اشپیگل (آلمان)
دیگر تا پایان مهلت احزاب برای رسیدن به ائتلاف و تشکیل دولتی جدید چیزی باقی نمانده است. در حالی که نشانهها حاکی از توافقهای سوسیال دموکراتها است، حزب سبز میتواند تأثیر زیادی بر نتیجه ائتلافها داشته باشد. و البته در این بین کاملاً مشخص است که انرژی و محیط زیست نقش زیادی در ائتلاف سبزها با دیگران خواهد داشت.
اکونومیست (بریتانیا)
زمانی لنین میگفت تنها یک پیشتاز کوچک کافی است تا با اراده خود جهان سرمایهداری را مهار کند. حق با او بود. زیرا اکنون میبینیم که چگونه ماشین رؤیایی سرمایهداری که با زرق و برق حرکت میکرد، در حال تغییری شتابان است و استارت آپها چگونه در این تغییرات نقش دارند و سرمایهداری را با ریسکی بزرگتر از همیشه مواجه کردهاند.
ویک (امریکا)
تبرئه کایل ریتنهاوس، نوجوانی که مرتکب قتل دو شهروند سفید پوست امریکایی مخالف نژادپرستی شده بود و اکنون بدون هیچ مجازاتی به خانهاش رفته است، باعث طرح این سؤال در اذهان شده است که آیا چنین حکمی منجر به آن نخواهد شد که مردم امریکا بیش از قبل به سمت خرید اسلحه و گرفتن لوله آن بهسمت دیگران ترغیب شوند؟
اتحادیه جهانی علمای مسلمان در واکنش به عادی سازی روابط 4 کشور اسلامی با تل آویو:
روابط با اسرائیل حرام است
بنفشه غلامی/ همزمان با گسترش اعتراضات و انتقادهای مردمی به تلاش برخی دولت های عربی برای برقراری رابطه با رژیم صهیونیستی، اتحادیه جهانی علمای مسلمان، همسو با مطالبات مسلمانان دنیا باصدور بیانیه ای از «مقاومت» ضد صهیونیستی حمایت و برقراری هرگونه رابطه ای با رژیم غاصب را «حرام» اعلام کرد.
بهگزارش سایت خبری تحلیلی «میدل ایست مانیتور»، هرچند تاکنون تنها چهار کشور عربی امارات، بحرین، سودان و مراکش روابط دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی ایجاد کردهاند، اما اتحادیه جهانی علمای مسلمان این روند را خطرناک ارزیابی کرده است و از همین رو در بیانیهای عادیسازی روابط با تل آویو را عملی حرام توصیف کرد. «احمد الریسونی»، رئیس اتحادیه جهانی علمای مسلمان، در این بیانیه ضمن محکوم کردن عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی، با اشاره به توافقنامههای اخیر مراکش با تلآویو و حرکت به سمت عادی سازی روابط با این رژیم، تأکید کرد: «مراکش در بزنگاهی تاریخی قرار دارد، روابط این کشور با دشمن صهیونیستی در مسیری نیست که یک سال قبل گفته شده بود.» وی ضمن تأکید بر اینکه اقدام مراکش برای عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی تنها برای آن است که در مقابل امریکا نیز حق حاکمیت مراکش را بر صحرا به رسمیت بشناسد، گفت: «مراکش دست به اقدامی کاملاً اشتباه زده و وارد عشقی ممنوع با دشمن صهیونیستی شده و درهای کشور خود را به روی روابط اقتصادی با این رژیم باز کرده و دیدارهایی مخرب و ویرانگر با صهیونیستهای اشغالگر داشته است.» وی همچنین با اشاره به طرحهای مراکش برای ایجاد روابط نظامی و استراتژیک با رژیم صهیونیستی و همچنین اقدامات پنهانی برخی کشورها در این زمینه با طرح این سؤالات که دشمن صهیونیستی چه چیزی در قبال این توافقنامهها به کشورهای ما میدهد، گفت: «آنچه دشمن صهیونیستی به ما خواهد داد چیزی جز نفوذ، خریدن مقامات ما و بههمکاری کشاندن آنها با خود نخواهد بود.» در پایان بیانیهای که توسط «الریسونی» منتشر شده ، تأکید شده است: «اتحادها و عادی سازیهای روابط بین برخی کشورهای عربی با دشمن صهیونیستی حرام و از سوی این اتحادیه محکوم است.»
