حیاتوحش طعمه غذایی سگهای بلاصاحب شد
سگهای ولگرد، سلاطین جنگل های هیرکانی
زهرا کشوری
دبیر گروه زیست بوم
سگهای بلاصاحب در شمال تبدیل به یک گره کور شدهاند. در سرخرود در کنار قوهای فریدونکنار میچرخند و پرنده محلی شکار میکنند. 13 سگ در منطقه جنگلی «پرور» به جان یک مرال میافتند و اگر محیطبان ها دیر رسیده بودند، دفتر زندگیاش را صد پاره کرده بودند.
سگها در هیرکانی گاهی چنان گرازها را دوره میکنند که احتمال سکته کردن حیوان میرود. ترس را به جان حیاتوحش انداختهاند. بسیاری از آنها بیماری پوستی دارند. مدفوع آنها آلوده به میکروب است. بلای جان نوزادها و جوجههای حیاتوحش شدهاند؛ اما نه محیطبان های فریدونکنار جرأت میکنند درباره آنها حرف بزنند نه فعالان محیط زیست. آنها بین دو راهی حامیان هیجانزده حیوانات و مسئولانی که «سگ خانگی» و سگهای بلاصاحب را یکی میدانند، گیر افتادهاند. شهرداریها هم هیچ برنامهای برای ساماندهی آنها ندارند. شهرداری سرخرود سگها را جمع میکند در محمودآباد خالی میکند. شهرداری محمودآباد سگها را پشت ماشین میاندازد و در فریدونکنار ول میکند. شهرداری شهر سوم هم سگها را بار وانت آبی میکند تا توی جنگلها رها شوند. تنها راهکار شهرداریها در شمال کشور به گفته سهیل اولادزاد کارشناس محیط زیست به نتیجه خطرناکی منجر شده است؛ سگها تشکیل گله دادهاند. مثل ارابههای جنگی در دل جنگلها حرکت و گلهای به گردشگران، بومیها و حیاتوحش حمله میکنند.
سگها در زیستگاه قوهای سرخرود
انتشار تصاویر سگها در زیستگاههای قوهای سرخرود به دلنگرانی جدی محیط زیستی منجر شده است. هرچند برخی از بومیان محل میگویند که سگها نمیتوانند پرندگان مهاجر را به دام بیندازند. سگها عقاب نیستند. پرندگان مهاجر نیز تیزبالتر از این هستند که در چنگال سگ اسیر شوند اما شواهد نشان میدهد نگرانیها بیشتر از آنچه در زیستگاه قوها میگذرد، است.
«محسن کبود» شهردار سرخرود در گفتوگو با «ایران» مسأله سگهای بلاصاحب در شمال را یک داستان ادامهدار میداند. شهرداریها در شمال پس از اعتراض فعالان حیوانات به مرگ دردناک سگها براثر تزریق اسید در بابلسر، کمتر علاقهای به صحبت درباره آن دارند، اما کبود میگوید: «حتی اگر سگهای بلاصاحب بیمار را در سرخرود جمع کنیم، فردا سگهای یک شهر دیگر با نیسان آبی در منطقه رها میشوند.» کبود اعتقاد دارد شهرداریها در شهرهای شمالی بهدنبال رفع مسئولیت هستند، بنابراین سگها مدام با ماشینهای شهرداریها جابهجا میشوند. او اعتقاد دارد تا زمانی که شهرداریها یک مسیر مشخص و هماهنگ را دنبال نکنند، معضل سگهای بلاصاحب ادامه خواهد یافت. کبود موضوع سگهای بلاصاحب در شمال را شبیه موضوع زبالهها میداند و میگوید: «هر شهرداری زبالههای شهر را یک جا دفن میکند. تا زمانی که یک جای مشخص برای همه شهرداریها مشخص نشود و اعتبار لازم تخصیص نیابد، مشکل زباله حل نمیشود. معضل سگهای ولگرد هم در چنین شرایطی قرار دارد.» او اعتقاد دارد باید یک تا دو محل برای جمعآوری سگهای بلاصاحب مشخص شود، اعتبار لازم تخصیص یابد و همه شهرداریها سگها را جمعآوری و در این محل نگهداری کنند.
