سیلی که در یک هفته اخیر 4 استان فارس، هرمزگان، کرمان و سیستان و بلوچستان را درگیر کرده است با وجود هشدارهای به موقع هواشناسی و مدیریت بحران و همچنین کمک رسانی سریع سازمان ها و نیروهای امدادی و حضور میدانی مسئولان ارشد کشوری در استان های حادثه دیده ، باز هم خسارات  سنگینی به خانه های مسکونی،
زیرساخت ها و ارضی کشاورزی وارد کرد. حلقه مفقوده‌ای که اطلاع قبلی از وقوع سیل و امداد رسانی در هنگام و بعد از بحران را در کاهش خسارت ها کم اثر کرده، بی توجهی به اقدامات پیشگیرانه برای مدیریت و کنترل بحران است. این نکته در سخنان روز
چهارشنبه رئیس جمهور در هیأت دولت هم مورد تأکید قرار گرفت.
آیت الله رئیسی در سخنان خود بر توجه به آبخیز داری به عنوان راهکار برون رفت از این بحران تأکید کرد. تأکید رئیس جمهور بر این نکته ضرورت توجه به مهار و مدیریت سیلاب های مقطعی را در شرایطی که کشور ما با بحران بی آبی و کم آبی در سال های متمادی مواجه بوده و این بحران با تغییرات اقلیمی ملموس تر و مخرب تر می شود آشکار می کند . اگر در سال های گذشته، آبخیز داری و مهار و مدیریت آب در اراضی کشاورزی و مراتع مورد توجه قرار
می گرفت و بستر رودخانه ها مورد تعرض قرار نمی گرفت ، قطعاً بار خسارت ها اینگونه نبود. بی شک در کنار امداد رسانی به حادثه دیدگان و اجرای مصوبات دولت برای بازسازی خانه های آسیب دیده و اعطای کمک های بلاعوض به سیلزدگان ، آنچه باید در اولویت دستگاه های اجرایی قرار گیرد توجه به فصل پیشگیری از بحران و مهار آن است.

تأکید رئیس‌جمهور بر مسأله آبخیزداری
آیت‌الله دکتر سیدابراهیم رئیسی روز چهارشنبه در جلسه هیأت دولت با تأکید بر لزوم توسعه آبخیزداری برای مقابله با خطرات ناشی از سیل به موضوع سیل در استان‌های جنوبی کشور اشاره کرد و گفت: در این سیل اراضی کشاورزی دچار خسارت شده‌اند و ارائه تسهیلات لازم به کشاورزان برای جبران خسارت ضرورت دارد و وزیر جهاد کشاورزی این موضوع را از نزدیک پیگیری کند.
رئیس‌جمهور همچنین امداد‌رسانی سریع به آسیب‌دیدگان را مورد تأکید قرار داد و گفت: در این زمینه دولت با تمام ظرفیت به میدان آمده است و ضروری است بلافاصله پس از امداد‌رسانی اولیه، وضعیت مردم سروسامان داده شود تا دچار مشکل نشوند.
آیت‌الله رئیسی با تأکید بر توجه به حوزه آبخیزداری گفت: راهکار برون رفت از خطرات ناشی از سیل تقویت حوزه آبخیزداری است و دستگاه‌های مربوطه در این زمینه فعالیت‌های خود را گسترش دهند.
 
وزیر نیرو نماینده ویژه رئیس جمهور
پیش از این، رئیس‌جمهور علی اکبر محرابیان وزیر نیرو را به‌عنوان نماینده ویژه خود مأمور کرده بود تا ضمن بازدید از مناطق سیلزده استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان، گزارشی  از آخرین اقدامات صورت گرفته برای کمک و امدادرسانی به مردم در این استان‌ها ارائه نماید. همچنین غلامحسین اسماعیلی رئیس دفتر رئیس‌جمهور نیز به نمایندگی از آیت‌الله رئیسی در تماس‌های تلفنی جداگانه با استانداران استان‌های فارس، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان، پیگیر آخرین وضعیت سیلزدگان استان‌های جنوبی شده بود.
 
حضور فوری معاون اول در مناطق سیلزده
دکترمحمد مخبر نیز چهارشنبه گذشته پس از ورود به فرودگاه جیرفت عازم مناطق سیلزده شد. وزیر جهاد کشاورزی و برخی مسئولان استانی در این سفر معاون اول رئیس‌جمهور را همراهی کردند.
