حمیده امینی‌فرد
خبرنگار
کرونا اگرچه در ابتدا با نشانه گرفتن افراد دارای بیماری خاص و سالمندان؛ نگرانی‌ها را از روی کودکان برداشته بود اما هم اکنون در جهش جدید یا همان ویروس موسوم به انگلیسی با سرعت شیوع بالا تفاوت زیادی برای گروه‌های سنی قائل نیست. این درحالی است که بیشتر نگاه‌ها از روی کودکان بویژه آنهایی که در مخاطره جدی تری قراردارند برداشته شده است و البته کودکانی که در شرایط اقتصادی ضعیف‌تری قرار دارند؛ با تعطیلی خرده کارگاه‌ها و مشاغل فصلی و کارگری زودتر از انتظارشان؛کمک حال خانواده‌هایشان شده‌اند. کارشناسان اجتماعی هشدار می‌دهند که تعداد کودکان کار و خیابان و زباله‌گرد در دوران کرونا بیشتر شده است و این درحالی است که هیچ برنامه حمایتی جدی برای زیر پوشش قراردادن آنها وجود ندارد. کودکانی که با‌ وجود همه توصیه‌ها و تذکرها همچنان بدون ماسک در لابه‌لای خودروها و مخازن زباله‌ها مشغول کارند و دراین دوره بیشترین آسیب‌ها را متحمل شده‌اند.
مراجعه خانواده‌ها به مراکز حمایتی به‌خاطر گرسنگی
فرشید یزدانی ، فعال حوزه کودک با بیان اینکه ما حتی در نگاه اقتصادی هم با مفاهیم اجتماعی مثل اشتغال، فقر و سطح درآمدی خانوارها سروکار داریم، به «ایران» می‌گوید: «همه این اصطلاحات، وجوه اجتماعی دارد، اما نکته مهم این است که نگاه اجتماعی به آنها فراموش شده است. ما پیش از کرونا در جنوب تهران در خانه‌های کودک کمتر خانواده‌ای را می‌دیدیم که واقعاً از سر گرسنگی آمده باشد، اما در این یک سال خانواده‌هایی در منطقه دروازه غار، پایین ناصر خسرو و حوالی منطقه مراجعه می‌کنند که سه روز است غذای گرم که نه! اصلاً غذا نخورده‌اند و مجبور بودند به بچه هایشان نان خشک بدهند یا غذاهایی که نمی‌شود گفت غذا!» یزدانی با اشاره به افزایش تعداد کودکان زباله‌گرد هم می‌گوید: «براساس بخشنامه شهردار قرار بود عملاً پیمانکاران از کودکان استفاده نکنند، اما شواهد میدانی ما نشان می‌دهد که این اتفاق نیفتاده است. پیش از کرونا ما طی پژوهشی میدانی به آمار حدود ١٥ هزار زباله‌گرد در تهران رسیدیم که ٤ هزار و ٧٠٠ نفر از آنها کودک بودند. و این آمار مربوط به اواخر سال ٩٧ و اوایل سال ٩٨ بود! اما الان تحقیق تازه‌ای انجام نشده که بتوانم به آن استناد کنم اما به خاطر افزایش فقر، آمار قطعاً افزایش یافته است، چون افراد برای بقا زباله‌گردی می‌کنند، قطعاً زباله‌گردی درآمد بالایی را به جیب پیمانکاران و اربابان گودها می‌ریزد اما ارزش‌افزوده زباله‌های سطح شهر زباله‌گردان چرخی، پیاده و ماشینی کمتر از ١٥ درصد است، مافیا همان پیمانکاران هستند و کودکان هم قربانیان این وضعیت!»
تعداد کودکان کار و خیابان بعد از کرونا مشهود‌تر شده است
رئیس انجمن مددکاری ایران با بیان اینکه هر بحرانی با توجه گستردگی و زمان تأثیرات متفاوتی بر گروه‌های مختلف جامعه می‌گذارد، به «ایران» می‌گوید: «با توجه به‌طولانی شدن بحران کرونا و همین‌طور وضعیت اقتصادی که از قبل مناسب هم نبود اکنون نگرانی‌های زیادی متوجه افراد دارای شرایط خاص؛ گروه‌های نیازمند و در معرض خطر ازجمله کودکان است. بخشی از این کودکان که زباله‌گرد و کودکان کار وخیابان هستند هم تحت تأثیر این شرایط قرارگرفته‌اند. اگرچه وضعیت این کودکان پیش از کرونا هم خوب نبود.»
حســـــــــــــــــــــــن موسوی چلک ادامه می‌دهد:«اکنون فقرعمیق‌ترشده است و بالطبع  درچنین شرایطی گروه‌های زیادی به جرگه فقرا می‌پیوندند. درحالی‌که خیریه‌ها و بنگاه‌های حمایتی هم تحت تأثیر شرایط اقتصادی دچار مشکلات زیادی شده‌اند. شما سیل دو سال پیش را به‌خاطر بیاورید، مردم در صف کمک به‌هم‌میهنان‌شان بودند و مشارکت بیشتری داشتند. اما کرونا این بخش از مشارکت را هم تحت‌الشعاع قرارداد و مسئولان هم برنامه مشخص حمایتی برای گروه‌های هدف و بویژه کودکان ندارند. 
