «بیشترین حجم چاپ کتابها مربوط به چاپ اولی بوده است.» اسماعیلی در ادامه سخنان خود به وجود شبکه وسیعی از کتابخانههای عمومی در سراسر کشور اشاره کرد و افزود: «بیش از ۱۰ هزار کتابخانه عمومی در ۲۶ هزار کانون فرهنگی و هنری مساجد هم اکنون فعال هستند و کتابها را در اختیار مخاطبان و علاقهمندان قرار میدهند.»
وی تأکید کرد: «وظیفه ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که فضای فرهنگی را تسهیل کرده تا در شرایط اقتصادی موجود مردم بتوانند براحتی به کتاب دسترسی داشته و کتابهای مدنظر خود را راحت به دست آورده و مطالعه کنند. البته با مطلوبها فاصله زیادی داریم که باید تلاش کنیم با مجموعه تدابیر و برنامههایی که در نظر میگیریم بتوانیم ضمن مهیا سازی زمینههای کتابخوانی منجر به افزایش سرانه مطالعه نیز شویم.»
عضو کابینه دولت مردمی در ادامه به برنامههای اصلی و پیشنهادی این دوره وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه فرهنگی اشاره کرد و افزود: یکی از مهمترین برنامههای ما ملی شدن صنعت نشر عنوان شده و در این حوزه کاغذ به عنوان مسأله اول ما مورد تأکید قرار گرفته است. به همین مناسبت کارگروهی با حضور معاون اول رئیس جمهور تشکیل شده و به صورت مستمر جلسات تشکیل میشود. هفتهای دو یا سه بار توسط آیتالله رئیسی موضوع کاغذ، روند تأمین و... آن از بنده پیگیری میشود.»وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در عین حال تأکید کرد: «در حوزه مطبوعات تا سال آینده در حوزه نشر نیز تا چند ماه آینده مشکلی در تأمین کاغذ نخواهیم داشت.از شبکه تولید ملی در حوزه تولید کاغذ حمایت جدی خواهیم داشت.
با پیگیریهایی که از کارخانجات تولید کاغذ بویژه در مازندران داشتیم در حال پیش خرید از آنها هستیم تا با رفع موانع موجود بتوانیم از چهار مجموعه شرکتهای تولید کننده کاغذ حمایت کرده و تا سال ۱۴۰۲ نیازهای داخلی را برطرف و به مرز صادرات کاغذ در منطقه برسیم.»وی در ادامه با اشاره به جلسات مختلف با انجمن نویسندگان گفت:« از آنها درخواست کردم آموزشهایی در شبکه گسترده آموزش داشته باشیم. از سوی دیگردر حوزه کودک و نوجوان به شدت نیازمند تقویت حوزه کتاب هستیم. نیازمندیم به کودکان فرهنگ کتابخوانی را آموزش داده و از همان ابتدا فرزندان خود را با فرهنگ مطالعه آشنا کنیم.»وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین درخصوص حوزه کتابفروشیها نیز گفت: «در این حوزه نیز به شدت نیازمند تقویت هستیم؛ برنامههای ویژهای داریم که در این حوزه حمایت کنیم چرا که آنها در هر شهر نماد و پرچم فرهنگ هستند تلاش ما این است که آنها با برگزاری نمایشگاههای کتاب مورد ضرر و زیان قرار نگیرند.»
اسماعیلی در ادامه درباره ترجمه هم گفت: «در این موضوع نیز مجموعههای مختلف از نهادها در کنار وزارت ارشاد فعال هستند مثلاً در حوزه دانشگاهی، وزارت علوم با ما همراه است. خلأ جدی در حوزه ترجمه نداریم و با توجه به تعداد بالای مترجمینی که داریم محدودیتی در ترجمه وجود ندارد.در دو سال اخیر موضوع ترجمه معکوس که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب بوده نیز همواره مدنظر ما قرار گرفته است و به عنوان اولویت دنبال میشود.»