معاون اول رئیس‌جمهور در بدو ورود به فرودگاه جیرفت در جنوب استان کرمان در جمع خبرنگاران گفت: به دستور رئیس جمهور، گروه‌های مختلفی به مناطق سیلزده اعزام شده‌اند و بعضی گروه‌های دیگر نیز اعزام خواهند شد.
وی با بیان اینکه ما هم مکلف شدیم در استان کرمان حضور یابیم و مسائل را از نزدیک بررسی کنیم، ادامه داد: خیلی از خسارت‌ها و مسائل در استان‌های سیلزده مشابه است؛ تخریب زمین‌های کشاورزی، برخی منازل و تلفات دام‌ها در این مناطق رخ داده است که مسائل جمع‌‌بندی و برای تصمیم‌گیری به دولت ارائه می‌شود.
مخبر با اشاره به حضور در صحنه و مدیریت میدانی مسئولان محلی و استانداران مناطق سیلزده از همان ابتدای وقوع حادثه، گفت: راه ۱۵۰ روستا در کرمان قطع شده بود که ۱۱۰ مورد آنها برقرار شده و قطع برق نیز تنها در چند روستا وجود دارد که به‌زودی حل می‌شود.
معاون اول رئیس‌جمهور تأکید کرد: دولت دنبال جبران خسارت‌های ناشی از سیل در زمان کوتاه است و در این زمینه تصمیم‌های مناسبی گرفته خواهد شد.
 
بازدید هوایی در بدو ورود
مخبر در ادامه سفر خود به استان کرمان، عصر چهارشنبه به همراه وزیر جهاد کشاورزی، استاندار و برخی مسئولان استانی ضمن بازدید هوایی از مناطق سیلزده منوجان، قلعه گنج و رودبار جنوب، با توضیحات استاندار کرمان در جریان میزان آسیب‌ها و برآورد خسارات قرار گرفت.
معاون اول رئیس‌جمهور همچنین در برخی مناطق سیلزده در جمع مردم حضور یافت و به گفت‌و‌گو با مردم پرداخت و پای درد دل آنان نشست.
 مخبر دستور لازم را برای جبران خسارات وارد شده به مردم و تأسیسات شهری و روستایی صادر کرد و از استاندار کرمان خواست تمام ظرفیت‌های استان را برای کمک به مردم سیلزده و جبران خسارات وارده به آنان به کار گیرد.
 
تصمیمات جلسه ستاد بحران با مدیریت مخبر
پس از بازدید‌های میدانی، معاون اول رئیس‌جمهور شامگاه چهارشنبه در حاشیه جلسه ستاد مدیریت بحران استان کرمان با اشاره به بازدیدهای میدانی و حضوری برخی از وزرای دولت که به نمایندگی از رئیس‌جمهور به استان‌ها و مناطق درگیر سیل سفر کرده‌اند، اظهار داشت: دولت موظف است با توجه به فصل سرما و برودت هوا در مناطق درگیر سیل هر چه زودتر و با سرعت و فوریت به وضعیت مردم آسیب‌دیده رسیدگی کند.
وی با بیان اینکه در حادثه سیل اخیر منازل، مزارع و دام و طیور مردم آسیب شدیدی دیده یا کاملاً از بین رفته است، برعزم جدی دولت برای جبران خسارت‌ها و بازگشت مردم به روند زندگی عادی تأکید کرد و افزود: البته برخی از منازل آسیب کمتری دیده‌اند که با تعمیرات و اعطای کمک‌ها به‌زودی قابل سکونت می‌شوند و کار بازسازی این منازل باید هرچه سریع‌تر انجام شود.
 مخبر با اشاره به برآورد اولیه خسارت حدود هزار میلیارد تومانی به بخش کشاورزی و از بین رفتن تعداد زیادی دام سبک در حادثه سیل چند روز گذشته، ادامه داد: مقرر شد با بازسازی قنوات و لایروبی رودخانه، تأمین دام مردم و همچنین اعطای کمک‌های بلاعوض و استمهال در بازپرداخت وام‌های مردم به بانک‌ها در جهت بازگشت مردم به زندگی عادی کمک شود. معاون اول رئیس‌جمهور تصریح کرد: دولت سیزدهم تا جبران تمام خسارت‌های وارده سیل چند روز گذشته در کنار مردم آسیب‌دیده است.
 مخبر همچنین با قدردانی از هلال احمر، بسیج و سپاه و نهادهای انقلابی برای تأمین غذای گرم، پتو و چادر برای مردم آسیب‌دیده، از تمامی دستگاه‌ها خواست تا هر چه سریع‌تر در جهت بازسازی منازل و تأمین اثاثیه مردم آسیب دیده و همچنین رفع کمبود‌ها اقدامات خود را تسریع بخشند و در صورت نیاز کمک‌های بیشتری به این مناطق ارسال شود.