درهمین حال «علی محیالدین قرهداغی»، دبیرکل اتحادیه جهانی علمای مسلمان نیز در بیانیهای که توسط وب سایت این اتحادیه منتشر شد، اعلام کرد: «آنچه برخی کشورهای عربی مانند امارات و مراکش انجام میدهند یک اقدام حرام است و از نظر این اتحادیه محکوم میشود.» وی با اشاره به اینکه ما بارها بر حمایت خود را از مسجدالاقصی، بیتالمقدس و فلسطین اعلام کرده و علیه اشغالگری اسرائیل موضع گرفته و عادیسازی را محکوم کردهایم، تأکید کرده: «ما در همایشهای مختلفی که برگزار شده، اعلام کردهایم که عادیسازی روابط با اسرائیل یک خیانت بزرگ به فلسطین بهعنوان هدف اصلی ما است.»
اعتراضهای مردمی به تحرکات اسرائیلی
اتحادیه جهانی علمای مسلمان در حالی روابط با تلآویو را بهلحاظ شرعی حرام اعلام کرده که پیش از آن مردم کشورهای اردن و بحرین در اعتراضهایی گسترده، از مقامات کشورهای خود خواسته بودند، دست از عادیسازی روابط با تلآویو بردارند. بهگزارش خبرگزاری «آناتولی»، این اعتراضها پساز آن شدت گرفت که رژیم صهیونیستی با افزایش تحرکات خود، یک توافقنامه انرژی را با امارات و اردن به امضا رساند. البته رژیم صهیونیستی از سال گذشته که با تلاش «دونالد ترامپ» رئیسجمهور سابق امریکا، روند عادیسازی روابط برخی اعراب با تلآویو آغاز شد، چندین قرارداد با امارات به امضا رسانده و اخیراً نیز گزارشهای بسیاری منتشر شد که نشان میداد، امارات در حال احداث پایگاههای نظامی در یکی از جزایر زیرمجموعه جزیره سقطری یمن است که به موساد اجازه میدهد به جاسوسی در دریای سرخ بپردازد. علاوه بر امارات و اردن، رژیم صهیونیستی در ادامه تحرکات خود در شمال آفریقا، هفته گذشته قراردادی نظامی با مراکش امضا کرد. هم قرارداد انرژی با اردن و امارات و هم قرارداد نظامی با مراکش باعث بروز نگرانیهایی در بین مردم این کشورها شده است که این نگرانی این هفته در قالب اعتراضهای سراسری خود را نشان داد.
با این حال اقدامات مشکوک رژیم صهیونیستی در شمال آفریقا به امضای چند توافقنامه با مراکش ختم نمیشود. بهگزارش «آسوشیتدپرس»، تلآویو در ماههای اخیر بهطور هدفمند وارد شمال آفریقا شده است. تأثیرات مخرب ورود رژیم صهیونیستی به شمال آفریقا نیز بلافاصله آشکار شد. کمتر از یک ماه بعد از سفر ماه اکتبر یک هیأت سودانی به تلآویو، شاهد وقوع کودتایی در این کشور بودیم که هنوز هم تنشهای آن ادامه دارد. در همین حال در آستانه انتخابات لیبی، برخی از گزارشها حاکی از سفر «صدام حفتر»، پسر «خلیفه حفتر» رهبر شرق لیبی به تلآویو است. برخی منابع گزارش دادهاند، مقامات رژیم صهیونیستی به او وعده دادهاند، اگر با اسرائیل روابط داشته باشند، تلآویو نیز از آنها حمایت خواهد کرد. این در حالی است که روابط رژیم صهیونیستی با مصر نیز که همیشه کجدار و مریز بوده است، در ماههای اخیر بیشتر از قبل شده و شاهد سفرهای بسیاری بین مقامات دو طرف و مذاکرات آنها بودهایم. در واقع همین افزایش تحرکات است که باعث شده، اتحادیه جهانی علمای مسلمان روابط با رژیم صهیونیستی را حرام اعلام کند تا مانع حرکت دولتهای سودجوی عرب شود که برخلاف میل دولتهای خود به عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی میاندیشند.
پس از دو هفته پرتلاطم در کاهش ارزش پول ترکیه، کمیته تحقیقات دولتی تشکیل شد
دستور اردوغان برای ریشه یابی دلایل سقوط لیر
زهره صفاری/ فرضیه «رجب طیب اردوغان» درباره وجود دستهای پشت پرده در شکلگیری بحران سقوط ارزش لیر، بهطوری در دولت ترکیه جدی شده که رئیس جمهور این کشور کمیته تحقیقاتی برای شناسایی مؤسسات متخلف تشکیل داده است. این در شرایطی است که ناظران اعمال سیاستهای «اردوغان» در کاهش جنجالی نرخ بهره بانکی و تبعات اقتصادی ناشی از کرونا را عوامل اصلی در این بحران میدانند و خواهان اصلاح هر چه سریعتر آن هستند.
