ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
نامه قدردانی گروههای فلسطینی از سخنرانی مقام معظم رهبری در روز قدس
بیانات رهبر انقلاب نقشه راه آزادسازی فلسطین است
تعدادی از گروههای مقاومت و جریانهای مقاومت فلسطین با ارسال نامههایی جداگانه به حضرت آیتالله خامنهای از مواضع رهبر انقلاب در سخنرانی روز قدس امسال تشکر کردند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری، پنج گروه مقاومت فلسطینی در این نامهها ضمن تشکر و قدردانی مجدد از مواضع جمهوری اسلامی ایران و رهبر انقلاب در حمایت از مقاومت مردم فلسطین و به رسمیت نشناختن رژیم صهیونیستی، بر ادامه راه مقاومت تا آزادی قدس شریف تأکید و بیانات رهبر انقلاب در روز قدس امسال، نقشه راه آزادسازی فلسطین خوانده شده است.
جبهه مردمی آزادیبخش فلسطین (دفتر فرماندهی کل و دفتر سیاسی)، جنبش فتح انتفاضه، جبهه مبارزه مردمی فلسطین و ائتلاف نیروهای فلسطین در این نامهها ضمن تأکید بر نقش جمهوری اسلامی ایران به عنوان محور اتحاد و مقاومت بین کشورهای اسلامی، نام و یاد شهید حاج قاسم سلیمانی را در زنده نگه داشتن آرمان فلسطین گرامی داشتند.
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی زنده تلویزیونی جمعه ۱۷ اردیبهشت که در دو بخش فارسی و عربی و در روز قدس ایراد شد با اشاره به رشد کمی و کیفی قدرت نیروهای مقاومت، تغییر موازنه قوا در سرزمینهای اشغالی را به نفع جهان اسلام دانستند. ایشان همچنین روند رژیم صهیونیستی را رو به زوال و افول دانسته و منطق مبارزه با این رژیم غاصب را ادامه مقاومت تا انجام یک همهپرسی از همه فلسطینیهای داخل و خارج فلسطین برای تعیین نظام سیاسی آینده فلسطین اعلام کردند.
در بخشی از نامه جبهه مردمی آزادیبخش فلسطین (دفتر فرماندهی کل و دفتر سیاسی)، آمده است: همانگونه که ما از امام خامنهای توقع داشتیم، بهطور قاطعانه حمایت و ایستادگی خود را در کنار قدس و اهالی آن با پشتیبانی از مقاومت فلسطین و گردانهای مسلح آن اعلام کرد؛ با هر وسیلهای که باعث توانمندیشان برای جلوگیری از زیادهروی اشغالگران و گلههای شهرک نشین فسادگر شود. این حمایتهای بزرگ و گسترده از طرف شخص امام خامنهای و رهبر انقلاب اسلامی ایران، تأثیر بزرگی در توانمندسازی رزمندگان در غزه، کرانه غربی، قدس و ستیز با دشمن صهیونیستی داشت؛ و باعث شد دشمن قبل از هر اقدام احمقانهای در حق ملت مظلوم ما و مقدساتمان هزار بار به فکر بیفتد. خیزش مردم قدس و دلاوری فرزندان ملت ما در دفاع از قدس، پیشبینیهای درست امام خامنهای (دام ظله) را ثابت کرد که در آن تأکید کرده بود این دشمن ستمگر فقط زبان مقاومت و ممانعت را میفهمد.
ائتلاف نیروهای فلسطین نیز در نامهای خطاب به رهبر معظم انقلاب اسلامی نوشت: سخنان زیبای شما، بر دل و جان هر کسی که آن بیانات را شنید، نشست؛ زیرا، با کلمات نورانی نگارش شده بودند؛ بویژه آنجایی که فرمودید، دشمن صهیونیستی ضعیفتر از هر زمان دیگر است؛ و ارتشی که ادعای عدم شکست خوردن میکرد، امروز و پس از تجربههای جنگ در لبنان و غزه تبدیل به ارتشی شده است که طعم پیروزی را نخواهد چشید.
ما در ائتلاف نیروهای فلسطین، بر تکتک کلمههای بیان شده در سخنرانی شما، تأکید میکنیم و آن را برنامه کار خود قرار خواهیم داد؛ زیرا تشخیص دقیق حضرتعالی نسبت به وضعیت سیاسی جاری و تحولات اخیر، بویژه در سایه رویدادهای مسجدالاقصی از جمله خیزش مردمی گسترده که میتواند تمام طرحهای صهیونیستی را به شکست بکشاند، هدایت کننده راه ما خواهد بود.
در بیانیه ائتلاف نیروهای فلسطینی هم آمده است: رهبر انقلاب تأکید کرد دو عامل مهم وجود دارد که آینده را در سایه تداوم مقاومت فلسطینی ترسیم خواهند کرد. ابتدا نزدیکتر کردن خط مشی مسیر جهاد و شهادت، و دوم حمایت جهانی از رزمندگان فلسطینی توسط حکومتها و ملتهای مسلح که در همه جهان هستند، میباشد. فراخوان صادقانه ایشان باید از طرف جهان عرب و اسلامی مورد قبول و استجابت قرار گیرد. کما اینکه، هنگام خطاب قرار دادن جوانان عرب فرمودند: در گذشته پاسخ تجاوزات صهیونیستها را با سنگ میدادند؛ اما امروز پاسخ تجاوزات، با شلیک موشکهای دقیق صورت میگیرد؛ و تأکید داشتند که رزمندگان فلسطین باید با اقتدار به مبارزه محقانه و اخلاقمدارانه خود علیه رژیم اشغالگر ادامه دهند. بیانات گهربار که سیدعلی خامنهای خطاب به امت اسلامی در چهل و دومین سالروز جهانی قدس، نقشه راه کسانی است که میخواهند برای آزادسازی فلسطین، قدس و مسجد الاقصی، کار، تلاش، مجاهدت و مقاومت کنند. جبهه مردمی آزادیبخش فلسطین هم در نامه خود خطاب به رهبری انقلاب نوشت: شما در سخنرانی تاریخی خود توضیح دادید که «اسرائیل» دولت نیست، بلکه یک پادگان تروریستی علیه ملت فلسطین و دیگر ملتهای مسلمان است. ما با شما توافق نظر داریم که این رژیم در برهه کنونی با بحران وجودی واقعی روبهرو است و بهصورت علنی درباره خطر وجودی پیش روی خود صحبت میکند. سخنرانی راهبردی شما در سایه شرایط و تحولات مهم و خطیر مربوط به قدس و مسأله فلسطین به طور عمومی و تحولات مربوط به منطقه و کل جهان، صورت گرفته است.
در حال حاضر روند درگیریها برای تصرف قدس افزایش و ادامه مییابد. مردم پایدار فلسطین از طریق انتفاضه و فداکاریها و خون مبارک خویش و همچنین از طریق خیزش اخیر قدس و اقصی، به رژیم صهیونیستی پیام شفافی فرستادند که از رؤیای تصرف قدس دست بردارد و آنها با دست و جان خود با هر تاوانی از قدس حمایت میکنند.
جبهه مبارزه مردمی فلسطین هم در پاسخ به سخنان رهبری انقلاب نوشته است: شما در این سخنرانی به نکات و موضوعات مهم اشاره فرمودید که راهنمای همه مؤمنان خواهد بود. چنانکه تقدیر شما از اهالی قدس و انتفاضه مبارک آنان و نیروها و گردانهای مقاومت، تأثیر بسزایی در ادامه مسیر رویارویی با اشغالگران و تمام نیروهای تجاوزگر و ظالم در جهان، داشته است. ما تأکید میکنیم، که تمام نیروهای سرزنده در ملت و گردانهای مقاومت فلسطین، راه جهاد و مقاومت را با حمایتهای مخلصین امت اسلامی که شما در رأس آنها قرار دارید، ادامه خواهند داد.
حوادث و وقایع جاری تأکید میکنند که نیروهای مقاومت در فلسطین و منطقه قادر به تغییر همه معادلههای تحمیل شده هستند. لذا اطمینان کامل داریم که امت اسلامی در سایه رهبری حکیمانه و شجاعانه شما و نقش راهبردی فرماندهی سپاه پاسداران که سهم بزرگی در حمایت از نیروهای مقاومت از طریق شهید سلیمانی و جانشین ایشان جناب اسماعیل قاآنی که رهنمودهای حضرتعالی را با اخلاص اجرا مینمایند؛ به پیروزی مبین و آشکار دست خواهیم یافت.
کمیته مرکزی جنبش فتح الانتفاضه هم خطاب به رهبری انقلاب نوشته است: در زمانی که ملت ما و جهان شاهد تبلیغات گسترده و گمراهکنندهای است که وصف آگاهانه و حقیقی رژیم صهیونیستی را لاپوشانی و پنهان میکند، سخنرانی شما باعث از بین بردن ابهامات و تأکید دوباره بر آن شد که این رژیم یک دولت نیست، بلکه یک اردوگاه تروریستی است. موضعگیریهای شما بیانگر جایگاه مرکزی محور مقاومت در امت اسلام و استواری و رسوخ این جایگاه با تمام مؤلفههای اقتدار آن است. این محور امروز در مقابل محور شرارت، طغیان و استکبار ایستاده است؛ رهبر عزیز، ما همواره پایبند به این محور خواهیم بود و مبارزه باشکوه خود را با توکل به خداوند عز و جل و با تکیه بر محور مقاومت که جمهوری اسلامی ایران در رأس آن قرار دارد، ادامه خواهیم داد.
نامه جدید اسماعیل هنیه
به رهبر معظم انقلاب
اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین حماس هم در نامهای جدید به رهبر معظم انقلاب به تشریح جنایات وحشیانه اشغالگران صهیونیست علیه قدس، محله الشیخ جراح، مسجد الاقصی، غزه و سرزمینهای اشغالی ۱۹۴۸ پرداخت.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، هنیه در این نامه تصریح کرد: با توجه به تشدید تجاوزات و جنایات رژیم اشغالگر علیه ملت و مقدسات فلسطین، تماسهای گستردهای با طرفهای مختلف برقرار کردیم و از آنها خواستیم مانع از پیشبرد جنایات و اهداف شوم دشمن شوند و هشدار دادیم که این جنایات قطعاً از سوی ملت و مقاومت فلسطین بیپاسخ نخواهد ماند. وی در ادامه نوشت که اصرار سران جنایتکار رژیم صهیونیستی بر ادامه تجاوزات خود علیه ملت، سرزمین و مقدسات فلسطین، مستلزم پاسخی قاطع و مشروع از طریق مقاومت در نوار غزه بود. اسماعیل هنیه اضافه کرد: امروز دشمن جنایتکار با کشندهترین سلاحهای ممنوعه بینالمللی بهطور شبانهروزی علیه مردم غزه دست به وحشیانهترین جنایات میزند و کنار آن فجیعترین جنایات را هم در حق تظاهرکنندگان در قدس، کرانه باختری و سرزمینهای اشغالی 1948 مرتکب میشود. هنیه گفت: ما در برابر این جنایتهای بیوقفه، خواستار تحرک فوری و بسیج مواضع اسلامی و عربی و بینالمللی بهمنظور اتخاذ مواضعی قاطع و واداشتن دشمن صهیونیستی به توقف جنایات خود علیه مردم تحت محاصره غزه، توقف هرگونه تجاوز علیه ساکنان قدس و مقدسات آن و پایان دادن به هرگونه تعدی علیه مسجدالاقصی و نمازگزاران فلسطینی در داخل آن هستیم.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری، پنج گروه مقاومت فلسطینی در این نامهها ضمن تشکر و قدردانی مجدد از مواضع جمهوری اسلامی ایران و رهبر انقلاب در حمایت از مقاومت مردم فلسطین و به رسمیت نشناختن رژیم صهیونیستی، بر ادامه راه مقاومت تا آزادی قدس شریف تأکید و بیانات رهبر انقلاب در روز قدس امسال، نقشه راه آزادسازی فلسطین خوانده شده است.
جبهه مردمی آزادیبخش فلسطین (دفتر فرماندهی کل و دفتر سیاسی)، جنبش فتح انتفاضه، جبهه مبارزه مردمی فلسطین و ائتلاف نیروهای فلسطین در این نامهها ضمن تأکید بر نقش جمهوری اسلامی ایران به عنوان محور اتحاد و مقاومت بین کشورهای اسلامی، نام و یاد شهید حاج قاسم سلیمانی را در زنده نگه داشتن آرمان فلسطین گرامی داشتند.
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی زنده تلویزیونی جمعه ۱۷ اردیبهشت که در دو بخش فارسی و عربی و در روز قدس ایراد شد با اشاره به رشد کمی و کیفی قدرت نیروهای مقاومت، تغییر موازنه قوا در سرزمینهای اشغالی را به نفع جهان اسلام دانستند. ایشان همچنین روند رژیم صهیونیستی را رو به زوال و افول دانسته و منطق مبارزه با این رژیم غاصب را ادامه مقاومت تا انجام یک همهپرسی از همه فلسطینیهای داخل و خارج فلسطین برای تعیین نظام سیاسی آینده فلسطین اعلام کردند.
در بخشی از نامه جبهه مردمی آزادیبخش فلسطین (دفتر فرماندهی کل و دفتر سیاسی)، آمده است: همانگونه که ما از امام خامنهای توقع داشتیم، بهطور قاطعانه حمایت و ایستادگی خود را در کنار قدس و اهالی آن با پشتیبانی از مقاومت فلسطین و گردانهای مسلح آن اعلام کرد؛ با هر وسیلهای که باعث توانمندیشان برای جلوگیری از زیادهروی اشغالگران و گلههای شهرک نشین فسادگر شود. این حمایتهای بزرگ و گسترده از طرف شخص امام خامنهای و رهبر انقلاب اسلامی ایران، تأثیر بزرگی در توانمندسازی رزمندگان در غزه، کرانه غربی، قدس و ستیز با دشمن صهیونیستی داشت؛ و باعث شد دشمن قبل از هر اقدام احمقانهای در حق ملت مظلوم ما و مقدساتمان هزار بار به فکر بیفتد. خیزش مردم قدس و دلاوری فرزندان ملت ما در دفاع از قدس، پیشبینیهای درست امام خامنهای (دام ظله) را ثابت کرد که در آن تأکید کرده بود این دشمن ستمگر فقط زبان مقاومت و ممانعت را میفهمد.
ائتلاف نیروهای فلسطین نیز در نامهای خطاب به رهبر معظم انقلاب اسلامی نوشت: سخنان زیبای شما، بر دل و جان هر کسی که آن بیانات را شنید، نشست؛ زیرا، با کلمات نورانی نگارش شده بودند؛ بویژه آنجایی که فرمودید، دشمن صهیونیستی ضعیفتر از هر زمان دیگر است؛ و ارتشی که ادعای عدم شکست خوردن میکرد، امروز و پس از تجربههای جنگ در لبنان و غزه تبدیل به ارتشی شده است که طعم پیروزی را نخواهد چشید.
ما در ائتلاف نیروهای فلسطین، بر تکتک کلمههای بیان شده در سخنرانی شما، تأکید میکنیم و آن را برنامه کار خود قرار خواهیم داد؛ زیرا تشخیص دقیق حضرتعالی نسبت به وضعیت سیاسی جاری و تحولات اخیر، بویژه در سایه رویدادهای مسجدالاقصی از جمله خیزش مردمی گسترده که میتواند تمام طرحهای صهیونیستی را به شکست بکشاند، هدایت کننده راه ما خواهد بود.
در بیانیه ائتلاف نیروهای فلسطینی هم آمده است: رهبر انقلاب تأکید کرد دو عامل مهم وجود دارد که آینده را در سایه تداوم مقاومت فلسطینی ترسیم خواهند کرد. ابتدا نزدیکتر کردن خط مشی مسیر جهاد و شهادت، و دوم حمایت جهانی از رزمندگان فلسطینی توسط حکومتها و ملتهای مسلح که در همه جهان هستند، میباشد. فراخوان صادقانه ایشان باید از طرف جهان عرب و اسلامی مورد قبول و استجابت قرار گیرد. کما اینکه، هنگام خطاب قرار دادن جوانان عرب فرمودند: در گذشته پاسخ تجاوزات صهیونیستها را با سنگ میدادند؛ اما امروز پاسخ تجاوزات، با شلیک موشکهای دقیق صورت میگیرد؛ و تأکید داشتند که رزمندگان فلسطین باید با اقتدار به مبارزه محقانه و اخلاقمدارانه خود علیه رژیم اشغالگر ادامه دهند. بیانات گهربار که سیدعلی خامنهای خطاب به امت اسلامی در چهل و دومین سالروز جهانی قدس، نقشه راه کسانی است که میخواهند برای آزادسازی فلسطین، قدس و مسجد الاقصی، کار، تلاش، مجاهدت و مقاومت کنند. جبهه مردمی آزادیبخش فلسطین هم در نامه خود خطاب به رهبری انقلاب نوشت: شما در سخنرانی تاریخی خود توضیح دادید که «اسرائیل» دولت نیست، بلکه یک پادگان تروریستی علیه ملت فلسطین و دیگر ملتهای مسلمان است. ما با شما توافق نظر داریم که این رژیم در برهه کنونی با بحران وجودی واقعی روبهرو است و بهصورت علنی درباره خطر وجودی پیش روی خود صحبت میکند. سخنرانی راهبردی شما در سایه شرایط و تحولات مهم و خطیر مربوط به قدس و مسأله فلسطین به طور عمومی و تحولات مربوط به منطقه و کل جهان، صورت گرفته است.
در حال حاضر روند درگیریها برای تصرف قدس افزایش و ادامه مییابد. مردم پایدار فلسطین از طریق انتفاضه و فداکاریها و خون مبارک خویش و همچنین از طریق خیزش اخیر قدس و اقصی، به رژیم صهیونیستی پیام شفافی فرستادند که از رؤیای تصرف قدس دست بردارد و آنها با دست و جان خود با هر تاوانی از قدس حمایت میکنند.
جبهه مبارزه مردمی فلسطین هم در پاسخ به سخنان رهبری انقلاب نوشته است: شما در این سخنرانی به نکات و موضوعات مهم اشاره فرمودید که راهنمای همه مؤمنان خواهد بود. چنانکه تقدیر شما از اهالی قدس و انتفاضه مبارک آنان و نیروها و گردانهای مقاومت، تأثیر بسزایی در ادامه مسیر رویارویی با اشغالگران و تمام نیروهای تجاوزگر و ظالم در جهان، داشته است. ما تأکید میکنیم، که تمام نیروهای سرزنده در ملت و گردانهای مقاومت فلسطین، راه جهاد و مقاومت را با حمایتهای مخلصین امت اسلامی که شما در رأس آنها قرار دارید، ادامه خواهند داد.
حوادث و وقایع جاری تأکید میکنند که نیروهای مقاومت در فلسطین و منطقه قادر به تغییر همه معادلههای تحمیل شده هستند. لذا اطمینان کامل داریم که امت اسلامی در سایه رهبری حکیمانه و شجاعانه شما و نقش راهبردی فرماندهی سپاه پاسداران که سهم بزرگی در حمایت از نیروهای مقاومت از طریق شهید سلیمانی و جانشین ایشان جناب اسماعیل قاآنی که رهنمودهای حضرتعالی را با اخلاص اجرا مینمایند؛ به پیروزی مبین و آشکار دست خواهیم یافت.
کمیته مرکزی جنبش فتح الانتفاضه هم خطاب به رهبری انقلاب نوشته است: در زمانی که ملت ما و جهان شاهد تبلیغات گسترده و گمراهکنندهای است که وصف آگاهانه و حقیقی رژیم صهیونیستی را لاپوشانی و پنهان میکند، سخنرانی شما باعث از بین بردن ابهامات و تأکید دوباره بر آن شد که این رژیم یک دولت نیست، بلکه یک اردوگاه تروریستی است. موضعگیریهای شما بیانگر جایگاه مرکزی محور مقاومت در امت اسلام و استواری و رسوخ این جایگاه با تمام مؤلفههای اقتدار آن است. این محور امروز در مقابل محور شرارت، طغیان و استکبار ایستاده است؛ رهبر عزیز، ما همواره پایبند به این محور خواهیم بود و مبارزه باشکوه خود را با توکل به خداوند عز و جل و با تکیه بر محور مقاومت که جمهوری اسلامی ایران در رأس آن قرار دارد، ادامه خواهیم داد.
نامه جدید اسماعیل هنیه
به رهبر معظم انقلاب
اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین حماس هم در نامهای جدید به رهبر معظم انقلاب به تشریح جنایات وحشیانه اشغالگران صهیونیست علیه قدس، محله الشیخ جراح، مسجد الاقصی، غزه و سرزمینهای اشغالی ۱۹۴۸ پرداخت.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، هنیه در این نامه تصریح کرد: با توجه به تشدید تجاوزات و جنایات رژیم اشغالگر علیه ملت و مقدسات فلسطین، تماسهای گستردهای با طرفهای مختلف برقرار کردیم و از آنها خواستیم مانع از پیشبرد جنایات و اهداف شوم دشمن شوند و هشدار دادیم که این جنایات قطعاً از سوی ملت و مقاومت فلسطین بیپاسخ نخواهد ماند. وی در ادامه نوشت که اصرار سران جنایتکار رژیم صهیونیستی بر ادامه تجاوزات خود علیه ملت، سرزمین و مقدسات فلسطین، مستلزم پاسخی قاطع و مشروع از طریق مقاومت در نوار غزه بود. اسماعیل هنیه اضافه کرد: امروز دشمن جنایتکار با کشندهترین سلاحهای ممنوعه بینالمللی بهطور شبانهروزی علیه مردم غزه دست به وحشیانهترین جنایات میزند و کنار آن فجیعترین جنایات را هم در حق تظاهرکنندگان در قدس، کرانه باختری و سرزمینهای اشغالی 1948 مرتکب میشود. هنیه گفت: ما در برابر این جنایتهای بیوقفه، خواستار تحرک فوری و بسیج مواضع اسلامی و عربی و بینالمللی بهمنظور اتخاذ مواضعی قاطع و واداشتن دشمن صهیونیستی به توقف جنایات خود علیه مردم تحت محاصره غزه، توقف هرگونه تجاوز علیه ساکنان قدس و مقدسات آن و پایان دادن به هرگونه تعدی علیه مسجدالاقصی و نمازگزاران فلسطینی در داخل آن هستیم.
در گفتوگو ی«ایران» با دکتر سجاد آیدنلو بررسی شد
نسبت شاهنامه فردوسی و عناصر هویت ملی
سجاد آیدنلو جوانترین شاهنامهپژوه کشور چهرهای شناخته شده در مجامع علمی ایران و خارج از کشور است. او در این گفتوگو با برشمردن عناصر هویت ملی، نسبت هریک را با شاهنامه فردوسی میسنجد و درنهایت به جایگاه آذربایجان در شاهنامه و جایگاه شاهنامه در آذربایجان میپردازد. این نویسنده پرکار ارومیهای علاوه بر نگارش مقالات پرشمار علمی و ادبی 18 سال از عمر خود را صرف تألیف کتاب «آذربایجان و شاهنامه» کرده که بسیار مورد توجه و استقبال مخاطبان بویژه در آذربایجان قرار گرفته است. او به مناسبت روز ملی فردوسی در شهر خود حاضر شد و علاوه بر گفتوگویی که پیش روی شماست بهصورت آنلاین پرسشهای بینندگان اینستاگرامی جلسه را پاسخ داد.
هویت ملی از چه عناصری تشکیل شده و هویت ملی ما ایرانیان با توجه به این عناصر چه نسبتی با شاهنامه فردوسی دارد؟
هویت را میتوان به دو مقوله هویت شخصی یا فردی و هویت ملی تقسیمبندی کرد. هویت شخصی یعنی اینکه یک فرد شناسههایی دارد که او را نسبت به هر فرد دیگری در جامعه متمایز میکند؛ مثل نام، نام خانوادگی، تاریخ تولد، محل تولد و مؤلفههایی از این دست؛ اما هویت ملی، مجموعه ویژگیها، عناصر و معیارهایی است که فرد فرد یک ملت یا کشور را نسبت به مردمان سایر کشورها متمایز میکند.
یکی از این عناصر، جغرافیای واحد و مشترک است، همچنین تاریخ که خود این عنصر به دو بخش تاریخ ملی و تاریخ واقعی تقسیم میشود. پس از آن باید به عنصر دین و زیرشاخههایش یعنی مذهب یا مذاهب اشاره کرد، همینطور مؤلفه زبان ملی، آداب و عادات و رسوم یک کشور یا یک ملت که ذیل فرهنگ تعریف میشود و درنهایت آثار فکری و ادبی هرجامعه. اینها اگرچه نه تمامی ولی مهمترین مؤلفههای هویت ملی هرجامعهای هستند. حالا مسأله این است که شاهنامه فردوسی چه نسبتی با این عناصر هویت ملی ایرانیان دارد؟ بهعبارت دیگر نسبت شاهنامه و میزان پیوند شاهنامه با این مؤلفهها و عناصر چیست که ما آن را یکی از شاخصههای هویت ملی خود میدانیم؟
شادروان علامه قزوینی در سال 1304 در نامهای که به مرحوم استاد سیدحسن تقیزاده نوشتهاند، به موضوع مهمی اشاره کردهاند و آن اینکه «هر ایرانی در هر درجه و طبقهای که باشد، مقداری از ملیت خود را مدیون فردوسی است.» کسانی که مرحوم علامه قزوینی را میشناسند، میدانند که آن شادروان در بحث شیوه تحقیق و کاربرد کلمات و جملات بسیار وسواس داشتهاند. وقتی ایشان چنین سخنی میفرمایند، یعنی کلمات را با دقت و وسواس انتخاب کردهاند.
