به دلیل مخالفت با انعقاد یک معاهده یا اسنادی الزام آور و قانونی در ژنو، عنوان شد
امریکا بزرگترین حامی «روبات های قاتل»
میترا جلیلی
خبرنگار
سلاحهای خودکار (LAWS) که از آنها بهعنوان «روباتهای قاتل» نیز یاد میشود یکی از دغدغههای فعالان عرصه فناوری، گروههای بشردوستانه و رهبران برخی کشورها محسوب میشود تا جایی که کمپینهای بزرگی علیه استفاده از این سلاحها که بدون نظارت مستقیم انسان عمل میکنند، شکل گرفته است. گروههای بشردوستانه نیز سالهاست که در قالب کمپین «توقف روباتهای قاتل»، برای ممنوعیت ساخت این سلاحها تلاش میکنند و تاکنون حداقل سران 30 کشور به این تلاش پیوستهاند. نیوزیلند اخیراً نقش رهبری را در جنبش جهانی علیه سلاحهای خودمختار برعهده گرفته و کمپین جهانی«روباتهای قاتل» با شواهدی که به دست آورده، امریکا را دارای نقشی مخرب در فعالیت این کمپین میداند.
شواهد استفاده از روباتهای قاتل
تا همین اواخر، روباتهای قاتل فقط در فیلمهای علمی - تخیلی مانند «ترمیناتور» و سریالRoboCop یافت میشدند و کسی باور نمیکرد که روزگاری چنین روباتهایی بتوانند بدون نیاز به حضور اپراتور انسانی، به سلاحهای خودمختار کشنده واقعی تبدیل شوند، ولی پیشرفتهای سریع در علم روباتیک، حسگرهای پیشرفته، هوش مصنوعی، فناوری تشخیص چهره، نرم افزارهای پیشرفته و... ساخت چنین تسلیحاتی را امکان پذیر کرده است. گاه اخباری از چنین سلاحهایی به گوش میرسد و حتی با اینکه نمونههای تأیید شده زیادی از به کارگیری این روباتهای قاتل وجود ندارد، اما منتقدان به چند حادثه اشاره میکنند که پتانسیل این فناوری را نشان میدهد. در ماه مارس، بازرسان سازمان ملل اعلام کردند که یک سیستم تسلیحاتی خودمختار مرگبار توسط نیروهای تحت حمایت دولت در لیبی علیه جنگجویان شبه نظامی استفاده شده است. در جنگ 2020 در قره باغ نیز آذربایجان با هواپیماهای بدون سرنشین و موشکهای تهاجمی با ارمنستان جنگید. این هواپیماها تا زمانی که موفق به شناسایی سیگنال هدف شوند، در هوا پرسه زدند و درنهایت بدون دخالت هیچ نیروی انسانی، شلیک خود را انجام دادند که همین موضوع نگرانیهایی را ایجاد کرد.
فعالان کمپین «توقف روباتهای قاتل»، ائتلافی روبه رشد از 172سازمان غیردولتی در 65 کشور، معتقدند که ازهمان ابتدا این روباتهای قاتل با سرعتی شتابان و بدون نظارت بر اختراع، آزمایش شدند و حالا دیگر روباتهای علمی تخیلی پیشین به سلاحهای خودمختار کشندهای تبدیل شدهاند که بیشتر کشورها از گسترش آنها هراسناک هستند.
یک نشست بدون نتیجه
فشار برای ممنوعیت روباتهای قاتل رو به رشد است به گونهای که دامنه این نگرانی تا سازمان ملل متحد نیز گسترش یافته است. این سازمان چندسالی است که میزبان یک نشست ویژه با موضوع «روباتهای قاتل» میشود و هفته گذشته هم کشورهای عضو کمیته تسلیحات سازمان ملل متحد برای تنظیم مقررات توسعه «روباتهای قاتل»، در ژنو تشکیل جلسه دادند ولی هیچ پیشرفتی در غیرقانونی کردن این روباتها وجود ندارد. به همین دلیل هم تلاش بینالمللی برای محدودیت استفاده از روباتهای قاتل در سال آینده ادامه خواهد یافت تا بتوان یک معاهده یا اسنادی الزام آور و قانونی ایجاد کرد. باوجودی که امسال برای نخستین بار اکثریت 125کشوری که به توافقنامهCCW (کنوانسیون سلاحهای غیرانسانی) تعلق دارند در این نشست حضور داشتند اما مخالفت برخی کشورها ازجمله امریکا با منع استفاده از روباتهای قاتل یا قانونمند شدن توسعه آن، مانع انعقاد یک تفاهمنامه دراین باره شد.