کبود میگوید: «سگ، گلهای زندگی نمیکرد، ما زندگیاش را تغییر دادیم حالا هم نمیدانیم باید با این تغییر چکار کنیم.»
سهیل اولادزاد کارشناس محیط زیست هجوم گلهای سگها را فقط از چشم شهرداریها نمیبیند. او انگشت انتقاد را به سمت فعالان میکشاند و میگوید: «بعضی از حامیان حیوانات هم در ایجاد این مشکل سهیم هستند.» چند وقت پیش زنی سفره بزرگی را در بیابان پهن نمود و فیلم آن را منتشر کرد. دهها سگ روی سفره مشغول خوردن گوشت بودند. او سفره را انداخته بود تا مثلاً محیط زیست کثیف نشود. اولادزاد میگوید: «مسلماً وجود یک گونه مهاجم در هر منطقهای آسیبهای خودش را به همراه دارد. تعادل را به هم میزند، از غذاهای سایر گونهها تغذیه میکند و نوزادان و جوجههای حیاتوحش را میخورد.»
این کارشناس نسبت به جابهجایی انگل و بیماری از طریق مدفوع سگهای ولگرد هشدار میدهد و میگوید: «این جابهجایی به انتقال بیماری هاری منجر میشود.» او به هزینه سالانه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای واکسن هاری و یارانه دولت به واردات واکسن اشاره میکند و میگوید: «کسانی که به سگهای ولگرد کمک میکنند به افزایش هزینهها به جامعه توجه ندارند.» او کوچک شدن زیستگاه حیاتوحش را یکی دیگر از پیامدهای افزایش سگهای ولگرد میداند. پس از تصادفهای جادهای، سگها بیشترین عامل کاهش تعداد یوزپلنگهای ایرانی هستند. سهیل اولادزاد میگوید: «سگها زیستگاههای مرالها، شوکاها و پلنگها را به تصرف درمیآورند و مثل ارابه جنگی در دل جنگل به جان حیاتوحش میافتند.» پارسهای متمادی این گله مهاجم، استرس را در فصل تولیدمثل به جان حیاتوحش میاندازد. این معضل به شمال محدود نمیشود. سگهای ولگرد یکی از علل انقراض میشمرغ در آذربایجانغربی هستند. اولادزاد کمک بیضابطه و غیرکارشناسی حامیان حیوانات را باعث تخریب زیستگاه و فروپاشی جمعیت حیاتوحش میداند. اولادزاد میگوید: «حتی زمانی که کل و بز افزایش پیدا میکند، پوشش گیاهی جوابگوی نیاز این جمعیت نیست، بنابراین برای جلوگیری از فروپاشی و انقراض این جمعیت اجازه شکار داده میشود، چون طبیعت باید به تعادل برسد.» او تولهکشی از سگها را یکی دیگر از علل این بههمریختگی میداند و میگوید: «باید جلوی کارگاههای زیرزمینی را گرفت.» اولادزاد یکی از علل واکنشهای هیجانی حامیان حیوانات به سگهای ولگرد را به رسمیت نشناختن حیوان خانگی (سگ) میداند و میگوید: «دولت باید این موضوع را به رسمیت بشناسد و بین سگ خانگی و سگهای ولگرد تفکیک قائل شود. وقتی به رسمیت شناخته شود، قانونگذاری میشود، دامپزشکان نظارت میکنند و کسی اجازه نمیدهد از حیوانات خانگی تولهکشی شود.»
اولادزاد به لزوم از بین بردن سگهای بیمار اشاره میکند و میگوید: «متأسفانه شهرداری ها عمدتاً از روشهای دردناکی مثل تزریق اسید در قلب سگها برای از بین بردن سگهای بیمار استفاده میکنند که به جریحهدار شدن احساسات جامعه منجر میشود.» به گفته او دنیا برای از بین بردن سگهای بیمار و جلوگیری از شیوع بیماری از روش یوتانایز استفاده میکند. در این روش مرگ در بیهوشی و بدون درد برای حیوان اتفاق میافتد.
