شیما جهانبخش
خبرنگار
سنگ‌های روستای «قره آغاج»، «سیلیس» و «قره‌باغ» آذربایجان غربی به‌صورت خام به ایتالیا و چین صادر می‌شود و پس از برش‌های میلیمتری، با قیمتی گران‌تر دوباره به ایران بازمی‌گردد. آن‌طور که کارشناسان این بخش می‌گویند همین موضوع سبب شده که این استان با آنکه در جایگاه اول تولید سنگ‌های تزئینی رتبه سوم تنوع مواد معدنی کشور قرار دارد، نتواند از این ظرفیت بهره ببرد.
البته با تأکید رئیس جمهوری دستور‌العمل ایجاد وحدت رویه در فعال‌سازی معادن و محدودیت‌های معدنی غیرفعال از سوی وزیر صمت به تمام استان‌ها ابلاغ شده و بر اساس آن، صاحبان معادنی که فعال نباشند خلع ید شده و این معادن به افراد جدید واگذار می‌شود. بر همین اساس مشکلات 196 معدن غیرفعال آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گرفته و آن طور که مسئولان این استان می‌گویند با همکاری کارگروه طرح احیای فعال‌سازی و توسعه معادن، چندین معدن غیرفعال این استان طی سال‌جاری به مدار تولید بازگشته‌اند.
زمینه اشتغالزایی برای افراد بومی چندین برابر می‌شود
«غلامرضا بابایی»، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان ‌غربی در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به فعالیت 485 معدن در استان اظهار داشت: این معادن برای 8 هزار نفر به‌صورت مستقیم شغل ایجاد کرده‌اند. البته تلاش داریم با حمایت از معادن غیرفعال و بازگشت آنها به چرخه تولید و همچنین افزایش سرمایه‌گذاری‌ها زمینه اشتغالزایی برای افراد بومی را چندین برابر کنیم.
وی میزان مواد معدنی استخراج شده از معادن دارای پروانه بهره‌برداری در استان را بیش از ۱۷ میلیون و ۵۴۹ هزارتن عنوان کرد و ادامه داد: در حال حاضر حجم ذخایر قطعی معادن استان بیش از ۱.۲ میلیارد تن است که در صورت بهره‌برداری اصولی نقش مهمی در رونق اقتصادی استان دارد.
بابایی با تأکید بر اینکه عمده مشکل بخش معدن مسأله خام فروشی و کمبود واحدهای سنگبری است، افزود: برای تشویق و ترغیب بهره برداران برای احداث واحدهای سنگبری و فرآوری اعطای تسهیلات بانکی برای توسعه واحدها و نوسازی ماشین‌آلات در دستور کار قرار داده شده است. در این راستا عملیات احداث واحد کنسانتره سنگ آهن در معدن سنگ آهن قالوشیخان بوکان با مشارکت ۱۰۰ درصدی بخش خصوصی و همچنین عملیات احداث ۲ واحد سنگبری در شمال و جنوب استان با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حال انجام است. همچنین احداث واحدهای سنگبری بزرگ مقیاس در شمال و جنوب استان توسط ایمیدرو و احداث شهرک سنگ در شهرستان ارومیه با مشارکت بخش خصوصی و ایمیدرو پیگیری شده و کار اجرایی آن بزودی آغاز می‌شود.
 ۳۰ معدن غیرفعال به مدار تولید بازگشته‌اند
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان ‌غربی، با اشاره به جایگاه سوم این استان در تنوع مواد معدنی افزود: چنین ظرفیتی می‌تواند زمینه توسعه رشد اقتصادی استان را فراهم کند اما تأکید ما بر این است که درآمد و عواید حاصل از استخراج معادن استان باید نصیب مردم همان مناطق شود و بتواند معیشت آنها را بهبود ببخشد.
وی با اشاره به اینکه با همکاری کارگروه طرح احیا، فعال‌سازی و توسعه معادن کوچک‌مقیاس، ۳۰ معدن غیرفعال با تمهیدات صورت گرفته طی سال‌جاری به مدار تولید بازگشته و همه معادن دارای مجوز اعم از معادن دارای پروانه اکتشاف، گواهینامه کشف و پروانه بهره‌برداری پایش و مشکلات آنان احصا شده است، گفت: بر اساس دستورالعمل وزارت صنعت، معدن و تجارت، معادن و محدوده‌های اکتشافی استان که تا پایان اسفند ماه سال ۱۳۹۸ غیرفعال بوده و اقدامی نسبت به فعال‌سازی این معادن و محدوده‌ها از طرف معدن کاران صورت نگرفته، از مدار اکتشافی خارج و خلع ید می‌شوند.