این درحالی است که کارشناسان خلع سلاح، این کنفرانس را بهترین فرصت برای ارائه راهکارهایی به منظور تنظیم گری و قانونمند کردن استفاده از روباتهای قاتل تحت قوانین CCW میدانند. در این نشست کارشناسان هوش مصنوعی، استراتژی نظامی، خلع سلاح و گروههای بشردوستانه گفتند هواپیماهای بدون سرنشین، تفنگها و بمبهایی که خودشان تصمیم میگیرند با کمک هوش مصنوعی به یک هدف خاص حمله کنند، در زمره روباتهای قاتل جای میگیرند و باید برای قانونمند کردن استفاده از آنها یا ممنوع کردن آنها تلاشهایی ویژه داشت.
نگاه منتقدان و حامیان
منتقدان استدلال میکنند که صرف نظر از پیچیدگیهای تکنولوژیکی، واگذارکردن تصمیمگیری مرگبار به ماشینها از نظر اخلاقی نفرت انگیز است. چگونه یک ماشین یک بزرگسال را از یک کودک، یک جنگنده را از یک غیرنظامی، یک رزمنده متخاصم را از یک سرباز مجروح یا تسلیم شده متمایز میکند؟ پیتر مائورر، رئیس کمیته بینالمللی صلیب سرخ و یکی از مخالفان سرسخت روباتهای قاتل پس از به نتیجه نرسیدن نشست ژنو، بتازگی واکنش نشان داد و در این باره گفت: اساساً، سیستمهای تسلیحاتی خودمختار نگرانیهای اخلاقی را برای جامعه در مورد جایگزینی تصمیمات انسانی در مورد زندگی و مرگ با فرایندهای حسگر، نرمافزار و ماشین ایجاد میکنند. اما در مقابل، موافقان توسعه این روباتهای قاتل میگویند چنین سلاحهایی نوید دور نگه داشتن سربازان از خطر را میدهد و ازسوی دیگر این روباتها قدرت تصمیمگیری سریعتر از انسان را دارند و میتوان مسئولیتهای میادین جنگی را به سیستمهای خودمختار واگذارکرد.
نگرانیهای عمومی روبه رشد
کمپین جهانی «توقف روباتهای قاتل» بهدنبال به نتیجه نرسیدن نشست ژنو در هفته گذشته، یک نظرسنجی آنلاین در 28 کشور انجام داد و نتیجه نشان داد بیش از سه نفر از هر 5 شرکت کننده در این نظرسنجی، مخالف استفاده از روباتهای قاتل هستند. در واقع 62 درصد پاسخ دهندگان این نظرسنجی گفتند که با استفاده از سیستمهای تسلیحاتی مرگبار خودمختار مخالفند، 21 درصد از چنین استفادهای حمایت کردند و 17 درصد هم رأی ممتنع دادند.مری وارهام، هماهنگ کننده کمپین «توقف روباتهای قاتل» بااشاره به نتیجه این نظرسنجی گفت: نگرانیهای عمومی در مورد استفاده خودکار از زور، به رهبران سیاسی میگوید که اکنون باید وارد عمل شوند و با شروع مذاکرات برای ممنوعیت روباتهای قاتل، به حفاظت از بشریت بپردازند. در این نظرسنجی قویترین مخالفان در سوئد (76 درصد)، ترکیه (73 درصد) و مجارستان (70 درصد) حضور داشتند و البته زنان بیش از مردان مخالف فعالیت این روباتها هستند. قابل توجه است که مخالفت مردمی با فعالیت روباتهای قاتل، در کشورهایی همچون امریکا، رژیم صهیونیستی و بریتانیا که بیش از همه به توسعه و آزمایش سیستمهای تسلیحاتی با کاهش سطح کنترل انسانی میپردازند بسیار بالاست.