میراث فرهنگی، شهرداری اصفهان را عامل هجوم بیبرنامه توریستها به ایوان اصلی عالیقاپو دانست
«تاریخ صفوی» پیست دوچرخهسواری گردشگران
زهره توکلی
خبرنگار
در تعطیلات عید فطر فیلم کوتاهی از بازدید مسافران و گردشگران از کاخ عالیقاپو در میدان نقش جهان اصفهان که نشان از عدم حفاظت صحیح از این بنای تاریخی و میراث فرهنگی کشور در اوج شلوغیهای سفر و گردشگری داشت، در فضای مجازی دست به دست شد. تصاویر این ویدیو که حاوی جمعیت زیاد وارد شده به ایوان اصلی این کاخ بود و در بین این شلوغیها کودکی که با کمک پدر مشغول دوچرخهسواری بود، موجب تعجب و ناراحتی همگان بویژه دوستداران میراث تاریخی و فرهنگی شد.
مدیر پایگاه جهانی نقش جهان اصفهان در این باره به «ایران» گفت: موضوعی که در این خصوص اتفاق افتاده این است که شهرداری اصفهان در «هفته نکوداشت اصفهان» که همزمان با تعطیلات عید فطر و پیک سفرها بود، بازدید از بناهای تاریخی تحت نظر میراث فرهنگی و شهرداری را در هفته نکوداشت اصفهان رایگان اعلام کرد، در صورتی که بارها عنوان کردهایم که بناهای تاریخی نظیر عالیقاپو نمیتواند بهصورت رایگان در اختیار بازدیدکنندگان قرار گیرد، چون گنجایش حجم زیادی از بازدیدکننده را در زمان محدود ندارد.
فریبا خطابخش با اظهار بیاطلاعی از جزئیات جلسهای که در آن تصمیم به رایگان بودن بازدید از این بناهای تاریخی در هفته نکوداشت اصفهان گرفته شده، افزود: پس از مطلع شدن از برگزاری این جلسه و رایگان شدن بازدید از بناهای نقش جهان و بخصوص عالیقاپو نسبت به این موضوع اعتراض کردیم و حتی برای روز جهانی میراث فرهنگی که هرساله 28 اردیبهشت ماه برگزار میشود و بازدید از کل بناهای تاریخی رایگان است، بارها اعلام کردهایم به هیچ عنوان اجازه داده نشود که عالیقاپو رایگان باشد چون دچار آسیب میشود اما تاکنون مورد پذیرش قرار نگرفته است.
وی ادامه داد: از آنجا که مدت زمان استفاده از بلیتهای رایگان به پیک سفرهای تعطیلات عید فطر برخورد کرد بنابراین با حجم زیاد ورودی به این بنا مواجه شدیم، لذا دیگر امکان کنترل وجود نداشت در صورتی که معمولاً بازدیدکنندگان هنگام ورود، کالسکه یا دوچرخه کودک خود را باید تحویل دهند و کسی اجازه ندارد آنها را به داخل بنای تاریخی ببرد ولی در این چند روز امکان کنترل بازدیدکنندگان وجود نداشت و رایگان کردن این بناها در پیک سفر صحیح نبوده است.
معاون فرهنگی شهرداری اصفهان نیز در این خصوص به «ایران» گفت: یکی از اهداف ما در «هفته فرهنگی» این بوده که مردم اصفهان بتوانند نسبت به شهر خود شناخت بیشتری کسب کنند، چون معمولاً در ایامی که پیک حضور گردشگران را داریم، اصفهانیها کمتر میتوانند از بناهای تاریخی استفاده کنند. لذا تلاش ما این بوده تا مردم اصفهان برای دیدن این بناهای تاریخی تشویق شوند و دوستانمان در اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم در این زمینه ما را همراهی کردند.
