زهره افشار
خبرنگار
گرما در نیمه خرداد در ایران به اوج رسیده است و دمای بخش وسیعی از پهنه‌های جنوبی و مرکزی کشور در مرز50 درجه سانتیگراد در نوسان است. امیدیه در خوزستان روز شنبه رکورددار گرم‌ترین شهر شد و تهران نیز رکورد 30 ساله گرما را در روز 15 خرداد شکست. اما گرمای هوا در استان‌های جنوبی مشکلات بیشتری را بوجود آورده است. مجتبی شجاعی فرماندار دلگان در سیستان و بلوچستان از مرگ 2 نفر در دلگان به‌ خاطر گرما خبر داد. فرماندار دلگان گفت: این  دو شهروند زاهدانی به‌دلیل مفقود شدن در بیابان‌های جازموریان بر اثر تشنگی و گرمای هوا جان خودشان را از دست دادند. او به مهر گفت: در شبانه‌روز گذشته دلگان با بیشینه دمای ۵۰.۳ درجه سلسیوس گرم‌ترین شهر کشور شد و بالاترین دمای این شهر در چند سال اخیر را ثبت کرد.
وی افزود: طی دو روز اخیر درحالی هوای دلگان به ۵۰ درجه سلسیوس می‌رسد که این میزان گرما، یک رکورد در چند سال اخیر به حساب می آید.
«صادق ضیاییان» مدیرکل پیش‌بینی سازمان هواشناسی به «ایران» گفت: در 24 ساعته روز شنبه تا یکشنبه شهرهای برازجان با 51.6، امیدیه 51، هندیجان 50.6، آقاجاری 50.3، ماهشهر 50.2 و آبادان 50.1 دمای بالاتر از 50 درجه را ثبت کردند که در این مدت در میان ایستگاه‌های هواشناسی که ثبت  بین‌المللی دارند «امیدیه» خوزستان با 51 درجه گرم‌ترین شهر جهان شد. بعد از آن 3 شهر از کویت دارای گرم‌ترین دما بودند و سپس آبادان پنجمین شهر گرم جهان شد. البته بسیاری از ایستگاه‌های هواشناسی ما هنوز ثبت جهانی ندارند. وی افزود: این درحالی است که تهران نیز در روز شنبه پانزدهم خرداد با ثبت دمای 38.7 درجه بالای صفر رکورد 30 ساله دمای خود در این روز را شکست. به گفته وی، بررسی ثبت دما در کل کشور نشان می‌دهد در هفته گذشته میانگین دما نسبت به بلندمدت در همین بازه زمانی 3 درجه افزایش داشته است. میانگین دما در هفته گذشته در کل کشور 28.7 درجه بوده درحالی که میانگین دما در هفته دوم خرداد در 30 سال گذشته معادل 25.6 درجه بالای صفر بوده است. وی همچنین پیش‌بینی کرد: در هفته جاری دمای هوا در همین حد باقی بماند و حتی در برخی نقاط از کشور بین یک تا 3 درجه افزایش دما نیز داشته باشیم. وی به مسئولان حوزه تأمین برق کشور توصیه کرد این مسأله را در مدیریت مصرف برق مدنظر قرار دهند.
