حمیرا حیدریان
خبرنگار
 زاینده‌ رود که قرن‌ها سرچشمه حیات و رشد در فلات مرکزی ایران بوده، در سال‌های اخیر بر اثر بی‌توجهی و دخالت بی‌حساب و کتاب انسان در طبیعت، گرفتار خشکی شده است.
نوسان‌های دوره‌ای جریان این رودخانه که مشکلات متعددی برای محیط‌ زیست، پوشش گیاهی و گونه‌ های جانوری منطقه ایجاد کرده، کشاورزی را که یکی از مشاغل اصلی فلات مرکزی است تحت‌الشعاع قرار داده و پر ریسک کرده است.
استان اصفهان با دارا بودن۵۶۸ هزار هکتار اراضی کشاورزی معادل ۵ درصد از مساحت استان، ۳.۹درصد از اراضی کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده و با دارا بودن شرایط متنوع آب و هوایی، استعداد تولید انواع محصولات کشاورزی را دارد. استفاده بهینه از منابع آبی در کشاورزی بویژه در مناطقی که بیشتر با مشکلات خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کنند امری حیاتی و ضروری است و همین ضرورت، کشاورزان اصفهانی را بر آن داشته تا با اجرای طرح‌های آبیاری تحت فشار، قطره‌ای و بارانی به همراه دیگر روش‌های نوین در بهینه‌سازی مصرف آب و افزایش بهره‌وری و تولیدات کشاورزی و باغی روی آورند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی اصفهان در گفت‌و‌گو با «ایران» در این خصوص گفت: با توجه به کم آبی سال‌های اخیر اکثر کشاورزان به سوی آبیاری نوین روی آورده‌اند و با دست زدن به ابتکارات جدید سعی دارند تا این شغل را سرپا نگهدارند.
وی با بیان اینکه در صورت افزایش اعتبارات هم کارشناسان و هم کشاورزان قادر خواهند بود در همین سال‌های بی‌آبی؛ کشاورزی را توسعه دهند، افزود: در توسعه کشت گلخانه‌ای استان اصفهان در جایگاه برتر کشور قرار گرفته است و تلاش می‌شود با بردن فضای کشت صیفی‌جات از سطح باز به سطح بسته خصوصاً در بخش گیاهان دارویی همچون زعفران، گل محمدی و... محصولات باغی چون انار، بادام و پسته و... که به آب کمتری نیاز دارند گام‌های مثبتی در جهت حفظ و احیا و افزایش تولید برداشته شود.
 این مسئول با اشاره به اینکه بهره‌وری در مصرف آب و افزایش راندمان از مزایای اجرای چنین طرح‌هایی به‌شمار می‌رود، اظهار داشت: با توجه به کاهش بارندگی‌ها و کم شدن منابع آب بویژه در مناطق مرکزی ایران و استان اصفهان، بی‌شک اهمیت چنین طرح‌هایی بیش از گذشته شده است. تا سال 1399حدود ۱۲۳ هزار هکتاراز اراضی معادل نیمی از سطح کشت استان با این روش آبیاری می‌شده است که در سال‌جاری حدود 5 هزار و 300 هکتاربه این میزان افزوده شده است. ضمن اینکه 15 هزار هکتار نیز آماده بهره‌برداری برای طرح‌هایی است که به محض اختصاص بودجه در فاز عملیاتی قرار خواهد گرفت.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی اصفهان با تأکید بر ضرورت تغییر تاریخ کاشت در بعضی از محصولات زراعی بهاره به پاییزه برای پایداری هرچه بیشتر منابع آبی، اضافه کرد: اصلاح الگوی کشت محصولات زراعی با جایگزینی و توسعه کشت گیاهان مقاوم به خشکی از دیگر برنامه‌های اصلی این نهاد محسوب می‌شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی اصفهان با اشاره تهیه اطلس نیاز آبیاری محصولات کشاورزی تصریح کرد: با توجه به بارندگی‌های مناسب در سال آبی 97 تا 98 و تأمین آب از محل شبکه آبرسانی زاینده‌رود و افزایش سطوح زیر کشت، میزان تولید محصولات در مقایسه با گذشته افزایش داشت. همچنین از 564 هزار هکتار اراضی با قابلیت کشاورزی در سال زراعی سال 98 حدود 290 هزار هکتار معادل 51/5 درصد به کشت محصولات زراعی که 254 هزار هکتار مربوط به زراعت کشت‌های آبی و36 هزار هکتار مربوط به کشت‌های دیم و مابقی اراضی زراعی آبی و دیم آیش و باغ‌ها بود. امسال نیز پیش‌بینی شده با اختصاص بودجه 150 میلیارد تومانی در سال آبی 1400 این سطح زیر کشت اعم از کشت باز و گلخانه‌ای در شرایطی که کم آبی به اوج خود رسیده است، محصولات بیشتری را به بازار عرضه کند.