شعار دولت مردمی برقراری عدالت است
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین درخصوص نمایشگاه مجازی کتاب نیز افزود: «شعار دولت مردمی برقراری عدالت فرهنگی بوده است یعنی اینکه بتوانیم توزیع عادلانه امکانات فرهنگی در سراسر کشور را نهادینه کنیم و آحاد مردم بتوانند از عدالت فرهنگی برخوردار شده و فاصلهها را به کمترین میزان ممکن برسانیم و از این اتفاق مبارک پاسداری کرده و آن را گسترش دهیم.»
رئیس شورای هنر کشور در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «برای حمایت از تولیدکنندگان و مبارزه جدی با قاچاق تولیدات آثار هنری برنامه ما این است که دوستان سینمایی این قصه را با اقدامات لازم جمع کنند.شبکه ارزیابی و ارزشیابی سینمایی ما مورد اعتماد هستند.»اسماعیلی همچنین درخصوص پالایش اعضای صندوق اعتباری هنر نیز گفت: «سالانه و هر چند وقت یکبار در صندوق پالایش و به روز رسانی اعضا صورت میگیرد چرا که از گذشته بسیاری از افراد مثلاً کارمند رسمی فلان سازمان بوده و بنا به دلایلی به عضویت این صندوق در آمده اند و نباید از تسهیلات آن بهرهمند شوند اما متأسفانه بنا به هر دلیلی عضو این صندوق شده و از آن بهره میبرند.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خاتمه در پاسخ به پرسش مجری که چرا برخی کنسرتها باوجود داشتن مجوز لغو میشوند، تصریح کرد: «این موضوع مورد مطالبه جدی ما نیز هست چرا که همگان باید به مجوزهایی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی میدهد، احترام بگذارند.»
نشست خبری نخستین کنگره جهانی «فارابی؛ فرهنگ و تمدن اسلامی» برگزار شد
فارابی، پرچمدار گفتوگوهای بینافرهنگی و صلح
گروه فرهنگی/ نشست خبری نخستین کنگره جهانی «فارابی؛ فرهنگ و تمدن اسلامی» با حضور حجتالاسلام والمسلمین رضا غلامی رئیس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، رضا ماحوزی دبیر علمی کنگره و حجتالاسلام حمید پارسانیا رئیس شورای علمی کنگره در مؤسسه مطالعات فرهنگی اجتماعی برگزار شد. رضا غلامی رئیس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه فارابی یکی از بزرگ ترین اندیشمندان مسلمان و ایرانی است که جهان پس از ارسطو، او را به عنوان معلم دوم میشناسد، گفت: فارابی را بیش از همه به عنوان فیلسوف معرفی میکنند اما فلسفه در نگاه فلاسفه متقدم، چنان قلمرو وسیعی دارد که اکثر علوم را در دل خود جا میدهد؛ مضاف بر اینکه خود فارابی فلسفه را از سایر فلاسفه بزرگ مانند ارسطو فراگیرتر میدانسته است. فارابی توأمان یک فیلسوف و دانشمند جامع است و در خیلی از عرصههای علمیِ مهم عصر خود، قطعاً صاحب نظر درجه یک محسوب میشود. از فلسفه، منطق و معرفت شناسی تا دین شناسی و عرفان؛ از انسان شناسی تا فلسفه اخلاق؛ از جامعهشناسی بالمعنی الاعم تا فلسفه سیاسی و حقوق؛ از موسیقی تا زیستشناسی به معنای سنتی، ریاضی و... . غلامی با تأکید بر اینکه طبیعی است که همه افکار و آثار فارابی در یک تراز نیستند، افزود: واقعیت این است که فارابی در ساحت طبقهبندی علوم، نشان میدهد که اشراف به عرصههای متنوع علمی و خصوصاً کلاننگری و کلنگریاش به علم، تقریبا در میان اندیشمندان مسلمان و حتی بسیاری از غیر مسلمانها، فوقالعاده است، هر چند توجه داریم که آرای فلسفی، اجتماعی و سیاسی فارابی چه در عصر خود و چه پس از آن، فراتر از جنبه فوقالعادگی، نوعی شاهکار به شمار میآید. رضا ماحوزی دبیر علمی این کنگره هم طی سخنانی با اشاره به اینکه این کنگره به اهتمام مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی و دبیرخانه جشنواره بینالمللی فارابی برگزار خواهد شد، گفت: فارابی یکی از چهرههای درخشان عقلانیت و خرد بشری است که در تمدن اسلامی بالیده و پرچمدار گفتوگوهای بینافرهنگی و صلح خردمندان و حکیمان و همچنین پایهگذار دانشی مسأله محور در جهان اسلام به نام حکمت اسلامی است. او ادامه داد: اهمیت فارابی برای ما نه صرفاً از وجه تاریخی و تمدنی که خود بسیار ارزشمند است بلکه بیش از آن، به لحاظ مضامین و سخنها و درسهایی است که میتواند برای جهان معاصر داشته باشد. لازم به ذکر است در این نشست تالار اجتماعات مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی به نام «ابونصر محمد فارابی» نامگذاری شد و از تابلوی تمثال فارابی نیز رونمایی گردید.