مجتبی شاهمرادی افزود: هفته فرهنگی اصفهان در اردیبهشت ماه است و با تولد شیخ بهایی شروع میشود. این هفته امسال با شبهای قدر ماه مبارک رمضان همزمان شد لذا زمان آن را تا عید فطر به تأخیر انداختیم و از عید فطر هفته فرهنگی را در اصفهان آغاز کردیم. البته در روز نخست، به علت حجم بالای بازدید در کاخ عالیقاپو، این بنا از چرخه بازدید رایگان خارج شد، چون برای شهرداری و میراث فرهنگی، حفظ آثار باستانی در درجه نخست قرار دارد. وی تصریح کرد: مردم شهر اصفهان نسبت به بناهای شهرشان بسیار حساس و پیگیر هستند و خبرهای مرتبط با آن را بازتاب میدهند لذا حتی وقتی اعلام کردیم که عالیقاپو از فهرست بازدیدهای رایگان خارج شد نه تنها مردم اعتراض نکردند بلکه از اینکه به حفظ و پیشگیری از آسیب به این بنا اهمیت داده شده است، تشکر هم کردند و تصاویری که در فضای مجازی پخش شده شامل گردشگران اصفهانی نبوده و احتمالاً به مسافران از استانهای دیگر مربوط بوده است.
شاهمرادی درباره تأثیر منفی رایگان بودن بازدید از عالیقاپو گفت: قیمت فعلی بلیت بازدید از عالیقاپو بسیار پایین است پس فقط در رایگان بودن حتماً این موضوعات اتفاق نمیافتد و رایگان بودن فقط انگیزه و شوقی را ایجاد میکند که مردم این آثار فرهنگی و تاریخی را ببینند که با نظرسنجیهایی که به ما اعلام شده است نشان داد در این زمینه موفق بودهایم.
وی با بیان اینکه وظیفه محافظت از محیط زیست برعهده اداره میراث فرهنگی است اما شهرداری نیز در این زمینه از هیچ کمکی دریغ نمیکند، گفت: اگر بلیت هم رایگان بوده، اینگونه نبوده است که مردم بدون ارائه بلیت و بهصورت جمعی و بدون کنترل وارد هر مجموعه شوند بلکه باید بلیت را قبل از ورود به مأموران بلیت تحویل میدادند. برخی از گردشگران به «ایران» گفتند هیچ نیرویی برای کنترل گردشگران درعالی قاپو وجود نداشت جز تنها فردی که اقدام به دریافت بلیت از مسافران به قیمت 5 هزار تومان میکرد.
آیا گردشگران «روزنه دریا» در جزیره هرمز را بستند؟
روزنه دریا از دیرباز یکی از جاذبههای طبیعی گردشگری جزیره هرمز بود که در روزهای اخیر بهدلیل فرسایش از فهرست مناطق دیدنی جزیره حذف شد و فروریخت. روزنه دریا نامی بود که محلیها برای جاذبههای طبیعی جزیره انتخاب کردند. در واقع فرسایش خاک و پایین رفتن آب باعث شده بود حفرهای در یکی از صخرههای رو به دریا در ضلع جنوب شرقی جزیره هرمز، در فاصله یک کیلومتری ساحل لاکپشتها و غار رنگینکمان به وجود بیاید. خیلی از گردشگران در زمان بازدید از جاذبههای مختلف جزیره هرمز به این منطقه هم میرفتند و تصاویر یادگاری زیادی از این محل گرفته شد. در این میان بودند افرادی که بهصورت گروهی در جزیره هرمز کمپ میزدند و باعث بهم خوردن جو حاکم بر جزیره میشدند. حالا با ریزش صخره روزنه دریا و از بین رفتن این جاذبه طبیعی در جزیره، بسیاری از افراد عامل این اتفاق را انسانی دانسته و معتقدند افرادی که بالای این صخره کمپ زده و میخ چادرهای خودشان را در صخره فرو کرده باعث شدهاند تا این صخره دیگر تاب نداشته باشد و فرو بریزد. البته یکی از کارشناسان زمینشناسی در فضای مجازی مینویسد: فرسایش در سواحل صخرهای با یک شکاف شروع و با پیشرفت فرسایش، شکاف به غار و طاق دریایی تبدیل میشود. در نهایت با ریزش سقف یا دیواره طاق، بسته به اینکه جنس و استحکام سنگها چگونه باشد ممکن است ستون دریایی شکل بگیرد یا نگیرد. او جنس سنگی طاق دریایی هرمز مارن (سازند مارن میشان) یا روزنه دریا را از سازندهای زمینشناسی با استحکام و مقاومت پایین میداند.