بابایی بوروکراسی اداری و طولانی بودن پروسه استعلام منابع طبیعی و برخی دستگاه‌های اجرایی، معارضین محلی، نبود صنایع فرآوری مرتبط با حوزه معدن را از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی این بخش دانست و اضافه کرد: توسعه و فعال‌سازی معادن زمینه ساز آبادانی و رفع مشکلات زیرساختی در شهرستان‌هاست و باید موانع استفاده از ظرفیت توسعه معادن با همکاری دستگاه‌های اجرایی برداشته شود تا شاهد رشد و آبادانی استان باشیم.
خلع ید معادن غیرفعال و واگذاری آنها به افراد جدید
«نادر صادقی»، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان غربی هم با اشاره به بخشنامه ریاست جمهوری مبنی بر خلع ید از صاحبان معادن غیرفعال و واگذاری آنها به افراد جدید، اظهار داشت: طبق بررسی‌های انجام شده ۴۸۱ واحد معدنی دارای پروانه بهره‌برداری در استان وجود دارد که از این تعداد ۲۸۵ واحد معدنی در استان فعال بوده و مابقی راکد هستند. از دستگاه‌های مرتبط خواسته‌ایم مشکلات این 196 معدن را بررسی کرده تا برای رفع آنها تصمیم‌گیری شود. البته سال گذشته با همکاری کارگروه احیا، تعدادی از معادن غیرفعال با تمهیدات صورت گرفته به مدار تولید بازگشته ‌اند.
 وی با اشاره به اینکه معادن غنی استان فرصتی مناسب برای توسعه سرمایه‌گذاری و ارتقای معیشت مردم منطقه به حساب می‌آید، افزود: باید همه مسائل و مشکلاتی که بر سر راه توسعه معدنی استان و استفاده از ظرفیت‌های فرآوری و ایجاد ارزش افزوده در این بخش وجود دارد، به‌طور کامل احصا شده و از مقابل برداشته شود. استاندار نیز بر این موضوع تأکید دارند و از تمام دستگاه‌های مرتبط در این زمینه خواسته‌اند همکاری لازم را انجام دهند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان غربی افزود: روند فعالیت و واگذاری معادن غیرفعال به متقاضیان بررسی و مشکلات این معادن به ترتیب اولویت و اهمیت بررسی و تعیین تکلیف خواهد شد. بر این اساس محدوده‌‌های گواهی کشف که مدت زمان موضوع ماده هشت قانون معادن در آنها رعایت نشده و هم اکنون غیرفعال هستند، سه ماه پس از سلب حق اولویت کاشف برابر ماده ۸۳ آیین‌نامه اجرایی قانون معادن از طریق مزایده واگذار خواهند شد.
کمبود نقدینگی؛ مشکل اصلی معادن کوچک استان
وی با بیان اینکه با همکاری سازمان ذی‌ربط در حوزه معادن و نیز با حمایت مالی و سرمایه‌گذاری، معادن غیرفعال به چرخه تولید بازخواهند گشت، افزود: عمده مشکل معادن کوچک در استان کمبود نقدینگی، نبود واحدهای فرآوری مجهز بزرگ مقیاس در منطقه و تجهیزات و ماشین‌آلات مناسب است که با ورود سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در این حوزه کمک زیادی به بهبود وضعیت این معادن خواهد کرد.
 صادقی خام فروشی را یکی دیگر از مشکلات اساسی معادن استان دانست و گفت: توسعه واحدهای فرآوری معدنی در کنار توسعه معادن در دستور کار قرار گرفته تا محصولات معدنی با ارزش افزوده بسیار بیشتری وارد بازار شده و درآمد استانی افزایش یابد.

ایران زمین - رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با هشدار درباره ورشکستگی آبی ایران گفت: آنهایی که در کشور مسئول هستند، حاضر نیستند واقعیت را بگویند، واقعیت کشور در خصوص منابع آب اسفناک‌تر از آن چیزی است که امروز مسئولان آب درباره آن صحبت می‌کنند.