معاون اول رئیس‌جمهور همچنین از مردم مناطق آسیب دیده که با وجود خسارات و آسیب‌های فراوان مشکلات خود را با صبوری مطرح کردند، قدردانی کرد.

شروع پاکسازی و بازسازی
وزیر نیرو که از روز سه‌شنبه در مناطق سیلزده استان‌های جنوبی حاضر شده است، صبح چهارشنبه برای بازدید از آخرین وضعیت سیلزدگان استان هرمزگان به شهرستان میناب استان هرمزگان سفر کرد ، بعد از اتمام بررسی و بازدید خود از بخش‌های مختلف و سدهای مهم استان، مجدداً به شهرستان کنارک استان سیستان و بلوچستان عزیمت کرد.
به گزارش روابط عمومی وزارتخانه، وزیر نیرو قرار است برای جلسه روز یکشنبه هیأت دولت گزارشی از شرایط پیش آمده و اقدامات لازم جهت مدیریت بحران به رئیس‌جمهور ارائه دهد.
نماینده ویژه رئیس جمهور، روز چهاشنبه از اعزام ۳ هواپیمای امدادی حاوی لوازم و اقلام امدادی به‌صورت وسیع به استان سیستان و بلوچستان خبر داده بود.
این گزارش حاکی است، ۴۰ نفر از نیروهای عملیاتی واکنش سریع آبفای استان تهران نیز صبح چهارشنبه برای امدادرسانی به سیلزدگان و تخلیه گل و لای ناشی از سیلاب در منازل و معابر شهر کنارک استان سیستان و بلوچستان با پرواز اختصاصی به این شهر اعزام شدند.
 محرابیان در بدو ورود به کنارک با بیان اینکه با همکاری گروه‌های جهادی، تلاش کارکنان آبفا و دیگر اقدامات انجام شده، خوشبختانه بخش قابل توجهی از کار انجام شده است، اظهار کرد: باید تا انتهای مشکلات در کنار مردم بوده تا تمام مشکلاتی که در اثر این سیل به وجود آمده برطرف شود.به گفته وی، کم‌کم باید به فکر پاکسازی شهر بوده و سپس وارد مراحل نهایی امداد‌رسانی و شروع عملیات بازسازی شویم.وزیر نیرو با اشاره به هشدار هواشناسی مبنی بر بارش باران در این استان، گفت: در منطقه کنارک میزان بارش کمی رخ می‌دهد و پیش‌بینی نمی‌شود که بیشتر از ۱۰ میلی‌متر بارش داشته باشیم، بنابراین اوضاع قابل مدیریت است.
 
پیگیری مناطق سیلزده هرمزگان
پیش از این، علی اکبر محرابیان عصر سه‌شنبه گذشته در ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران استان هرمزگان که با حضور مدیران دستگاه‌های اجرایی هرمزگان برگزار شد، ضمن ابراز تأسف از وقوع حادثه سیل در استان هرمزگان اظهار کرد: مردم مطمئن باشند دولت با تمام توان از عزیزان سیلزده حمایت می‌کند و تا پایان آلام آنها پای کار خواهد ایستاد.
وی عنوان کرد: اگر بخواهیم تصمیمات عملیاتی را طبقه‌بندی کنیم، یکی از موضوعات بسیار مهم، امداد‌رسانی است که با توجه به گزارش‌ها این اقدامات در مراحل پایانی است و از راهداری و هلال احمر درخواست دارم برای بازگشایی معابر و کمک‌رسانی تلاش کنند.
وزیر نیرو با بیان اینکه هلال احمر تا زمانی که مردم به کمک نیاز دارند باید اقدام به ارائه خدمات کند، ابراز داشت: ساکنان منازلی که آسیب دیده‌اند و احتمال خسارت وجود دارد باید توسط هلال احمر تشویق شوند تا در اماکن در نظر گرفته شده مستقر شده تا خدای ناکرده شاهد حادثه و خسارتی نباشیم.
محرابیان ضمن تأکید بر تأمین غذای گرم برای مردم سیلزده، افزود: مردمی که نیاز به غذای روزانه دارند باید برای آنها غذای گرم تأمین شود و این اقدام نیز باید تا فردا(چهارشنبه) بسرعت پس از شناسایی تعداد خانواده‌ها صورت گیرد که برای تحقق این امر می‌توان از ظرفیت‌ گروه‌های جهادی و خیرین نیز استفاده کرد.