میشود گفت ما بخشی از هویت ملی خود را مدیون فردوسی هستیم اما با چه درجه و نسبتی از پیوند، متفاوت است؟
درست است. مسأله اول همانطور که عرض کردم داشتن جغرافیا و سرزمین مشترک است. شما اگر بر این مبنا شاهنامه فردوسی را بررسی نمایید، میبینید محور و مدار داستانهای این اثر کشوری است بهنام ایران. ایران با جغرافیایی مشخص که نام بسیاری از شهرها و نواحی آن هم در شاهنامه درج شده است؛ مثل آذربایجان، همدان، شیراز، اصفهان، خراسان، آمل، بندر سیراف، گرگان و... حتی از برخی روستاها نیز در این اثر نام برده میشود. بنابراین کسی که اعم از ایرانی و غیر ایرانی، شاهنامه را بخواند، متوجه میشود که محور و مرکز و مدار این کتاب، جغرافیایی است بهنام ایران و قطعاً من ایرانی یکی از مؤلفههای هویتی خودم را که سرزمینی بهنام ایران باشد، در این کتاب میبینم.
مسأله بعدی تاریخ است؛ شاهنامه در بخش پادشاهی پیشدادیان و کیانیان، به تاریخ ملی همه ایران پرداخته و در بخش اشکانیان و ساسانیان به تاریخ واقعی. تاریخ ملی یعنی شخصیتها، روایتها و داستانهایی که وقوع و وجود خارجی نداشتهاند و اتفاق هم نیفتاده ولی نیاکان هرملتی میپنداشتهاند و دوست میداشتهاند که در گذشته آنها چنین شخصیتها و داستانهایی باشد؛ مثل رستم، فریدون یا اسفندیار. ما در عالم واقع، رستمی نداشتهایم اما هزاران سال نیاکان ایرانی، رستم را بهعنوان یک شخصیت پذیرفته است. تاریخ واقعی هم آن چیزی است که اسناد و شواهد باستان شناسی و متون تاریخی آن را ثابت میکند. از این منظر شاهنامه یک دوره منظم و مدون از تاریخ ملی و واقعی ایرانیان است.
ممکن است کسی بپرسد مگر این روایتها در تاریخ طبری یا بلعمی نیست، پس چرا شاهنامه را بهعنوان معیار هویتی تعریف میکنید؟ پاسخ مشخص است، برای اینکه روایت شاهنامه، روایتی صرفاً ایرانی است درحالی که تاریخ طبری و بقیه متون آمیخته با عناصر سامی است. به علاوه اینکه شاهنامه از نخستین انسان - شاه که کیومرث باشد، شروع کرده تا برسد به پادشاهان ساسانی و همه این روایتها را با جزئیات و مراتب، فقط در شاهنامه میتوان دید.
نکته بسیار مهم دیگر مؤلفه دین است که در نسبت آن با شاهنامه بعضاً با افراط و تفریط برخورد میکنیم. شاهنامه به لحاظ محتوا و موضوع داستانها، اثری است متعلق به ایران پیش از اسلام. پس بخشی از آنچه ما بهعنوان دین ایرانیان در شاهنامه میبینیم، دین زرتشتی و البته یکتاپرستی است و بخشی هم شخصیت خود فردوسی بهعنوان یک ایرانی ایران دوست تمام عیار که صددرصد مسلمان و شیعه است. هیچ تردیدی در این زمینه نیست. اینجا من تلفیق بسیار زیبایی از ایران پیش از اسلام، دین اسلام و تشیع را در شخصیت و عقیده خود فردوسی میبینم. بنابراین اسلام و تشیع و البته در برهههایی تسنن همواره بخش مهمی از هویت ایرانی پس از اسلام بوده و خواننده هم این موضوع را هم در شاهنامه و هم در شخصیت خود فردوسی میبیند و حس میکند.
مسأله بعدی زبان است. لطفاً به این کلمات دقت فرمایید؛ شاهنامه یکی از مهمترین آثار ادبی زبان فارسی است. بحث ما یک بحث علمی است و ما نباید در مباحث علمی دچار احساسات و تعصب شویم. اساساً من با این گزاره مخالفم که بگوییم شاهنامه بزرگترین اثر ادب فارسی است. از نظر شخص بنده که ممکن است عدهای آن را بپسندند یا نپسندند، دیوان حافظ، آثار سعدی و مولانا و دیگر بزرگان هم در نوع ادبی و ژانر خود، ازجمله آثار مهم ادبی زبان فارسی هستند. به همین دلیل عرض کردم یکی از آثار مهم و نه مهمترین.
طبق یک تحقیق آماری، حدود 555 هزار واژه در شاهنامه به کار گرفته شده که 17 هزار و 100 واژه آن غیر تکراری است. پس ما نتیجه میگیریم که شاهنامه گنجینه بسیار سرشاری از ترکیبات و لغاتی است که فردوسی آن را به زبان فارسی هدیه داده که برخی از این ترکیبات و تعابیر طبق تحقیقات، نخستین بار در شاهنامه به کار رفته و از آنجا وارد متون ادبی دیگر شده است. ببینید شاهنامه در تقویت و پرمایگی زبان فارسی بهعنوان زبان ملی ایرانیان تا چه اندازه مهم بوده است.
دوستی چند روز پیش فرمودند آیا شاهنامه مهمترین نقش را در حفظ زبان فارسی داشته؟ بنده عرض کردم خیر، شاهنامه یکی از کتابهای حافظ زبان فارسی است که البته به لحاظ تقدم زمانی و گستردگی آن در 50 هزار بیت خیلی مهم است، اما شما نمیتوانید ارزش و اعتبار و اهمیت آثار دیگر را چه قبل و چه بعد از آن در حفظ و استمرار زبان فارسی نادیده بگیرید. تعابیری در این زمینه متداول است که در تحقیقات بزرگان ماهم دیده میشود مثل «زنده کننده زبان فارسی» که معمولاً برای توجیه آن به بیتی هم اشاره میکنند که متعلق به فردوسی نیست و یک بیت الحاقی است «بسی رنج بردم در این سال سی/ عجم زنده کردم بدین پارسی» که من چنین اعتقادی ندارم اما معتقدم فردوسی کسی است که از قابلیتهای بالقوه زبان فارسی که پیش از او نیز وجود داشته، به بهترین وجه استفاده کرده و آن را به فعلیت درآورده است.
زبان فارسی پیش از فردوسی نیز زنده و پرمایه بوده و شاعرانی مثل رودکی و دقیقی هم پیش از او از این قابلیتها استفاده کردهاند اما فردوسی با نبوغ خود آن را تقویت کرده و از قوه به فعل درآورده است. بنابراین ما نباید در هیچ یک از این موارد دچار افراط و تفریط شویم.
در مؤلفههای دیگر هویت ملی از جمله آداب و رسوم و آیینهای ایرانیان هم طبیعی است که شاهنامه گنجینهای مایه بخش از آداب و آیینها و رسوم ماست که بسیاری از آنها را استخراج کردهاند و کتابهایی هم در این زمینه نوشته شده. یک ایرانی امروز بسیاری از آیینها و رسوم خود را در شاهنامه میبیند که همه اینها به علاوه خود اثر بهعنوان یکی از مهمترین آثار ادبی در مجموع آن را به یک اثر ملی تبدیل میکند.
شاید برخی بگویند در شهرهای مختلف ایران اقوام و مردمانی زندگی میکنند که دین، مذهب یا زبان مادریشان با آنچه شما میگویید متفاوت است. در این صورت شاهنامه چگونه میتواند اثری ملی در ارتباط با هویت همه ایرانیان باشد؟
زبان مادری هموطنان بسیار بسیار شریف ارمنی ما که نیاکان شان هم ایرانی بودهاند، ارمنی است. دین آنها هم متفاوت از دین امروز ایرانیان یعنی اسلام با زیرشاخههای تشیع و تسنن است اما شما از کدام ایرانی ارمنی شنیدهاید که وقتی از هویت ملیاش میپرسند، چیزی جز ایرانی بگوید؟ خبرنگاری از استاد چکناواریان نظرش را درباره موضوعی پرسید و در سؤال خود از لفظ اقلیت استفاده کرد. ایشان برگشت و با قاطعیت گفت «اقلیت خودتی». وقتی یک هموطن ارمنی ما که زبان مادری و دین متفاوتی از ما دارد، خود را تا این پایه ایرانی میداند، چطور من میتوانم هویتی غیر از این برای خودم تصور کنم؟ طبیعتاً همه مردمان ساکن در این کشور با هر زبان مادری برای بنده بسیار قابل احترام هستند و شخصاً با نهایت افتخار به زبان ترکی آذربایجانی که زبان مادری من است هم حرف میزنم و هم از آن دفاع میکنم اما نباید فراموش کنیم که زبان ملی ما ایرانیان فارسی است. وقتی یک آذربایجانی، یک اصفهانی یا خراسانی با هر دین و مذهبی و با هر زبان یا گویش و لهجهای تشریف میبرد فرانسه و از او میپرسند کجایی هستی؟ با سربلندی تمام میگوید ایرانی هستم و شاهنامه فردوسی را بهعنوان یکی از عناصر هویت ملی خود معرفی میکند.
پروفسور یلدریم، شاهنامه پژوه و مترجم شاهنامه به ترکی استانبولی جایی گفته بود در ترکیه هرکجا که دعوت شدم تا درباره فردوسی و شاهنامه صحبت کنم، هرگز کسی از من نپرسید آیا این اثر نژادپرستانه نیست یا چرا آن را ترجمه کردهای اما در ایران بارها این پرسش را از من پرسیدند. شما به آذربایجان اشاره کردید و جایگاه والای آذرآبادگان در شاهنامه و همینطور جایگاه والای شاهنامه در آذربایجان که حاصل این اقبال میشود کتاب شما. اما چنین پرسشی از کجا ناشی میشود؟
بگذارید اینطور بپرسیم که نسبت و پیوند آذربایجان با هویت ملی ایرانیان براساس عناصری که عرض کردم و بهطور مشخص شاهنامه بهعنوان یکی از این عناصر چیست؟ برای پاسخ این سؤال من باید ابتدا به این نکته بدیهی بپردازم که آذربایجان همیشه و در طول تاریخ، یعنی پیش و پس از اسلام بدون استثنا یکی از بخشهای مهم و اصلی و اساسی ایران بوده است. این را هم کتیبههای پیش از اسلام و بویژه دوره ساسانیان به ما میگوید و هم متون تاریخی. بنابراین اصل اولی که عرض کردم، یعنی جغرافیای واحد و مشترک، همواره در مورد آذربایجان صدق میکند. یعنی آذربایجان همیشه جزء واحد جغرافیایی بهنام ایران بوده است. حالا اگر عناصر دیگر یعنی تاریخ، دین و آداب و رسوم را درنظر بگیریم، با تفاوتهای مختصری که ویژگی هر منطقه است، در آذربایجان هم همان بوده که در سایر مناطق ایران. نوروز بهعنوان یک جشن ایرانی همواره در آذربایجان بوده، دین اسلام و تشیع و در مقاطعی تسنن در آذربایجان بوده. حالا بگذارید رابطه آذربایجان و شاهنامه را عرض کنم.
در سالهای اخیر برخی از بزرگوارانی که در مطبوعات قلم میزنند و بسیار هم برای من قابل احترام هستند و برخی از آنها هم دوستان قدیمی بنده هستند، از تعبیر هویتطلب و هویتطلبی در آذربایجان حرف میزنند. باید عرض کنم مسأله شخصی و احساسی نیست و ما داریم یک بحث علمی میکنیم و از این منظر باید عرض کنم که بخشی از هویت ما آذربایجانیان در شاهنامه فردوسی است، بیهیچ تردیدی. تکرار میکنم عرض بنده یک صحبت علمی است و نه احساسی. ممکن است این گزاره من را برخی نپسندند، من برای آن عقیده شخصی احترام قائلم اما پسند و ناپسند و سلیقه شخصی، به هیچ وجه در مسلمات و واقعیات تأثیری نخواهد داشت. ما براساس اسناد صحبت میکنیم. چرا بنده میگویم بخشی از هویت آذربایجان؟ برای اینکه متن شاهنامه را اگر ملاحظه فرمایید آذربایجان دقیقاً با همین جغرافیای امروز بهعنوان آذرآبادگان در شاهنامه آمده و به بخشهایی از آن هم مثل دریاچه چیچست یا دریاچه ارومیه، آذرگشسب یا اردبیل اشاره شده و البته بسیار هم با تقدیس و احترام. آذربایجان در شاهنامه پایتخت معنوی و دوم ایران است و جایگاه بسیار مقدسی دارد و همچنین از نظر داستانی هم بسیار مهم است.
فردوسی به صراحت از زبان رستم با صفت آذری از آذربایجانیان حرف زده. آذری یعنی اهل آذربایجان و این واژه هیچ گونه دلالت نژادی ندارد. از من میپرسند شما آذری هستی؟ میگویم اگر منظورتان این است که بنده آذربایجانی هستم بله ولی اگر میخواهید بگویید من نژاد دیگری دارم خیر. همه ما آذربایجانیان ایرانی هستیم. به هرحال رستم فرخزاد وقتی اعراب به ایران حمله میکنند به برادرش میگوید خانواده و اموال را بردار و به آذربایجان ببر که محل امنی است. «همی تاز تا آذرآبادگان/ به جای بزرگان و آزادگان» من از دوستانی که به شاهنامه نقد دارند و من برای آنها بسیار احترام قائلم میخواهم فقط به همین بیت فکر کنند. البته بحث طولانی است و من میگذرم.
بعد بیاییم ببینیم آذربایجان پس از نظم شاهنامه چه رویکردی نسبت به آن داشته؛ بنده در همین کتاب «آذربایجان و شاهنامه» صدها و شاید بیش از 1000سند مختلف از حوزههای متفاوت در زمینه تأثیر شاهنامه در بین آذربایجانیان عرضه کردهام. این تأثیر هم به زبان فارسی خود را نشان داده هم ترکی آذربایجانی که برای من بسیارعزیز است. جالب است بدانید شعرای آذربایجانی 20 سال پس از پایان نظم این اثر بلافاصله به آن توجه کردهاند. قطران تبریزی حدود 420 یا 30 یعنی 20 یا 30 سال پس از پایان نظم شاهنامه به آن توجه کرده است. منتقدان بسیار محترم میگویند ممکن است برخی اسامی مثل بیژن و منیژه یا رستم و سهراب که معروف بودهاند از طریق منابع دیگری به آثار شاعران آذربایجانی راه پیدا کرده درحالی که ما سند صریح داریم مثلاً قطران مشخصاً شاهنامه مورد نظرش بوده است نه منابع دیگر. این روند از 420 تا امروز یعنی حدود 1000 سال هرگز قطع نشده است. از فردوسی آنقدر در آثار شاعران و ادیبان آذربایجانی اسم برده شده و تعریف شده که قابل شمارش نیست. همه اینها نشان میدهد ادبا و شاعران این خطه کوچکترین تضادی بین خود و شاهنامه نمیدیدهاند و شاهنامه را اثر دیگری و غیر نمیپنداشتهاند. بگذارید یک نمونه به زبان ترکی آذربایجانی بیاورم از موجز شبستری شاعر بسیار محترم و مسلط که در اواخر قاجار و اوایل پهلوی اول میزیست. موجز به صراحت میگوید «اگر اولمیایدی جهاندا قلم/ دیلمئزده دنیاده نام عجم/ علمدار فردوسی محترم/ قلمدور قلم، بارکالله قلم» میگوید اگر در جهان قلمی نبود، هرگز نام ایران به میان نمیآمد، علمدار این کار فردوسی است، آفرین و بارکالله بر این قلم.
موجز شبستری یکی از بزرگترین شاعران ترکی آذربایجانی به صراحت میگوید که مایه افتخار و شهرت ایرانی در جهان، فردوسی محترم است. آیا این تضاد است یا احترام؟ از این گفتهها گذشته باید عرض کنم که مهمترین نسخههای شاهنامه در آذربایجان تدوین شده و اتفاقاً اولین کار هم در آذربایجان بوده. همچنین برخی از نسخههای شاهنامه در آذربایجان نگارگری شده که از نظر پربرگ بودن حائز اهمیت است.
شاهنامه خوانی و نقالی در قهوهخانههای آذربایجان هم همواره وجود داشته و کسانی که سنشان اجازه میدهد حتماً قهوهخانههای دهه پنجاه تبریز و اردبیل و ارومیه را به یاد دارند که در آن در کنار نقالی به زبان ترکی آذربایجانی و شاهنامه خوانی، بخشهای آذربایجانی داستانهای کوراغلوهم خوانده میشد. اگر در روایتهای عامیانه مردم آذربایجان دقت فرمایید، داستانهای زیادی میشنوید که تحت تأثیر شخصیتها و داستانهای شاهنامه آفریده شده است و اینها را مرحوم استاد انجوی شیرازی گردآوری کرده. در تبریز مردم عامه میگفتند رستم زمانی به تبریز آمده و از فرط سرمای استخوان سوز برگشته اما سپرش را جا گذاشته است و حوضی را نشانتان میدادند و میگفتند جای سپر رستم است. اینها جزو باورهای عامیانه مردم بود و به آنها عقیده داشتند. الان برای ما مسجل شده که رستم شخصیتی حماسی است وگرنه تا چند دهه پیش مردم به وجود این شخصیتها اعتقاد داشتند.
شما داستان کوراغلو را مطالعه فرمایید که بخشهایی از روایتهای آن ساخته مردم آذربایجان است و دقیقاً همانجاها هم میبینیم از شاهنامه تأثیر گرفته مثل نحوه رویارویی کوراغلو و پسرش که از الگوی رستم و سهراب برداشته شده. ازاینها گذشته به لحاظ جامعه شناختی هم یک مسأله مهم نامهای آذربایجانی است که از شخصیتهای شاهنامه گرفته شده. در طول تاریخ اگر بررسی کنید و به اسناد مختلف نگاهی بیندازید میبینید اسامی افراد یا اسلامی است بهدلیل تعلقات اسلامی یا شاهنامهای مثل افراسیاب، رستم، سهراب، کاوه، جمشید، کتایون، رودابه، سیندخت و... این نامها را مردم آذربایجان با عشق برای فرزندانشان انتخاب میکردند.
باز میتوانم بگویم در طول تاریخ تحقیقات ادبی، بخشی از مهمترین، ماندگارترین و تراز اولترین کارهای شاهنامه شناختی را محققان آذربایجانی انجام دادهاند. پیشگام شاهنامهپژوهی نوین هم مرحوم سیدحسن تقیزاده است که اهل تبریز بوده و این سنت همچنان ادامه دارد.
این نفوذ البته همه جای ایران هست؛ خراسان، اصفهان، شیراز... اگر محققی به طور روشمند در این زمینه کار کند بعد از مدتی از میزان نفوذ شاهنامه در همه حوزههای فرهنگی و اجتماعی منطقه خود تعجب خواهد کرد، چون این اتفاق برای خود من افتاد. دوستانی که به مباحث بنده نقدی دارند و من به احترام آنها از سر جایم بلند میشوم، باید بدانند آذربایجان با هر هویت و پیشینهای که شما برای آن قائل هستید در شاهنامه با هر تفسیری که شما از آن دارید محترم است و عکس این موضوع هم صادق است.
میدانیم که حتی علمای دینی ما لقب حکیم را به فردوسی دادهاند و این شأن و مقام بسیار بلندی است که خود به خود پاسخ برخی نقدها را در مورد شخصیت فردوسی میدهد نگاه شما در این زمینه چیست. آیا این نگاه در مقابل دیدگاهی نیست که فردوسی را یک شاعر افراطی میداند؟
ملاصدرا از ترکیب «قدوسی» برای فردوسی استفاده کرده. میگوید فردوسی قدوسی؛ یعنی آسمانی و معنوی. من به شخصه با تعبیر اقوام ایرانی هم موافق نیستم چرا؟ چون یک خراسانی و یک آذربایجانی هیچ تفاوتی باهم ندارند و ما نمیتوانیم مثلاً یک کرد عزیز را با کسی که زبان مادریاش لری است از هم جدا بدانیم. من همه را ذیل ایرانی میبینم. شاید شما بگویید این برداشت نادرست است اما این نظر شخصی بنده است. با این نگاه همه ایرانیان در شاهنامه جایگاه محترمی دارند و در این بحثی نیست.
شاهنامه یک حماسه ملی است و شما اگر ادبیات جهان را بررسی کنید، میبینید هراثری که بهعنوان حماسه ملی آن ملت شناخته میشود، طبیعتاً روایت کشمکش مردمان آن کشور با دشمنان خود است و این مسأله در شاهنامه هم هست. اما نکته عجیب اینکه ما در شاهنامه اعراب، ایرانیان و ترکان را میبینیم که باهم روابط دوستانهای دارند، ازدواج میکنند، داد وستد میکنند و ستیز و درگیری هم دارند و عجیبتر آنکه فردوسی همواره ویژگی مثبت دشمنان را هم در ستیزهها بیان کرده همچنان که ویژگی منفی ایرانیان را هم آورده است. منتقدان بسیار محترمی که میفرمایند شاهنامه یک اثر نژادپرستانه است، بفرمایند آیا یک اثر نژادپرستانه و افراطی این گونه علیه ملت خودش حرف میزند و بنا بر موقعیتهای داستانی از دشمنان تعریف میکند؟
اما در مورد ترکان که من در کتاب خودم حدود 100 صفحه را به این مسأله اختصاص دادهام. در شاهنامه همواره از مرزهای شرق و شمال شرق، اقوامی به ایران حمله میکنند که در این اثر از آنها به دو تعبیر ترکان و تورانیان یاد شده است. در تاریخ واقعی هم اقوام ترک در زمان ساسانیان از مرزهای شرقی به ایران حمله میکردند و همواره داستانها و روایتهایی از این نبردها در اذهان نیاکان ما بوده. به مرور در روند تدوین و مکتوب شدن روایات حماسی دو مفهوم ترک از حوزه تاریخ واقعی و تورانی در حوزه تاریخ ملی ایران درهم آمیخته و این دو مفهوم یکسان انگاشته شده است. مسأله دوم اینکه تورانیان و ترکان در جاهایی از زبان ایرانیان نکوهش میشوند و بحثی در آن نیست اما به این هم دقت فرمایید که همین ترکان در جاهایی که موقعیت داستانی اقتضا میکند، ایرانیان را به بدترین شکل ممکن نکوهش میکنند. آیا اگر او نژادپرست بود چنین میکرد؟
مهراب کابلی در شاهنامه عرب تبار است و وقتی مطلع میشود دخترش رودابه میخواهد با زال ایرانی ازدواج کند، در آن موقعیت مقامی و داستانی که پدر آشفته است، بدون آنکه فردوسی از خود هیچ تعصبی نشان دهد، شدیدترین دشنام را از زبان او علیه ایرانیان نثار میکند: «گر از دشت قحطان سگ مارگیر/ شود مغ ببایدش کشتن به تیر». فردوسی 15 ویژگی مثبت از تورانیان ثبت کرده که من آنها را استخراج کردهام مثل خداپرستی، میهندوستی، خانواده دوستی، وفاداری، پاکدامنی زنان و دختران، جنگاوری و... عجیبتر اینکه بیتی در شاهنامه هست که همه جا هم به آن استناد میکنند اما این بیت از زبان تورانیان است «اگر سر به سر تن به کشتن دهیم/ به آید که کشور به دشمن دهیم» دشمن کیست؟ ایرانیان.
اما مهمترین نکته اینکه در شاهنامه، تورانیان یا ترکان، هیچ ارتباطی با آذربایجان و آذربایجانیان ندارند. جملهام را تکرار میکنم لطفاً پس و پیش نکنید؛ در شاهنامه، تورانیان و ترکان که دشمن ایرانیان هستند و از مرزهای شمال شرقی به ایران حمله میکنند، هیچ ارتباطی به آذربایجانیان ندارند و آذربایجانیان مانند همه ایرانیان در سپاه ایران علیه ترکان و تورانیان میجنگند. ممکن است کسی این را دوست نداشته باشد اما این سند در شاهنامه هست.
شما چند بار از اصطلاح زبان ملی استفاده کردید درحالی که خیلیها قائل به این نیستند و میگویند ما زبان رسمی داریم نه زبان ملی. دیدگاه شما در این باره چیست؟
یکی از مباحث علمی بحث اصطلاح شناسی است؛ یعنی به کار بردن هر اصطلاح در جای درست خودش. کلمه رسمی یک حالت اداری و قانونی دارد. مثلاً میگویند طبق قانون یا بخشنامه از فلان سال زبان فلان کشور انگلیسی شده است اما وقتی از زبان ملی حرف میزنیم فراتر از بخشنامه و قانون مد نظر ماست. زبان ملی یعنی وجه همگانی و اشتراک عمومی آن در طول تاریخ یک سرزمین. مجوز ملی بودن یک زبان را مردمان آن کشور صادر میکنند و ما میبینیم زبان فارسی در طول هزار و چند صد سال پس از اسلام بنا بر رویکرد و عملکرد همه ایرانیان، زبانی ملی بوده است. یعنی مردمان همه مناطق ایران با هر زبان مادری و محلی و با هر گویش و هر اعتقاد و دین و مذهبی، مهمترین آثار فکری و فرهنگی خود را به فارسی آفریدهاند. حافظ برای یک آذربایجانی همان مقدار لذت معنوی و فکری دارد که برای یک شیرازی و یک اصفهانی. بنابراین من یک ایرانی آذربایجانی هستم که زبان ملی من فارسی و زبان مادری من ترکی آذربایجانی است و من اجازه توهین به هیچ یک از این دو را نمیدهم.
هویت ملی از چه عناصری تشکیل شده و هویت ملی ما ایرانیان با توجه به این عناصر چه نسبتی با شاهنامه فردوسی دارد؟
هویت را میتوان به دو مقوله هویت شخصی یا فردی و هویت ملی تقسیمبندی کرد. هویت شخصی یعنی اینکه یک فرد شناسههایی دارد که او را نسبت به هر فرد دیگری در جامعه متمایز میکند؛ مثل نام، نام خانوادگی، تاریخ تولد، محل تولد و مؤلفههایی از این دست؛ اما هویت ملی، مجموعه ویژگیها، عناصر و معیارهایی است که فرد فرد یک ملت یا کشور را نسبت به مردمان سایر کشورها متمایز میکند.