عادل طالبی
رئیس انجمن فروشگاههای اینترنتی تهران
وقتی فروشگاه های اینترنتی جشنواره های مختلفی را با تخفیفات به مناسبت های مختلف مانند شب یلدا و ... برگزار می کنند، در این راستا برخی فروشگاه ها تخلفاتی را مرتکب شده و کالا را گران می فروشند و یا تخفیفات کاذب ارائه می دهند که معمولا کاربران این دسته از تخلفات را در شبکه های اجتماعی گزارش می کنند. در این باره باید گفت که پلتفرم بستر اصلی برای ارائه محصولات و خدمات از سوی تأمین کنندگان است و معمولاً این تأمین کنندگان هستند که کالا را گران میکنند و برای اینکه در حراجیها حضور داشته باشند قیمتهارا بالا برده و سپس کم میکنند. کاربران اگر تخفیفهای غیرمتعارف را گزارش کنند باید تحقیق شود و اگر تخلفاتی هم از سوی برخی از فروشگاههای اینترنتی در جشنوارهها دیده میشود مشکل اصلی نظارت نیست. چون یک پلتفرم فروشگاه اینترنتی که 3 میلیون قلم کالا را به بیش از 15 هزار تأمین کننده ارائه میدهند، امکان نظارت تک به تک بر آن وجود ندارد از این جهت باید کاربران را با فرهنگسازی آگاه کرد تا تخلفها را به پلتفرم مربوطه یا اتحادیه کسب و کارهای مجازی و یا سایت اینماد با ثبت شکایت اطلاع دهند. در فضای کسب و کارهای آفلاین هم سازمان تعزیرات روی کالاهای اساسی نظارت میکند و به بقیه موارد در قالب گزارشهای مردمی رسیدگی میشود از اینرو باید کاربرانی که از فروشگاههای اینترنتی خرید میکنند ابتدا پیش از خرید قیمتها را در سایتهای دیگر هم چک کنند و اگر تخلفی صورت گرفته بود فقط به اطلاعرسانی از طریق اینستاگرام و دیگر شبکههای اجتماعی اکتفا نکنند و بلکه به پلتفرم و اتحادیه یا سایت اینماد گزارش کنند تا رسیدگی شود.
ظرفیت اینترنت بینالملل کامل شد
شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کرد: قطعی ۳۰۰ گیگ از ظرفیت بینالملل شرکت ارتباطات زیرساخت مجدداً متصل شد. به گزارش ایرنا، روز یکشنبه (28 آذرماه) شرکت ارتباطات زیرساخت از قطع ۳۰۰ گیگ از ظرفیت اینترنت بینالملل خبر داد. این مجموعه که برای اتصال این ظرفیت از دست رفته قول مساعد داده بود، اعلام کرد این ظرفیت متصل شده است.
بنابر اعلام مرکز عملیات شبکه شرکت ارتباطات زیرساخت با تلاش مهندسان فنی این شرکت، این ظرفیت پس از رفع اختلال به وجود آمده در ساعت ۲ بامداد روز گذشته (دوشنبه 29 آذرماه) بازیابی و مجدداً در مدار مصرف قرار گرفته است. ١۶ آذر نیز بهدلیل قطع سگمنت دوم فیبر نوری، ۴۳۰ گیگابیت از ظرفیت پهنای باند بینالملل شرکت ارتباطات زیرساخت از دسترس خارج شده اما ظرفیتهای جایگزین در حال تأمین است. «سهراب آغبیات» معاون فنی شرکت ارتباطات زیرساخت آن زمان اعلام کرد: از هفته گذشته به علت قطع سگمنت دوم فیبر دریایی متعلق به شرکت GBI در محدوده دریایی بین قطر و امارات، ۴۳۰ گیگابیت از ظرفیت پهنای باند بینالملل این شرکت از دسترس خارج شده است. وی افزود: با توجه به قطع این مسیر دریایی و زمانبر بودن بازیابی مجدد آن، اقدامهای فوری برای تأمین ظرفیت جایگزین از سایر مسیرها در دستور کار قرار گرفته و بزودی ظرفیتهای جدید برای تأمین این بخش از ترافیک آماده بهرهبرداری میشود.
امیدنامه تپسی بروزرسانی میشود
مدیرعامل فرابورس از بروزرسانی امیدنامه شرکت تاکسی اینترنتی راه یافته به فرابورس (تپسی) خبر داد.
«میثم فدایی» در رشته توئیتی که در توئیتر منتشر کرد، گفت: امیدنامه این شرکت تاکسی اینترنتی با توجه به صورتهای مالی 6 ماهه، مجدداً تهیه خواهد شد و این بار مفروضات با درخواست نظر از فعالان بازار سرمایه و کسب و کار حملونقل آنلاین مورد بررسی دقیق قرار خواهد گرفت. وی افزود: امیدوارم عرضه سهام این نوع شرکتها تجربه مثبتی برای بازار سرمایه باشد. گفتنی است در پی انتشار امیدنامه این تاکسی اینترنتی، فعالان بازار سرمایه واکنشهایی نسبت به بخشهای گوناگون این امیدنامه داشتند. این واکنشها درباره بخشهای مختلف امیدنامه از داراییهای نامشروع تا پیشبینیهای آتی و نحوه گزارشگری داراییهای نامشروع بوده است.