خبرگزاری «رویترز» در گزارشی به نقل از «آناتولی» ترکیه اعلام کرد در راستای اجرای این طرح اردوغان، شورای نظارتی دولت مأمور رسیدگی و گزارش جزئیات تحقیقات و شناسایی مؤسساتی شده که میزان بالایی ارز خارجی را به این کشور وارد کردهاند. هدف از این تحقیقات روشن شدن تخلفات احتمالی در این حوزه اعلام شده است. این تحقیقات پس از آن آغاز شد که ارزش لیر ترکیه در تقابل با قیمت دلار به پایینترین سطح خود رسید. ناظران معتقدند، سیاست اقتصادی «اردوغان» مبنی بر کاهش نرخ سود بانکی باعث کاهش حدود 45 درصدی ارزش لیر طی یک سال گذشته بوده است. این ناظران همچنین معتقدند، سقوط شاخص ارزش ارز ترکیه در هفته قبل پس از آن سخنرانی رئیس جمهور این کشور درباره کاهش سود بانکی تا 15 درصد آن هم بهرغم تورم 20 درصدی رخ داده است. «اردوغان» در این سخنرانی با تأکید بر «جنگ استقلال اقتصادی»، مدعی شد فشارها نمیتواند دولت را مجبور به تغییر مسیر کند: «ما بازیهایی که در بازار ارز، نرخ بهره بانکی و افزایش قیمتها در جریان است را زیر نظر داریم و بخوبی میدانیم که این فشارها برای برهم زدن تعادل در کشور است.»
در سوی مقابل شورای تحقیقات دولت ترکیه نیز اعلام کرده است که میتواند اطلاعات و اسناد لازم را از مؤسسات مورد تحقیق به دست آورده و از این مسیر مقاماتی را که در این اختلال نقش داشتند شناسایی و معرفی کند.
اما در حالی که «اردوغان» و تیمهای وابسته به او در تقلا برای یافتن مشکل در مسیری متفاوت از باور کارشناسان اقتصادی هستند، تحولات ارزش لیر، بر قیمتها تأثیر قابل توجهی گذاشته است. گرچه «اردوغان» پیشتر اعلام کرده بود؛ «نرخ بهره پایینتر خواهد آمد و ما اجازه نمیدهیم شهروندان و کشاورزانمان به خاطر سیاستهای مرتبط با آن آسیب ببینند.» او همچنین تأکید کرد که در عین حال برای حل این مشکل حاضر نیست زیر چتر حمایتی صندوق بینالمللی پول یا بانک جهانی برود. با این حال تحلیلگران اقتصادی تنها راه برون رفت از بحران اخیر را اصلاح سیاست بانکی «اردوغان» میدانند. «پولان»، تحلیلگر اقتصادی حوزه اروپای مرکزی و خاورمیانه» در این باره گفت: «تصمیمات جدیدی باید اعمال شود چه در زمینه افزایش نرخ بهره یا سیاستهای تحولی اقتصادی چراکه انفعال در این شرایط ریسک بسیار بالایی دارد.»
به گزارش «فایننشال تایمز»، سرمایهگذاران بینالمللی پیشبینی کردهاند که «اردوغان» دست آخر برای جلوگیری از نرخ کاهشی ارزش لیر، چارهای جز تن دادن به افزایش بهره بانکی نخواهد یافت و بار دیگر در ریلی قرار خواهد گرفت که در تابستان سال 2018 برای مهار بحران بزرگ ارزی ترکیه در آن حرکت کرده بود. در سوی مقابل اما ناظران ترکیه معتقدند این امر در شرایطی حاصل خواهد شد که رئیس جمهور از روال اقتصادی و ارزی فعلی ناخشنود باشد که هنوز این موضوع با اما و اگر همراه است. «اردوغان» که از حدود دو دهه پیش بر ترکیه حاکمیت دارد این هفته در سخنانی تأکید کرد که شاخص ارز رقابتی میتواند فرصت سرمایه گذاریهای بزرگ، تولید و اشتغال را ایجاد کند. اما این سخنان با انتقاد شدید اپوزیسیونهای ترکیه همراه شد و آنها مدعی شدند این موضع ناشی از بیتفاوتی رئیس جمهور به وضعیت وخیم اقتصادی کشور و افزایش قیمتها است.