عیسی کلانتری در نشست خبری در مورد وضعیت کم آبی در کشور افزود: امسال سرانه آب تجدیدپذیر برای هر نفر هزار متر مکعب خواهد بود که این یعنی بحران آب، در واقع ٧٠ درصد جمعیت کشور زیر ٧٠٠ متر مکعب آب تجدیدپذیر خواهد داشت، این یعنی اینکه کشور وارد مرحله ورشکستگی آب شده است.
کلانتری به حقابه تالاب‌ها اشاره کرد و گفت: حقابه ٣۵ تالاب را مشخص کردیم و وزارت نیرو باید بر اساس قانون آنها را تأمین کند، همچنین حقابه ٣۴ تالاب دیگر نیز در دست اقدام است، دیگر نباید این‌طور باشد که اگر سیلابی آمد تالابی آبدار شود، برخی تالاب‌ها اکنون امکان آبرسانی ندارند مانند تالاب گاوخونی چون زاینده رود آب ندارد.
وی افزود: در بیشتر نقاط کشور بارندگی زیر ٨٠ میلیمتر در سال است، فقط در شمال و غرب کشور حدود ٢٠٠ میلیمتر است، بنابراین با این شرایط معضل اصلی کشور و محیط‌زیست ادامه خواهد داشت.
به‌ گزارش ایرنا، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در سال آبی امسال در حوضه دریاچه ارومیه بارش ۱۲ درصد کاهش داشت اما وزارت نیرو بیش از ۶۰ درصد حقابه ما را در آن منطقه تحویل نداد، چنانچه حقابه محقق مورد نیاز ما تأمین نشود به قوه قضائیه مراجعه خواهیم کرد. وقتی تفاهم می‌کنیم حقابه داینامیک است یعنی اگر بارش ۲۰ درصد کم شود، حقابه هم باید ۲۰ درصد کم شود، باید وزارت نیرو به تعهد خود عمل کند نباید این طور باشد که وقتی ۱۲ درصد بارش کم شد، وزارت نیرو ۶۰ درصد از حق آب هم کم کند.
وی افزود: زاینده رود در زمان شاه عباس دوم ۷۰۰ میلیون متر مکعب آب داشت اما امروز با انتقال آب از حوضه‌های دیگر به یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب رسیده است یعنی دو و نیم برابر نسبت به زمان صفویه وارد زاینده‌رود می‌شود اما می‌بینیم هم زاینده رود و هم تالاب گاوخونی خشک شده‌اند که علت آن توسعه نادرست استثنایی و استقرار نابجای صنایع سنگین است که با این وضعیت اگر سالانه ۱۰ میلیارد مترمکعب آب باشد باز هم با کمبود مواجه خواهیم بود.
رئیس سازمان محیط‌زیست گفت: در شرایطی که منابع مالی دولت در اثر تحریم‌ها بشدت تحلیل رفته بود، شخصاً از رئیس‌جمهوری قدردانی می‌کنم که در این شرایط بد اقتصادی با حمایت‌های وی در محیط‌زیست پیشرفت‌های خوبی داشتیم.
 کلانتری ادامه داد: ۴۵۰ میلیون دلار در این شرایط از صندوق توسعه محیط‌زیست برای مقابله با گرد و غبار تخصیص داده شد یا در مورد پسماندها و پایش‌ها و برخط کردن آنها و حفاظت از مناطق چهارگانه نزدیک ۲۰ هزار نفر به جمعیت محیطبانان اضافه کردیم. معاون رئیس جمهوری افزود: در چهار سال اخیر ۱۳۰ درصد تورم داشتیم اما افزایش حقوق محیطبانان بیش از ۳۰۰ درصد بوده است و خوشبختانه از متوسط پرداختی‌های دولت بالاتر آمدیم.
 کلانتری درباره جابه‌جایی آرادکوه گفت: حدود ۶۰ سال پیش یعنی زمانی که جمعیت تهران ۱.۵ میلیون نفر بود، آراد کوه برای پسماندهای تهران ایجاد شد اما با توجه به افزایش جمعیت و توسعه شهری، دیگر این مرکز توان جمع‌آوری این حجم پسماند را ندارد که برای حل این مشکل دو ماه پیش به‌همراه معاون اول رئیس جمهوری از آرادکوه بازدید داشتیم و مشخص شد که این مرکز پاسخگوی دفع زباله‌های تهران نخواهد بود و نیاز به جابه‌جایی دارد.