از سوی دیگر معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان گفت: با توجه به شرایط اقلیمی و کم آبی، توسعه کشت‌های گلخانه‌ای و انتقال کشت از فضای باز به بسته در دستور کار سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان قرار گرفته است.
اصغر رستمی با بیان اینکه در حال حاضر بالغ بر 2300 هکتار سطح زیرکشت محصولات گلخانه‌ای داریم، افزود: با توجه به بهره‌وری آب، مصرف کمتر آب، افزایش تولید و همچنین ارزش صادرات این محصولات توسعه این کشت در اولویت قرار می‌گیرد.همچنین حدود دو سال دوران مشارکت این طرح و پنج سال هم زمان بازپرداخت تسهیلات است. امیدواریم با اجرای این طرح در آینده‌ای نزدیک وضعیت کشت گلخانه‌ای به نسبت مناسب برسد.
وی با اشاره به فرایند دریافت مجوز بیان کرد: خوشبختانه با تسهیلگری سازمان جهاد کشاورزی و سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان در کمتر از یک‌ ماه بهره‌بردار و متقاضی می‌توانند به پروانه تأسیس دسترسی پیدا و بلافاصله با ورود به سامانه دریافت تسهیلات مراحل تکمیلی کار خود را پیگیری کنند. پس از آن تسهیلاتی که 80 درصد هزینه‌های گلخانه را پوشش می‌دهد از طریق بانک کشاورزی دریافت خواهند کرد.

ایران‌زمین - سازمان هواشناسی از وزش باد شدید در برخی استان‌ها و نیز بارش باران و رعد و برق از امروز تا اواسط هفته در ۱۶ استان خبر داد.بر‌اساس تحلیل نقشه‌های همدیدی و آینده‌نگری سازمان هواشناسی، امروز و فردا در استان‌های گیلان، مازندران، اردبیل، برخی مناطق آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، گلستان، کردستان، زنجان، جنوب کرمان، شرق فارس، شمال و شرق هرمزگان، جنوب سیستان و بلوچستان، ارتفاعات قزوین، البرز، تهران و سمنان شاهد رگبار، وزش باد شدید موقتی و رعدوبرق خواهیم بود.بر اساس این گزارش، روزهای دوشنبه و سه‌شنبه هفته جاری در بخش‌هایی از شمال غرب کشور، استان‌های ساحلی دریای خزر، ارتفاعات البرز مرکزی، جنوب کرمان، شمال و شرق هرمزگان و جنوب سیستان و بلوچستان رگبار، وزش باد شدید موقتی و رعدوبرق رخ خواهد داد.تا روز سه‌شنبه نیز در نوار شرقی کشور بویژه منطقه زابل و شرق خراسان جنوبی، وزش باد شدید و خیز گرد و خاک پیش‌بینی می‌شود. امروز در سمنان، شرق، شمال شرق، جنوب شرق و بخش‌هایی از مرکز کشور سرعت وزش باد در برخی ساعات افزایش می‌یابد که خیزش گرد و خاک و کاهش کیفیت هوا در این مناطق را در پی خواهد داشت.همچنین در 4 روز آینده، دریای عمان بویژه مناطق شرقی دریا مواج گزارش شده است.

شیراز -  مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس برای رفع کاستی‌هایی که منجر به انتشار بوی نامطبوع فاضلاب منتشر شده در بخش‌های گسترده شرق و جنوب شرق و خصوصاً فرودگاه شیراز شده است، ضرب‌الاجل 2 ماهه تعیین کرد.
حمید ظهرابی پس از بازدید از نقاطی که فاضلاب خام بهداشتی وارد محوطه فرودگاه شهید آیت‌الله دستغیب شیراز می شود و بررسی اقدامات انجام شده، با سفارش بر اینکه دفع نامناسب فاضلاب علاوه بر مخاطرات بهداشتی و زیست محیطی باعث پراکنش بوی نامطبوع در فرودگاه شده بود که این زیبنده شهر شیراز نیست، بر ضرورت تعیین تکلیف نهایی پروژه‌های باقیمانده تأکید کرد. به گزارش روابط عمومی محیط زیست فارس، ظهرابی اعلام کرد که با پیگیری‌های انجام شده طی سال گذشته، قدم‌های مثبتی برای الزام مدیریت صحیح فاضلاب در مجموعه فرودگاه شهید دستغیب، برداشته شده است.