یکی از این عناصر، جغرافیای واحد و مشترک است، همچنین تاریخ که خود این عنصر به دو بخش تاریخ ملی و تاریخ واقعی تقسیم میشود. پس از آن باید به عنصر دین و زیرشاخههایش یعنی مذهب یا مذاهب اشاره کرد، همینطور مؤلفه زبان ملی، آداب و عادات و رسوم یک کشور یا یک ملت که ذیل فرهنگ تعریف میشود و درنهایت آثار فکری و ادبی هرجامعه. اینها اگرچه نه تمامی ولی مهمترین مؤلفههای هویت ملی هرجامعهای هستند. حالا مسأله این است که شاهنامه فردوسی چه نسبتی با این عناصر هویت ملی ایرانیان دارد؟ بهعبارت دیگر نسبت شاهنامه و میزان پیوند شاهنامه با این مؤلفهها و عناصر چیست که ما آن را یکی از شاخصههای هویت ملی خود میدانیم؟
شادروان علامه قزوینی در سال 1304 در نامهای که به مرحوم استاد سیدحسن تقیزاده نوشتهاند، به موضوع مهمی اشاره کردهاند و آن اینکه «هر ایرانی در هر درجه و طبقهای که باشد، مقداری از ملیت خود را مدیون فردوسی است.» کسانی که مرحوم علامه قزوینی را میشناسند، میدانند که آن شادروان در بحث شیوه تحقیق و کاربرد کلمات و جملات بسیار وسواس داشتهاند. وقتی ایشان چنین سخنی میفرمایند، یعنی کلمات را با دقت و وسواس انتخاب کردهاند.
میشود گفت ما بخشی از هویت ملی خود را مدیون فردوسی هستیم اما با چه درجه و نسبتی از پیوند، متفاوت است؟
درست است. مسأله اول همانطور که عرض کردم داشتن جغرافیا و سرزمین مشترک است. شما اگر بر این مبنا شاهنامه فردوسی را بررسی نمایید، میبینید محور و مدار داستانهای این اثر کشوری است بهنام ایران. ایران با جغرافیایی مشخص که نام بسیاری از شهرها و نواحی آن هم در شاهنامه درج شده است؛ مثل آذربایجان، همدان، شیراز، اصفهان، خراسان، آمل، بندر سیراف، گرگان و... حتی از برخی روستاها نیز در این اثر نام برده میشود. بنابراین کسی که اعم از ایرانی و غیر ایرانی، شاهنامه را بخواند، متوجه میشود که محور و مرکز و مدار این کتاب، جغرافیایی است بهنام ایران و قطعاً من ایرانی یکی از مؤلفههای هویتی خودم را که سرزمینی بهنام ایران باشد، در این کتاب میبینم.
مسأله بعدی تاریخ است؛ شاهنامه در بخش پادشاهی پیشدادیان و کیانیان، به تاریخ ملی همه ایران پرداخته و در بخش اشکانیان و ساسانیان به تاریخ واقعی. تاریخ ملی یعنی شخصیتها، روایتها و داستانهایی که وقوع و وجود خارجی نداشتهاند و اتفاق هم نیفتاده ولی نیاکان هرملتی میپنداشتهاند و دوست میداشتهاند که در گذشته آنها چنین شخصیتها و داستانهایی باشد؛ مثل رستم، فریدون یا اسفندیار. ما در عالم واقع، رستمی نداشتهایم اما هزاران سال نیاکان ایرانی، رستم را بهعنوان یک شخصیت پذیرفته است. تاریخ واقعی هم آن چیزی است که اسناد و شواهد باستان شناسی و متون تاریخی آن را ثابت میکند. از این منظر شاهنامه یک دوره منظم و مدون از تاریخ ملی و واقعی ایرانیان است.
ممکن است کسی بپرسد مگر این روایتها در تاریخ طبری یا بلعمی نیست، پس چرا شاهنامه را بهعنوان معیار هویتی تعریف میکنید؟ پاسخ مشخص است، برای اینکه روایت شاهنامه، روایتی صرفاً ایرانی است درحالی که تاریخ طبری و بقیه متون آمیخته با عناصر سامی است. به علاوه اینکه شاهنامه از نخستین انسان - شاه که کیومرث باشد، شروع کرده تا برسد به پادشاهان ساسانی و همه این روایتها را با جزئیات و مراتب، فقط در شاهنامه میتوان دید.
نکته بسیار مهم دیگر مؤلفه دین است که در نسبت آن با شاهنامه بعضاً با افراط و تفریط برخورد میکنیم. شاهنامه به لحاظ محتوا و موضوع داستانها، اثری است متعلق به ایران پیش از اسلام. پس بخشی از آنچه ما بهعنوان دین ایرانیان در شاهنامه میبینیم، دین زرتشتی و البته یکتاپرستی است و بخشی هم شخصیت خود فردوسی بهعنوان یک ایرانی ایران دوست تمام عیار که صددرصد مسلمان و شیعه است. هیچ تردیدی در این زمینه نیست. اینجا من تلفیق بسیار زیبایی از ایران پیش از اسلام، دین اسلام و تشیع را در شخصیت و عقیده خود فردوسی میبینم. بنابراین اسلام و تشیع و البته در برهههایی تسنن همواره بخش مهمی از هویت ایرانی پس از اسلام بوده و خواننده هم این موضوع را هم در شاهنامه و هم در شخصیت خود فردوسی میبیند و حس میکند.
مسأله بعدی زبان است. لطفاً به این کلمات دقت فرمایید؛ شاهنامه یکی از مهمترین آثار ادبی زبان فارسی است. بحث ما یک بحث علمی است و ما نباید در مباحث علمی دچار احساسات و تعصب شویم. اساساً من با این گزاره مخالفم که بگوییم شاهنامه بزرگترین اثر ادب فارسی است. از نظر شخص بنده که ممکن است عدهای آن را بپسندند یا نپسندند، دیوان حافظ، آثار سعدی و مولانا و دیگر بزرگان هم در نوع ادبی و ژانر خود، ازجمله آثار مهم ادبی زبان فارسی هستند. به همین دلیل عرض کردم یکی از آثار مهم و نه مهمترین.
طبق یک تحقیق آماری، حدود 555 هزار واژه در شاهنامه به کار گرفته شده که 17 هزار و 100 واژه آن غیر تکراری است. پس ما نتیجه میگیریم که شاهنامه گنجینه بسیار سرشاری از ترکیبات و لغاتی است که فردوسی آن را به زبان فارسی هدیه داده که برخی از این ترکیبات و تعابیر طبق تحقیقات، نخستین بار در شاهنامه به کار رفته و از آنجا وارد متون ادبی دیگر شده است. ببینید شاهنامه در تقویت و پرمایگی زبان فارسی بهعنوان زبان ملی ایرانیان تا چه اندازه مهم بوده است.
دوستی چند روز پیش فرمودند آیا شاهنامه مهمترین نقش را در حفظ زبان فارسی داشته؟ بنده عرض کردم خیر، شاهنامه یکی از کتابهای حافظ زبان فارسی است که البته به لحاظ تقدم زمانی و گستردگی آن در 50 هزار بیت خیلی مهم است، اما شما نمیتوانید ارزش و اعتبار و اهمیت آثار دیگر را چه قبل و چه بعد از آن در حفظ و استمرار زبان فارسی نادیده بگیرید. تعابیری در این زمینه متداول است که در تحقیقات بزرگان ماهم دیده میشود مثل «زنده کننده زبان فارسی» که معمولاً برای توجیه آن به بیتی هم اشاره میکنند که متعلق به فردوسی نیست و یک بیت الحاقی است «بسی رنج بردم در این سال سی/ عجم زنده کردم بدین پارسی» که من چنین اعتقادی ندارم اما معتقدم فردوسی کسی است که از قابلیتهای بالقوه زبان فارسی که پیش از او نیز وجود داشته، به بهترین وجه استفاده کرده و آن را به فعلیت درآورده است.
زبان فارسی پیش از فردوسی نیز زنده و پرمایه بوده و شاعرانی مثل رودکی و دقیقی هم پیش از او از این قابلیتها استفاده کردهاند اما فردوسی با نبوغ خود آن را تقویت کرده و از قوه به فعل درآورده است. بنابراین ما نباید در هیچ یک از این موارد دچار افراط و تفریط شویم.
در مؤلفههای دیگر هویت ملی از جمله آداب و رسوم و آیینهای ایرانیان هم طبیعی است که شاهنامه گنجینهای مایه بخش از آداب و آیینها و رسوم ماست که بسیاری از آنها را استخراج کردهاند و کتابهایی هم در این زمینه نوشته شده. یک ایرانی امروز بسیاری از آیینها و رسوم خود را در شاهنامه میبیند که همه اینها به علاوه خود اثر بهعنوان یکی از مهمترین آثار ادبی در مجموع آن را به یک اثر ملی تبدیل میکند.
شاید برخی بگویند در شهرهای مختلف ایران اقوام و مردمانی زندگی میکنند که دین، مذهب یا زبان مادریشان با آنچه شما میگویید متفاوت است. در این صورت شاهنامه چگونه میتواند اثری ملی در ارتباط با هویت همه ایرانیان باشد؟
زبان مادری هموطنان بسیار بسیار شریف ارمنی ما که نیاکان شان هم ایرانی بودهاند، ارمنی است. دین آنها هم متفاوت از دین امروز ایرانیان یعنی اسلام با زیرشاخههای تشیع و تسنن است اما شما از کدام ایرانی ارمنی شنیدهاید که وقتی از هویت ملیاش میپرسند، چیزی جز ایرانی بگوید؟ خبرنگاری از استاد چکناواریان نظرش را درباره موضوعی پرسید و در سؤال خود از لفظ اقلیت استفاده کرد. ایشان برگشت و با قاطعیت گفت «اقلیت خودتی». وقتی یک هموطن ارمنی ما که زبان مادری و دین متفاوتی از ما دارد، خود را تا این پایه ایرانی میداند، چطور من میتوانم هویتی غیر از این برای خودم تصور کنم؟ طبیعتاً همه مردمان ساکن در این کشور با هر زبان مادری برای بنده بسیار قابل احترام هستند و شخصاً با نهایت افتخار به زبان ترکی آذربایجانی که زبان مادری من است هم حرف میزنم و هم از آن دفاع میکنم اما نباید فراموش کنیم که زبان ملی ما ایرانیان فارسی است. وقتی یک آذربایجانی، یک اصفهانی یا خراسانی با هر دین و مذهبی و با هر زبان یا گویش و لهجهای تشریف میبرد فرانسه و از او میپرسند کجایی هستی؟ با سربلندی تمام میگوید ایرانی هستم و شاهنامه فردوسی را بهعنوان یکی از عناصر هویت ملی خود معرفی میکند.
پروفسور یلدریم، شاهنامه پژوه و مترجم شاهنامه به ترکی استانبولی جایی گفته بود در ترکیه هرکجا که دعوت شدم تا درباره فردوسی و شاهنامه صحبت کنم، هرگز کسی از من نپرسید آیا این اثر نژادپرستانه نیست یا چرا آن را ترجمه کردهای اما در ایران بارها این پرسش را از من پرسیدند. شما به آذربایجان اشاره کردید و جایگاه والای آذرآبادگان در شاهنامه و همینطور جایگاه والای شاهنامه در آذربایجان که حاصل این اقبال میشود کتاب شما. اما چنین پرسشی از کجا ناشی میشود؟
بگذارید اینطور بپرسیم که نسبت و پیوند آذربایجان با هویت ملی ایرانیان براساس عناصری که عرض کردم و بهطور مشخص شاهنامه بهعنوان یکی از این عناصر چیست؟ برای پاسخ این سؤال من باید ابتدا به این نکته بدیهی بپردازم که آذربایجان همیشه و در طول تاریخ، یعنی پیش و پس از اسلام بدون استثنا یکی از بخشهای مهم و اصلی و اساسی ایران بوده است. این را هم کتیبههای پیش از اسلام و بویژه دوره ساسانیان به ما میگوید و هم متون تاریخی. بنابراین اصل اولی که عرض کردم، یعنی جغرافیای واحد و مشترک، همواره در مورد آذربایجان صدق میکند. یعنی آذربایجان همیشه جزء واحد جغرافیایی بهنام ایران بوده است. حالا اگر عناصر دیگر یعنی تاریخ، دین و آداب و رسوم را درنظر بگیریم، با تفاوتهای مختصری که ویژگی هر منطقه است، در آذربایجان هم همان بوده که در سایر مناطق ایران. نوروز بهعنوان یک جشن ایرانی همواره در آذربایجان بوده، دین اسلام و تشیع و در مقاطعی تسنن در آذربایجان بوده. حالا بگذارید رابطه آذربایجان و شاهنامه را عرض کنم.
در سالهای اخیر برخی از بزرگوارانی که در مطبوعات قلم میزنند و بسیار هم برای من قابل احترام هستند و برخی از آنها هم دوستان قدیمی بنده هستند، از تعبیر هویتطلب و هویتطلبی در آذربایجان حرف میزنند. باید عرض کنم مسأله شخصی و احساسی نیست و ما داریم یک بحث علمی میکنیم و از این منظر باید عرض کنم که بخشی از هویت ما آذربایجانیان در شاهنامه فردوسی است، بیهیچ تردیدی. تکرار میکنم عرض بنده یک صحبت علمی است و نه احساسی. ممکن است این گزاره من را برخی نپسندند، من برای آن عقیده شخصی احترام قائلم اما پسند و ناپسند و سلیقه شخصی، به هیچ وجه در مسلمات و واقعیات تأثیری نخواهد داشت. ما براساس اسناد صحبت میکنیم. چرا بنده میگویم بخشی از هویت آذربایجان؟ برای اینکه متن شاهنامه را اگر ملاحظه فرمایید آذربایجان دقیقاً با همین جغرافیای امروز بهعنوان آذرآبادگان در شاهنامه آمده و به بخشهایی از آن هم مثل دریاچه چیچست یا دریاچه ارومیه، آذرگشسب یا اردبیل اشاره شده و البته بسیار هم با تقدیس و احترام. آذربایجان در شاهنامه پایتخت معنوی و دوم ایران است و جایگاه بسیار مقدسی دارد و همچنین از نظر داستانی هم بسیار مهم است.
فردوسی به صراحت از زبان رستم با صفت آذری از آذربایجانیان حرف زده. آذری یعنی اهل آذربایجان و این واژه هیچ گونه دلالت نژادی ندارد. از من میپرسند شما آذری هستی؟ میگویم اگر منظورتان این است که بنده آذربایجانی هستم بله ولی اگر میخواهید بگویید من نژاد دیگری دارم خیر. همه ما آذربایجانیان ایرانی هستیم. به هرحال رستم فرخزاد وقتی اعراب به ایران حمله میکنند به برادرش میگوید خانواده و اموال را بردار و به آذربایجان ببر که محل امنی است. «همی تاز تا آذرآبادگان/ به جای بزرگان و آزادگان» من از دوستانی که به شاهنامه نقد دارند و من برای آنها بسیار احترام قائلم میخواهم فقط به همین بیت فکر کنند. البته بحث طولانی است و من میگذرم.
بعد بیاییم ببینیم آذربایجان پس از نظم شاهنامه چه رویکردی نسبت به آن داشته؛ بنده در همین کتاب «آذربایجان و شاهنامه» صدها و شاید بیش از 1000سند مختلف از حوزههای متفاوت در زمینه تأثیر شاهنامه در بین آذربایجانیان عرضه کردهام. این تأثیر هم به زبان فارسی خود را نشان داده هم ترکی آذربایجانی که برای من بسیارعزیز است. جالب است بدانید شعرای آذربایجانی 20 سال پس از پایان نظم این اثر بلافاصله به آن توجه کردهاند. قطران تبریزی حدود 420 یا 30 یعنی 20 یا 30 سال پس از پایان نظم شاهنامه به آن توجه کرده است. منتقدان بسیار محترم میگویند ممکن است برخی اسامی مثل بیژن و منیژه یا رستم و سهراب که معروف بودهاند از طریق منابع دیگری به آثار شاعران آذربایجانی راه پیدا کرده درحالی که ما سند صریح داریم مثلاً قطران مشخصاً شاهنامه مورد نظرش بوده است نه منابع دیگر. این روند از 420 تا امروز یعنی حدود 1000 سال هرگز قطع نشده است. از فردوسی آنقدر در آثار شاعران و ادیبان آذربایجانی اسم برده شده و تعریف شده که قابل شمارش نیست. همه اینها نشان میدهد ادبا و شاعران این خطه کوچکترین تضادی بین خود و شاهنامه نمیدیدهاند و شاهنامه را اثر دیگری و غیر نمیپنداشتهاند. بگذارید یک نمونه به زبان ترکی آذربایجانی بیاورم از موجز شبستری شاعر بسیار محترم و مسلط که در اواخر قاجار و اوایل پهلوی اول میزیست. موجز به صراحت میگوید «اگر اولمیایدی جهاندا قلم/ دیلمئزده دنیاده نام عجم/ علمدار فردوسی محترم/ قلمدور قلم، بارکالله قلم» میگوید اگر در جهان قلمی نبود، هرگز نام ایران به میان نمیآمد، علمدار این کار فردوسی است، آفرین و بارکالله بر این قلم.
موجز شبستری یکی از بزرگترین شاعران ترکی آذربایجانی به صراحت میگوید که مایه افتخار و شهرت ایرانی در جهان، فردوسی محترم است. آیا این تضاد است یا احترام؟ از این گفتهها گذشته باید عرض کنم که مهمترین نسخههای شاهنامه در آذربایجان تدوین شده و اتفاقاً اولین کار هم در آذربایجان بوده. همچنین برخی از نسخههای شاهنامه در آذربایجان نگارگری شده که از نظر پربرگ بودن حائز اهمیت است.
شاهنامه خوانی و نقالی در قهوهخانههای آذربایجان هم همواره وجود داشته و کسانی که سنشان اجازه میدهد حتماً قهوهخانههای دهه پنجاه تبریز و اردبیل و ارومیه را به یاد دارند که در آن در کنار نقالی به زبان ترکی آذربایجانی و شاهنامه خوانی، بخشهای آذربایجانی داستانهای کوراغلوهم خوانده میشد. اگر در روایتهای عامیانه مردم آذربایجان دقت فرمایید، داستانهای زیادی میشنوید که تحت تأثیر شخصیتها و داستانهای شاهنامه آفریده شده است و اینها را مرحوم استاد انجوی شیرازی گردآوری کرده. در تبریز مردم عامه میگفتند رستم زمانی به تبریز آمده و از فرط سرمای استخوان سوز برگشته اما سپرش را جا گذاشته است و حوضی را نشانتان میدادند و میگفتند جای سپر رستم است. اینها جزو باورهای عامیانه مردم بود و به آنها عقیده داشتند. الان برای ما مسجل شده که رستم شخصیتی حماسی است وگرنه تا چند دهه پیش مردم به وجود این شخصیتها اعتقاد داشتند.
شما داستان کوراغلو را مطالعه فرمایید که بخشهایی از روایتهای آن ساخته مردم آذربایجان است و دقیقاً همانجاها هم میبینیم از شاهنامه تأثیر گرفته مثل نحوه رویارویی کوراغلو و پسرش که از الگوی رستم و سهراب برداشته شده. ازاینها گذشته به لحاظ جامعه شناختی هم یک مسأله مهم نامهای آذربایجانی است که از شخصیتهای شاهنامه گرفته شده. در طول تاریخ اگر بررسی کنید و به اسناد مختلف نگاهی بیندازید میبینید اسامی افراد یا اسلامی است بهدلیل تعلقات اسلامی یا شاهنامهای مثل افراسیاب، رستم، سهراب، کاوه، جمشید، کتایون، رودابه، سیندخت و... این نامها را مردم آذربایجان با عشق برای فرزندانشان انتخاب میکردند.
باز میتوانم بگویم در طول تاریخ تحقیقات ادبی، بخشی از مهمترین، ماندگارترین و تراز اولترین کارهای شاهنامه شناختی را محققان آذربایجانی انجام دادهاند. پیشگام شاهنامهپژوهی نوین هم مرحوم سیدحسن تقیزاده است که اهل تبریز بوده و این سنت همچنان ادامه دارد.
این نفوذ البته همه جای ایران هست؛ خراسان، اصفهان، شیراز... اگر محققی به طور روشمند در این زمینه کار کند بعد از مدتی از میزان نفوذ شاهنامه در همه حوزههای فرهنگی و اجتماعی منطقه خود تعجب خواهد کرد، چون این اتفاق برای خود من افتاد. دوستانی که به مباحث بنده نقدی دارند و من به احترام آنها از سر جایم بلند میشوم، باید بدانند آذربایجان با هر هویت و پیشینهای که شما برای آن قائل هستید در شاهنامه با هر تفسیری که شما از آن دارید محترم است و عکس این موضوع هم صادق است.
میدانیم که حتی علمای دینی ما لقب حکیم را به فردوسی دادهاند و این شأن و مقام بسیار بلندی است که خود به خود پاسخ برخی نقدها را در مورد شخصیت فردوسی میدهد نگاه شما در این زمینه چیست. آیا این نگاه در مقابل دیدگاهی نیست که فردوسی را یک شاعر افراطی میداند؟
ملاصدرا از ترکیب «قدوسی» برای فردوسی استفاده کرده. میگوید فردوسی قدوسی؛ یعنی آسمانی و معنوی. من به شخصه با تعبیر اقوام ایرانی هم موافق نیستم چرا؟ چون یک خراسانی و یک آذربایجانی هیچ تفاوتی باهم ندارند و ما نمیتوانیم مثلاً یک کرد عزیز را با کسی که زبان مادریاش لری است از هم جدا بدانیم. من همه را ذیل ایرانی میبینم. شاید شما بگویید این برداشت نادرست است اما این نظر شخصی بنده است. با این نگاه همه ایرانیان در شاهنامه جایگاه محترمی دارند و در این بحثی نیست.
شاهنامه یک حماسه ملی است و شما اگر ادبیات جهان را بررسی کنید، میبینید هراثری که بهعنوان حماسه ملی آن ملت شناخته میشود، طبیعتاً روایت کشمکش مردمان آن کشور با دشمنان خود است و این مسأله در شاهنامه هم هست. اما نکته عجیب اینکه ما در شاهنامه اعراب، ایرانیان و ترکان را میبینیم که باهم روابط دوستانهای دارند، ازدواج میکنند، داد وستد میکنند و ستیز و درگیری هم دارند و عجیبتر آنکه فردوسی همواره ویژگی مثبت دشمنان را هم در ستیزهها بیان کرده همچنان که ویژگی منفی ایرانیان را هم آورده است. منتقدان بسیار محترمی که میفرمایند شاهنامه یک اثر نژادپرستانه است، بفرمایند آیا یک اثر نژادپرستانه و افراطی این گونه علیه ملت خودش حرف میزند و بنا بر موقعیتهای داستانی از دشمنان تعریف میکند؟
اما در مورد ترکان که من در کتاب خودم حدود 100 صفحه را به این مسأله اختصاص دادهام. در شاهنامه همواره از مرزهای شرق و شمال شرق، اقوامی به ایران حمله میکنند که در این اثر از آنها به دو تعبیر ترکان و تورانیان یاد شده است. در تاریخ واقعی هم اقوام ترک در زمان ساسانیان از مرزهای شرقی به ایران حمله میکردند و همواره داستانها و روایتهایی از این نبردها در اذهان نیاکان ما بوده. به مرور در روند تدوین و مکتوب شدن روایات حماسی دو مفهوم ترک از حوزه تاریخ واقعی و تورانی در حوزه تاریخ ملی ایران درهم آمیخته و این دو مفهوم یکسان انگاشته شده است. مسأله دوم اینکه تورانیان و ترکان در جاهایی از زبان ایرانیان نکوهش میشوند و بحثی در آن نیست اما به این هم دقت فرمایید که همین ترکان در جاهایی که موقعیت داستانی اقتضا میکند، ایرانیان را به بدترین شکل ممکن نکوهش میکنند. آیا اگر او نژادپرست بود چنین میکرد؟
مهراب کابلی در شاهنامه عرب تبار است و وقتی مطلع میشود دخترش رودابه میخواهد با زال ایرانی ازدواج کند، در آن موقعیت مقامی و داستانی که پدر آشفته است، بدون آنکه فردوسی از خود هیچ تعصبی نشان دهد، شدیدترین دشنام را از زبان او علیه ایرانیان نثار میکند: «گر از دشت قحطان سگ مارگیر/ شود مغ ببایدش کشتن به تیر». فردوسی 15 ویژگی مثبت از تورانیان ثبت کرده که من آنها را استخراج کردهام مثل خداپرستی، میهندوستی، خانواده دوستی، وفاداری، پاکدامنی زنان و دختران، جنگاوری و... عجیبتر اینکه بیتی در شاهنامه هست که همه جا هم به آن استناد میکنند اما این بیت از زبان تورانیان است «اگر سر به سر تن به کشتن دهیم/ به آید که کشور به دشمن دهیم» دشمن کیست؟ ایرانیان.
اما مهمترین نکته اینکه در شاهنامه، تورانیان یا ترکان، هیچ ارتباطی با آذربایجان و آذربایجانیان ندارند. جملهام را تکرار میکنم لطفاً پس و پیش نکنید؛ در شاهنامه، تورانیان و ترکان که دشمن ایرانیان هستند و از مرزهای شمال شرقی به ایران حمله میکنند، هیچ ارتباطی به آذربایجانیان ندارند و آذربایجانیان مانند همه ایرانیان در سپاه ایران علیه ترکان و تورانیان میجنگند. ممکن است کسی این را دوست نداشته باشد اما این سند در شاهنامه هست.