وی تصریح کرد: خانواده‌های آسیب‌دیده از سیل شناسایی و کد ملی آنها اخذ شود تا مورد حمایت قرار گیرند.
وی با اشاره به عدم دسترسی به جاده سه روستای این استان، عنوان کرد: به مدیریت بحران استانداری هرمزگان دستور ویژه داده می‌شود که امشب با ساماندهی اکیپ‌های متعدد نسبت به رفع این موضوع اقدام کند.
‌وزیر نیرو  با اشاره به زلزله استان هرمزگان، خاطرنشان کرد: دستور ویژه به شرکت توانیر برای ساماندهی و تعویض تیرهای برق نامناسب صادر و مقرر شد بسرعت اقدامات لازم برای افزایش استحکام تیرهای برق سراسر کشور بخصوص در استان هرمزگان انجام شود.
محرابیان با بیان اینکه در حال حاضر هشت روستا در استان هرمزگان مشکل آب شرب دارند که به‌ دلیل قطعی برق تأسیسات آب‌رسانی است، تصریح کرد: با تلاش همکاران اجرای اقدامات مختلف تا آخر امشب روستای بی‌آب در استان هرمزگان نخواهیم داشت.
وی خاطرنشان کرد: در پی بارندگی‌های اخیر منابع آبی در مناطق مختلف بخصوص شهرستان بشاگرد احیا شده و بخش اعظمی از آب‌رسانی سیار برچیده می‌شود.
وزیر نیرو با اشاره به وضعیت شبکه برق‌ استان هرمزگان اظهار کرد: خوشبختانه مشکلی در برق استان نداشته و تمامی مشکلات در این خصوص رفع شده است.
به گفته وی، در بحث نوسازی منازل تخریبی دولت تعهد می‌پذیرد تا تسهیلات قرض‌الحسنه و بلاعوض پرداخت کند که مجری آن  بنیاد مسکن خواهد بود.
محرابیان تصریح کرد: رفع مشکلات زیرساختی ناشی از سیلاب پس از تأمین اعتبار در دو روز آینده آغاز می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: پروژه ایمن‌سازی و دیواره‌سازی مراکز جمعیتی پایین دست سد استقلال شهرستان میناب حدود 35 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که عملیات اجرایی آن توسط مسئولان این حوزه آغاز خواهد شد.
وزیر نیرو اظهار کرد: برای ساماندهی رودخانه‌ها نیز باید از بند «و» استفاده شود تا در سیلاب‌های آینده دچار خسارت‌های گسترده نشویم.
محرابیان خاطرنشان کرد: اعتبارات لازم برای ایمن‌سازی و بهسازی پل «میناب» تأمین می‌شود تا راه و شهرسازی طی یک ماه به‌صورت جهادی نسبت به ایمن‌سازی و بازطراحی آن اقدام کند.
وزیر نیرو با بیان اینکه در سیل اخیر آسیب جدی به کشاورزان استان هرمزگان وارد شد، گفت: برای کاهش خسارت‌ آنها، وام‌های کشاورزانی که از سیل آسیب دیده‌اند، به‌مدت 2 سال امهال خواهد شد و این موضوع در قالب مصوبه دولت به بانک‌ها ابلاغ می‌شود.
ادامه در صفحه  14

اسماعیل نجار
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور
هر چند سیل روز‌های 12 و 13 دی ماه جاری به گستردگی سیل سال 98 نیست اما خسارت گسترده‌ای را به زیرساخت‌های روستایی و شهری بویژه بخش کشاورزی چهار استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان، فارس و کرمان وارد کرده و متأسفانه جان چند هموطن عزیز ما را گرفته است.
برآورد میزان خسارت سیل در جاهایی که سیل فروکش کرده آغاز شده اما به‌دلیل اینکه ما هنوز در برخی نقاط سیلزده مانند «کنارک» سیستان و بلوچستان ، «بیرم» و «لامرد» فارس با مشکل آبگرفتگی وسیع روبه‌رو هستیم توان دستگاه‌های اجرایی در وهله اول برای تخلیه آب از واحدهای مسکونی این مناطق و اسکان اضطراری و رفع مشکلات اولیه آنها گذاشته شده و پس از اینکه خیال‌مان بابت نیاز‌های اولیه مردم راحت شود کار تعیین خسارت آغاز خواهد شد.
در کنارک سیستان و بلوچستان سیلاب موجب آبگرفتگی بیش از 2 هزار واحد مسکونی در آن شد و ما هنوز در این منطقه با آبگرفتگی وسیع مواجه هستیم که مشکلاتی را برای مردم رقم زده است.