ناامیدی فرانسه از لبنان و تهدید به انزوای بینالمللی
رئیسجمهور فرانسه در حالی نسبت به حرکت لبنان در مسیر انزوای بینالمللی به مقامات این کشور هشدار داد که بهگزارش روزنامه الشرق الاوسط وی از یک سال قبل عقب نشینی نظام حاکم بر این کشور از تعهدات خود به ابتکار عمل پاریس را دریافته بود.
بهگزارش ایسنا، در این گزارش آمده، «امانوئل مکرون»، رئیس جمهور فرانسه که درصدد بسیج جامعه جهانی برای کمک به لبنان بود، متوجه این تغییر مسیر شده بود اما این عقب نشینی همزمان با تعطیلی نشستهای کابینه لبنان و مشروط کردن حضور در این جلسات به برکناری قاضی بیطار، بازپرس قضایی پرونده انفجار بندر بیروت، این امر را روشنتر ساخت.
بررسی محتوای پیام رئیس جمهور فرانسه به همتای لبنانیاش نشان میدهد «مکرون» نظام حاکم بر لبنان را مسئول بازگرداندن این کشور به نقطه صفر میداند و در تهدیدی مدعی شده است این مساله میتواند لبنان را بهسمت انزوای بینالمللی بکشاند.
به باور تحلیلگران الشرق الاوسط گرچه هشدارهای مکرون تازگی ندارد اما این بار هشدار وی پساز تشکیل دولت لبنان و اجرای تعهداتش پس از مذاکره با صندوق بینالمللی پول، داده شده است و این باور را ایجاد کرده که غرق شدن لبنان در گرداب تنشها و درگیریهای سیاسی آن را بهسمت فروپاشی کامل پیش میبرد. این در حالی است که از نگاه لبنانی ها این دست هشدارها و راهکارها، مداخله جویی در امور داخلی کشورشان است.
■ العربی الجدید: روند بررسی هیأت قضایی عراق بر نتایج تحقیقات درباره شکایتهای مطرح شده علیه نتایج انتخابات این کشور از دیروز آغاز شد. «عماد جمیل»، عضو کمیساریای عالی انتخابات عراق گفت: «شکایتها بررسی و تحویل هیأت قضایی شد و این هیأت 10 روز فرصت رسیدگی دارد.»
■ رویترز: نخستین پرواز دمشق از خطوط هواپیمای «شام وینگز» سوریه روز شنبه در فرودگاه ابوظبی به زمین نشست. از سرگیری پروازها به امارات پساز آن انجام شد که با گذشت 10 سال وقفه سیاسی، «عبدالله بن زاید» وزیر خارجه امارات بهعنوان نخستین مقام ارشد اماراتی بتازگی راهی سوریه شد.
■ الجزیره: سریال عزل و نصب مقامات نظامی و اطلاعاتی در سودان، با عزل رئیس دستگاه اطلاعات نظامی و رئیس دستگاه اطلاعات عمومی سودان توسط «عبدالفتاح البرهان»، رئیس شورای حاکمیتی این کشور ادامه یافت.
■ رأی الیوم: دادگاه تجدیدنظر کویت دیروز «مازن الجراح» یکی از اعضای خاندان حاکم کویت و معاون امور آموزشی وزارت کشور و «نواف الشلاحی»، تاجر کویتی را به اتهام گرفتن رشوه به هفت سال زندان و پرداخت جریمه یک میلیون و 970 دیناری برای هرنفر محکوم کرد.
■ فرانس پرس: دستگاه قضایی فرانسه شرکت فناوری «نکسا» را بهخاطر فروش تجهیزات نظارتی بهنظام قاهره، بههمدستی در اعمال شکنجه و ناپدید شدن اجباری در مصر متهم کرد. این کیفرخواست 12 اکتبر و 4 ماه پس از تفهیم اتهام چهار نفر از مدیران اجرایی و مسئولان این شرکت صادر شد.