شما چند بار از اصطلاح زبان ملی استفاده کردید درحالی که خیلیها قائل به این نیستند و میگویند ما زبان رسمی داریم نه زبان ملی. دیدگاه شما در این باره چیست؟
یکی از مباحث علمی بحث اصطلاح شناسی است؛ یعنی به کار بردن هر اصطلاح در جای درست خودش. کلمه رسمی یک حالت اداری و قانونی دارد. مثلاً میگویند طبق قانون یا بخشنامه از فلان سال زبان فلان کشور انگلیسی شده است اما وقتی از زبان ملی حرف میزنیم فراتر از بخشنامه و قانون مد نظر ماست. زبان ملی یعنی وجه همگانی و اشتراک عمومی آن در طول تاریخ یک سرزمین. مجوز ملی بودن یک زبان را مردمان آن کشور صادر میکنند و ما میبینیم زبان فارسی در طول هزار و چند صد سال پس از اسلام بنا بر رویکرد و عملکرد همه ایرانیان، زبانی ملی بوده است. یعنی مردمان همه مناطق ایران با هر زبان مادری و محلی و با هر گویش و هر اعتقاد و دین و مذهبی، مهمترین آثار فکری و فرهنگی خود را به فارسی آفریدهاند. حافظ برای یک آذربایجانی همان مقدار لذت معنوی و فکری دارد که برای یک شیرازی و یک اصفهانی. بنابراین من یک ایرانی آذربایجانی هستم که زبان ملی من فارسی و زبان مادری من ترکی آذربایجانی است و من اجازه توهین به هیچ یک از این دو را نمیدهم.
رئیس جمهوری از جناح ها و نامزدها درخواست کرد
سلامت مردم انتخاباتی نشود
2 میلیون و 400 هزار دوز واکسن دیروز وارد کشور شد
رئیس جمهوری در جلسه رؤسای کمیتههای تخصصی ستاد مقابله با کرونا بر اجرای جدی و قاطع دستورالعمل تدوین شده در مورد پروتکلهای بهداشتی انتخابات تأکید کرد.به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری؛ جلسه رؤسای کمیتههای تخصصی ستاد ملی مقابله با کرونا، دیروز عصر در حضور رئیس جمهوری برگزار و در این جلسه قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مقابله با کرونا گزارش مبسوطی از تدوین دستورالعمل پروتکلی ویژه برای انتخابات ۱۴۰۰ و فعالیتهای تبلیغاتی نامزدهای این انتخابات ارائه کرد که براساس این گزارش مواردی مشخص از اقتضائات و الزامات بهداشتی و پروتکلی برای هر مرحله انتخابات تهیه و تدوین شده است.حسن روحانی پس از ارائه این گزارش، به قرارگاه عملیاتی و کمیتههای بهداشت و درمان و تبلیغات و اطلاعرسانی دستور داد نسبت به اجرای دقیق دستورالعمل تدوین شده و اطلاعرسانی سریع، دقیق و شفاف در این زمینه با جدیت و قاطعیت اقدام کنند.
وی با تأکید بر اینکه تضمین سلامت مردم نقش مهمی در افزایش مشارکت و شکوه انتخابات خواهد داشت، اظهار داشت: مردم باید اطمینان داشته باشند که در مراحل مختلف تبلیغات نامزدها و برگزاری انتخابات سلامتشان تضمین شده است. همه سعی و تلاش ما هم باید این باشد که همه امور مربوط به انتخابات به گونهای انجام شود که حفظ جان و سلامت مردم در اولویت اصلی باشد.
رئیس جمهوری با بیان اینکه از هر اقدامی که سلامت مردم را در انتخابات به خطر اندازد باید جلوگیری شود، به همه گروههای سیاسی و نامزدهای انتخابات توصیه کرد رعایت پروتکلهای بهداشتی را در اولویت اصلی برنامههای تبلیغاتی و فعالیتهای خود قرار دهند.
روحانی با تأکید بر ضرورت رعایت قانون و دستورالعملها، افزود: رعایت قانون از سوی نامزدهای انتخابات و همه کسانی که دغدغه آن را دارند، میتواند به ارزیابی مردم از صحت گفتار نامزدهای انتخاباتی در وفاداری به قانون و نحوه مدیریت کشور در آینده کمک کند.رئیس جمهوری با تأکید بر اینکه سلامت مردم یک موضوع کاملاً غیرسیاسی است، از همه جناحهای سیاسی و نامزدهای انتخابات خواست سلامت مردم را وارد مناقشات سیاسی نکرده و اجازه دهند کادر درمان و مدافعان سلامت، مأموریت اصلی خود را که همان حفظ جان و سلامت جامعه است، بهخوبی و بدون دغدغه انجام دهند.
سرعتگیری واکسیناسیون براساس اولویتهای تعیین شده در سند ملی از دیگر موضوعات مطرح شده در این جلسه از سوی کمیته بهداشت و درمان بود و در گزارشی از روند واکسیناسیون اعلام شد که تا آخر همین هفته سالمندان بالای ۷۵ سال واکسن خود را دریافت خواهند کرد و از صبح پنجشنبه(فردا) نیز کار واکسیناسیون افراد ۷۰ سال به بالا آغاز میشود که با ادامه این روند تا پایان خرداد شاهد اتمام واکسیناسیون سالمندان و افراد دارای بیماریهای خاص خواهیم بود.
کمیته بهداشت و درمان همچنین با اعلام ورود دو میلیون و ۴۰۰ هزار دوز واکسن از روز گذشته تا امروز و ادامه این روند در هفتههای آتی، از سرعتگیری واکسیناسیون طی روزهای آینده در کشور خبر داد که رئیس جمهوری در این رابطه با قدردانی از تلاشها و اقدامات انجام شده بار دیگر بر شفافسازی و اطلاعرسانی دقیق و سریع در زمینه واکسیناسیون تأکید و برخورد جدی با متخلفان در این زمینه را ضروری دانست.روحانی بار دیگر با تأکید بر حمایت همه جانبه از تولید واکسن داخلی، ابراز امیدواری کرد که با عرضه واکسنهای تولید داخل روند قطع زنجیره بیماری و ویروس شتاب گیرد.
وی با تأکید بر اینکه تضمین سلامت مردم نقش مهمی در افزایش مشارکت و شکوه انتخابات خواهد داشت، اظهار داشت: مردم باید اطمینان داشته باشند که در مراحل مختلف تبلیغات نامزدها و برگزاری انتخابات سلامتشان تضمین شده است. همه سعی و تلاش ما هم باید این باشد که همه امور مربوط به انتخابات به گونهای انجام شود که حفظ جان و سلامت مردم در اولویت اصلی باشد.
رئیس جمهوری با بیان اینکه از هر اقدامی که سلامت مردم را در انتخابات به خطر اندازد باید جلوگیری شود، به همه گروههای سیاسی و نامزدهای انتخابات توصیه کرد رعایت پروتکلهای بهداشتی را در اولویت اصلی برنامههای تبلیغاتی و فعالیتهای خود قرار دهند.
روحانی با تأکید بر ضرورت رعایت قانون و دستورالعملها، افزود: رعایت قانون از سوی نامزدهای انتخابات و همه کسانی که دغدغه آن را دارند، میتواند به ارزیابی مردم از صحت گفتار نامزدهای انتخاباتی در وفاداری به قانون و نحوه مدیریت کشور در آینده کمک کند.رئیس جمهوری با تأکید بر اینکه سلامت مردم یک موضوع کاملاً غیرسیاسی است، از همه جناحهای سیاسی و نامزدهای انتخابات خواست سلامت مردم را وارد مناقشات سیاسی نکرده و اجازه دهند کادر درمان و مدافعان سلامت، مأموریت اصلی خود را که همان حفظ جان و سلامت جامعه است، بهخوبی و بدون دغدغه انجام دهند.
سرعتگیری واکسیناسیون براساس اولویتهای تعیین شده در سند ملی از دیگر موضوعات مطرح شده در این جلسه از سوی کمیته بهداشت و درمان بود و در گزارشی از روند واکسیناسیون اعلام شد که تا آخر همین هفته سالمندان بالای ۷۵ سال واکسن خود را دریافت خواهند کرد و از صبح پنجشنبه(فردا) نیز کار واکسیناسیون افراد ۷۰ سال به بالا آغاز میشود که با ادامه این روند تا پایان خرداد شاهد اتمام واکسیناسیون سالمندان و افراد دارای بیماریهای خاص خواهیم بود.
کمیته بهداشت و درمان همچنین با اعلام ورود دو میلیون و ۴۰۰ هزار دوز واکسن از روز گذشته تا امروز و ادامه این روند در هفتههای آتی، از سرعتگیری واکسیناسیون طی روزهای آینده در کشور خبر داد که رئیس جمهوری در این رابطه با قدردانی از تلاشها و اقدامات انجام شده بار دیگر بر شفافسازی و اطلاعرسانی دقیق و سریع در زمینه واکسیناسیون تأکید و برخورد جدی با متخلفان در این زمینه را ضروری دانست.روحانی بار دیگر با تأکید بر حمایت همه جانبه از تولید واکسن داخلی، ابراز امیدواری کرد که با عرضه واکسنهای تولید داخل روند قطع زنجیره بیماری و ویروس شتاب گیرد.
وزیر نیرو هشدار داد
خشکترین تابستان 50 سال اخیر
گروه اقتصادی | ایران در سال آبی جاری (از مهر 1399 تا پایان شهریور 1400) بزرگترین خشکسالی نیم قرن اخیر خود را تجربه میکند. بهطوری که میانگین بارشهای امسال حتی بیش از 50 درصد کمتر از متوسط بلندمدت است. شدت کمبارشی در برخی از استانها بیشتر است و بحران در بعضی از مناطق جدیتر.
برای مثال، مطابق با تازهترین آمار سازمان هواشناسی، میزان نزولات جوی در استان سیستان و بلوچستان حدود ۸۲ درصد، در استان هرمزگان 86 درصد و در استان کرمان ۶۵ درصد کمتر از میانگین بلندمدت گزارش شده است. در برخی از استانها بویژه استانهای پربارشی مانند گیلان و مازندران درصد کاهش بارشها کمتر است اما بهطور کلی میتوان گفت که بارشها در تمام استانهای ایران برای اولین بار در 50 سال اخیر کمتر از نرمال بوده است و هیچ حوضه آبریزی را در ایران نمیتوان یافت که میزان بارشهای سال آبی جاری آن از مدت مشابه سال گذشته و میانگین 52 ساله بیشتر باشد.
براساس آمارهای شرکت مدیریت منابع آب ایران، ارتفاع کل ریزشهای جوی از اول مهر لغایت 28 اردیبهشت سال آبی 1400-1399 بالغ بر 143 میلیمتر و حجم بارش اول مهر تا پایان 28 اردیبهشت معادل 235.668 میلیارد مترمکعب بوده است. این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دورههای مشابه درازمدت (220 میلیمتر) 35 درصد کاهش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته (300 میلیمتر) 52 درصد کاهش نشان میدهد.
این درحالی است که خشکترین سال 50 سال اخیر، دقیقاً پس از دو سال تر تجربه میشود که آن دو سال از نظر پربارشی در رتبههای نخست میانگین 50 ساله کشور قرار داشتند. شرایطی کاملاً جدی، که از یک چالش جدی در تأمین آب کشور خبر میدهد و کارشناسان نیز بر این باورند که احتمالاً این دوره خشک و کمآب، عمر طولانیتری به نسبت دوره «تر و پربارش» دارد؛ بحرانی که بیش از گذشته برنامهریزی و توجه مردم و مسئولان را میطلبد. چراکه نه تنها بارشها کمتر شده، بلکه سفرههای آب زیرزمینی و سدهای کشور نیز وضعیت مناسبی ندارند.
میزان پرشدگی سدهای کشور امسال حدود 10 میلیارد متر مکعب کمتر از مدت مشابه سال قبل است و حدود 29.5 میلیارد مترمکعب برآورد میشود؛ و بیلان سفرههای آب زیرزمینی نیز منفی است و در اغلب دشتهای ایران با فرونشستهای قابل توجهی مواجه هستیم. برآورد میشود که ۵۰ سال برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی، موجب شده تا بیش از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب از ذخایر این منابع آبی کاسته شود و شرایط کشور به مرحلهای برسد که افت سطح آبهای زیرزمینی حتی در خصوص ذخایر تجدیدناپذیر سفره آب زیرزمینی را تجربه کنیم.
اما با وجود تمام این کسریها و کاستیها، متخصصان و پژوهشگران بر این باورند که نباید مصرف نادرست منابع آبی در پشت کمبود بارشها پنهان شود و باید به آن بیش از پیش بپردازیم. چراکه تنها راه رهایی از وضع موجود «سازگاری با کمآبی و مدیریت منابع اندک آبی کشور» است و ایران خشک و کم آب چارهای جز آن ندارد.
گروه اقتصادی- ۱۰ پروژه صنعت برق روز گذشته و در هفته هفتم پویش #هرهفته_الف_ب_ایران در استانهای کرمان، فارس و کرمانشاه با اعتبار ۳۳۶ میلیارد تومان افتتاح شد.
در آیین بهرهبرداری از این ۱۰پروژه صنعت برق که بهصورت ویدئوکنفرانس برگزار شد؛ وزیر نیرو گفت: در استانهایی که تولید برق از سدهای مخزنی انجام میشود، امسال با حدود ۳۲۰۰ مگاوات کاهش ظرفیت تولید نسبت به سال گذشته مواجه هستیم، این بدان معناست که هم در مصرف بهنگام و به اندازه آب موجود در مخازن این سدها و هم مصرف انرژی لازم است دقت بیشتری داشته باشیم.بهگزارش پایگاه اطلاعرسانی وزارت نیرو، «رضا اردکانیان» اظهار کرد: امید است پیشاپیش همه دستگاههای دولتی و اجرایی کشور در صرفهجویی مصرف انرژی، پیشرو بوده و مردم نیز در بخشهای مختلف بویژه خانگی سهم و نقش خود را در این زمینه ایفا کنند.وی افزود: امیدوارم با رعایت ملاحظات بهداشتی، دیگر پیک یا موج پنجمی در موضوع کرونا نداشته باشیم و همگی مواظبت کنیم از اینکه بویژه در فصل انتخابات با احتراز از شرایطی که ممکن است ما را گرفتار اوج مجدد کند انتخابات باشکوه و فراموش نشدنی را با حضور گسترده همه مردم برگزار کنیم.
افتتاح 35 پروژه در 7 هفته
اگرچه قطار افتتاحهای هفتگی صنعت آب و برق از سال 1398 حرکت خود را آغاز کرده اما آنطور که وزیر نیرو میگوید، این افتتاحها حتی پساز پایان دولت دوازدهم متوقف نخواهد شد و حرکت آن بواسطه سرمایه گذاریهایی که در سالهای اخیر انجام شده، ادامه خواهد داشت.اردکانیان در این زمینه گفت: با افتتاح پروژههای امروز(سهشنبه)، از ابتدای سال ۱۴۰۰ تاکنون ۳۵ پروژه از مجموعه طرحهای وعده داده شده در قالب این پویش به ثمر رسیده و حدود ۸ هزار میلیارد تومان برای این پروژهها از منابع مختلف سرمایهگذاری شده است.
وزیر نیرو اظهار داشت: این مسیر مطابق برنامه هفتگی تا پایان سال بدون وقفه ادامه خواهد یافت، بویژه در هفتههای باقیمانده از فعالیت دولت دوازدهم، این افتخار را خواهیم داشت که طرحهای برنامهریزی شده از جمله ۴ سد مخزنی و تعدادی نیروگاههای عمده و بزرگ اعم از حرارتی و تجدیدپذیر، تصفیهخانههای آب و فاضلاب و آبرسانی روستایی را به نتیجه برسانیم و مراسم افتتاحیه این پروژهها مطابق برنامه برگزار شود. وی گفت: این فعالیتها در کنار کار مستمر و شبانهروزی است که توسط همکاران صنعت در پهنه کشور و با حمایت و پشتیبانی همه دستگاهها برای عبور موفق از تابستان ۱۴۰۰ که یکی از خشکترین سالها در پنج دهه اخیر است انجام خواهد شد.
اردکانیان گفت: امید است مجموع برنامههایی که برای مدیریت اوج بار در تابستان و همچنین برای تأمین آب آشامیدنی کافی و مطمئن در این سال تدارک دیده شده با حمایت همگی بویژه با همراهی و همکاری مردم بهثمر برسد. وی تأکید کرد: دولت همه گونه پشتیبانی و همکاری از این طرحها را داشته و هفته جاری هم پیشنهاد مشترک وزارت نیرو و وزارت کشور و سازمان برنامه و بودجه به منظور اختصاص بیش از ۳۲۰۰ میلیارد تومان منابع برای طرحهای آبرسانی فوری و اضطراری در مناطق تحت تنش در همه استانهای کشور به تصویب هیأت وزیران رسید. وی با اشاره به اینکه این طرحها در حال اجرا هستند، اظهار داشت: این تصمیم و تصویبنامه ایجاد اطمینان برای تأمین منابع مالی مورد نیاز است و امید است با اتمام بموقع آنها بتوانیم موضوع تأمین آب شرب را به نحو مناسبی به ثمر برسانیم.
جزئیات ۱۰ پروژه افتتاحی صنعت برق
گزارشهای وزارت نیرو نشان میدهد که از این 10 پروژه، چهار پروژه در استان کرمان، سه پروژه در استان کرمانشاه و سه پروژه نیز سهم استان فارس است. بر این اساس، در استان کرمان دو نیروگاه خورشیدی، افتتاح پست ۱۳۲ کیلوولت ریگان و افزایش ظرفیت منوجان ۲ با سرمایهگذاری ۱۷۰ میلیارد تومان به بهرهبرداری رسید.همچنین، در استان کرمانشاه سه پروژه افزایش ظرفیت پست روانسر، کنگاور و سرپل ذهاب ۲ نیز با اعتبار ۳۶ میلیارد تومان به بهرهبرداری رسید.طبق برنامه، در استان فارس نیز دو پروژه افزایش ظرفیت پست و یک پروژه پست حسن آباد با اعتبار ۱۳۰ میلیارد تومان مورد بهرهبرداری قرار گرفت.
برای مثال، مطابق با تازهترین آمار سازمان هواشناسی، میزان نزولات جوی در استان سیستان و بلوچستان حدود ۸۲ درصد، در استان هرمزگان 86 درصد و در استان کرمان ۶۵ درصد کمتر از میانگین بلندمدت گزارش شده است. در برخی از استانها بویژه استانهای پربارشی مانند گیلان و مازندران درصد کاهش بارشها کمتر است اما بهطور کلی میتوان گفت که بارشها در تمام استانهای ایران برای اولین بار در 50 سال اخیر کمتر از نرمال بوده است و هیچ حوضه آبریزی را در ایران نمیتوان یافت که میزان بارشهای سال آبی جاری آن از مدت مشابه سال گذشته و میانگین 52 ساله بیشتر باشد.
براساس آمارهای شرکت مدیریت منابع آب ایران، ارتفاع کل ریزشهای جوی از اول مهر لغایت 28 اردیبهشت سال آبی 1400-1399 بالغ بر 143 میلیمتر و حجم بارش اول مهر تا پایان 28 اردیبهشت معادل 235.668 میلیارد مترمکعب بوده است. این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دورههای مشابه درازمدت (220 میلیمتر) 35 درصد کاهش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته (300 میلیمتر) 52 درصد کاهش نشان میدهد.
این درحالی است که خشکترین سال 50 سال اخیر، دقیقاً پس از دو سال تر تجربه میشود که آن دو سال از نظر پربارشی در رتبههای نخست میانگین 50 ساله کشور قرار داشتند. شرایطی کاملاً جدی، که از یک چالش جدی در تأمین آب کشور خبر میدهد و کارشناسان نیز بر این باورند که احتمالاً این دوره خشک و کمآب، عمر طولانیتری به نسبت دوره «تر و پربارش» دارد؛ بحرانی که بیش از گذشته برنامهریزی و توجه مردم و مسئولان را میطلبد. چراکه نه تنها بارشها کمتر شده، بلکه سفرههای آب زیرزمینی و سدهای کشور نیز وضعیت مناسبی ندارند.
میزان پرشدگی سدهای کشور امسال حدود 10 میلیارد متر مکعب کمتر از مدت مشابه سال قبل است و حدود 29.5 میلیارد مترمکعب برآورد میشود؛ و بیلان سفرههای آب زیرزمینی نیز منفی است و در اغلب دشتهای ایران با فرونشستهای قابل توجهی مواجه هستیم. برآورد میشود که ۵۰ سال برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی، موجب شده تا بیش از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب از ذخایر این منابع آبی کاسته شود و شرایط کشور به مرحلهای برسد که افت سطح آبهای زیرزمینی حتی در خصوص ذخایر تجدیدناپذیر سفره آب زیرزمینی را تجربه کنیم.
اما با وجود تمام این کسریها و کاستیها، متخصصان و پژوهشگران بر این باورند که نباید مصرف نادرست منابع آبی در پشت کمبود بارشها پنهان شود و باید به آن بیش از پیش بپردازیم. چراکه تنها راه رهایی از وضع موجود «سازگاری با کمآبی و مدیریت منابع اندک آبی کشور» است و ایران خشک و کم آب چارهای جز آن ندارد.
گروه اقتصادی- ۱۰ پروژه صنعت برق روز گذشته و در هفته هفتم پویش #هرهفته_الف_ب_ایران در استانهای کرمان، فارس و کرمانشاه با اعتبار ۳۳۶ میلیارد تومان افتتاح شد.
در آیین بهرهبرداری از این ۱۰پروژه صنعت برق که بهصورت ویدئوکنفرانس برگزار شد؛ وزیر نیرو گفت: در استانهایی که تولید برق از سدهای مخزنی انجام میشود، امسال با حدود ۳۲۰۰ مگاوات کاهش ظرفیت تولید نسبت به سال گذشته مواجه هستیم، این بدان معناست که هم در مصرف بهنگام و به اندازه آب موجود در مخازن این سدها و هم مصرف انرژی لازم است دقت بیشتری داشته باشیم.بهگزارش پایگاه اطلاعرسانی وزارت نیرو، «رضا اردکانیان» اظهار کرد: امید است پیشاپیش همه دستگاههای دولتی و اجرایی کشور در صرفهجویی مصرف انرژی، پیشرو بوده و مردم نیز در بخشهای مختلف بویژه خانگی سهم و نقش خود را در این زمینه ایفا کنند.وی افزود: امیدوارم با رعایت ملاحظات بهداشتی، دیگر پیک یا موج پنجمی در موضوع کرونا نداشته باشیم و همگی مواظبت کنیم از اینکه بویژه در فصل انتخابات با احتراز از شرایطی که ممکن است ما را گرفتار اوج مجدد کند انتخابات باشکوه و فراموش نشدنی را با حضور گسترده همه مردم برگزار کنیم.
افتتاح 35 پروژه در 7 هفته
اگرچه قطار افتتاحهای هفتگی صنعت آب و برق از سال 1398 حرکت خود را آغاز کرده اما آنطور که وزیر نیرو میگوید، این افتتاحها حتی پساز پایان دولت دوازدهم متوقف نخواهد شد و حرکت آن بواسطه سرمایه گذاریهایی که در سالهای اخیر انجام شده، ادامه خواهد داشت.اردکانیان در این زمینه گفت: با افتتاح پروژههای امروز(سهشنبه)، از ابتدای سال ۱۴۰۰ تاکنون ۳۵ پروژه از مجموعه طرحهای وعده داده شده در قالب این پویش به ثمر رسیده و حدود ۸ هزار میلیارد تومان برای این پروژهها از منابع مختلف سرمایهگذاری شده است.
وزیر نیرو اظهار داشت: این مسیر مطابق برنامه هفتگی تا پایان سال بدون وقفه ادامه خواهد یافت، بویژه در هفتههای باقیمانده از فعالیت دولت دوازدهم، این افتخار را خواهیم داشت که طرحهای برنامهریزی شده از جمله ۴ سد مخزنی و تعدادی نیروگاههای عمده و بزرگ اعم از حرارتی و تجدیدپذیر، تصفیهخانههای آب و فاضلاب و آبرسانی روستایی را به نتیجه برسانیم و مراسم افتتاحیه این پروژهها مطابق برنامه برگزار شود. وی گفت: این فعالیتها در کنار کار مستمر و شبانهروزی است که توسط همکاران صنعت در پهنه کشور و با حمایت و پشتیبانی همه دستگاهها برای عبور موفق از تابستان ۱۴۰۰ که یکی از خشکترین سالها در پنج دهه اخیر است انجام خواهد شد.
اردکانیان گفت: امید است مجموع برنامههایی که برای مدیریت اوج بار در تابستان و همچنین برای تأمین آب آشامیدنی کافی و مطمئن در این سال تدارک دیده شده با حمایت همگی بویژه با همراهی و همکاری مردم بهثمر برسد. وی تأکید کرد: دولت همه گونه پشتیبانی و همکاری از این طرحها را داشته و هفته جاری هم پیشنهاد مشترک وزارت نیرو و وزارت کشور و سازمان برنامه و بودجه به منظور اختصاص بیش از ۳۲۰۰ میلیارد تومان منابع برای طرحهای آبرسانی فوری و اضطراری در مناطق تحت تنش در همه استانهای کشور به تصویب هیأت وزیران رسید. وی با اشاره به اینکه این طرحها در حال اجرا هستند، اظهار داشت: این تصمیم و تصویبنامه ایجاد اطمینان برای تأمین منابع مالی مورد نیاز است و امید است با اتمام بموقع آنها بتوانیم موضوع تأمین آب شرب را به نحو مناسبی به ثمر برسانیم.