5 شهر خوزستان هفته گذشته دمای بالای 50 درجه را تجربه کردند و گرمای هوا به‌قدری بود که روز چهارشنبه 12خرداد این استان را به تعطیلی کشاند تا مسئولان استان از یک‌سو بتوانند مصرف برق را مدیریت کنند و از سوی دیگر سلامت شهروندان را حفظ کنند. «محمد سبزه‌زاری» مدیرکل هواشناسی خوزستان  به «ایران» گفت: علاوه‌بر هفته گذشته در روزهای شنبه و یکشنبه هفته جاری نیز ما دمای بالاتر از 50 درجه را در پنج شهر امیدیه، هندیجان، آقاجاری، آبادان و ماهشهر داشتیم که چون در تعطیلات بودیم پیشنهادی برای تعطیلی به مسئولان داده نشد. وی تصریح کرد: احتمال اینکه تا پایان خرداد خوزستان بار دیگر دمای بالای 50 درجه را تجربه کند بسیار کم است. گرما عرصه را به مردم خوزستان تنگ کرده است. از سوی دیگر «شهاب صدیقی» مدیرکل مدیریت بحران خوزستان هم به «ایران» گفت: گرما عرصه را بر مردم خوزستان تنگ کرده است و با هدف پایداری شبکه برق ما ادارات خوزستان را در روز چهارشنبه هفته گذشته تعطیل کردیم. به گفته وی با تعطیلی ادارات خوزستان درمجموع 20 درصد کل مصرف برق کاهش می‌یابد. وی با اشاره به اینکه ساعت کار ادارات خوزستان تا پایان شهریور از ساعت 7 و 30 دقیقه تا 12و 30 تعیین شده است از مسئولان اداره‌های این استان خواست در ساعت کاری نیز تا جایی که می‌توانند در مصرف برق صرفه‌جویی کنند تا برق واحدهای مسکونی پایدار بماند. وی همچنین از برخورد قانونی با اداراتی که اقدام به روشن گذاشتن وسایل سرمایشی و روشنایی در ساعت غیراداری کنند، خبر داد. در همین حال «زهرا راستگو» معاون اداره کل هواشناسی بوشهر هم به ایسنا گفته شهر آبپخش از توابع شهرستان دشتستان این استان روز شنبه هفته جاری دمای ۵۳ درجه را تجربه کرده است.
به گفته‌ وی همچنین شهرهای برازجان با دمای ۵۱.۶ درجه و دیلم با دمای ۴۹ درجه از گرم‌ترین نقاط استان بوشهر بوده‌اند.

زهرا کشوری
خبرنگار
آتش‌سوزی‌ها از جنگل‌های زاگرس به تالاب بین‌المللی هورالعظیم در خوزستان رسید؛ بیش از سه هزار هکتار از بخش ایرانی - عراقی تالاب هور العظیم در آتش سوخت. مأموران محیط‌ زیست پس از یک روز توانستند آتش افتاده به جان هورالعظیم را خاموش کنند؛ آن‌طور که ساکی مدیر اداره محیط‌ زیست هویزه به «ایران» می‌گوید: هنوز علت آتش‌سوزی که ۱۷۵۰ هکتار از بخش ایرانی این تالاب بین‌المللی را سوزاند، معلوم نیست.» البته برخی از گمانه زنی‌ها دامداران، صیادان و گرمای هوا را از متهمان ردیف اول این آتش‌سوزی می‌دانند.
به گفته ساکی، آتش‌سوزی نی‌های خشک شده تالاب شادگان یکی از راه‌های دامداران برای رسیدن به نی‌های تازه است، نی‌های تازه منبع تغذیه گاومیش‌های تالاب شادگان است. صیادان ماهی نیز گاهی اوقات برای دسترسی آسان‌تر به ماهی‌های هورالعظیم نی‌های مسیر را آتش می‌زنند. شکار پرندگان در این تالاب بین‌المللی ممنوع است اما صیادان مجازند که از ماهی‌های تالاب برداشت کنند. با‌وجود این ساکی دامداران و صیادان تالاب را به عنوان متهمانی برمی‌شمارد که هنوز جرم آنها تأیید نشده است و می‌گوید کارشناسان در حال بررسی علت آتش‌سوزی‌های جاری تالاب شادگان هستند. او همچنین احتمال می‌دهد آتش‌سوزی بخش عراقی تالاب علت وقوع آتش‌سوزی در بخش ایرانی هورالعظیم باشد.