لبنان و مشکلات ماندگارش
شرایط اقتصادی؛ بدتر از جنگهای داخلی
مارکو کارفلوس / خبرنگار و تحلیلگر سیاسی
مترجم: وصال روحانی
بعضی حرکات غیرمسئولانه از سوی برخی احزاب حاکم در لبنان بر حجم مشکلات در این کشور افزوده است. مردم لبنان البته در روزهای سخت همیشه مقاومت زیادی را از خود بروز دادهاند و اوج آن در دهههای 1970 و 1980 میلادی و در هنگام جنگهای داخلی این کشور بود ولی امروز چیزی بیش از یک جنگ فیزیکی یا تقابلی عقیدتی لبنان را تهدید میکند و آن، تنزل فزاینده اقتصادی لبنان است که راهی برای مهار آن یافت نمیشود. عجیبتر از همه اینکه حتی در دهههای جنگ داخلی اقتصاد لبنان بالنسبه شکوفا و نهادهای مالی در این کشور متمکن بودند ولی امروز در حالی که مناقشهها در لبنان بسیار کمتر است، اقتصاد این کشور توان ایستادن روی پای خود را ندارد. نظام بانکی در لبنان یک سامانه به هم ریخته و دچار برخی تضادها است و بانکهای این کشور اخیراً از عهده پرداخت سود سپرده مشتریان خود برنیامدهاند شاید این ضایعه در بیروت کمتر از سایر شهرها باشد اما هرچه بهسمت شهرهای دورتر بروید، آشفتگی نظام بانکی را بیشتر حس خواهید کرد. جامعه لبنان در 15 سال اخیر عادت کرده است میزان کمکهای بینالمللی به خود را دائماً در نوسان ببیند. در زمان جنگ سال 2006 بسیاری از کشورهای اطراف به کمک لبنان دردمند آمدند اما در سایر اوقات فقط ادعاهای واهی و بیتفاوتی از سوی سایر کشورها نسبت به اوضاع ناپایدار لبنان رؤیت شد.
اگر قرار است جامعه جهانی بابت بیتفاوتیاش نسبت به کمبود امکانات و فقدان اعتبارات مالی در لبنان سرزنش شود کمتر کشوری را در اروپا و امریکایشمالی مییابید که از دایره متهمان بیرون بماند. از 2005 به این سو مکانیسم اقتصادی لبنان، کم یا زیاد و ناموفق یا موفق توسط سیاستمداران متمول نظیر سعد حریری یا ریا سلامه که رئیس بانک مرکزی لبنان است هدایت شده اما نه اعتبارات کافی در کف این مقامها بوده و نه دولتهای بزرگ غربی قدمی برای تقویت واقعی آنها برداشتهاند زیرا منافعشان در آشفته ماندن اوضاع بیروت بوده است. با این که عدهای معتقدند بعضی سیاستمداران فکورتر قادرند راهحلهای بهتری را برای رفع معایب شدید اقتصادی لبنان بیابند و آنها را اجرایی کند اما ادامه حمایت بعضی جناحهای سیاسی از سعدحریری او را در مسند قدرت نگهداشته و پست نخستوزیری برای افرادی که حربههای اقتصادی کارآمدتری را در دست دارند، تبدیل به هدفی غیر قابل دستیابی شده است.
در این میان تلاشهای «حزبالله» برای کاستن از مشکلات اقتصادی لبنان و تنشهای سیاسی برخاسته از آن نیز با تأثیر حداکثری همراه نشده ولی همین کوششها سبب تفهیم این موضوع به مردم لبنان شده که ساز و کارهای دولت فعلی این کشور برای رفع بحران جواب نمیدهد و باید به تدابیر مؤثرتری روی آورد که در برنامههای امثال حریری جایی ندارد. جوامع مسیحی لبنان در سنوات اخیر با لیدرهایی مثل میشل عون، جبران باسیل و برادران جمیل راه حلهای متعددی را برای رفع کاستیهای اقتصادی این کشور ارائه دادهاند اما ناکامی آشکار این طرحها در زمان اجرا حاکی از لزوم رویکرد لبنانیها به ایدههای متفاوتی است که «حزبالله» و نهادهای مشابه در این راه ارائه دادهاند. سقوط درجات حریری طی رخدادهای اخیر و بخصوص در افکار سرمایهداران سعودی که دارای بودجه کافی اما فاقد انصاف برای رساندن آن به دولت بیروت هستند، این سیاستمدار را به این صرافت انداخته که در دوره بعدی انتخابات نخستوزیری لبنان شرکت نکنند اما نجیب میقاتی هم که محتملترین جانشین برای او بهحساب میآید، فاقد ابزار و اندیشههایی نشان میدهد که لبنان را از شرایط فعلیاش واقعاً برهاند. میقاتی از یک سو معمولاً در طراحیهای اقتصادیاش بیطرفی را لحاظ نکرده و از جانب دیگر سالها است که در کادرهای اجرایی و تشکیلات دولتی نقش و دست داشته و به تبع آن اصلاً نیروی تازهنفسی نیست که لبنان برای رفع بحران اقتصادیاش بشدت به آن نیازمند است. این ماجرا نیروهای بس منصفتر و فکورتری را برای رسیدن به ثبات و آرامش میطلبد.
منبع: Middle East Eye