جزئیات ۱۰ پروژه افتتاحی صنعت برق
گزارشهای وزارت نیرو نشان میدهد که از این 10 پروژه، چهار پروژه در استان کرمان، سه پروژه در استان کرمانشاه و سه پروژه نیز سهم استان فارس است. بر این اساس، در استان کرمان دو نیروگاه خورشیدی، افتتاح پست ۱۳۲ کیلوولت ریگان و افزایش ظرفیت منوجان ۲ با سرمایهگذاری ۱۷۰ میلیارد تومان به بهرهبرداری رسید.همچنین، در استان کرمانشاه سه پروژه افزایش ظرفیت پست روانسر، کنگاور و سرپل ذهاب ۲ نیز با اعتبار ۳۶ میلیارد تومان به بهرهبرداری رسید.طبق برنامه، در استان فارس نیز دو پروژه افزایش ظرفیت پست و یک پروژه پست حسن آباد با اعتبار ۱۳۰ میلیارد تومان مورد بهرهبرداری قرار گرفت.
گزارش «ایران» از مشکلات خانوارهای تک نفره در مواجهه با بیماری کووید19
مصائب تنهایی درمقابله با کرونا
همراه با گزارشی از چند و چون سندهای ملی واکسیناسیون به روایت ایرانیان مقیم در سایر کشورها
5 و 6
سخنگوی دولت در نشست خبری:
دولت حداقلی نمیتواند مطالبات حداکثری را پیگیری کند
گروه سیاسی/ سخنگوی دولت با تأکید بر اینکه دولت حداقلی نمیتواند و نخواهد توانست مطالبات حداکثری را پیگیری کند، گفت: امیدواریم همه نهادها به مشارکت حداکثری و رفتن پای صندوقها متعهد باشند و سکان اداره کشور را به دولتی با رأی اکثریت بسپارند.
بهگزارش ایرنا، علی ربیعی روزسهشنبه در نشست خبری هفتگی خود افزود: رویکرد رهبر معظم انقلاب در انتخابات باید سرمشق همه دستگاهها و نهادهایی قرار بگیرد که در فرایند انتخابات تأثیر دارند. رهبر معظم انقلاب مشارکت حداکثری را اولویت همه دست اندرکاران و ملت اعلام کردند و فرمودند در انتخاب اشخاص دخالتی نمیکنم در دورههای گذشته افراد قصد کاندیداتوری داشتند نظرم را میپرسیدند میگفتم نه مخالفم نه موافق اما در این دوره حتی این را هم نمیگویم.
وی با بیان اینکه موضع هوشمندانه و غیرقابل خدشه رهبر معظم انقلاب راه را برای هر گونه تحرکات شیطنتآمیز و سوءاستفادههای داخلی بست، گفت: مشارکت حداکثری در انتخابات ۱۴۰۰ بیش از هر دوره دیگر در حیات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ایران ضروری است چون دولت بدون پشتوانه مردمی و مشارکت بالا از آنچنان سرمایه اجتماعی برخوردار نخواهد بود تا بتواند در دوران کرونا و تحریم که فشارهای زیادی تحمیل شده است و مردمی را که با مقاومت خود در حال تحمل این شرایط هستند پاسخگو باشد.
سخنگوی دولت گفت: امروز کسب جایگاه جهانی، سرمایه بالای اجتماعی در ایران را طلب میکند که نیازمند مشارکت مردم در انتخابات پرشور است و در عرصههای بینالملل هم مستلزم دولت قوی هستیم که با مشارکتی بالا حاصل میشود و همگان باید به مشارکت حداکثری اهمیت قائل بوده و همه تلاش خود را برای آن به کار بگیریم.
دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری ادامه داد: قطعاً رسانه ملی و همه رسانههایی که به نحوی مستقیم و غیرمستقیم از بودجه عمومی استفاده میکنند، رفتاری منصفانه و با فرصتهای برابر برای همه نامزدها خواهند داشت؛ هم فرصتهای برابر به همه آنان باید داده شود و هم از اقدامات سلبی و تخریبی مستقیم و غیرمستقیم، اجتناب شود.
ربیعی ادامه داد: باوجود اینکه همواره تبلیغات بدخواهان و برخی مواضع در داخل بیاثر نشان دادن آرای مردم را القا کردهاند، اما شاهد بودیم که در این سالها با رأی قاطع مردم ایران در سالهای ۹۲ و ۹۶ و تکیه بر دیدگاه مورد نظر اکثریت جامعه، چطور دولت توانست از تداوم روندی که در نتیجه فهم غلط از جهان، ایران را به سمت دام تعارضهای صهیونیست ساخته، سوق میداد، جلوگیری کند، تلههایی که منجر به ضایع شدن حق و منافع مردم از اقتصاد جهان میشد و نیز ایران را در معرض تهدیدات بینالمللی قرار داده بود.
وی گفت: هر چند ترامپ دستاوردهای دولتهای یازدهم و دوازدهم را دچار چالش کرد و خسارت بزرگی به ملت ایران وارد آمد، اما میخواهم بگویم که باز هم در دولت برخاسته از آرای مردم بود که ترامپ با آن همه قدرت شیطانی، به انزوای اخلاقی در جهان کشیده شد و حتی در ایالات متحده امریکا دولتی با وعده بازگشت به برجام به روی کار آمد.ربیعی اضافه کرد: اگر در این سالها که ترامپ بود، دولتی ناشی از اکثریت جامعه ایران، در مسند قرار نگرفته بود؛ در این صورت فشارها به مراتب به مردم و کشور بیشتر میشد و اگر دولت، همراهی مردم را با خود نداشت، مقاومت سه ساله و پیروزمندانه را بهدست نمیآورد، هرچند مردم در این دوره فشارهایی را نیز متحمل شدند و دولت، نقدها و نگرانیهای آنان را نیز به جان خریداری کرد و برای حفظ مصالح و آرامش جامعه پاسخهای آنانی را که سهم زیادی در نگرانیها داشتند نیز نداد.
دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری با تأکید بر اینکه دولت حداقلی نمیتواند و نخواهد توانست مطالبات حداکثری را پیگیری کند، گفت: امیدواریم همه نهادها به مشارکت حداکثری و رفتن پای صندوقها متعهد باشند تا سکان اداره کشور را به دولتی با رأی اکثریت بسپارند.راه پیشرفت ما پاسداشتن صندوقهای رأی است. حضور نیافتن نه علامتی به جناح خاص است بلکه علامتی برای نتوانستن در گرفتن حق ایران در فضای بینالمللی است.
فلسطین پویش اخلاقی جهانی شده
سخنگوی دولت در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به حملات رژیم صهیونیستی به فلسطین، با بیان اینکه بار دیگر مسأله فلسطین به پویش اخلاقی جهانی تبدیل شده است، گفت: ایرانیان از دیرباز با فرهنگ آزادی خواهانه و دفاع از حق مظلومان در کنار مردم فلسطین بودهاند و این روزها خصلت نژادپرستانه و آپارتاید رژیم صهیونیستی در تمام جهان مشهود شده است.
ربیعی افزود: امروز شاهدیم که صدای حمایت از عدالت و آزادی خواهی مردم فلسطین از پنج قاره جهان شنیده میشود. امروز که وجدان جهانی در برابر این بربریت رخنه کرده در قرن بیستویکم بیدار شده، ما همچنان به پشتیبانی از این دادخواهی جهانی در کنار مردم فلسطین ایستادهایم و به احقاق حق این مردم تحت ستم مطابق قوانین و هنجارهای بینالمللی اصرار داریم.
۱۵ میلیون سالمند و افراد در معرض خطر بزودی واکسینه میشوند
سخنگوی دولت بیان کرد: موضوع خرید واکسن و واردات آن از تمامی کشورها و شرکتهایی که امکانپذیر است و نیز حمایت از تولید داخلی را در چند جلسه اخیر ستاد اقتصادی دولت با حضور وزیر بهداشت مورد بحث و بررسی قرار داده ایم.خوشبختانه با پیگیریهای دغدغهمند همه اعضای دولت و تلاشهای بیوقفه در وزارت امور خارجه بهعلاوه همکاری تنگاتنگ بانک مرکزی و با پیگیریهای وزارت بهداشت امروز به نتایج امیدوار کننده و قابل اطمینان رسیدهایم.وی با بیان اینکه امروز اعلام میکنم دولت با شفافیت و عدالت، واکسیناسیون گروههای سنی را با اولویت مشخص شده دنبال کرده و امکانات اجرای آن را به سامان رسانده است، گفت: دولت در راستای اجرای عدالت سلامت نیز، از همان روزهای اول با برخی سوءاستفادههای جزئی برخورد جدی صورت داد و امروز نیز برنامه واکسیناسیون بهصورت شفاف و عادلانه در حال پیگیری هست و این روند تا پایان ادامه خواهد یافت.سخنگوی دولت اضافه کرد: امروز خرسندم اعلام کنم با تمهیداتی که اندیشیده شد حدود ۱۵ میلیون نفر از سالمندان و افرادی که در معرض خطر هستند بزودی واکسینه خواهند شد. ربیعی بیان کرد: تلاشهای جمعی دولت، ترتیبی را ایجاد کرده است که روند واردات و تولید داخلی در چند مرکز در ماههای آینده، به گونهای خواهد بود که دیگر، همه ایرانیان دغدغه واکسیناسیون را نداشته باشند. این تعهد دولت به مردم بوده و قطعاً دولت آینده با بهرهمندی از این دستاوردها ادامه این روند را با زیرساختهای ایجاد شده ادامه خواهد داد. وی ادامه داد: همه اینها در شرایطی رخ داد که با شدیدترین تحریم و جنگ اقتصادی روبهرو بودیم. سخنگوی دولت با بیان اینکه آمار پنج کشور با بیشترین میزان واکسیناسیون در جهان نشان میدهد این کشورها خود سازنده واکسن هستند، گفت: این واقعیت نشان میدهد که سرمایهگذاری ایران برای تولید واکسن در داخل، بسیار درست و راهبردی بوده است. با تولید انبوه واکسن ایرانی که بزودی در برنامه واکسیناسیون عمومی قرار خواهد گرفت، ایران به یکی از کشورهای دنیا با بیشترین میزان تزریق واکسن تبدیل خواهد شد.
حق مسکن در سه سال اخیر، ۴۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است
ربیعی با بیان اینکه در هفته گذشته افزایش کمک هزینه مسکن کارگران به تصویب دولت رسید و از ابتدای فروردین ۱۴۰۰ با حدود ۵۰ درصد افزایش، به ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار ریالی رسید، عنوان کرد: حق مسکن طی سه سال اخیر، ۴۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است.وی خاطرنشان کرد: در مصوبهای دیگر، تأمین بار مالی افزایش مرخصی زایمان از ۶ ماه به ۹ ماه، برای زنان مشمول قانون تأمین اجتماعی، به تصویب دولت رسید. این یک درخواست دیرین زنان شاغل در بخش کارگری تحت پوشش تأمین اجتماعی بوده است.سخنگوی دولت اضافه کرد: پیش از این اجرای این قانون، مشمول کارکنان بخش دولتی بود و این در حالی است که عمده زنان شاغل ما در بخشهای تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی هستند که تاکنون، از این حق محروم بودند. دولت با قبول بار مالی این طرح، زمینه را برای بهرهمندی قریب به سه میلیون از زنان ایران را فراهم ساخت.
ربیعی تصریح کرد: در روز یکشنبه، دولت برای حفظ امنیت حریم خانواده و حمایت از اخلاقگرایی در مواجهه با قتل عمدی پدر، مادر، همسر و فرزند، لایحهای را به تصویب رساند که هدف آن، گسترش عدالت قضایی و نیز برقراری حمایتهای خاص قانونی در مورد قتل افراد آسیبپذیر مانند کودکان، زنان باردار و بیماران روانی و همچنین افزایش میزان بازدارندگی مجازات اینگونه قتلها است.
یادی از اکبر ترکان
وی با بیان اینکه متأسفانه در روزهای گذشته کشور مدیری فهیم، با پشتکار، صادق، صریح و سالم را از دست داد، خاطرنشان کرد: زندهیاد اکبر ترکان از پیشگامان حرکت و نهضت انقلاب اسلامی بود که تا واپسین روزهای زندگی بدون توجه به جایگاه و سمت، هیچ فرصتی را برای خدمت به مردم از دست نداد.سخنگوی دولت عنوان کرد: مرحوم ترکان از حضور در حرکت انقلاب اسلامی، مقابله با دشمن بعثی و دفاع از ایران، ارتقای توان دفاعی کشور تا ایجاد زیرساختهایی برای رشد و توسعه را در تجربه موفق خود داشت.
ربیعی با تسلیت درگذشت این خدوم به مردم، دوستان و خانواده وی عنوان کرد: مفتخرم که چهار دهه آشنایی را با مرحوم ترکان داشتم. وی فردی مملو از دانش و معرفت بود و از فرهنگ جوانمردی، مرام، فداکاری و مردم یاری ایرانیان بهطور وافری بهرهمند بود.
دولت نمایندهای در انتخابات ندارد
سخنگوی دولت درباره تعدد کاندیداهای دولتی در انتخابات ریاست جمهوری گفت: دولت برای کسی برای نمایندگی در انتخابات ریاست جمهوری مجوز نداده است. این عزیزان هم خودشان را نماینده دولت نمیدانند. ربیعی افزود: تأکید میکنم ثبتنام اعضای دولت در انتخابات تصمیم تشکیلاتی نبوده است و هر کدام از این افراد با عنوان یک خواست شخصی وارد عرصه انتخابات شدند و یقین دارم برای ثبتنام نه با هم هماهنگ بودهاند و نه از اقدام هم مطلع بودهاند. اولویت دولت مشارکت حداکثری مردم در انتخابات است و تلاش برای حضور همه سلایق و اجرای مرّ قانون اساسی و برگزاری انتخاباتی همراه با سلامت مردم در شرایط کرونا است. در مورد منع حمایت و فعالیت اعضای دولت بهنفع کاندیداها قانون انتخابات و آییننامه مربوط به آن حاکم است و دولت خود را متعهد به اجرای کامل قانون میداند و صرفاً در راستای تحقق هدف مشارکت حداکثری و با توجه به شرایط کرونایی تلاش میکند، در همین راستا تأکید کردهایم تمام مراکز روابط عمومی دستگاههای اجرایی نیز از هرگونه فعالیتی که شائبه حمایت و سوگیری انتخاباتی داشته باشد، پرهیز نمایند. وی ادامه داد: امیدواریم تمام ارکان و رسانههایی که مستقیم و غیرمستقیم از پول بیتالمال استفاده میکنند و تریبونهای عمومی و نهادها اصل بیطرفی را رعایت کنند، متأسفانه سابقه خوبی در این خصوص در اذهان جامعه وجود ندارد. سخنگوی دولت ادامه داد: در مورد آقای جهانگیری، ایشان شخصیتی روشن و مشی مستقلی دارد و در مورد استعفا و عدم استعفای وی قوانین انتخابات حاکم میباشد.
بهگزارش ایرنا، علی ربیعی روزسهشنبه در نشست خبری هفتگی خود افزود: رویکرد رهبر معظم انقلاب در انتخابات باید سرمشق همه دستگاهها و نهادهایی قرار بگیرد که در فرایند انتخابات تأثیر دارند. رهبر معظم انقلاب مشارکت حداکثری را اولویت همه دست اندرکاران و ملت اعلام کردند و فرمودند در انتخاب اشخاص دخالتی نمیکنم در دورههای گذشته افراد قصد کاندیداتوری داشتند نظرم را میپرسیدند میگفتم نه مخالفم نه موافق اما در این دوره حتی این را هم نمیگویم.
وی با بیان اینکه موضع هوشمندانه و غیرقابل خدشه رهبر معظم انقلاب راه را برای هر گونه تحرکات شیطنتآمیز و سوءاستفادههای داخلی بست، گفت: مشارکت حداکثری در انتخابات ۱۴۰۰ بیش از هر دوره دیگر در حیات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ایران ضروری است چون دولت بدون پشتوانه مردمی و مشارکت بالا از آنچنان سرمایه اجتماعی برخوردار نخواهد بود تا بتواند در دوران کرونا و تحریم که فشارهای زیادی تحمیل شده است و مردمی را که با مقاومت خود در حال تحمل این شرایط هستند پاسخگو باشد.
سخنگوی دولت گفت: امروز کسب جایگاه جهانی، سرمایه بالای اجتماعی در ایران را طلب میکند که نیازمند مشارکت مردم در انتخابات پرشور است و در عرصههای بینالملل هم مستلزم دولت قوی هستیم که با مشارکتی بالا حاصل میشود و همگان باید به مشارکت حداکثری اهمیت قائل بوده و همه تلاش خود را برای آن به کار بگیریم.
دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری ادامه داد: قطعاً رسانه ملی و همه رسانههایی که به نحوی مستقیم و غیرمستقیم از بودجه عمومی استفاده میکنند، رفتاری منصفانه و با فرصتهای برابر برای همه نامزدها خواهند داشت؛ هم فرصتهای برابر به همه آنان باید داده شود و هم از اقدامات سلبی و تخریبی مستقیم و غیرمستقیم، اجتناب شود.
ربیعی ادامه داد: باوجود اینکه همواره تبلیغات بدخواهان و برخی مواضع در داخل بیاثر نشان دادن آرای مردم را القا کردهاند، اما شاهد بودیم که در این سالها با رأی قاطع مردم ایران در سالهای ۹۲ و ۹۶ و تکیه بر دیدگاه مورد نظر اکثریت جامعه، چطور دولت توانست از تداوم روندی که در نتیجه فهم غلط از جهان، ایران را به سمت دام تعارضهای صهیونیست ساخته، سوق میداد، جلوگیری کند، تلههایی که منجر به ضایع شدن حق و منافع مردم از اقتصاد جهان میشد و نیز ایران را در معرض تهدیدات بینالمللی قرار داده بود.
وی گفت: هر چند ترامپ دستاوردهای دولتهای یازدهم و دوازدهم را دچار چالش کرد و خسارت بزرگی به ملت ایران وارد آمد، اما میخواهم بگویم که باز هم در دولت برخاسته از آرای مردم بود که ترامپ با آن همه قدرت شیطانی، به انزوای اخلاقی در جهان کشیده شد و حتی در ایالات متحده امریکا دولتی با وعده بازگشت به برجام به روی کار آمد.ربیعی اضافه کرد: اگر در این سالها که ترامپ بود، دولتی ناشی از اکثریت جامعه ایران، در مسند قرار نگرفته بود؛ در این صورت فشارها به مراتب به مردم و کشور بیشتر میشد و اگر دولت، همراهی مردم را با خود نداشت، مقاومت سه ساله و پیروزمندانه را بهدست نمیآورد، هرچند مردم در این دوره فشارهایی را نیز متحمل شدند و دولت، نقدها و نگرانیهای آنان را نیز به جان خریداری کرد و برای حفظ مصالح و آرامش جامعه پاسخهای آنانی را که سهم زیادی در نگرانیها داشتند نیز نداد.
دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری با تأکید بر اینکه دولت حداقلی نمیتواند و نخواهد توانست مطالبات حداکثری را پیگیری کند، گفت: امیدواریم همه نهادها به مشارکت حداکثری و رفتن پای صندوقها متعهد باشند تا سکان اداره کشور را به دولتی با رأی اکثریت بسپارند.راه پیشرفت ما پاسداشتن صندوقهای رأی است. حضور نیافتن نه علامتی به جناح خاص است بلکه علامتی برای نتوانستن در گرفتن حق ایران در فضای بینالمللی است.
فلسطین پویش اخلاقی جهانی شده
سخنگوی دولت در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به حملات رژیم صهیونیستی به فلسطین، با بیان اینکه بار دیگر مسأله فلسطین به پویش اخلاقی جهانی تبدیل شده است، گفت: ایرانیان از دیرباز با فرهنگ آزادی خواهانه و دفاع از حق مظلومان در کنار مردم فلسطین بودهاند و این روزها خصلت نژادپرستانه و آپارتاید رژیم صهیونیستی در تمام جهان مشهود شده است.
ربیعی افزود: امروز شاهدیم که صدای حمایت از عدالت و آزادی خواهی مردم فلسطین از پنج قاره جهان شنیده میشود. امروز که وجدان جهانی در برابر این بربریت رخنه کرده در قرن بیستویکم بیدار شده، ما همچنان به پشتیبانی از این دادخواهی جهانی در کنار مردم فلسطین ایستادهایم و به احقاق حق این مردم تحت ستم مطابق قوانین و هنجارهای بینالمللی اصرار داریم.
۱۵ میلیون سالمند و افراد در معرض خطر بزودی واکسینه میشوند
سخنگوی دولت بیان کرد: موضوع خرید واکسن و واردات آن از تمامی کشورها و شرکتهایی که امکانپذیر است و نیز حمایت از تولید داخلی را در چند جلسه اخیر ستاد اقتصادی دولت با حضور وزیر بهداشت مورد بحث و بررسی قرار داده ایم.خوشبختانه با پیگیریهای دغدغهمند همه اعضای دولت و تلاشهای بیوقفه در وزارت امور خارجه بهعلاوه همکاری تنگاتنگ بانک مرکزی و با پیگیریهای وزارت بهداشت امروز به نتایج امیدوار کننده و قابل اطمینان رسیدهایم.وی با بیان اینکه امروز اعلام میکنم دولت با شفافیت و عدالت، واکسیناسیون گروههای سنی را با اولویت مشخص شده دنبال کرده و امکانات اجرای آن را به سامان رسانده است، گفت: دولت در راستای اجرای عدالت سلامت نیز، از همان روزهای اول با برخی سوءاستفادههای جزئی برخورد جدی صورت داد و امروز نیز برنامه واکسیناسیون بهصورت شفاف و عادلانه در حال پیگیری هست و این روند تا پایان ادامه خواهد یافت.سخنگوی دولت اضافه کرد: امروز خرسندم اعلام کنم با تمهیداتی که اندیشیده شد حدود ۱۵ میلیون نفر از سالمندان و افرادی که در معرض خطر هستند بزودی واکسینه خواهند شد. ربیعی بیان کرد: تلاشهای جمعی دولت، ترتیبی را ایجاد کرده است که روند واردات و تولید داخلی در چند مرکز در ماههای آینده، به گونهای خواهد بود که دیگر، همه ایرانیان دغدغه واکسیناسیون را نداشته باشند. این تعهد دولت به مردم بوده و قطعاً دولت آینده با بهرهمندی از این دستاوردها ادامه این روند را با زیرساختهای ایجاد شده ادامه خواهد داد. وی ادامه داد: همه اینها در شرایطی رخ داد که با شدیدترین تحریم و جنگ اقتصادی روبهرو بودیم. سخنگوی دولت با بیان اینکه آمار پنج کشور با بیشترین میزان واکسیناسیون در جهان نشان میدهد این کشورها خود سازنده واکسن هستند، گفت: این واقعیت نشان میدهد که سرمایهگذاری ایران برای تولید واکسن در داخل، بسیار درست و راهبردی بوده است. با تولید انبوه واکسن ایرانی که بزودی در برنامه واکسیناسیون عمومی قرار خواهد گرفت، ایران به یکی از کشورهای دنیا با بیشترین میزان تزریق واکسن تبدیل خواهد شد.
حق مسکن در سه سال اخیر، ۴۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است
ربیعی با بیان اینکه در هفته گذشته افزایش کمک هزینه مسکن کارگران به تصویب دولت رسید و از ابتدای فروردین ۱۴۰۰ با حدود ۵۰ درصد افزایش، به ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار ریالی رسید، عنوان کرد: حق مسکن طی سه سال اخیر، ۴۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است.وی خاطرنشان کرد: در مصوبهای دیگر، تأمین بار مالی افزایش مرخصی زایمان از ۶ ماه به ۹ ماه، برای زنان مشمول قانون تأمین اجتماعی، به تصویب دولت رسید. این یک درخواست دیرین زنان شاغل در بخش کارگری تحت پوشش تأمین اجتماعی بوده است.سخنگوی دولت اضافه کرد: پیش از این اجرای این قانون، مشمول کارکنان بخش دولتی بود و این در حالی است که عمده زنان شاغل ما در بخشهای تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی هستند که تاکنون، از این حق محروم بودند. دولت با قبول بار مالی این طرح، زمینه را برای بهرهمندی قریب به سه میلیون از زنان ایران را فراهم ساخت.
ربیعی تصریح کرد: در روز یکشنبه، دولت برای حفظ امنیت حریم خانواده و حمایت از اخلاقگرایی در مواجهه با قتل عمدی پدر، مادر، همسر و فرزند، لایحهای را به تصویب رساند که هدف آن، گسترش عدالت قضایی و نیز برقراری حمایتهای خاص قانونی در مورد قتل افراد آسیبپذیر مانند کودکان، زنان باردار و بیماران روانی و همچنین افزایش میزان بازدارندگی مجازات اینگونه قتلها است.
یادی از اکبر ترکان
وی با بیان اینکه متأسفانه در روزهای گذشته کشور مدیری فهیم، با پشتکار، صادق، صریح و سالم را از دست داد، خاطرنشان کرد: زندهیاد اکبر ترکان از پیشگامان حرکت و نهضت انقلاب اسلامی بود که تا واپسین روزهای زندگی بدون توجه به جایگاه و سمت، هیچ فرصتی را برای خدمت به مردم از دست نداد.سخنگوی دولت عنوان کرد: مرحوم ترکان از حضور در حرکت انقلاب اسلامی، مقابله با دشمن بعثی و دفاع از ایران، ارتقای توان دفاعی کشور تا ایجاد زیرساختهایی برای رشد و توسعه را در تجربه موفق خود داشت.
ربیعی با تسلیت درگذشت این خدوم به مردم، دوستان و خانواده وی عنوان کرد: مفتخرم که چهار دهه آشنایی را با مرحوم ترکان داشتم. وی فردی مملو از دانش و معرفت بود و از فرهنگ جوانمردی، مرام، فداکاری و مردم یاری ایرانیان بهطور وافری بهرهمند بود.