با کار کودک مخالفیم
حبیب‌الله مسعودی فرید؛ معاون اجتماعی سازمان بهزیستی با بیان اینکه ما همچنان با کار کودکان مخالفیم به «ایران» می‌گوید: از همان ابتدای کرونا با همکاری اورژانس اجتماعی و مراکز حمایتی بحث آموزش کودکان کار و خیابان و همین‌طور توزیع وسایل ضدعفونی را در دستور کار قرار دادیم که بیشترین آمار در تهران بود. متأسفانه بسیاری از این کودکان باور داشتند که کرونا نمی‌گیرند.

معاون اول رئیس جمهوری با اشاره به اقدامات ۱۴ ماه گذشته سازمان بهشت زهرا(س) شهرداری تهران در امور کفن و دفن اموات کرونایی گفت: عملکرد این سازمان در بحران کرونا افتخارآمیز است.
اسحاق جهانگیری در بازدید از سازمان بهشت زهرا(س) ضمن تقدیر از کارکنان این سازمان اظهار داشت: رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و رعایت موازین دینی و شرعی ضمن احترام به متوفیان و خانواده‌های آنان کار بزرگی بود که کارکنان بهشت زهرا(س) بخوبی آن را انجام دادند.
وی با بیان اینکه بحران کرونا برخلاف سایر بحران‌ها مستمر است، خاطرنشان کرد: کارکنان سازمان بهشت زهرا(س) متوفیان را بر اساس فتوای مراجع و رهبر معظم انقلاب غسل داده‌اند که حتی نزدیک‌ترین خانواده آنان نیز توان لمس جسدشان را نداشته است.
جهانگیری یادآور شد: محل تدفین اموات براساس نظر خانواده‌هایشان نیز از دستاوردهای بزرگ این سازمان است که باید به آن توجه شود. او با بیان اینکه در زمان اوج‌گیری شیوع ویروس کرونا، دورکاری در دستور کار دستگاه‌های دولتی بوده است، گفت: کارکنان سازمان بهشت زهرا(س) در این شرایط سخت دوبل کار و سه شیفته به مردم خدمات‌رسانی می‌کنند.

دیروز فیلمی مربوط به یک پالت کوچک محتوی واکسن فایزر در فضای مجازی منتشر شد که به‌دلیل آنکه افراد داخل فیلم به زبان فارسی صبحت می‌کردند، احتمال قاچاق محموله واکسن فایزر به داخل کشور قوت گرفت. این ویدیو روش نگهداری ویال‌های واکسن را در دمای منفی 70 درجه سانتیگراد در یخچال‌های مخصوص نشان می‌داد و در بخشی از کلیپ، فردی مشغول بررسی کردن کد کی یو آر پالت با اپلیکیشن تلفن همراهش بود. بررسی دقیق‌تر این فیلم نشان می‌دهد؛ یخچال نگهداری واکسن محیط آزمایشگاهی نیست و شبیه به یک انبار یا زیر زمین است. بنا به ادعای کاربران فضای مجازی اولین بار این کلیپ در صفحه اینستاگرامی دکتر هاشمیان فوق تخصص مراقبت‌های ویژه در بیمارستان مسیح دانشوری منتشر و در کمتر از چند ساعت در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد. سؤال اصلی کابران این بود واکسن فایزر از کجا آمده؟ انتشار این فیلم به فرضیه قاچاق و واردات غیر قانونی واکسن فایزر قوت داد اما در این میان دو دسته سؤال از سوی کاربران طرح شد. دسته اول کسانی بودند که عنوان می‌داشتند این واکسن که باید در دمای منفی 70 درجه وارد شود و کمتر از دو ساعت بعد تزریق شود چگونه وارد کشور شده است؟  گروه دوم از کاربران معتقد بودند، این واکسن‌ها چراغ خاموش وارد شده و برای مصارف شخصی تزریق می‌شوند. گذشته از اینها حجم زیادی از کاربران به موضوع عدم واردات واکسن کرونا، دسترسی همگانی به آن و احتمال نشت واکسن به بازار سیاه و فروش میلیونی آن از سوی سوداگران اعتراض داشتند. کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو در واکنش به فیلمی مربوط به یک پالت کوچک واکسن فایزر در ایران اظهار داشت: اصالت فیلم منتشر شده درخصوص پالت واکسن فایزر را نمی‌توان تأیید کرد که در ایران ضبط شده یا در کشورهای همسایه بوده، اما ممکن است به‌صورت قاچاق وارد کشور شده باشد.  جهانپور افزود: آنچه در فیلم مشخص است نوار بسته‌بندی پست بین‌المللی شرکت دویچه پست موسوم به DHL است که این شرکت در حال حاضر هیچ محموله‌ای به ایران ارسال نمی‌کند.