برخی گمانه‌زنی‌ها علت آتش‌سوزی تالاب شادگان را صدور مجوز خروج آب به‌سمت عراق و اروند رود از طریق دریچه‌های دایک مرکزی این تالاب می‌دانند. پاسخ ساکی به این گمانه زنی منفی است؛ به‌گفته او در یک سال گذشته تمام مسیر‌های خروج آب به سمت عراق و اروندرود به دستور رئیس محیط‌ زیست خوزستان بسته شده است. او همچنین تأکید می‌کند ، آتش‌سوزی‌ها در بخشی از تالاب اتفاق افتاده است که آب دارد.
او درباره میزان ورود آب به تالاب می‌گوید: «الان ورودی کم شده است، چون هم میزان آب رودخانه‌ها کم شده و هم خروجی سد‌ها کاهش یافته است.» ساکی در پاسخ به این سؤال که آیا با توجه به کاهش بارندگی‌ها و ورودی آب به سدها، وزارت نیرو حقابه تالاب هورالعظیم را تأمین می‌کند می‌گوید ورود آب به تالاب هورالعظیم برقرار است اما معمولاً با توجه به فصول مختلف میزان آن کم یا زیاد می‌شود . اوامیدوار است که وزارت نیرو امسال نیز حقابه تالاب را پرداخت کند و از برگزاری چند جلسه و انجام مکاتبه با وزارت نیرو برای تأمین آب این تالاب خبر می‌دهد.
 «هور العظیم» آخرین بازمانده تالاب‌های بین النهرین در جنوب غربی کشور در خوزستان قرار دارد که یک سوم این تالاب در ایران و دو سوم در عراق واقع شده است. آتش‌سوزی یکی از چالش‌های این تالاب بوده و در تابستان سال ۹۷ که خشکسالی شدیدی در خوزستان رخ داده بود، آتش‌سوزی در بخش‌های ایرانی و عراقی تالاب از تیر تا مهرماه ادامه داشت.
گفته می شود، دود ناشی از این آتش‌سوزی تا بیش از ۱۰۰ کیلومتر فراتر رفت و نفس کشیدن شهروندان هشت شهرستان پیرامون را سخت کرد؛با توجه به وضعیت خشکسالی و کاهش شدید باران، کارشناسان نسبت به وقوع آتش‌سوزی‌های شدید در این تالاب هشدار می‌دهند و از وزارت نیرو می‌خواهند که حقابه تالاب را پرداخت کند.

محمد درویش
رئیس کمیته محیط‌ زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو
روز جهانی محیط زیست (پنجم ژوئن) در سال ۲۰۲۱ یک روز استثنایی است ؛به دلیل اینکه بعد از ۲۰۲۰ که برای نخستین بار در طول ۴۰ سال اخیر از ۱۹۸۰ تا ۲۰۲۰ ما شاهد یک تخطی زمین وارونه بودیم، کرونا انسان را خانه نشین کرد، فعالیت‌های صنعتی کمرنگ شد، موتور بسیاری از کارخانه‌ها خاموش شد، حیات وحش، بی‌وحشت انسان‌ فرصت نفس کشیدن پیدا کرد، لاک پشت‌ها به سواحل برگشتند، پرنده‌ها در آسمان شهرها به پرواز درآمدند، حیات وحش به خیابان‌ها آمدند. طبیعت در اوج‌گیری کرونا زنده شد، اما دوباره‌ وضعیت کره زمین به حالت نگران کننده خودش برگشته است؛ تمام آمارها از این حکایت دارد که هنوز پاندمی کووید ۱۹ به پایان نرسیده، میزان مصرف، شتاب‌ناک‌تر از هر زمان دیگربه روند خودش ادامه می‌دهد؛ دوباره شاهد این هستیم که لایه ازون‌ بشدت  تهدید می‌شود‌. دوباره شاهد انتشار گازهای گلخانه‌ای هستیم. به نظر می‌رسد امسال هم مرز تخطی زمین، یعنی روزی که تمام تولید یکساله کره زمین به مصرف می‌رسد در