دولت نمایندهای در انتخابات ندارد
سخنگوی دولت درباره تعدد کاندیداهای دولتی در انتخابات ریاست جمهوری گفت: دولت برای کسی برای نمایندگی در انتخابات ریاست جمهوری مجوز نداده است. این عزیزان هم خودشان را نماینده دولت نمیدانند. ربیعی افزود: تأکید میکنم ثبتنام اعضای دولت در انتخابات تصمیم تشکیلاتی نبوده است و هر کدام از این افراد با عنوان یک خواست شخصی وارد عرصه انتخابات شدند و یقین دارم برای ثبتنام نه با هم هماهنگ بودهاند و نه از اقدام هم مطلع بودهاند. اولویت دولت مشارکت حداکثری مردم در انتخابات است و تلاش برای حضور همه سلایق و اجرای مرّ قانون اساسی و برگزاری انتخاباتی همراه با سلامت مردم در شرایط کرونا است. در مورد منع حمایت و فعالیت اعضای دولت بهنفع کاندیداها قانون انتخابات و آییننامه مربوط به آن حاکم است و دولت خود را متعهد به اجرای کامل قانون میداند و صرفاً در راستای تحقق هدف مشارکت حداکثری و با توجه به شرایط کرونایی تلاش میکند، در همین راستا تأکید کردهایم تمام مراکز روابط عمومی دستگاههای اجرایی نیز از هرگونه فعالیتی که شائبه حمایت و سوگیری انتخاباتی داشته باشد، پرهیز نمایند. وی ادامه داد: امیدواریم تمام ارکان و رسانههایی که مستقیم و غیرمستقیم از پول بیتالمال استفاده میکنند و تریبونهای عمومی و نهادها اصل بیطرفی را رعایت کنند، متأسفانه سابقه خوبی در این خصوص در اذهان جامعه وجود ندارد. سخنگوی دولت ادامه داد: در مورد آقای جهانگیری، ایشان شخصیتی روشن و مشی مستقلی دارد و در مورد استعفا و عدم استعفای وی قوانین انتخابات حاکم میباشد.
وزیر صنعت اعلام کرد
آزادسازی شش هزار محدوده و معدن غیرفعال
وزیر صنعت، معدن و تجارت آزادسازی ۶ هزار محدوده و معدن حبس شده کشور را اقدامی شجاعانه و خردمندانه دانست و گفت: واگذاری این معادن برای فعال سازی، فرصت جدیدی برای سرمایهگذاری و اشتغال در کشور میباشد.علیرضا رزمحسینی در آیین رونمایی از طرح آزادسازی ششهزار محدوده و معدن غیرفعال کشور (آغاز اجرای بزرگترین مزایده ملی کشور)، با بیان این مطلب، افزود: واگذاری معادن حبس شده از طریق مزایده عمومی به افراد دارای اهلیت و صلاحیت، جهش صنعتی و معدنی در کشور به وجود خواهد آورد.
انجام فرایند واگذاری در سامانه ستاد و با نظارت تشکلها و وزارت صمت
وی با بیان اینکه فرایند واگذاری طبق قانون از طریق مزایده برگزار میشود، بیان کرد: فرایندها بهصورت قانونی در سامانه ستاد (مزایدهها و مناقصات دولت) انجام خواهد شد، اعضای تشکلها و نمایندگان وزارت صمت در روز بازگشایی پاکت های مزایده حضور دارند و بههمین خاطر امکان هیچگونه رانت یا تخلف قانونی میسر نیست.
نظارت وزارت صمت بر روند فعالسازی معادن توسط برندگان مزایده
وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه این مزایده برای اولین بار در کشور انجام میشود، ادامه داد: وزارت صنعت، معدن و تجارت نقش نظارتی خود را بیشتر خواهد کرد و متقاضیانی که در این مزایده برنده شوند اما کار اکتشاف، بهرهبرداری و فعالسازی معدن را انجام ندهند، مجدداً معادن از آنها گرفته و باز از طریق مزایده به افراد دارای صلاحیت واگذار میشود.
ارزش معادن کشف شده بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار است
وزیر صمت با بیان اینکه کشوری نفتخیز و همچنین معدن خیز هستیم، گفت: بر اساس کار کارشناسی بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار ارزش معادن کشف شده در کشور است که البته با انجام عملیات اکتشافی حتماً این ذخایر افزایش خواهد یافت. گفتنی است آیین طرح آزادسازی ۶ هزار محدوده و معدن غیر فعال کشور با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت، رؤسای سازمانهای صمت استانی بهصورت ویدئو کنفرانسی و تشکلهای بخش خصوصی برگزار شد. وزیر صنعت، معدن و تجارت در پایان آیین، دستور برگزاری مزایده عمومی واگذاری 6 هزار معدن و محدوده حبس شده را که بزرگترین مزایده کشور میباشد، صادر کرد.
انجام فرایند واگذاری در سامانه ستاد و با نظارت تشکلها و وزارت صمت
وی با بیان اینکه فرایند واگذاری طبق قانون از طریق مزایده برگزار میشود، بیان کرد: فرایندها بهصورت قانونی در سامانه ستاد (مزایدهها و مناقصات دولت) انجام خواهد شد، اعضای تشکلها و نمایندگان وزارت صمت در روز بازگشایی پاکت های مزایده حضور دارند و بههمین خاطر امکان هیچگونه رانت یا تخلف قانونی میسر نیست.
نظارت وزارت صمت بر روند فعالسازی معادن توسط برندگان مزایده
وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه این مزایده برای اولین بار در کشور انجام میشود، ادامه داد: وزارت صنعت، معدن و تجارت نقش نظارتی خود را بیشتر خواهد کرد و متقاضیانی که در این مزایده برنده شوند اما کار اکتشاف، بهرهبرداری و فعالسازی معدن را انجام ندهند، مجدداً معادن از آنها گرفته و باز از طریق مزایده به افراد دارای صلاحیت واگذار میشود.
ارزش معادن کشف شده بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار است
وزیر صمت با بیان اینکه کشوری نفتخیز و همچنین معدن خیز هستیم، گفت: بر اساس کار کارشناسی بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار ارزش معادن کشف شده در کشور است که البته با انجام عملیات اکتشافی حتماً این ذخایر افزایش خواهد یافت. گفتنی است آیین طرح آزادسازی ۶ هزار محدوده و معدن غیر فعال کشور با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت، رؤسای سازمانهای صمت استانی بهصورت ویدئو کنفرانسی و تشکلهای بخش خصوصی برگزار شد. وزیر صنعت، معدن و تجارت در پایان آیین، دستور برگزاری مزایده عمومی واگذاری 6 هزار معدن و محدوده حبس شده را که بزرگترین مزایده کشور میباشد، صادر کرد.
رئیس بانک مرکزی:
همه تسهیلات بانکی زیر چتر نظارت بانک مرکزی میرود
گروه اقتصادی / با راهاندازی سامانه متمرکز الکترونیکی اطلاعات تسهیلات و تعهدات موسوم به سمات، امکان نظارت بر تکتک تسهیلات اعطایی بانکها به مشتریان برای بانک مرکزی قابل انجام خواهد بود.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، عبدالناصر همتی در آیین رونمایی از «سامانه سمات» با بیان اینکه این سامانه ماحصل سالها تلاش همکاران بخش فناوریهای نوین، اعتبارات و اداره اطلاعات بانکی بانک مرکزی است، اظهار داشت: این سامانه نقش حیاتی در فعالیتهای اصلی نظام بانکی و به صورت ویژه اعطای تسهیلات دارد.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: یکی از مشکلات اصلی شبکه بانکی که منشأ بسیاری از فسادها و تخطیها در گذشته نیز بوده است، نحوه تسهیلاتدهی بانکهاست اما خوشبختانه با پیادهسازی این سامانه میتوان به افزایش نظارت بر تسهیلاتدهی بانکها امید داشت.
وی با بیان اینکه شبکه بانکی بنا به مسئولیت خود تسهیلات بسیاری را روزانه به بخشهای مختلف اقتصاد اعطا میکند، گفت: در این زمینه ضرورت داشت کنترل، نظارت و اعتبارسنجی لازم نیز بر نحوه تسهیلاتدهی بانکها مدنظر قرار گیرد که «سامانه سمات» این امر را محقق میکند و به همین دلیل اهمیت بسزایی دارد، چرا که اطلاعات مؤثری را درخصوص نحوه تسهیلاتدهی بانکها فراهم میکند و در همان حال قدرت سیاستگذاری بانک مرکزی را افزایش میدهد. همتی با بیان اینکه در حال حاضر امکان اعطای تسهیلات بدون صدور کد رهگیری در سامانه سمات وجود ندارد، یادآور شد: بنابراین، این سامانه به افزایش قدرت نظارتی بانک مرکزی نیز کمک میکند و بانکها میتوانند بر تضامین، وثایق، ضمانتکنندگان نظارت لازم را به عمل آورند و سابقه مشتریان را نیز کنترل کنند.
رئیس کل بانک مرکزی یکی دیگر از مزایای سامانه سمات را جلوگیری از انباشت معوقات بانکی خواند و گفت: طی چند سال اخیر تسهیلات زیانباری که موجب انباشت معوقات شود، وجود نداشته است و آنچه به عنوان معوقات کلان مطرح میشود مربوط به سالیان گذشته است؛ اما اکنون و با وجود «سامانه سمات» با ضریب اطمینان بالایی، شاهد کنترل و نظارت بر تسهیلاتدهی بانکها و نیز افزایش قدرت سیاستگذاری بانک مرکزی خواهیم بود.
همتی خواستار بهرهگیری هرچه بیشتر و دقیق بانک مرکزی و شبکه بانکی از «سامانه سمات» شد و گفت: ضروری است حوزه نظارت بانک مرکزی و همکاران شبکه بانکی با بهرهگیری از این سامانه، به برقراری نظام تسهیلاتدهی شفاف و براساس اعتبارسنجی صحیح کمک کنند و در این مسیر تلاش شود تسهیلات به طور دقیق به بخشهای مختلف اقتصادی مانند تولید، خدمات و غیره اعطا شود. وی در پایان اضافه کرد: ضروی است به طور منظم، بهواسطه سامانه سمات نظارت لازم بر نحوه تسهیلاتدهی شبکه بانکی به عمل آید تا از انحرافهای احتمالی در تسهیلات نظام بانکی جلوگیری شود و در صورت وقوع انحراف در تسهیلات میتوان این نکات را به شبکه بانکی متذکر شد.گفتنی است سامانه سمات به عنوان بانک جامع اطلاعات تسهیلات و تعهدات بانکی در سراسر کشور، مرجع اصلی اطلاعات تسهیلات و همچنین تعهدات بانکی شامل ضمانتنامهها و اعتبارات اسنادی تلقی میشود.
مزیت سامانه جدید سمات پردازش سریع و تکمیل نواقص سامانه قبلی، ارسال و به روزرسانی برخط اطلاعات مشتریان در راستای تجمیع و یکپارچگی اطلاعات تسهیلات گیرندگان شبکه بانکی و همچنین بهبود روش تسهیلاتدهی، اعتبارسنجی صحیح مشتریان بانکها و بهبود و پیشگیری از مطالبات غیرجاری بانکی است.
سامانه سمات به عنوان بانک اطلاعات جامع تسهیلات و تعهدات، اطلاعات مربوطه را جمعآوری و بین شبکه بانکی به اشتراک میگذارد، بر این اساس استعلام از سامانه مذکور برای تمامی شعب سراسر کشور برقرار شده است. از اینرو بانکها موظفند قبل ارائه تسهیلات و تعهدات، وضعیت اعتباری مشتریان را در سامانه سمات استعلام کنند و در صورتی که مشتری براساس مقررات مربوطه بدحساب شناخته شود، مجاز به ارائه تسهیلات و تعهدات به ایشان نیستند.
یادآور میشود، بررسی اعطای تسهیلات و دسته چک در شعب بانکها، اعتبار سنجی، بررسی اقتصادی و اعتباری و نظارتی از جمله کارکردهای این سامانه است.
مرحله یک هشتم نهایی جام حذفی امشب به پایان میرسد
استقلال بهدنبال انتقام
حامد جیرودی / مرحله یک هشتم جام حذفی که دیشب با برگزاری دیدار شاهین بندرعامری و پرسپولیس پیگیری شده بود، امشب با برگزاری 3 دیدار دیگر به پایان میرسد. در اولین دیدار و از ساعت 19:15 قشقایی و فولاد در ورزشگاه پارس شیراز به مصاف هم میروند. قشقایی در مرحله قبل مقابل اتحاد کامیاران در 120 دقیقه با تساوی بدون گل رسید ولی در ضربات پنالتی 10-9 این تیم را شکست داد و راهی مرحله بعد شد. این تیم که در لیگ دسته اول نیز حضور دارد، در آخرین بازیاش 1-0 به فجرسپاسی باخت تا با 24 امتیاز در رده شانزدهم لیگ یک قرار داشته باشد و برای بقا تلاش میکند. اما فولاد هم تیمی است که در مرحله قبل 3-0 ماشینسازی را از پیش رو برداشت. شاگردان جواد نکونام در آخرین بازیشان 1-0 مغلوب نساجی شدند و حالا امیدوارند در جام حذفی پیروز شوند و یکی از مدعیان باشند. در دیگر دیدار و از ساعت 19:35 آلومینیوم در ورزشگاه امام خمینی(ره) اراک پذیرای تراکتور است. جایی که سرمربیان سابق دو تیم مقابل تیمی قرار میگیرند که خودشان آن را ساخته بودند. رسول خطیبی در پایان نیم فصل آلومینیوم را رها کرد و به تبریز رفت تا سرمربی تراکتور شود اما حکایت علیرضا منصوریان فرق دارد. او بعد از 5 هفته از هدایت تراکتور کنار گذاشته شد و حالا مدتی است که روی نیمکت اراکیها مینشیند. آلومینیوم در مرحله یک شانزدهم مقابل هوادار در 120 دقیقه به تساوی بدون گل رسید ولی در ضربات پنالتی 5-4 به پیروزی دست یافت و صعود کرد. این تیم در بازی قبلش هم 1-0 شهرخودرو را شکست داد و حالا امیدوار است در جام حذفی هم به موفقیت برسد اما تراکتوریها که در مرحله قبل شهرداری ماهشهر را 3-0 بردند، روزهای آرامی را پشت سر نمیگذارند و دچار اختلافهای مدیریتی و درونی شدهاند. وضعیت اشکان دژاگه و مسعود شجاعی به طور دقیق مشخص نشده ولی این دو کاپیتان سابق تیم ملی در اراک هم غایب خواهند بود. تراکتور در بازی قبلش برابر صنعت نفت به تساوی 1-1 رسید ولی نکتهای که درباره سرخپوشان تبریزی وجود دارد، این است که آنها قهرمان دوره قبل جام حذفی هستند و میخواهند از این عنوان خود دفاع کنند.
پرافتخارترینها به هم رسیدند
اما در حساسترین مسابقه این مرحله، استقلال و ذوب آهن از ساعت 19:35 در ورزشگاه آزادی برابر هم قرار میگیرند. آبی پوشان پایتخت در شرایطی در این مسابقه به میدان میروند که 19 اردیبهشت از سری رقابتهای هفته بیست و دوم لیگ برتر هم پذیرای اصفهانیها بودند ولی در آن مسابقه شاگردان فرهاد مجیدی در خانه غافلگیر شدند و در عین ناباوری 2-0 بازی را واگذار کردند. استقلالیها که در مرحله یک شانزدهم جام حذفی 2-1 پیکان را شکست دادند، در بازی قبلشان در لیگ برتر هم 1-0 به پرسپولیس باختند تا شانسشان برای قهرمانی لیگ کمتر شود و حالا تمام امید آبیپوشان تهرانی به فتح جام حذفی است تا در این فصل دستشان از جام کوتاه نماند. در مقابل شاگردان سید مجتبی حسینی هم بعد از برد مقابل استقلال راهی سیرجان شدند ولی 1-0 بازی را به گل گهر واگذار کردند. با این حال، ذوبیها که در مرحله قبل جام حذفی 2-1 شهرخودرو را شکست دادند و به یک هشتم رسیدند، امیدوارند دوباره دست به شگفتیسازی بزنند و به یک چهارم صعود کنند. اما همه میدانند که داستان جام حذفی با لیگ متفاوت است و ممکن است اتفاقهای دیگری رقم بخورد. خصوصاً اینکه استقلالیها انگیزه زیادی دارند که نوار ناکامیهایشان را قطع کنند و به موفقیت برسند. استقلال در این بازی شیخ دیاباته مهاجم مالیایی تیمش را بهدلیل مصدومیت در اختیار ندارد و امید این تیم برای گلزنی به امیرارسلان مطهری و مهدی قایدی دوخته شده است. البته ممکن است مجیدی تغییرات دیگری را در ترکیب تیمش اعمال کند و از سید حسین حسینی به جای محمدرشید مظاهری درون دروازه استفاده کند. در سمت مقابل ذوبیها محروم و مصدومی برای این بازی ندارند و تنها غایب این تیم قاسم حدادیفر است که چند هفته قبل بهدلیل پارگی رباط صلیبی فصل را از دست داد و سایر نفرات این تیم میتوانند به میدان بروند. خصوصاً میلاد جهانی که در بازی برگشت لیگ هم دروازه استقلال را باز کرد و یکی از بازیکنان تأثیرگذار گاندوها به شمار میرود. استقلال و ذوب آهن تاکنون 6 بار در ادوار جام حذفی با هم دیدار کردهاند که 3 بار استقلال در ضربات پنالتی و 2 بار ذوب آهن با پنالتیها به پیروزی رسیده و یک دیدار هم مساوی شده است. استقلال با 7 قهرمانی پرافتخارترین تیم جام حذفی است و ذوب آهن هم با 4 قهرمانی سومین تیم پرافتخار این رقابت هاست و حالا باید دید مصاف امشب دو تیم چه سرانجامی خواهد داشت.
یک مقام مسئول مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در گفت و گو با «ایران»:
شکایت کاربران از کسب و کارهای اینترنتی ساماندهی شد
سوسن صادقی
خبرنگار
مرکز توسعه تجارت الکترونیکی که نهاد اعطاکننده نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) است، درگاه یکپارچه رسیدگی به شکایات از کسبوکارهای اینترنتی را راهاندازی کرد. درباره راهاندازی این درگاه با «نسیم صالحی» مسئول واحد رسیدگی به شکایات از کسبوکارهای اینترنتی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی گفتوگو کردهایم که میخوانید.
واحد رسیدگی به شکایات از کسب و کارهای اینترنتی با چه هدفی راهاندازی شده است؟
از آنجایی که تجارت الکترونیکی روز به روز در حال افزایش است و مرکز توسعه تجارت الکترونیکی نه تنها باید کسب و کارهای اینترنتی را ساماندهی کند، بلکه باید از مصرف کنندگان هم حمایت کرده و اعتماد مصرف کنندگان به خریدهای اینترنتی را ارتقا دهد. یکی از مهمترین کارها هم سرعت بخشیدن پاسخگویی به شکایات است. اگر اثربخشی چرخه ثبت و رسیدگی به شکایات رسیده از خریداران را با همکاری سایر دستگاهها و اتحادیه ها و تشکل های بخش خصوصی (مانند کسب و کارهای مجازی و سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان) را تسریع کنیم، شاهد افزایش خریدهای اینترنتی هم خواهیم بود به همین علت مرکز توسعه تجارت الکترونیکی تصمیم گرفت درگاهی یکپارچه را برای رسیدگی به شکایتهای خریداران راهاندازی کند.
مهمترین پیامد مثبت این اقدام چیست؟
از طریق درگاه یکپارچه، ارتباط بین سازمانهای مربوط به کسب و کارهای اینترنتی برقرار و از موازی کاری در سازمانها جلوگیری میشود. به این ترتیب، درگاه یکپارچه رسیدگی به شکایات کسب و کارهای اینترنتی تمامی شکایات مرتبط با کسب و کارهای دارای نماد اعتماد (شکایات واحدهای صنفی و غیر صنفی) را ثبت میکند و بعد از ثبت، ارتباط بین سازمانها در سامانه ایجاد میشود. با هماهنگی با این بخشها، شکایات ثبت شده در این درگاه به سازمانهای مربوطه ارجاع میشود؛ مثلاً اگر موردی مربوط به اتحادیه کسب و کارهای مجازی باشد به این اتحادیه ارجاع میشود. البته موارد زیادی از شکایات است که مرتبط با سازمانهای دیگر است که با برقراری ارتباط بین سازمانها از طریق سامانه به آن بخشها ارجاع میشود تا از موازی کاری جلوگیری شود. از سوی دیگر مصرف کنندگان هم از سردرگمی نجات پیدا میکنند، چراکه آنها در واقع نمیدانند، باید شکایت خود را به کدام سازمان ارسال کرده و پیگیری کنند. خریداران با ثبت شکایت در سامانه یکپارچه دیگر نیازی ندارند برای پیگیری شکایات خود به سازمانهای مختلف مراجعه کنند از طریق همین سامانه نتیجه به آنها اعلام میشود.
آیا برای نخستین بار است که سامانه رسیدگی به شکایات در مرکز توسعه تجارت الکترونیک راهاندازی میشود؟
خیر. از سال 89 که مرکز توسعه تجارت الکترونیکی اقدام به ساماندهی فروشگاههای اینترنتی از طریق اعطای نماد اعتماد الکترونیکی کرده، برای حمایت از مصرفکنندگان در فضای تجارت الکترونیکی ابتدا امکان ثبت شکایت از کسب و کارهای اینترنتی از طریق ایمیل امکانپذیر بود. بعد در سال 97 سامانه رسیدگی به شکایات در این مرکز راهاندازی شد تا خریداران براحتی بتوانند در سامانه به ثبت و پیگیری شکایات خود اقدام کنند ولی سامانهای یکپارچه که با تمام سازمانها ارتباط داشته باشد، وجود نداشت که آن را هم راهاندازی کردیم تا شکایات در یکجا ثبت شده و به واحدهای مربوطه برای رسیدگی ارجاع و پیگیری شود.
با راهاندازی این درگاه چه تغییری در روند رسیدگی به شکایتها صورت میگیرد؟
با راهاندازی این درگاه ورودی شکایتها کاهش یافته و پروندههای موجود با ارجاع به مراجع رسیدگی کننده بهصورت بهینه مدیریت میشود و از موازی کاری، اتلاف هزینه و زمان در رسیدگی همزمان به یک پرونده در مراجع مختلف جلوگیری میکند و بر افزایش سرعت رسیدگی نیز میافزاید. مهمتر اینکه امکان نگهداری و انتقال سوابق رسیدگی بین مراجع مختلف وجود دارد. از ارائه اسناد و مدارک تکراری به مراجع مختلف هم برای شاکی و هم کسب و کار جلوگیری میشود و دیگر نیازی هم به مراجعه حضوری هر دو طرف نیست. با این اقدام بهدلیل ارجاع به سازمانهای مرتبط، بررسی شکایتها نیز تخصصی میشود.
کاربران و خریداران شکایت خود را چگونه باید ثبت کنند؟
به دو روش امکان ثبت شکایات وجود دارد. اول اینکه کاربران میتوانند روی لوگو اینماد که در سایت کسب و کار وجود دارد کلیک کرده و از بخش ثبت شکایات اقدام کرده و به درگاه یکپارچه متصل شوند. یا اینکه میتوانند مستقیم وارد سامانه اینماد به آدرس enamad.ir شوند و به قسمت منوی مصرف کنندگان و زیرمنوی شکایت از کسب و کارها وارد شوند. در این بخش باید اطلاعات (نام و نام خانوادگی، شماره تلفن همراه، آدرس ایمیل، شناسه کاربری، رمز عبور و تکرار رمز عبور) خود را وارد کرده و وارد حساب کاربری خود شوند. پس از آن میتوانند با ورود به کارتابل خود و وارد کردن اطلاعاتی مانند دامنه متشاکی، شماره فاکتور یا کد رهگیری خرید، نوع شکایت و توضیحات مربوط به شکایت خود را ثبت کنند.
روند رسیدگی به شکایتها چگونه رقم میخورد؟
زمانی که شکایت از سوی شاکی ثبت میشود، به کارتابل کسب و کار ارجاع داده میشود. مذاکره بین کسب و کار و مصرف کننده در سیستم بهصورت مکتوب برقرار و به کسب و کار مدت زمان مشخص فرصت داده میشود تا به شکایت پاسخ دهد. معمولاً تعداد زیادی از شکایات در این مرحله به نتیجه رسیده و پرونده مختومه میشود. چنانچه در مرحله مذاکره به نتیجه نرسند، میتوانند شکایت خود را به کارشناس مرکز ارجاع دهند تا بررسی بیشتری روی شکایت انجام شود. تعدادی از شکایات نیز در این مرحله حل میشوند. چنانچه در این مرحله هم مشکل حل نشود، شکایت به مراجع ذیصلاح مربوطه ارجاع و پس از اعلام نتیجه از سوی آن مراجع نتیجه به شاکی اعلام میشود. از آنجایی که به شکایات مطابق با قانون تجارت الکترونیکی رسیدگی میشود اگر حق با خریدار نباشد، الزامی برای بهدست آوردن رضایت مصرف کنندگان وجود ندارد، چرا که حقوق هر دو طرف برای ما مهم است و یکجانبه با موضوع برخورد نمیشود.
چه میزان وقت صرف میشود تا به شکایتها رسیدگی شود؟
زمان رسیدگی به شکایات در پروندههای مختلف متفاوت است. چنانچه پرونده به کارشناس اینماد برسد در همان روز بررسی و به طرفین ارجاع میشود و چنانچه پرونده سمت کسب و کار باشد معمولاً کسب و کار دیر پاسخ میدهد و رسیدگی به پروندهها طولانی میشود.
برای پاسخگو کردن کسب و کار چه تدابیری اندیشیده شده است؟
با قراردادن شاخصهایی کیفیت تعامل کسب و کار با مصرف کننده بررسی میشود تا بتوان میزان پاسخگو بودن کسب و کار و مسئولیتپذیری وی را در مقابل مصرف کنندگان بالا برد. یکی از شاخصها نحوه رسیدگی کسب و کار به شکایتهای دریافتی از مصرف کنندگان است که شامل دو زیر شاخص تعداد تأخیر در پاسخگویی و تعداد شکایات بدون پاسخ است. این شاخصها در شناسنامه اینماد در معرض دید عموم قرار میگیرد و همین دو شاخص باعث شده پاسخگو نبودن و تأخیر در پاسخگویی از سوی کسب و کارها کاهش یابد.