دستور ویژه وزیر میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی برای بازار جهانی-تاریخی تبریز
بزرگترین بازار سرپوشیده جهان در سرما می سوزد
بیتا میرعظیمی
خبرنگار
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خواستار ساماندهی گرمایش بازار جهانی تبریز از سوی کمیته فنی میراث فرهنگی شد. این چندمین راهکاری است که برای گرمایش بازار تبریز ارائه میشود، اما حقیقت آن است که بازار تبریز بهعنوان بزرگترین بازار آجری سرپوشیده جهان از ابتدای شکلگیری تاکنون، با چالشهای بزرگی به نام معضل گرمایش در فصل زمستان روبهرو بوده است. حتی با توجه به جایگاه بازار سرپوشیده تبریز در فهرست جهانی یونسکو، لولهکشی گازرسانی به این مجموعه نیز امکانپذیر نیست. بنابراین یافتن راهکاری مناسب برای تأمین گرمایش ضروری و اجتنابناپذیر است.
«حسین اسمعیلیسنگری» مدیر پایگاه میراث جهانی بازار تبریز به «ایران» میگوید: قدیمالایام گرمایش بازار تبریز به شکل سنتی (نفت و...) تأمین میشد. بعدها نیز این گرمایش بهصورت برقی، بخاری های گازی و کپسول و ... انجام گرفت. همین موضوع نیز زمینه اعتراض بازاریان را فراهم کرد. وی میافزاید: ما در سال 1388 و در بدو ثبت جهانی بازار تبریز، موضوع تأمین گرمایش بازار تبریز را به مشاور تأسیساتی محول کردیم تا بررسیهای لازم را انجام دهد. نظر مشاور بر این امر بود که در 8نقطه بازار تبریز موتورخانههای مرکزی احداث شده و گرمایش بهصورت مرکزی تأمین شود اما این موضوع مورد استقبال بازاریان قرار نگرفت. با توجه به اعتراض بازاریان و درخواست آنها برای گازکشی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی نامهای به معاون اول رئیسجمهور نوشت و از هیأت دولت خواست تا با تصویب نرخ تعرفه برق و گاز تبریز از تجاری به خدماتی، پول برق برای بازاریان کمتر شده و این عزیزان بتوانند از گرمایش برقی استفاده کنند.
این مقام مسئول ادامه میدهد: بهرغم تمام این تمهیدات، در سفر «سیدعزتالله ضرغامی» وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی به تبریز و با توجه به دغدغه بازاریان، به قائممقام خود دستور دادند تا همزمان در یک کارگروه فنی و در عرض یک ماه قضیه تأمین گرمایش بازار تبریز مجدداً کارشناسی شده و راهکارهای لازم برای تأمین گرمایش بهینه بررسی شود. به گفته مدیر پایگاه میراث جهانی بازار تبریز، همزمان در اداره کل استان و پایگاه میراث جهانی نیز با توجه به جلسات روز گذشته، مقرر شد یک طرح جامع مدیریت بازار تبریز به مشاور ذیصلاح ارائه شود تا در آن طرح جامع بازنگری طرحهای تأسیساتی قبلی و بحث بازنگری گرمایش بازار و همچنین برنامه مدیریت 10 ساله آتی بازار و... مورد بررسی قرار گیرد. اعتباری نیز برای تأمین گرمایش بازار تبریز درخواست کردهایم که بخشی از آن تأمین شده و در مرحله انعقاد قرارداد طرح جامع مدیریت بازار است.