اوایل مرداد ماه اعلام بشود. این وضعیت بسیار نگران کننده است؛ در کشورهایی که در مناطق خشک جهان قرار گرفته‌اند از جمله ایران، وضعیت به مراتب نگران‌کننده‌‌تر هم است؛ آمارهایی که شرکت مدیریت منابع آب کشور منتشر کرده، نشان می‌دهد میزان ریزش‌های آسمانی ایران از اول مهر ۱۳۹۹ تا سیزدهم خرداد ماه ۱۴۰۰ بیش از ۳۶ درصد کمتر از میانگین درازمدت ۵۲ ساله است. این وضعیت نشان دهنده وخامت شدید شرایط اقلیمی کشور در ۱۴۰۰ خواهد بود. بدترین وضعیت را حوزه شرقی دارد. بهترین وضعیت را حوضه آبریز دریاچه ارومیه دارد که میزان ریزش‌های آسمانی‌اش کمتر از ۹ درصد کمتر از میانگین درازمدت است، اما همه حوزه‌های کشور بدون استثنا یک دوره خشکسالی را می‌گذرانند و این با‌وجود شعارهای عوام پسندانه‌ای بود که برخی اعلام می‌کردند که ما دوران خشکسالی را تمام کرده ایم و حالا وارد یک دوره ترسالی ۳۰ ساله شده ایم؛ همه کارشناسان و متخصصیان محیط زیست بارها هشدار داده بودند که شرایط اقلیمی در مناطق خشک از جمله ایران در کمربند بالاتر از ۲۰ درجه عرض جغرافیایی به نحوی است که پیش‌بینی را عملاً امکان پذیر نمی‌کند و ما نباید همه تخم‌مرغ‌ها را در سبدی قرار بدهیم که چشم انتظار بارندگی باشد؛ باید برویم به سمت کاهش وابستگی معیشتی به منابع آب و خاک، باید برویم سراغ تقویت زیرساخت‌هایی‌ که بتوانیم از محل ارائه زیبایی‌های طبیعت پول تولید کنیم. باید به برنامه‌های پنج ساله متعهد باشیم و دست‌کم ۱۰ هزار مگاوات برق از طریق انرژی‌های خورشیدی و بادی تأمین کنیم. نباید تا این حد وابسته‌ به نیروگاه‌های حرارتی و سدهای برق آبی باشیم که هر دو جزو مخرب‌ترین صنایع هستند؛ بسیاری از تالاب‌های ما در پایین دست به‌دلیل سدسازی‌های بی‌رویه خشک و تبدیل به چشمه‌های گرد و خاک شده و بخش بزرگی از رویشگاه‌های جنگلی ما در بالا دست‌ نابود شده است.  نیروگاه‌های حرارتی همچنان یکی از عوامل افزایش دهنده گازهای گلخانه‌ای، مصرف بالای مازوت و آب هستند. کشوری که بیش از ۳۰۰ روز آفتابی دارد چرا نباید از طریق استحصال انرژی‌های نو یعنی انرژی خورشیدی و بادی، زمین‌گرمایی‌ و جزر و مدی بخش قابل توجهی از انرژی خودش را تأمین کند و به این ترتیب‌ کیفیت سرزمینی خودش را حفظ کند، آلودگی هوا را کاهش بدهد و به‌عنوان یک کشور مسئولیت پذیر در کره زمین شناخته شود، اگر  چنین روندی را پیش بگیریم، اگر  برویم به سمت تغییر مبلمان شهری از خودرو محوری به اکومحوری و تلاش کنیم تا مردم داوطلبانه از خودرو‌های شخصی کمتر استفاده‌ کنند، اگر شهرهایی را طراحی کنیم که مردم از دوچرخه‌سواری و پیاده روی استقبال کنند،آن وقت می‌توانیم امیدوار باشیم که آینده طبیعت ایران، آینده ای درخورتر است، پس نسل آینده می‌تواند با کیفیتی‌ بهتر در این سرزمین زندگی کند و ان شاءلله در افق ۱۴۵۰ همان‌طور که رهبران کشور قول دادند ایران به یکی از ۷ کشور قدرتمند‌ جهان تبدیل شود.