بیشترین شکایتها از کسب و کارها مربوط به چه مواردی است؟
طبق آماری که از ابتدای سال 1400 تاکنون از سیستم گرفته شده، 57 درصد شکایتها مربوط به ارائه ندادن کالا یا خدمت یا دیرکرد در تحویل کالا یا خدمات بوده است. البته این موارد هم بهدلیل شرایط کرونا و تعطیلی بازارها، دیرکرد در خدمات پست و لجستیک و... قابل پیشبینی بوده است.
برای کاهش شکایتها باید کسب و کارهای اینترنتی چه مواردی را رعایت کنند؟
کسب و کارها باید طبق قانون تجارت الکترونیکی به تعهدات خود نسبت به مصرف کنندگان عمل کنند تا منجر به ثبت شکایت از سوی مصرف کنندگان نشود. تمامی مراحل خرید و زمانهای ارسال کالا و... را بهصورت شفاف در سایت خود اعلام کنند و چنانچه کالایی را موجود ندارند امکان سفارش را روی آن کالا قرار ندهند. همچنین قیمتهای درج شده روی سایت خود را به روزرسانی کنند.
خریداران باید در خرید از کسب و کارهای مجازی به چه نکاتی دقت کنند؟
خریداران قبل از خرید باید روی لوگوی نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) فروشگاه اینترنتی کلیک کرده و اطلاعات مندرج در شناسنامه (پروفایل) کسب و کار مانند سوابق فعالیت، تخلفات و پاسخگویی به شکایات فروشنده نسبت به خریداران قبلی را بررسی و سپس برای خرید از فروشگاه مربوط تصمیمگیری کنند. همچنین پس از خرید در صورت بروز مشکل و عمل نکردن فروشنده به تعهداتش شکایت خود را در سامانه اینماد با ارائه اسناد و مدارک لازم ثبت کنند.
خبرنگار
مرکز توسعه تجارت الکترونیکی که نهاد اعطاکننده نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) است، درگاه یکپارچه رسیدگی به شکایات از کسبوکارهای اینترنتی را راهاندازی کرد. درباره راهاندازی این درگاه با «نسیم صالحی» مسئول واحد رسیدگی به شکایات از کسبوکارهای اینترنتی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی گفتوگو کردهایم که میخوانید.
واحد رسیدگی به شکایات از کسب و کارهای اینترنتی با چه هدفی راهاندازی شده است؟
از آنجایی که تجارت الکترونیکی روز به روز در حال افزایش است و مرکز توسعه تجارت الکترونیکی نه تنها باید کسب و کارهای اینترنتی را ساماندهی کند، بلکه باید از مصرف کنندگان هم حمایت کرده و اعتماد مصرف کنندگان به خریدهای اینترنتی را ارتقا دهد. یکی از مهمترین کارها هم سرعت بخشیدن پاسخگویی به شکایات است. اگر اثربخشی چرخه ثبت و رسیدگی به شکایات رسیده از خریداران را با همکاری سایر دستگاهها و اتحادیه ها و تشکل های بخش خصوصی (مانند کسب و کارهای مجازی و سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان) را تسریع کنیم، شاهد افزایش خریدهای اینترنتی هم خواهیم بود به همین علت مرکز توسعه تجارت الکترونیکی تصمیم گرفت درگاهی یکپارچه را برای رسیدگی به شکایتهای خریداران راهاندازی کند.
مهمترین پیامد مثبت این اقدام چیست؟
از طریق درگاه یکپارچه، ارتباط بین سازمانهای مربوط به کسب و کارهای اینترنتی برقرار و از موازی کاری در سازمانها جلوگیری میشود. به این ترتیب، درگاه یکپارچه رسیدگی به شکایات کسب و کارهای اینترنتی تمامی شکایات مرتبط با کسب و کارهای دارای نماد اعتماد (شکایات واحدهای صنفی و غیر صنفی) را ثبت میکند و بعد از ثبت، ارتباط بین سازمانها در سامانه ایجاد میشود. با هماهنگی با این بخشها، شکایات ثبت شده در این درگاه به سازمانهای مربوطه ارجاع میشود؛ مثلاً اگر موردی مربوط به اتحادیه کسب و کارهای مجازی باشد به این اتحادیه ارجاع میشود. البته موارد زیادی از شکایات است که مرتبط با سازمانهای دیگر است که با برقراری ارتباط بین سازمانها از طریق سامانه به آن بخشها ارجاع میشود تا از موازی کاری جلوگیری شود. از سوی دیگر مصرف کنندگان هم از سردرگمی نجات پیدا میکنند، چراکه آنها در واقع نمیدانند، باید شکایت خود را به کدام سازمان ارسال کرده و پیگیری کنند. خریداران با ثبت شکایت در سامانه یکپارچه دیگر نیازی ندارند برای پیگیری شکایات خود به سازمانهای مختلف مراجعه کنند از طریق همین سامانه نتیجه به آنها اعلام میشود.
آیا برای نخستین بار است که سامانه رسیدگی به شکایات در مرکز توسعه تجارت الکترونیک راهاندازی میشود؟
خیر. از سال 89 که مرکز توسعه تجارت الکترونیکی اقدام به ساماندهی فروشگاههای اینترنتی از طریق اعطای نماد اعتماد الکترونیکی کرده، برای حمایت از مصرفکنندگان در فضای تجارت الکترونیکی ابتدا امکان ثبت شکایت از کسب و کارهای اینترنتی از طریق ایمیل امکانپذیر بود. بعد در سال 97 سامانه رسیدگی به شکایات در این مرکز راهاندازی شد تا خریداران براحتی بتوانند در سامانه به ثبت و پیگیری شکایات خود اقدام کنند ولی سامانهای یکپارچه که با تمام سازمانها ارتباط داشته باشد، وجود نداشت که آن را هم راهاندازی کردیم تا شکایات در یکجا ثبت شده و به واحدهای مربوطه برای رسیدگی ارجاع و پیگیری شود.
با راهاندازی این درگاه چه تغییری در روند رسیدگی به شکایتها صورت میگیرد؟
با راهاندازی این درگاه ورودی شکایتها کاهش یافته و پروندههای موجود با ارجاع به مراجع رسیدگی کننده بهصورت بهینه مدیریت میشود و از موازی کاری، اتلاف هزینه و زمان در رسیدگی همزمان به یک پرونده در مراجع مختلف جلوگیری میکند و بر افزایش سرعت رسیدگی نیز میافزاید. مهمتر اینکه امکان نگهداری و انتقال سوابق رسیدگی بین مراجع مختلف وجود دارد. از ارائه اسناد و مدارک تکراری به مراجع مختلف هم برای شاکی و هم کسب و کار جلوگیری میشود و دیگر نیازی هم به مراجعه حضوری هر دو طرف نیست. با این اقدام بهدلیل ارجاع به سازمانهای مرتبط، بررسی شکایتها نیز تخصصی میشود.
کاربران و خریداران شکایت خود را چگونه باید ثبت کنند؟
به دو روش امکان ثبت شکایات وجود دارد. اول اینکه کاربران میتوانند روی لوگو اینماد که در سایت کسب و کار وجود دارد کلیک کرده و از بخش ثبت شکایات اقدام کرده و به درگاه یکپارچه متصل شوند. یا اینکه میتوانند مستقیم وارد سامانه اینماد به آدرس enamad.ir شوند و به قسمت منوی مصرف کنندگان و زیرمنوی شکایت از کسب و کارها وارد شوند. در این بخش باید اطلاعات (نام و نام خانوادگی، شماره تلفن همراه، آدرس ایمیل، شناسه کاربری، رمز عبور و تکرار رمز عبور) خود را وارد کرده و وارد حساب کاربری خود شوند. پس از آن میتوانند با ورود به کارتابل خود و وارد کردن اطلاعاتی مانند دامنه متشاکی، شماره فاکتور یا کد رهگیری خرید، نوع شکایت و توضیحات مربوط به شکایت خود را ثبت کنند.
روند رسیدگی به شکایتها چگونه رقم میخورد؟
زمانی که شکایت از سوی شاکی ثبت میشود، به کارتابل کسب و کار ارجاع داده میشود. مذاکره بین کسب و کار و مصرف کننده در سیستم بهصورت مکتوب برقرار و به کسب و کار مدت زمان مشخص فرصت داده میشود تا به شکایت پاسخ دهد. معمولاً تعداد زیادی از شکایات در این مرحله به نتیجه رسیده و پرونده مختومه میشود. چنانچه در مرحله مذاکره به نتیجه نرسند، میتوانند شکایت خود را به کارشناس مرکز ارجاع دهند تا بررسی بیشتری روی شکایت انجام شود. تعدادی از شکایات نیز در این مرحله حل میشوند. چنانچه در این مرحله هم مشکل حل نشود، شکایت به مراجع ذیصلاح مربوطه ارجاع و پس از اعلام نتیجه از سوی آن مراجع نتیجه به شاکی اعلام میشود. از آنجایی که به شکایات مطابق با قانون تجارت الکترونیکی رسیدگی میشود اگر حق با خریدار نباشد، الزامی برای بهدست آوردن رضایت مصرف کنندگان وجود ندارد، چرا که حقوق هر دو طرف برای ما مهم است و یکجانبه با موضوع برخورد نمیشود.
چه میزان وقت صرف میشود تا به شکایتها رسیدگی شود؟
زمان رسیدگی به شکایات در پروندههای مختلف متفاوت است. چنانچه پرونده به کارشناس اینماد برسد در همان روز بررسی و به طرفین ارجاع میشود و چنانچه پرونده سمت کسب و کار باشد معمولاً کسب و کار دیر پاسخ میدهد و رسیدگی به پروندهها طولانی میشود.
برای پاسخگو کردن کسب و کار چه تدابیری اندیشیده شده است؟
با قراردادن شاخصهایی کیفیت تعامل کسب و کار با مصرف کننده بررسی میشود تا بتوان میزان پاسخگو بودن کسب و کار و مسئولیتپذیری وی را در مقابل مصرف کنندگان بالا برد. یکی از شاخصها نحوه رسیدگی کسب و کار به شکایتهای دریافتی از مصرف کنندگان است که شامل دو زیر شاخص تعداد تأخیر در پاسخگویی و تعداد شکایات بدون پاسخ است. این شاخصها در شناسنامه اینماد در معرض دید عموم قرار میگیرد و همین دو شاخص باعث شده پاسخگو نبودن و تأخیر در پاسخگویی از سوی کسب و کارها کاهش یابد.
بیشترین شکایتها از کسب و کارها مربوط به چه مواردی است؟
طبق آماری که از ابتدای سال 1400 تاکنون از سیستم گرفته شده، 57 درصد شکایتها مربوط به ارائه ندادن کالا یا خدمت یا دیرکرد در تحویل کالا یا خدمات بوده است. البته این موارد هم بهدلیل شرایط کرونا و تعطیلی بازارها، دیرکرد در خدمات پست و لجستیک و... قابل پیشبینی بوده است.
برای کاهش شکایتها باید کسب و کارهای اینترنتی چه مواردی را رعایت کنند؟
کسب و کارها باید طبق قانون تجارت الکترونیکی به تعهدات خود نسبت به مصرف کنندگان عمل کنند تا منجر به ثبت شکایت از سوی مصرف کنندگان نشود. تمامی مراحل خرید و زمانهای ارسال کالا و... را بهصورت شفاف در سایت خود اعلام کنند و چنانچه کالایی را موجود ندارند امکان سفارش را روی آن کالا قرار ندهند. همچنین قیمتهای درج شده روی سایت خود را به روزرسانی کنند.
خریداران باید در خرید از کسب و کارهای مجازی به چه نکاتی دقت کنند؟
خریداران قبل از خرید باید روی لوگوی نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) فروشگاه اینترنتی کلیک کرده و اطلاعات مندرج در شناسنامه (پروفایل) کسب و کار مانند سوابق فعالیت، تخلفات و پاسخگویی به شکایات فروشنده نسبت به خریداران قبلی را بررسی و سپس برای خرید از فروشگاه مربوط تصمیمگیری کنند. همچنین پس از خرید در صورت بروز مشکل و عمل نکردن فروشنده به تعهداتش شکایت خود را در سامانه اینماد با ارائه اسناد و مدارک لازم ثبت کنند.
از صیانت گنجینههای متعالی تا گشایش باب عالی
علی اصغر مونسان
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
18 ماه مه مصادف با 28 اردیبهشت از سوی کمیته بینالمللی موزهها (ایکوم ICOM) بهعنوان روز جهانی موزهها اعلام شده است تا هرساله در چنین روزی با برنامههای هدفمند و مبتنی بر رویکردهای علمی و فرهنگی، توجهات عمومی و نظر مسئولان و سیاستگذاران را به اهمیت موزه و میراث فرهنگی جلب کند. امروزه برای همگان در تمام جوامع امری مبرهن است که توسعه پایدار بدون توجه به موزه و میراث فرهنگی ممکن نیست، زیرا عناصر هویتی و تاریخی ملتها عاملی ضروری و لازم برای حفظ و توسعه جوامع محسوب میشود. امروزه موزهها فراتر از محل نگهداری اشیای فرهنگی، تاریخی به فضاهایی آموزشی و فرهنگساز تبدیل شدهاند که زندگی بشر و دستاوردهای گذشته او را برای مخاطبان روایت میکنند و موجب توسعه صلح، دوستی و تفاهم میان ملتها میشوند.
سرزمین کهن ایران با بیش از یک میلیون اثر تاریخی و 11 هزار سال تجربه زندگی بشر در ادوار گوناگون، مهد تمدنها و فرهنگهای مختلف محسوب میشود و از این منظر وجه میراث فرهنگی در این دیار بر وجوه دیگر غلبه میکند. ایران بهشت فرهنگهای متنوع و میراثی غنی است و از این منظر همواره مورد علاقه گردشگران فرهنگی از اقصی نقاط جهان بوده است. از این منظر توسعه موزهها و همچنین صیانت از میراث فرهنگی در کشورمان اهمیتی مضاعف مییابد.
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اعتقاد به چنین رویکردی طی سالهای اخیر بیش از پیش تلاش و ظرفیت خود را معطوف به حوزه میراث فرهنگی و بویژه موزهها کرده و در این مسیر در تمامی شاخصها اعم از توسعه کمی و کیفی موزهها، مرمت و حفاظت آثار تاریخی منقول و غیرمنقول و همین طور ثبت آثار تاریخی ملموس و ناملموس در سطح ملی و جهانی، گامهای بلندی برداشته است. در این زمینه با اعتقاد به نقش مؤثر مشارکت عمومی در حفظ و گسترش موزهها، استفاده حداکثری از تواناییهای فکری و مادی افراد حقیقی و حقوقی در دستور کار قرار گرفته و دستاوردهای ارزندهای نیز به بار آورده است. در این مسیر تا قبل از کرونا تقریباً در هر هفته شاهد افتتاح یک موزه بودیم که بخش خصوصی بیشترین سهم را در این تحول داشته است، به گونهای که شاهد رشد 400 درصدی در حوزه موزههای خصوصی میباشیم. در حال حاضر 171 موزه خصوصی در کشور فعال است. تعداد کل موزههای کشور قبل از انقلاب 45 موزه بود و از ابتدای انقلاب تا سال 92 تعداد 409 موزه تأسیس شده است. اما از ابتدای دولت یازدهم و با رشدی شتابان در دولت دوازدهم مجموعاً 292 موزه در کشور ایجاد شده که در واقع رشدی 200 درصدی داشته است. همچنین تعداد کل آثار فرهنگی تاریخی منقول، غیرمنقول، طبیعی و ناملموس که تاکنون در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده 39 هزار و 143 اثر است که 6 هزار و 758 اثر مربوط به دولت یازدهم و دوازدهم بوده است. در این بخش شاهد رشد 165 درصدی هستیم.
در بخش مرمت آثار نیز با بهرهگیری از دانش سنتی و نوین مرمت و متخصصان علوم چند رشتهای، اقدام های در خور توجهی در حوزه میراث فرهنگی کشور صورت گرفته است. تعداد پروژههای مرمتی انجام شده در دولتهای یازدهم و دوازدهم با نگاهی به مقایسه آماری از 1670 اثر در دولت یازدهم به 2530 بنا در دولت دوازدهم رسیده که حاکی از رشد 51 درصدی است. طی سالهای اخیر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی توانسته است با وجود محدودیت اعتبارات و امکانات، در کنار وظایف حاکمیتی، با بهرهگیری از ظرفیت گروههای مختلف جامعه و بخش خصوصی و با رشد روزافزون میزان آگاهی جامعه به اهمیت گنجینههای تاریخی، دوام و بقای میراث فرهنگی را تضمین کند.
در حال حاضر بخش عمدهای از آثار تاریخی و فرهنگی کشور توسط اشخاص حقیقی و حقوقی نگهداری، حفاظت، مرمت و احیا میشود و تعداد قابل توجهی از بناها و موزهها از سوی بخش خصوصی مورد بهرهبرداری قرار گرفته است. پایگاه های میراث ملی و جهانی نیز با بسیج امکانات و بسترسازی محیطی با استفاده از توان موجود در جوامع محلی منشأ اقدام های اثرگذاری بودهاند.
از سویی پیگیریهای حقوقی برای بازگرداندن آثار فرهنگی تاریخی شناسایی شده ایران در کشورهای مختلف از جمله اقدام های مهمی بوده که با دیپلماسی فعال دولت، سرعت گرفته است. در این زمینه طی سالهای ۹۳ تا سال ۹۶ و در دولت یازدهم ۸۸۷ قلم شیء فرهنگی از کشورهای امریکا، بلژیک و ایتالیا به کشور مسترد شد و در دولت دوازدهم این اقدام با استرداد 1835 شیء تاریخی از کشورهای امریکا و سوئیس، 107 درصد رشد کرد.
افزایش تعداد آثار ثبتی کشورمان در دو حوزه ملموس و ناملموس در فهرست میراث جهانی از دیگر افتخارات جمهوری اسلامی ایران است که به همت وزارتخانه در همراهی دیگر دستگاهها و نهادهای اجرایی عملی شده است.
از تعداد 40 اثر ثبت جهانی [شده] کشورمان در یونسکو به تفکیک 24 اثر ملموس و 16 عنصر ناملموس است که رتبه نهم جهانی در حوزه میراث ملموس و هفتم جهانی در ثبت میراث ناملموس را برای ایران رقم زده است. در این بخش 14 اثر طی دولتهای یازدهم و دوازدهم در فهرست میراث جهانی جای گرفته است.
نگاهی تحلیلی به این آمار و ارقام، حکایت از تحولاتی است که در سالهای اخیر در حوزه میراث فرهنگی و بویژه موزهها داشتهایم و با توجه به جریان ساز بودن این حرکت، همچنان نیز ادامه خواهد داشت. روز موزه و هفته میراث فرهنگی مجالی مقتضی است تا با گرامیداشت داشتههای فرهنگی و تاریخی مان، بیش از پیش افراد جامعه را با گنجینههای ارزشمند ایران زمین آشنا کنیم، از اینرو امسال نیز گامی متفاوت برای ایجاد نشاط اجتماعی و بهرهمندی بیشتر مردم از مواهب میراث فرهنگی کشورمان برداشتیم. گشایش باب عالی، درِ تاریخی کاخ گلستان، پس از سالها بسته بودن، به میمنت روز موزه و آغاز هفته میراث فرهنگی انجام شده است تا از این پس بازدیدکنندگان و علاقهمندان میراث فرهنگی تجربهای دلنشینتر از حضور در مجموعه جهانی کاخ گلستان داشته باشند. ویژگیهای مناسب برای ورود به باغ ایرانی از جمله وجود هشتی و راهرو برای ورود به باغ محوطه کاخ گلستان یکی از مؤلفههای درِ عالی است و بازگشایی این در میتواند محورتاریخی- گردشگری که از میدان امام خمینی آغاز میشود و تا بازار ادامه دارد را دوباره فعال کند. گشایش باب عالی را به فال نیک میگیریم و امیدواریم هر روز شاهد رویدادها و رخدادهای مبارک برای میراث فرهنگی و صیانت روزافزون از این گنجینه متعالی کشورمان باشیم.
قدیمیترین در کاخ گلستان باز شد
«باب عالی» که تاریخیترین در کاخ گلستان است، با حضور وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باز شد.
بهگزارش ایسنا، «باب عالی» در شرقی کاخ گلستان است که با ارگ سلطنتی تهران همسن بوده و بیشتر از ۶۰ سال بسته مانده بود. نخستینبار سال ۱۳۸۹ وعده بازگشایی ورودی شرقی کاخ، از خیابان ناصرخسرو داده شد که بدتعهدیها آن را تا امروز به تأخیر انداخت.
با بازگشایی این در، دسترسی به کاخ گلستان از خیابان ناصرخسرو و بازار تهران امکانپذیر میشود. آفرین امامی، مدیر مجموعه جهانی کاخ گلستان گفته است: برای بازگشایی این در، نمای «باب عالی» پاکسازی شده و پرده ای سمت خیابان ناصرخسرو آویخته شده و برای درامان ماندن نما از فضولات پرندگان، ساختاری فراهم شده، سیستم بلیتفروشی الکترونیکی ایجاد شده و ساعت شمسالعماره نیزبه کارافتاده است. بهگفته او، با بازگشایی در شرقی کاخ گلستان، در جنوب غربی همچنان به فعالیت خود ادامه میدهد و بسته نمیشود.
علیاصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پس از افتتاح باب عالی که همزمان با روز جهانی موزه و آغاز هفته میراث فرهنگی انجام شد، گفت: کاخ گلستان یکی از مراکز مهم بازدید گردشگران خارجی است. بهعنوان یک شهروند همیشه برایم سؤال بود «در» مهم اینجا چرا بسته مانده است. بازدیدی انجام شد و متوجه شدیم به خاطر بسته بودن این در، از بخشهایی از کاخ بازدید نمیشود، مشکلاتی هم وجود داشت. مونسان درباره هزینه مرمت و گشایش باب عالی، گفت: حدود یک و نیم میلیارد تومان برای مرمت این باب خرج شده است. البته کاخ گلستان بهعنوان مجموعه ای جهانی، بودجه ثابتی برای نگهداری دارد. وزیر میراث فرهنگی با اشاره به واگذاری برخی بناهای تاریخی به بخش خصوصی اظهار کرد: با توجه به بودجه محدودی که داریم یکسری از بناهای تاریخی که فاخر نبودند به بخش خصوصی واگذار شدند تا تمرکز ما روی بناهای فاخر باشد.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
18 ماه مه مصادف با 28 اردیبهشت از سوی کمیته بینالمللی موزهها (ایکوم ICOM) بهعنوان روز جهانی موزهها اعلام شده است تا هرساله در چنین روزی با برنامههای هدفمند و مبتنی بر رویکردهای علمی و فرهنگی، توجهات عمومی و نظر مسئولان و سیاستگذاران را به اهمیت موزه و میراث فرهنگی جلب کند. امروزه برای همگان در تمام جوامع امری مبرهن است که توسعه پایدار بدون توجه به موزه و میراث فرهنگی ممکن نیست، زیرا عناصر هویتی و تاریخی ملتها عاملی ضروری و لازم برای حفظ و توسعه جوامع محسوب میشود. امروزه موزهها فراتر از محل نگهداری اشیای فرهنگی، تاریخی به فضاهایی آموزشی و فرهنگساز تبدیل شدهاند که زندگی بشر و دستاوردهای گذشته او را برای مخاطبان روایت میکنند و موجب توسعه صلح، دوستی و تفاهم میان ملتها میشوند.
سرزمین کهن ایران با بیش از یک میلیون اثر تاریخی و 11 هزار سال تجربه زندگی بشر در ادوار گوناگون، مهد تمدنها و فرهنگهای مختلف محسوب میشود و از این منظر وجه میراث فرهنگی در این دیار بر وجوه دیگر غلبه میکند. ایران بهشت فرهنگهای متنوع و میراثی غنی است و از این منظر همواره مورد علاقه گردشگران فرهنگی از اقصی نقاط جهان بوده است. از این منظر توسعه موزهها و همچنین صیانت از میراث فرهنگی در کشورمان اهمیتی مضاعف مییابد.
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اعتقاد به چنین رویکردی طی سالهای اخیر بیش از پیش تلاش و ظرفیت خود را معطوف به حوزه میراث فرهنگی و بویژه موزهها کرده و در این مسیر در تمامی شاخصها اعم از توسعه کمی و کیفی موزهها، مرمت و حفاظت آثار تاریخی منقول و غیرمنقول و همین طور ثبت آثار تاریخی ملموس و ناملموس در سطح ملی و جهانی، گامهای بلندی برداشته است. در این زمینه با اعتقاد به نقش مؤثر مشارکت عمومی در حفظ و گسترش موزهها، استفاده حداکثری از تواناییهای فکری و مادی افراد حقیقی و حقوقی در دستور کار قرار گرفته و دستاوردهای ارزندهای نیز به بار آورده است. در این مسیر تا قبل از کرونا تقریباً در هر هفته شاهد افتتاح یک موزه بودیم که بخش خصوصی بیشترین سهم را در این تحول داشته است، به گونهای که شاهد رشد 400 درصدی در حوزه موزههای خصوصی میباشیم. در حال حاضر 171 موزه خصوصی در کشور فعال است. تعداد کل موزههای کشور قبل از انقلاب 45 موزه بود و از ابتدای انقلاب تا سال 92 تعداد 409 موزه تأسیس شده است. اما از ابتدای دولت یازدهم و با رشدی شتابان در دولت دوازدهم مجموعاً 292 موزه در کشور ایجاد شده که در واقع رشدی 200 درصدی داشته است. همچنین تعداد کل آثار فرهنگی تاریخی منقول، غیرمنقول، طبیعی و ناملموس که تاکنون در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده 39 هزار و 143 اثر است که 6 هزار و 758 اثر مربوط به دولت یازدهم و دوازدهم بوده است. در این بخش شاهد رشد 165 درصدی هستیم.