تمهیدات لازم برای تأمین گرمایش بازار تبریز در حالی صورت میگیرد که اردیبهشتماه سال 1398، راسته «ایکی قاپیلار» در بازار تاریخی تبریز طعمه حریق شد و خسارت زیادی به بازار زد. اگرچه شعلههای آتش مهار شد؛ اما گوشه و کنار بازار مسقف تبریز، همچنان بوی تلخی و خاکستر آن روزها را خوب به یاد میآورد. این سرا با ۲۰۰باب مغازه در آتش سوخت و پس از آن راسته ایکی قاپیلار به طور کامل بازسازی و یک سال بعد مجدداً افتتاح شد. این بازار سرپوشیده، یکبار نیز در سال ۸۸ آتشسوزی را تجربه کرده است. در آن سال، اصناف بیشتر از آتشنشانان جانفشانی کردند، زیرا آتشنشانها شناخت میدانی درستی از این بازار نداشته و بهدلیل ساختوساز بازار مشروطه، دسترسی آتشنشانان به این بازار امکانپذیر نبود. البته اصناف چند روز قبل از آتشسوزی در مورد ضعف فیوزهای کارگذاشته شده و قطعی برق اعتراض کرده بودند، اما کسی گوشش بدهکار نبود! اداره برق نیز فیوزها را بهدلیل عدم مرغوبیت، با استفاده از سیم مسی تبدیل به جریان مستقیم کرده بود. علل تمام آتشسوزیها در این بازار، اتصال سیمهای برق در داخل مغازهها بهدلیل فشار بیش از حد برق عنوان شده است. بزرگترین بازار تاریخی سرپوشیده جهان در مردادماه سال ۱۳۸۹ خورشیدی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده اما این ثبت جهانی هم نتوانست این بنا را از تهدیدهای آتشسوزی در فصل سرد سال محافظت کند.
تسنیم- جلال محمودزاده، نماینده مردم مهاباد در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه کاهش ورودی آب به فلات ایران و همچنین سوریه و عراق میتواند آثار خطرناک زیستمحیطی داشته باشد، گفت: وزارت امور خارجه باید در سطح بینالمللی به رویه غلط ترکیه اعتراض کند که در زمان تصدی آقای ظریف نسبت به این موضوع پاسخ قانعکنندهای ارائه شد اما زمانی که سؤالی در همین موضوع از آقای امیرعبداللهیان در کمیسیون امنیت ملی مجلس پرسیده شد حتی یک برگ کاغذ که در آن نامهای به مراجع بینالمللی و غیره نگارش شده باشد وجود نداشت و فقط یک بار سفیر ترکیه احضار شده است. دولت ترکیه نمیتواند با چنین وسعتی اقدام به سدسازی کند و جلوی ورود آب به کشورهای همسایه را بگیرد.
ایرنا – مهدی ایزدی، سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران گفت: همزمان با آغاز رسمی رویداد بینالمللی ساری۲۰۲۲ نمایشگاه ملی صنایع دستی و هنرهای سنتی اقوام ایران در بوستان ملل ساری با ۷۰ غرفه متنوع از آثار استانهای مختلف برپا شده است. در این نمایشگاهها که با توجه به تنوع آثار و رشتهها از اقوام و استانهای مختلف یک نمایشگاه ملی صنایع دستی محسوب میشود، آثاری در رشتههای سفال و سرامیک، پتهدوزی، پوشاک، گلیمبافی، شمدبافی، زیلوبافی، خاتمکاری، چادرشببافی، سفال سنتی، لاکتراشی، حصیربافی، چرمدوزی سنتی، سازهای سنتی، معرق چوب، جاجیم، مینای فلز و منبت به نمایش در میآید و عرضه میشود.
ایسنا- سعید جاویدبخت، مدیرکل منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: براساس پایش صورت گرفته تاکنون بیش از ۶۵ هزار هکتار از عرصههای جنگلی بلوط این استان دچار آفت برگخوار و جوانه خوار بلوط شدهاند. آفت برگ خوار بلوط عمدتاً در مناطق گرمسیری و آفت جوانه خوار بلوط در مناطق سردسیری شیوع پیدا کرده است که جنگلهای بلوط شهرستان باشت بیشتر مورد آسیب قرار گرفتهاند. جاوید بخت اظهارکرد: خشکسالی، نوع سمپاشی و آلودگیهای مرکبات و باغها گونههای ضد این آفت از بین بردهاند و کاهش بارندگیها از جمله علتهای این آفت هستند.