1 دو نفر از مدیران صندوق اعتباری هنر به نمایندگی از مدیرعامل صندوق روز شنبه ۲۴ اردیبهشت با حضور در منزل رضا رویگری، پیگیر وضعیت این هنرمند پس از ترخیص از آسایشگاه کهریزک شدند. نیکنام حسینیپور، مشاور مدیرعامل صندوق اعتباری هنر در این دیدار با ابراز خرسندی از بهبود نسبی وضعیت روحی و جسمی این هنرمند پیشکسوت گفت: باتوجه به تأکید وزیر محترم فرهنگ وارشاد اسلامی برای پیگیری وضعیت این هنرمند و کمکهای صندوق اعتباری هنر و همراهی سازمان صداوسیما و تمامی دوستداران و دغدغه مندان هنرمندان کشور آقای رویگری در شرایط مطلوبی قرار گرفتند./ایسنا
2 تصویربرداری فیلم بلند مستند «گندم» جمعه ۲۳اردیبهشت ماه در خانیآبادنو به پایان رسید و همزمان در حال تدوین است. این فیلم به کارگردانی مریم ابراهیموند و نویسندگی فرانک آرتا به مشکلات کودکان زندانی میپردازد. تصویربرداری این مستند از سال گذشته شروع شده و با توجه به شرایط زندگی مادران زندانی و فرزندانشان، مقاطع مختلف زندگی آنها در زمانهای متعدد مقابل دوربین ثبت شد. محور اصلی مستند «گندم» دو کودک به نامهای گندم و نازلی هستند که در کنار مادرانشان زندگی پرالتهابی دارند. این دو دختر سه و چهار ساله از بدو تولد در زندان بودند تا اینکه... ./ روابط عمومی
3 هفدهمین مراسم گرامیداشت روز جهانی تئاتر و «شب بازیگر» عصر روز شنبه ۲۴ اردیبهشت ماه با دبیری شهره سلطانی و ریاست ایرج راد در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر برگزار شد. در این مراسم که اولین گردهمایی هنرمندان تئاتر پس از ۲ سال سخت کرونایی به شمار میرفت از ۴ پیشکسوت بازیگری ایران؛ تانیا جوهری، محمد ساربان، بدرالسادات برنجانی و سلمان فارسی صالحزهی نیز قدردانی شد. علی نصیریان، اکبر زنجانپور، تانیا جوهری، محمود دولت آبادی، محمود عزیزی، اسماعیل خلج، گلاب آدینه، فرزانه کابلی، منیژه محامدی، اکبر رحمتی، رضا بابک، جلیل فرجاد، مهوش وقاری، هایده حائری، سیاوش طهمورث، هوشنگ توکلی، ناصر آقایی، اصغر همت و… هنرمندان حاضر در مراسم بودند./مهر