در بخش مرمت آثار نیز با بهرهگیری از دانش سنتی و نوین مرمت و متخصصان علوم چند رشتهای، اقدام های در خور توجهی در حوزه میراث فرهنگی کشور صورت گرفته است. تعداد پروژههای مرمتی انجام شده در دولتهای یازدهم و دوازدهم با نگاهی به مقایسه آماری از 1670 اثر در دولت یازدهم به 2530 بنا در دولت دوازدهم رسیده که حاکی از رشد 51 درصدی است. طی سالهای اخیر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی توانسته است با وجود محدودیت اعتبارات و امکانات، در کنار وظایف حاکمیتی، با بهرهگیری از ظرفیت گروههای مختلف جامعه و بخش خصوصی و با رشد روزافزون میزان آگاهی جامعه به اهمیت گنجینههای تاریخی، دوام و بقای میراث فرهنگی را تضمین کند.
در حال حاضر بخش عمدهای از آثار تاریخی و فرهنگی کشور توسط اشخاص حقیقی و حقوقی نگهداری، حفاظت، مرمت و احیا میشود و تعداد قابل توجهی از بناها و موزهها از سوی بخش خصوصی مورد بهرهبرداری قرار گرفته است. پایگاه های میراث ملی و جهانی نیز با بسیج امکانات و بسترسازی محیطی با استفاده از توان موجود در جوامع محلی منشأ اقدام های اثرگذاری بودهاند.
از سویی پیگیریهای حقوقی برای بازگرداندن آثار فرهنگی تاریخی شناسایی شده ایران در کشورهای مختلف از جمله اقدام های مهمی بوده که با دیپلماسی فعال دولت، سرعت گرفته است. در این زمینه طی سالهای ۹۳ تا سال ۹۶ و در دولت یازدهم ۸۸۷ قلم شیء فرهنگی از کشورهای امریکا، بلژیک و ایتالیا به کشور مسترد شد و در دولت دوازدهم این اقدام با استرداد 1835 شیء تاریخی از کشورهای امریکا و سوئیس، 107 درصد رشد کرد.
افزایش تعداد آثار ثبتی کشورمان در دو حوزه ملموس و ناملموس در فهرست میراث جهانی از دیگر افتخارات جمهوری اسلامی ایران است که به همت وزارتخانه در همراهی دیگر دستگاهها و نهادهای اجرایی عملی شده است.
از تعداد 40 اثر ثبت جهانی [شده] کشورمان در یونسکو به تفکیک 24 اثر ملموس و 16 عنصر ناملموس است که رتبه نهم جهانی در حوزه میراث ملموس و هفتم جهانی در ثبت میراث ناملموس را برای ایران رقم زده است. در این بخش 14 اثر طی دولتهای یازدهم و دوازدهم در فهرست میراث جهانی جای گرفته است.
نگاهی تحلیلی به این آمار و ارقام، حکایت از تحولاتی است که در سالهای اخیر در حوزه میراث فرهنگی و بویژه موزهها داشتهایم و با توجه به جریان ساز بودن این حرکت، همچنان نیز ادامه خواهد داشت. روز موزه و هفته میراث فرهنگی مجالی مقتضی است تا با گرامیداشت داشتههای فرهنگی و تاریخی مان، بیش از پیش افراد جامعه را با گنجینههای ارزشمند ایران زمین آشنا کنیم، از اینرو امسال نیز گامی متفاوت برای ایجاد نشاط اجتماعی و بهرهمندی بیشتر مردم از مواهب میراث فرهنگی کشورمان برداشتیم. گشایش باب عالی، درِ تاریخی کاخ گلستان، پس از سالها بسته بودن، به میمنت روز موزه و آغاز هفته میراث فرهنگی انجام شده است تا از این پس بازدیدکنندگان و علاقهمندان میراث فرهنگی تجربهای دلنشینتر از حضور در مجموعه جهانی کاخ گلستان داشته باشند. ویژگیهای مناسب برای ورود به باغ ایرانی از جمله وجود هشتی و راهرو برای ورود به باغ محوطه کاخ گلستان یکی از مؤلفههای درِ عالی است و بازگشایی این در میتواند محورتاریخی- گردشگری که از میدان امام خمینی آغاز میشود و تا بازار ادامه دارد را دوباره فعال کند. گشایش باب عالی را به فال نیک میگیریم و امیدواریم هر روز شاهد رویدادها و رخدادهای مبارک برای میراث فرهنگی و صیانت روزافزون از این گنجینه متعالی کشورمان باشیم.
قدیمیترین در کاخ گلستان باز شد
«باب عالی» که تاریخیترین در کاخ گلستان است، با حضور وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باز شد.
بهگزارش ایسنا، «باب عالی» در شرقی کاخ گلستان است که با ارگ سلطنتی تهران همسن بوده و بیشتر از ۶۰ سال بسته مانده بود. نخستینبار سال ۱۳۸۹ وعده بازگشایی ورودی شرقی کاخ، از خیابان ناصرخسرو داده شد که بدتعهدیها آن را تا امروز به تأخیر انداخت.
با بازگشایی این در، دسترسی به کاخ گلستان از خیابان ناصرخسرو و بازار تهران امکانپذیر میشود. آفرین امامی، مدیر مجموعه جهانی کاخ گلستان گفته است: برای بازگشایی این در، نمای «باب عالی» پاکسازی شده و پرده ای سمت خیابان ناصرخسرو آویخته شده و برای درامان ماندن نما از فضولات پرندگان، ساختاری فراهم شده، سیستم بلیتفروشی الکترونیکی ایجاد شده و ساعت شمسالعماره نیزبه کارافتاده است. بهگفته او، با بازگشایی در شرقی کاخ گلستان، در جنوب غربی همچنان به فعالیت خود ادامه میدهد و بسته نمیشود.
علیاصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پس از افتتاح باب عالی که همزمان با روز جهانی موزه و آغاز هفته میراث فرهنگی انجام شد، گفت: کاخ گلستان یکی از مراکز مهم بازدید گردشگران خارجی است. بهعنوان یک شهروند همیشه برایم سؤال بود «در» مهم اینجا چرا بسته مانده است. بازدیدی انجام شد و متوجه شدیم به خاطر بسته بودن این در، از بخشهایی از کاخ بازدید نمیشود، مشکلاتی هم وجود داشت. مونسان درباره هزینه مرمت و گشایش باب عالی، گفت: حدود یک و نیم میلیارد تومان برای مرمت این باب خرج شده است. البته کاخ گلستان بهعنوان مجموعه ای جهانی، بودجه ثابتی برای نگهداری دارد. وزیر میراث فرهنگی با اشاره به واگذاری برخی بناهای تاریخی به بخش خصوصی اظهار کرد: با توجه به بودجه محدودی که داریم یکسری از بناهای تاریخی که فاخر نبودند به بخش خصوصی واگذار شدند تا تمرکز ما روی بناهای فاخر باشد.
ظرفیتهای همکاری تهران- ریاض برای منطقه
حسن بهشتیپور
کارشناس مسائل سیاست خارجی
به موازات مذاکرات منطقهای کشورمان در روزهای اخیر دو پیام مهم از سوی مسئولان دیپلماتیک و امنیتی ایران به همسایگان داده شده. آقای شمخانی گفته که «آماده مشارکت با کشورهای منطقه در سازوکار ایجاد امنیت دسته جمعی هستیم.» آقای ظریف هم اینطور اظهارنظر کرده که «ما آمادهایم که تمام اختلافات را کنار گذاشته و در دفاع از حقوق مردم فلسطین متحد شویم.» واقعیت این است که ایران و عربستان سعودی به عنوان دو قدرت اصلی منطقه علیرغم تمام اختلافنظرها، توان حذف کامل تأثیر و نفوذ یکدیگر را ندارند. مهم این است که به نظر میرسد دو طرف این واقعیت را پذیرفتهاند و از همینرو در پی آن هستند که تنازع و مخاصمه فعلی را در سطح یک رقابت معمول منطقهای کاهش داده و در همین سطح کنترل کنند.
البته در تمام سالهای گذشته ایران همواره بر لزوم تنشزدایی دوطرفه تأکید کرده بود اما همانطور بهشکل علنی هم روشن بود، عربستان این تصور را داشت که میتواند در فرایند مخاصمه برنده میدان باشد.
کما اینکه در صحبتهای اخیر آقای ظریف هم روایت ایشان از اتفاقاتی که بر سر مسأله یمن افتاده بود به روشنی مشخص میکرد که ماجرا چه بوده است.
هرچند زمان و منابع بسیاری قربانی عدم درک درست عربستان از موقعیت شد و فرصتهای طلایی زیادی از دست رفت اما اکنون واقعیت چهره خود را به سعودیها نشان داده است. تحول مهم دیگری که در این شرایط باعث تغییر رویکرد عربستان شده، تغییر در دولت امریکاست. الان بین ریاض و واشنگتن بر سر سه موضوع خاشقجی، مسائل یمن و آینده برجام اختلافاتی جدی وجود دارد و دیگر نگاه سردمداران ایالات متحده به عربستان مانند نگاه دولت ترامپ نیست. به تبعیت از امریکا کشورهای فرا منطقهای هم به دلایل مختلف و در رأس آنها مسأله امنیت انرژی، مایل به تغییر وضعیت مخاصمه در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس هستند.
همکاری منطقهای خصوصاً بین دو قدرت بزرگ یعنی ایران و عربستان سه ویژگی مهم دارد؛ اول اینکه میتواند مشارکت منطقهای را تقویت کند. به هر حال واقعیت این است سیاست دیگر کشورهای منطقه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تابعی از سیاست و اقدامات ایران و عربستان است و عادیسازی روابط بین این دو میتواند به عادیسازی شرایط منجر شود. دوم مسأله افزایش ضریب امنیت منطقه تحت تأثیر مشارکت بازیگران درون منطقه است.
به این معنا که دیگر این کشورها برای هم تهدید محسوب نخواهند شد. سوم هم موضوع موقعیت کشورهای فرامنطقهای است که در چنین شرایطی بهانه برای حضور آنها کاهش مییابد.
هماکنون شاهد هستیم که بازیگرانی چون بحرین، امارات و کویت که سیاست آنها بیشتر متأثر از عربستان بوده هم تمایل خود را به انجام گفتوگوهای منطقهای نشان دادهاند. در این میان عامل برهمزننده بازی قطعاً فقط میتواند اسرائیل باشد. اینکه در پیام وزیر خارجه و دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان بر مسأله فلسطین تأکید شده به همین دلیل است. مضافاً اینکه فلسطین علی رغم تحولاتی که اخیراً در روابط اسرائیل و برخی اعراب شکل گرفته همچنان موضوعی در جهان اسلام و جهان عرب محسوب میشود که حساسیت روی آن زیاد است. یعنی میتواند بهانه شروع تنشزدایی قرار بگیرد.
با این توصیف در صورتی که اجازه دخالتهای اغیار در این روند تنشزدایی داده نشود و البته تحولات دیگر حوزه سیاست خارجی در همین مسیر باشند میتوان تصور کرد که آینده مناسبات و روابط منطقهای در سطح خاورمیانه و با در نظر گرفتن نقش ایران، متفاوتتر از وضعیت ناپایدار کنونی خواهد بود.
کارشناس مسائل سیاست خارجی
به موازات مذاکرات منطقهای کشورمان در روزهای اخیر دو پیام مهم از سوی مسئولان دیپلماتیک و امنیتی ایران به همسایگان داده شده. آقای شمخانی گفته که «آماده مشارکت با کشورهای منطقه در سازوکار ایجاد امنیت دسته جمعی هستیم.» آقای ظریف هم اینطور اظهارنظر کرده که «ما آمادهایم که تمام اختلافات را کنار گذاشته و در دفاع از حقوق مردم فلسطین متحد شویم.» واقعیت این است که ایران و عربستان سعودی به عنوان دو قدرت اصلی منطقه علیرغم تمام اختلافنظرها، توان حذف کامل تأثیر و نفوذ یکدیگر را ندارند. مهم این است که به نظر میرسد دو طرف این واقعیت را پذیرفتهاند و از همینرو در پی آن هستند که تنازع و مخاصمه فعلی را در سطح یک رقابت معمول منطقهای کاهش داده و در همین سطح کنترل کنند.
البته در تمام سالهای گذشته ایران همواره بر لزوم تنشزدایی دوطرفه تأکید کرده بود اما همانطور بهشکل علنی هم روشن بود، عربستان این تصور را داشت که میتواند در فرایند مخاصمه برنده میدان باشد.
کما اینکه در صحبتهای اخیر آقای ظریف هم روایت ایشان از اتفاقاتی که بر سر مسأله یمن افتاده بود به روشنی مشخص میکرد که ماجرا چه بوده است.
هرچند زمان و منابع بسیاری قربانی عدم درک درست عربستان از موقعیت شد و فرصتهای طلایی زیادی از دست رفت اما اکنون واقعیت چهره خود را به سعودیها نشان داده است. تحول مهم دیگری که در این شرایط باعث تغییر رویکرد عربستان شده، تغییر در دولت امریکاست. الان بین ریاض و واشنگتن بر سر سه موضوع خاشقجی، مسائل یمن و آینده برجام اختلافاتی جدی وجود دارد و دیگر نگاه سردمداران ایالات متحده به عربستان مانند نگاه دولت ترامپ نیست. به تبعیت از امریکا کشورهای فرا منطقهای هم به دلایل مختلف و در رأس آنها مسأله امنیت انرژی، مایل به تغییر وضعیت مخاصمه در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس هستند.
همکاری منطقهای خصوصاً بین دو قدرت بزرگ یعنی ایران و عربستان سه ویژگی مهم دارد؛ اول اینکه میتواند مشارکت منطقهای را تقویت کند. به هر حال واقعیت این است سیاست دیگر کشورهای منطقه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تابعی از سیاست و اقدامات ایران و عربستان است و عادیسازی روابط بین این دو میتواند به عادیسازی شرایط منجر شود. دوم مسأله افزایش ضریب امنیت منطقه تحت تأثیر مشارکت بازیگران درون منطقه است.
به این معنا که دیگر این کشورها برای هم تهدید محسوب نخواهند شد. سوم هم موضوع موقعیت کشورهای فرامنطقهای است که در چنین شرایطی بهانه برای حضور آنها کاهش مییابد.
هماکنون شاهد هستیم که بازیگرانی چون بحرین، امارات و کویت که سیاست آنها بیشتر متأثر از عربستان بوده هم تمایل خود را به انجام گفتوگوهای منطقهای نشان دادهاند. در این میان عامل برهمزننده بازی قطعاً فقط میتواند اسرائیل باشد. اینکه در پیام وزیر خارجه و دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان بر مسأله فلسطین تأکید شده به همین دلیل است. مضافاً اینکه فلسطین علی رغم تحولاتی که اخیراً در روابط اسرائیل و برخی اعراب شکل گرفته همچنان موضوعی در جهان اسلام و جهان عرب محسوب میشود که حساسیت روی آن زیاد است. یعنی میتواند بهانه شروع تنشزدایی قرار بگیرد.
با این توصیف در صورتی که اجازه دخالتهای اغیار در این روند تنشزدایی داده نشود و البته تحولات دیگر حوزه سیاست خارجی در همین مسیر باشند میتوان تصور کرد که آینده مناسبات و روابط منطقهای در سطح خاورمیانه و با در نظر گرفتن نقش ایران، متفاوتتر از وضعیت ناپایدار کنونی خواهد بود.
سلامت و امنیت
مصطفی معین
استاد دانشگاه و رئیس شورایعالی نظام پزشکی
برخورداری از سلامت و امنیت دو مقوله مهم از حقوق اساسی شهروندی هستند که تأمین آنها در هر جامعهای از وظایف حاکمیت دانسته میشود.
به فرموده پیامبر اسلام(ص)، سلامتی و امنیت دو نعمتی هستند که معمولاً مورد غفلت انسان، جامعه و حکومت واقع میشوند. این غفلت از یک طرف باعث بیتوجهی فرد نسبت به حفظ سلامت خود و اقدام به رفتارهای پر خطر و در سطح حاکمیت، عدم پاسخگویی در قبال تکالیف عرفی و قانونی حکومتداری است. این فرایند نادرست و غیرمنطقی زمینهساز آسیبهای گوناگون بهداشتی و اجتماعی است که در جوامع فاقد فرهنگ و ساختار دموکراتیک در جهان سوم خود را بیشتر نشان میدهد. در هنگام بروز شرایط اضطراری چون سوانح طبیعی و یا همهگیریهای میکروبی، یک چنین نظام اجتماعی آسیبپذیر با مشکلات و خسارتهای بیشتری مواجه میشود چون زیرساختها و ساختارهای مدیریت بحران در آن ایجاد نشده است. در همین بحران عمیق و جهانی بیماری کووید-۱۹، امنیت اقتصادی، اشتغال و معیشت، بهداشت و درمان و سلامت جسمی و روانی - اجتماعی افراد جامعه بویژه گروههای محرومتر از نظر فرهنگی و درآمدی، در معرض خطر و آسیب جدی قرار گرفت. پیامدهای روانی دوران کرونا از تشویش دائمی و اضطراب گرفته تا افسردگی و یا پرخاشگری و خشونت، انگ و برچسب نسبت به بیماری و دارو و پزشک و پرستار و مطب و بیمارستان و یا رایج شدن شایعه و
شبه علم و خرافه با عناوینی چون طب سنتی با سرعتی بیش از خود ویروس کرونا شیوع پیدا کرده و لطمات آن دامنگیر جامعه شده است. طبیعی است که تداوم دوران کرونا و مزمن شدن مصایبی چون بیماری، بستری شدن در بیمارستان و آیسییو و پس از چند هفته، جان دادن پیدرپی عزیزان مردم بدون آنکه حتی امکان عزاداری و ابراز همدردی و طی شدن مراحل سوگ برایشان وجود داشته باشد، بحرانی فراگیر در سلامت روانی جامعه شکل میگیرد. هماکنون در کشور ما علیرغم وعدههایی که مسئولان نظام سلامت برای مدیریت بحران دادند، هنوز نتوانستهایم از فرصتهای کنترل سریع همهگیری کرونا و پیشگیری از امواج پیدرپی آن در زمان خودش استفاده کنیم. در ماههای پاییز سال گذشته بود که نتایج مطالعات پیشرفته جهانی برای ساخت واکسن کووید-۱۹ بهتازگی داشت گزارش میشد در همان زمان نه یکبار بلکه چندین بار به صورت نامه رسمیای از نظام پزشکی و یا به صورت مصاحبه با رسانهها و نوشتن مقاله در شبکههای فضای مجازی تذکر و هشدار داده شد که اولین اولویت فوری کشور، خرید واکسن کرونا از خارج و آغاز واکسیناسیون عمومی است.
در آن زمان هنوز موج جدید کرونا در کشورهای اروپایی و یا آسیایی مانند هندوستان رخ نداده بود و امکان پیش خرید واکسن به تعداد کافی و مورد نیاز وجود داشت. هنوز هم چشم امید جامعه ایرانی در رفع این مصیبت زیستی، به تأمین واکسن کرونا توسط دولت و تزریق فوری آن به گروههای آسیبپذیر و انجام واکسیناسیون عمومی دوخته شده است. غیر قابل پیشبینی بودن دقیق زمان شیوع و شدت بیماری کرونا، نبود روش دارو - درمانی قطعی و ضعفهای ساختاری در مدیریت بحران که خود را در عدم توانایی واردات واکسن در زمان خود و عدم تزریق سریع و فراگیر آن مطابق اولویتهای مصوب نشان داده است، باعث از دست رفتن سلامت جسمی و روانی شهروندان، تلفات انسانی، آسیبهای روانی - اجتماعی، ناامیدی، اضطراب و افسردگی، خشونت و آزار در سطح خانواده و محیط جامعه، سلب امنیت فردی و اجتماعی، فروپاشی اخلاقی و فرهنگی، فقر و بیکاری، افزایش شکاف و تبعیض و رکود بیش از پیش شاخصهای اقتصادی و توسعهای کشور خواهد شد. دوران پسا کرونا و مشکلات روانی - اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن طولانی خواهد بود، در یک مدیریت علمی و کارآمد، ضروری است مسائل را پیشبینی و پیشگیری کنیم!
استاد دانشگاه و رئیس شورایعالی نظام پزشکی
برخورداری از سلامت و امنیت دو مقوله مهم از حقوق اساسی شهروندی هستند که تأمین آنها در هر جامعهای از وظایف حاکمیت دانسته میشود.
به فرموده پیامبر اسلام(ص)، سلامتی و امنیت دو نعمتی هستند که معمولاً مورد غفلت انسان، جامعه و حکومت واقع میشوند. این غفلت از یک طرف باعث بیتوجهی فرد نسبت به حفظ سلامت خود و اقدام به رفتارهای پر خطر و در سطح حاکمیت، عدم پاسخگویی در قبال تکالیف عرفی و قانونی حکومتداری است. این فرایند نادرست و غیرمنطقی زمینهساز آسیبهای گوناگون بهداشتی و اجتماعی است که در جوامع فاقد فرهنگ و ساختار دموکراتیک در جهان سوم خود را بیشتر نشان میدهد. در هنگام بروز شرایط اضطراری چون سوانح طبیعی و یا همهگیریهای میکروبی، یک چنین نظام اجتماعی آسیبپذیر با مشکلات و خسارتهای بیشتری مواجه میشود چون زیرساختها و ساختارهای مدیریت بحران در آن ایجاد نشده است. در همین بحران عمیق و جهانی بیماری کووید-۱۹، امنیت اقتصادی، اشتغال و معیشت، بهداشت و درمان و سلامت جسمی و روانی - اجتماعی افراد جامعه بویژه گروههای محرومتر از نظر فرهنگی و درآمدی، در معرض خطر و آسیب جدی قرار گرفت. پیامدهای روانی دوران کرونا از تشویش دائمی و اضطراب گرفته تا افسردگی و یا پرخاشگری و خشونت، انگ و برچسب نسبت به بیماری و دارو و پزشک و پرستار و مطب و بیمارستان و یا رایج شدن شایعه و
شبه علم و خرافه با عناوینی چون طب سنتی با سرعتی بیش از خود ویروس کرونا شیوع پیدا کرده و لطمات آن دامنگیر جامعه شده است. طبیعی است که تداوم دوران کرونا و مزمن شدن مصایبی چون بیماری، بستری شدن در بیمارستان و آیسییو و پس از چند هفته، جان دادن پیدرپی عزیزان مردم بدون آنکه حتی امکان عزاداری و ابراز همدردی و طی شدن مراحل سوگ برایشان وجود داشته باشد، بحرانی فراگیر در سلامت روانی جامعه شکل میگیرد. هماکنون در کشور ما علیرغم وعدههایی که مسئولان نظام سلامت برای مدیریت بحران دادند، هنوز نتوانستهایم از فرصتهای کنترل سریع همهگیری کرونا و پیشگیری از امواج پیدرپی آن در زمان خودش استفاده کنیم. در ماههای پاییز سال گذشته بود که نتایج مطالعات پیشرفته جهانی برای ساخت واکسن کووید-۱۹ بهتازگی داشت گزارش میشد در همان زمان نه یکبار بلکه چندین بار به صورت نامه رسمیای از نظام پزشکی و یا به صورت مصاحبه با رسانهها و نوشتن مقاله در شبکههای فضای مجازی تذکر و هشدار داده شد که اولین اولویت فوری کشور، خرید واکسن کرونا از خارج و آغاز واکسیناسیون عمومی است.
در آن زمان هنوز موج جدید کرونا در کشورهای اروپایی و یا آسیایی مانند هندوستان رخ نداده بود و امکان پیش خرید واکسن به تعداد کافی و مورد نیاز وجود داشت. هنوز هم چشم امید جامعه ایرانی در رفع این مصیبت زیستی، به تأمین واکسن کرونا توسط دولت و تزریق فوری آن به گروههای آسیبپذیر و انجام واکسیناسیون عمومی دوخته شده است. غیر قابل پیشبینی بودن دقیق زمان شیوع و شدت بیماری کرونا، نبود روش دارو - درمانی قطعی و ضعفهای ساختاری در مدیریت بحران که خود را در عدم توانایی واردات واکسن در زمان خود و عدم تزریق سریع و فراگیر آن مطابق اولویتهای مصوب نشان داده است، باعث از دست رفتن سلامت جسمی و روانی شهروندان، تلفات انسانی، آسیبهای روانی - اجتماعی، ناامیدی، اضطراب و افسردگی، خشونت و آزار در سطح خانواده و محیط جامعه، سلب امنیت فردی و اجتماعی، فروپاشی اخلاقی و فرهنگی، فقر و بیکاری، افزایش شکاف و تبعیض و رکود بیش از پیش شاخصهای اقتصادی و توسعهای کشور خواهد شد. دوران پسا کرونا و مشکلات روانی - اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن طولانی خواهد بود، در یک مدیریت علمی و کارآمد، ضروری است مسائل را پیشبینی و پیشگیری کنیم!
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
اخبار این صفحه
-
بیانات رهبر انقلاب نقشه راه آزادسازی فلسطین است
-
نسبت شاهنامه فردوسی و عناصر هویت ملی
-
سلامت مردم انتخاباتی نشود
-
خشکترین تابستان 50 سال اخیر
-
مصائب تنهایی درمقابله با کرونا
-
دولت حداقلی نمیتواند مطالبات حداکثری را پیگیری کند
-
آزادسازی شش هزار محدوده و معدن غیرفعال
-
همه تسهیلات بانکی زیر چتر نظارت بانک مرکزی میرود
-
استقلال بهدنبال انتقام
-
شکایت کاربران از کسب و کارهای اینترنتی ساماندهی شد
-
از صیانت گنجینههای متعالی تا گشایش باب عالی
-
ظرفیتهای همکاری تهران- ریاض برای منطقه
-
سلامت و امنیت
اخبارایران آنلاین