او در عین حال گفت: مراکز نظامی مجاور این فرودگاه و سایر کاربری‌ها و شرکت‌های مستقر در مجموعه فرودگاه حداکثر ظرف مدت دو ماه باید نسبت به تکمیل و مرمت شبکه های داخلی جمع آوری فاضلاب بهداشتی خود و مدیریت اصولی آن اقدام کنند. گفتنی است، به دلیل کم توجهی به دفع و مدیریت اصولی فاضلاب تولید شده شماری از شرکت‌های هواپیمایی مستقر در مجموعه فرودگاه و مراکز نظامی اطراف آن در سالیان گذشته، منجر به آلودگی زیست محیطی محدوده رودخانه چنارراهدار و انتشار بوی نامطبوع در محدوده شرق و جنوب شرق شیراز شده بودند.

زاهدان- محمد فرتوت عنایت: در حالی دیروز برای سومین روز متوالی سرعت بادهای 120 روزه در زابل به بیش از 100 کیلومتر بر ساعت رسید که تحلیل تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که گرد و غبار ناشی از این بادها در این مدت حداقل 40 شهر و 4 هزار روستای استان را فرا گرفته است.
این بادها و اثرات مخرب آن با خشک شدن تالاب‌های هامون دوچندان شده است به طوری که گرد و غبار ناشی از آن از هامون تا مکران ادامه می‌یابد و ده‌ها شهر و هزاران روستای مسیر را فرا می‌‌گیرد.
اولین مناطق درگیر با بادهای 120 روزه پنج شهرستان شمال استان و زاهدان و سپس نوار شرقی سیستان و بلوچستان  است که بتدریج به سایر مناطق استان و مناطق غربی کشورهای افغانستان و پاکستان  نیز سرایت می‌کند.
محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در همین رابطه به خبرنگار «ایران» گفت: در 24 ساعت گذشته بیشینه غلظت ذرات غبار در هوای زاهدان به هزار میکروگرم بر مترمکعب معادل 6.5 برابر حد مجاز رسید و برای سی و هشتمین روز متوالی کیفت هوای این شهر را در شرایط ناسالم برای تمام گروه‌های سنی قرار داد.
وی افزود: در این مدت بیشینه غلظت ذرات غبار در هوای این شهر به 7864 میکروگرم بر مترمکعب معادل 51 برابر حد مجاز نیز رسیده است.
حیدری اضافه کرد: بررسی‌های ما نشان می‌‌دهد که منشأ اکثر پدیده‌های خاکدار امسال زاهدان، غیر محلی بوده و از سایر نقاط به این شهر نفوذ کرده است.
مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان ادامه داد: با افزایش کانون‌های تولید گرد و غبار در استان و فعالیت بادهای 120 روزه در شمال و جریانات مونسون هند در جنوب استان، فراوانی وقوع پدیده‌های خاکدار در زاهدان افزایش یافته است.
وی خاطرنشان کرد: خشک شدن تالاب‌های هامون در شمال استان، وجود بیابان در غرب و شرق شهرستان زاهدان، قرارگیری در امتداد کویر لوت و وجود بیابان‌های گسترده در مرزهای افغانستان و پاکستان سبب شده تا گرد و غبار بیشتری به این شهر منتقل شود.
وی تصریح کرد: فصل گرم سال بیشترین روزهای گرد و غباری سال زراعی جاری را برای زاهدان به ارمغان آورده است به طوری که هم گرد و غبار جریانات شمالی یعنی بادهای 120 روزه و هم جریانات جنوبی و فعالیت سامانه‌های همرفتی در بیابان‌های اطراف، موجب گسیل گرد و غبار به این شهر شده است.عضو ستاد مدیریت بحران سیستان و بلوچستان گفت: همچنین با وجود کاهش شدید بارندگی در استان در سه فصل گذشته، انتظار افزایش فراوانی وقوع پدیده‌های خاکدار در استان وجود داشت.
 روز بدون خورشید در زابل
مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در بخش دیگری گفت: صبح دیروز بیشینه سرعت طوفان گرد و خاک در زابل به 108 کیلومتر بر ساعت رسید و شعاع دید افقی در محدوده فرودگاه این شهر  به 600 متر کاهش یافت.
محسن حیدری افزود: در سایر شهرهای شمال استان نیز  گرد و خاک و وزش باد شدید ادامه دارد به طوری که  شعاع دید افقی در زاهک را هزار متر کاهش داده است.
حیدری  از صفر شدن ساعت آفتابی زابل در یکی از روزهای طوفانی اخیر خبر داد و گفت: در چند روز اخیر به سبب طوفان شن و غلظت زیاد ذرات غبار در هوای زابل، میزان ساعت آفتابی این شهر به صفر رسید.
وی افزود: این برای نخستین بار از ابتدای سال تاکنون است که طوفان مانع تابش خورشید در این شهر شده به طوری که حتی یک دقیقه ساعت آفتابی نیز ثبت نشده است.