سلمان یداللهی
مراقب سلامت مدارس
عصر ما، عصر آزردگی از جنگ‌هایی‌ است که در هر نوبت، جمعیتی از جهان را درگیر کرده است. جنگ‌هایی با عناوینی جهانی که یا ختم به صلح شده‌اند یا به قول و قرار میانجیگران، آتش آن فرونشسته‌ است. در بدترین وضعیت همه‌گیری جنگ، به تعداد انگشتان یک دست، کشورهایی را به میدان تقابل کشانده است اما آتش‌افروزی کرونا خود به تنهایی جنگی جهانی‌ است.
جهان خط‌کشی شده‌ در هجوم کرونا چنان در خود چرخیده‌ است که مفهوم «شهروند جهان» بیش از قبل باورپذیرتر شده است. جهان کرونازده‌ هر روز شکلی تازه‌ از این ویروس را تجربه می‌کند و این بلا و ابتلا، همه ملت‌ها را به هم پیوند داده است. یک سالِ کرونایی را زیسته‌ایم و تا اینجا به این شناخت رسیده‌‌ایم که نقش عدم رعایت دستورهای خودمراقبتی در استمرار و پایداری کرونا در جامعه از سماجت خود کرونا اگر بیشتر نبوده، کمتر هم نبوده است. البته انتساب این اتهام به تک‌تک افراد یک جامعه غیرمنصفانه است اما بی‌احتیاطی هر شهروند، می‌تواند جهانیانی را به این درد دچار کند، درد مشترکی که جز به درک همه «هم‌جهانیان» درمان نمی‌شود. عدم تحمل شرایط سخت قرنطینه به‌هر دلیلی، نافرمانی از دستورالعمل‌های بهداشتی را رقم زده است. این تن دادن به ابتلا و به جان خریدن ناخواسته مرگ، می‌تواند در فرسایشی شدن جنگ با کرونا تأثیر‌گذار باشد. برای ملت‌هایی که جنگ را تجربه کرده‌اند؛ قرار گرفتن در وضعیت قرمز کرونایی شاید از اشتراکات روشن هر دو جنگ باشد، موقعیتی دشوار که گویی این هشدار را در خاطر می‌آورد:« توجه، توجه، آژیری که هم‌اکنون می‌شنوید‌ علامت قرمز و معنا و مفهوم آن این است که حمله هوایی انجام خواهد شد‌، لطفاً محل کار خود را ترک و به پناهگاه بروید.» شنونده این پیام، به اجابت حفظ جان تکلیفی جز تمکین نداشت و تعهد به این اعلام تا اطمینان از پایان تهدید امر واجب بود. خاموشی‌های مکرر، تعطیلی مدارس و کسب و کار، پناهگیری‌ها و هر دستوری که به حفظ جان و امنیت مردم در وضعیت قرمز جنگی صادر می‌شد بی‌هیچ اغماضی از سوی شهروندان لازم‌الاجرا بود و به برخوردهای قهری و دستوری نیاز نبود‌.
اما چرا اهل جهان با همه آگاهی از خطرات این ویروس و جهش‌ها و تغییرات پیوسته آن، از رعایت وضعیت قرمز سرباز می‌زنند؟ پذیرش هر دلیل یا دلایلی برای این نافرمانی، نمی‌تواند دستمایه توجیه عادی‌انگاری برخی مسئولان قرار گیرد که با اندک کاهش در نمودار آمار مراجعان، مبتلایان و قربانیان، بلافاصله به رفع محدودیت‌های پیشگیرانه مبادرت می‌ورزند. رویکردی که خود یکی از عوامل اصلی در کاهش رعایت دستور‌العمل‌های بهداشتی بوده‌ است.می‌گویند اگر می‌خواهی دیده شوی باید به چشم بیایی. حکایت جنگ با کرونا بی‌شباهت به این سخن نیست.
شاید تصور برخی، از یک عامل تهدید و مرگ‌آفرین این باشد که به چشم بیاید تا برای در امان ماندن از آسیب آن، به مقابله گام بردارند.
 اما کرونا نه سرباز دشمن است که به شلیک گلوله‌ای او را از پای درآوری، نه هواپیمایی که از تهاجم آن به پناهگاه بروی، یا به اصابت موشکی آن را سرنگون کنی. کرونا مهاجمی‌ است که برای هجومش روز و شب نمی‌شناسد. دشمنی که نه به منور شب‌های عملیات آشکار می‌گردد نه میدان مینی‌ است که بتوان معبری برای عبور از آن زد. در توصیف کرونا همین بس که از خاکریز خودی نیز تو را نشانه می‌گیرد و زمینگیر می‌کند‌‌. کاش کرونا به چشم می‌آمد.کاش هر جا که تشریف نامبارکش را می‌برد به چشم می‌آمد تا آن برخی‌ها که هنوز حضور این ذره پنهان از چشم‌ها را با وجود این‌ همه تبعات و مصیبتی که تا به امروز بر جهان تحمیل کرده، جدی نگرفته‌اند، به خود بیایند. کارزار کرونا ادامه دارد، وضعیت قرمزی که آژیر آن بلندتر از هر زمان دیگری به صدا درآمده است و کمترین درنگ در تعهد به رعایت مقررات این هشدار پیامدهایی به مراتب ناگوارتر از آنچه تا اکنون با آن مواجه بوده‌ایم در پی خواهد داشت.