به دلیل نزدیکی قسمتی از این شهر به دریا ما کماکان ایستایی سطح آب را داریم و این مسأله سبب شده تخلیه آب از واحدهای مسکونی با مشکل مواجه شود. این مشکلی است که در سال‌های گذشته نسبت به آن هشدار داده بودیم و حتی اعتباری برای خرید پمپ جهت تخلیه آب در چنین مواردی تخصیص پیدا کرده بود و حالا دیدیم که تلاش‌ها برای رفع این مشکل کافی نبوده و می‌بایست اعتبار بیشتری در نظر گرفته می‌شده است.
مدیریت بحران بواسطه هشدار‌های هواشناسی از 10 روز قبل از وقوع سیلاب در استان های جنوبی در جریان وقوع احتمالی سیلاب قرار گرفته و ستادهای مدیریت بحران در این استان ها تشکیل شده بود و هشدار‌های لازم به دستگاه‌های اجرایی استانی داده شده بود پس نمی‌توان گفت ما غافلگیر شده‌ایم چون از قبل در جریان وقوع سیلاب بوده‌ایم و اینکه ما چقدر در مقابل سیلاب آماده بودیم بحث دیگری است.
البته این نکته را نیز باید در نظر داشته باشیم که در برخی مناطق مانند لامرد در طول 24 ساعت بیش از 192 میلیمتر بارش داشته‌ایم یا در کنارک در عرض 20 دقیقه 100میلیمتر باران آمده که شاید با میانگین بارش چند ساله این مناطق برابری کند.
به هر جهت بحث آمادگی استان‌ها در سیل اخیر مبحثی است که نیاز به بررسی دقیق و کارشناسی دارد اما بی‌شک چیزی که خیلی اهمیت دارد این است که ما از اشتباهات مان درس بگیریم و در حوادث غیرمترقبه بعدی آنها را تکرار نکنیم.
یادمان نرود که پیشگیری بهترین راه کاهش خسارت در مواقع بروز حوادث غیرمترقبه است به هر جهت ما با کمبود اعتبارات در بخش‌های مختلف مواجه بوده و از سوی دیگر تغییر اقلیم واقعیتی است که با آن روبه‌رو هستیم پس باید با یک برنامه‌ریزی مدون و در حد توانمان در همه بخش‌ها خود را با آن سازگار کنیم تا متحمل کمترین خسارت‌ها بشویم. دولت مصمم به جبران خسارت‌های ناشی از سیل است و به طور قطع بزودی دولت مصوباتی برای کمک‌های بلاعوض به سیلزدگان، جبران خسارت به واحدهای مسکونی خسارت دیده، امهال وام‌های کشاورزان خسارت دیده در سیل به‌مدت ۲ سال، پرداخت تسهیلات ارزان قیمت به کشاورزان، تسهیلات بازسازی قنوات و دیگر موارد خواهد داشت. با توجه به شدت و حجم بارندگی‌های اخیر در برخی از شهرستان‌های استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، فارس و کرمان، خساراتی به تأسیسات زیربنایی و اماکن مسکونی وارد شده است و به همین منظور سازمان مدیریت بحران کشوربه دولت پیشنهاد کرده مبلغ 400 میلیارد ریال اعتبار به‌صورت هزینه‌ای در قالب تنخواه به نسبت مساوی به منظور مدیریت شریط اضطرار و تأمین نیازمندی‌های استان‌های سیلزده به فوریت در اختیار استانداری‌های مذکور قرار گرفته تاطبق قوانین و مقررات و با نظارت سازمان مدیریت بحران کشور هزینه شود.
به هر روی با وجود حجم گسترده سیلاب و خساراتی که به بار آورده، کار‌ها برای اسکان اضطراری و تأمین نیازهای اولیه مردمی که بابت سیل دچار خسارت شده‌اند و خانه و کاشانه‌شان دچار آبگرفتگی شده با دستور نافذ رئیس جمهور بسرعت در حال انجام است و وضعیت در بیشتر مناطق با حسن توجه دولت روبه عادی شدن است. هرچند همه دستگاه‌های اجرایی و خدمت رسان از جمله هلال احمر پای کار بودند تا هرچه سریع‌تر بتوانیم از آلام سیلزدگان بکاهیم اما جا دارد از حضور فعال و همیشگی نیروهای مسلح و سپاه در بروز بحران‌هایی مانند سیل قدردانی کنم و لازم است به نقش مؤثر نیروهای بسیج در جریان سیل اخیر اشاره کنم که بدون شک کمک بزرگی بودند.